Bir hastalıktan çok bazı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan belirtilerden biri olan boğaz yanması, her yaştan bireyde görülebilen bir rahatsızlıktır. Boğaz yanması, özellikle bahar ve kış aylarında yaşanan mevsim değişiklikleri ve soğuk havaya bağlı olarak görülen gribal enfeksiyon ve üst solunum yolu hastalıklarının yaygın olarak görülen belirtileri arasında yer alır. Bununla birlikte, farklı hastalıklara bağlı olarak da ortaya çıkabilen boğaz yanmasının önüne geçebilmek için öncelikle bu durumun altında yatan hastalığın tedavi edilmesi gerekir.
Asit, gastrik diğer sıvılar ve mukusun boğazla doğrudan temas etmesi, boğaz yanmasına sebep olabilir. Genel olarak tek başına ortaya çıkmayan ve bir hastalığın belirtisi olarak kendini gösteren boğaz yanması bazı durumlarda hafif seyrederken, bazı durumlarda ilaç tedavisi gerektirebilir.
Boğaz yanması ve öksürük, çoğu viral ve bakteriyel enfeksiyon hastalığıyla birlikte kendini gösteren belirtiler arasında yer alır. Bu belirtilere çoğu zaman boğaz kuruluğu, boğaz ağrısı, yutkunmada zorluk, sesin değişmesi ve kısılması, kaşıntı hissi, halsizlik ve bazı durumlarda ateş eşlik edebilir. Özellikle antibiyotik tedavisi gerektiren bakteri kaynaklı hastalıklarda boğaz yanması; yüksek ateş, kulak ağrısı, boğaz şişliği, ağız kokusu ve geniz akıntısı gibi belirtilerle birlikte gözlemlenir.
Enfeksiyon hastalıklarının yanı sıra, mide ve boğaz yanması da birbiriyle ilişkili olduğundan, bazı mide rahatsızlıkları da mide yanmasına sebep olabilir. Özellikle mide reflüsünün en yaygın görülen belirtileri arasında boğaz (geniz) yanması da yer alır.
Özellikle şiddetli tahriş ve yanma hissinden rahatsız olan hastalar, boğaz yanması nasıl geçer gibi sorulara yanıt arar. Boğaz yanması, eşlik ettiği hastalığa göre tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Yanmanın altında yatan hastalık tedavi edildiğinde boğaz yanmasının da geçeceği söylenebilir.
Bu anlamda öncelikle yanmanın nedeninin tespit edilmesi gerekir. Boğaz yanmasının nedeni çoğunlukla bakteri veya virüs kaynaklı enfeksiyon hastalıklarıdır. Bakteri kaynaklı enfeksiyonların tedavisinde genel olarak antibiyotik ve penisilin tedavisi uygulanır. Özellikle kronik hale gelen durumlarda ilaç tedavisi büyük önem taşır.
Bununla birlikte, viral enfeksiyonlar başta olmak üzere çevresel faktörlere ve beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak gelişen boğaz yanmasında antibiyotik tedavisi uygulanması tavsiye edilmez. Bu durumda, yanma hissine neden olan hastalığın tedavisinde daha çok evde doğal tedavi yöntemleri uygulanabilir. Aynı zamanda, hastanın hayat tarzında yapacağı değişiklikler de oldukça önemlidir.
Özellikle sigara ve tütün ürünlerinin kullanımından kaynaklanan boğaz yanmasında sigaranın azaltılması veya tamamen bırakılması önerilir. Aynı şekilde, herhangi bir yiyecek ya da içeceğin aşırı tüketimine bağlı olarak gelişen boğaz yanması vakalarında da yeme düzeninde yapılacak değişiklik tedavi için yeterli olacaktır.
Bazı durumlarda ise boğaz yanması alerjik reaksiyonlara bağlı olarak ortaya çıkar. Özellikle alerjik rinite neden olan faktörün bulunması için hastanede alerji testi yapılması gerekir. Alerjinin nedeni tespit edildikten sonra, hastanın bu alerjenle teması kesilerek kolaylıkla boğaz yanmasının önüne geçilebilir.
Boğaz bölgesinde günlük hayatı olumsuz yönde etkileyen ve rahatsızlık veren yanma hissi, yukarıda da belirtildiği gibi pek çok hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabilir. Virüs ve bakteri kaynaklı enfeksiyon hastalıklarının yanı sıra, başka hastalıklar da boğaz yanmasına sebep olabilir. Boğaz yanmasına sebep olan rahatsızlıklar şu şekildedir:
Üst solunum yolu enfeksiyonu hastalıkları, akciğer, bronşlar, nefes borusu ve boğazı olumsuz yönde etkiler. Bu hastalıklarda, boğaz ağrısı ve şişlikle birlikte en sık görülen belirtilerden birisi de boğaz yanmasıdır. Enfeksiyon, boğazın tahriş olmasına ve dolayısıyla yanma hissine neden olur.
Farenjit, boğazda yanma belirtisiyle kendini gösteren hastalıkların başında yer alır. Yutak iltihabı anlamına gelen farenjit, özellikle hava sıcaklığının düşük olduğu kış aylarında daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Soğuk havalarda bağışıklık sistemi zayıflar ve buna bağlı olarak enfeksiyon hastalıklarının görülme sıklığı artar. Bu hastalıklardan biri olan farenjit, akut ve kronik olarak ikiye ayrılır. Farenjit, virüs veya bakteri kaynaklı olabilir.
Bademcik iltihaplanması olarak da bilinen tonsilit, çoğu zaman farenjitle birlikte ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Genel anlamda viral enfeksiyon hastalıkları arasında sayılan tonsilit nadiren de olsa bakteri kaynaklı olabilir. Tonsilit de farenjit gibi akut ya da kronik seyreder. Yemek borusu iltihabı olarak adlandırılan özofajitte ise göğüs ağrısına boğaz yanması eşlik eder.
Boğaz yanması, aynı zamanda gastroözofageal reflünün en yaygın görülen belirtilerinden biridir. Bu hastalıkta midede bulunan asit ve mukus yemek borusundan yukarı çıkar ve daha sonrasında tekrar mideye döner. Bu asidin sürekli olarak boğaza temas etmesi sonucu boğaz tahriş olur ve bu durum da boğaz yanmasına neden olabilir. Reflünün nedenleri arasında aşırı kilo, aşırı baharatlı gıdalar ve kafeinli içecekler tüketmek, çok yağlı beslenmek, aşırı çikolata tüketmek ve hamilelik gibi nedenler bulunur.
Özellikle bahar aylarında görülen alerjik rinit ise polene bağlı olarak ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Polenler nedeniyle burun içinde bulunan mukoza iltihaplanabilir ya da mukozada ödem oluşumu görülebilir. Burun akıntısı ve tıkanıklığıyla birlikte, boğaz yanması alerjik rinitin en sık görülen belirtileri arasında yer alır.
Bu hastalıkların yanı sıra bazı başka nedenlere bağlı olarak da boğaz yanması görülebilir. Bu nedenler şu şekildedir:
Özelikle boğazda tahrişe neden olan tütün ürünleri ve elektronik sigara boğaz yanması rahatsızlığına neden olan maddeler arasında yer alır. Sigara içerken boğaz yanması ise genel olarak yüksek nikotin seviyesine bağlı olarak ortaya çıkar. Genellikle öksürükle birlikte görülen boğaz yanması, sigara kullanan kişilerde az su tüketimine bağlı olarak da görülebilir.
Boğaz yanması, altında yatan hastalığa göre tedavisi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Bakteri kaynaklı boğaz yanmasında çoğu durumda antibiyotik tedavisi gerekse de viral enfeksiyon veya çevresel faktörlere bağlı olarak görülen boğaz yanması vakalarında evde uygulanabilecek doğal tedavi yöntemleriyle iyileşme sağlanabilir.
Boğaz yanmasıyla birlikte en sık görülen belirtiler, öksürük ve boğazda ağrıdır. Boğaz yanması ve öksürüğe iyi gelen evde uygulanabilecek doğal tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
Tuzlu suyla gargara aynı zamanda kustuktan sonra boğaz yanması görülen durumlarda da uygulanabilen bir yöntemdir.
Reflü nedeniyle ortaya çıkan boğaz yanması için yapılabilecekler ise şu şekildedir:
Gebelikte boğaz yanması, hamile kadınlarda sıklıkla karşılaşılan bir rahatsızlıktır. Hamileliğe bağlı olarak görülen beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler sindirim sistemini etkileyerek bağırsak ve mide hareketlerinde değişikliklere sebep olur. Buna bağlı olarak ortaya çıkan mide yanması ise çoğu durumda yemek borusu ve boğazın tahriş olmasına, dolayısıyla boğazda yanmaya neden olur.
Özellikle hamileliğin son dönemlerinde midede artan baskı nedeniyle, mide asidi ve gastrik sıvılar yemek borusundan yukarı çıkabilir. Bazı vakalarda, bu durum, reflü başlangıcının bir habercisi olabilirken, bazı durumlarda ise bu durumun çocuk doğduktan sonra ortadan kalktığı söylenebilir.
Hamilelikte boğaz yanması hormon değişimlerine bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Hamilelikte görülen hormon değişimleri, beslenme alışkanlıklarında da birtakım değişikliklere neden olur. Bu bağlamda, gün içerisinde fazla miktarda çikolata tüketmek; aşırı baharatlı, tuzlu, acı ve yağlı yiyecekler tüketmek ve tek öğünde çok fazla yemek yemek gibi durumlar boğaz yanmasına sebep olabilir. Ayrıca, hamile kadınlarda sabahları boğaz yanması görülmesi de yaygın bir durumdur.
Hamileliğin sebep olduğu hormonal değişiklikler, anne adaylarının ruh halini de etkiler. Buna bağlı olarak ortaya çıkabilecek stres ve depresyon gibi duygu-durum bozuklukları da dolaylı yoldan boğaz yanmasına sebep olabilir.
monash.pw
Yayınlanma: - 18 Aralık Güncellenme:
Ağzınızdaki bu sert tabaka diğer yumuşak dokulardan yanıklara karşı daha hassastır, çünkü ince ve hassas bir yapıya sahiptir. Birinci derecede yanıklarda minimal bir cilt hasarına neden olabilir. Bunları yüzeysel yanıklar olarak da adlandırabiliriz.
Birinci derecede yanık belirtileri şunlardır:
-Kırmızılık
-Ağrı
-Şişlik
-İyileşmeyle birlikte kuruyan ve soyulan cilt yüzeyi
İkinci ve üçüncü derece yanıklar acil tıbbi yardım gerektirebilir. Bu yanıkların belirtileri ise şöyledir:
-Şiddetli acı
-Kırmızılık
-Kabarma
-Şişme
DAMAK YANIĞI NASIL GEÇER?
Damak yanıkları için evde yapabileceğiniz bazı yöntemler damağınızdaki acıyı alarak iyileşme sürecini hızlandırabilir.
İşte üst damak yanığı evde tedavi yöntemleri;
ALOE VERA
Aloe vera cilt yanığını yatıştırmaya yardımcı olur. Aloe vera yaprağını keserek içerisindeki jeli yanık bölgenize nazikçe uygulayabilirsiniz.
YOĞURT
Yoğurt içerisindeki mineraller yardımı ile yanık tedavisinde en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Ev yapımı doğal yoğurdu sık sık tüketerek üst damak yanığınızı tedavi edebilirsiniz.
GARGARA YAPIN
Tuzlu su ile ağzınızı gargara yaparak hem bakteri oluşumunu öneyebilir hem de yanık sonrası oluşabilecek enfeksiyonlara karşı önlem alabilirsiniz. Günde bir kere bir bardak suyun içerisine 1 tatlı kaşığı tuz ilave ederek ağzını çalkalamanız yeterli olabilir.
AğrıÇayyoğurt
Damak yanığı, çeşitli sebeplere bağlı olarak oluşan ağız enfeksiyonudur. Birçok kişi tarafından damakta yanık oluşması pek dikkate alınmaz. Ancak müdahale edilmediği takdirde bu sorun hayat kalitesini olumsuz yönde etkileyen ve ağızda yaralara dönüşebilen daha ciddi bir sağlık problemi haline gelebilir.
Ağzın iç üst yüzeyini kaplayan doku, damak olarak adlandırılmaktadır. Aşırı sıcak veya soğuk yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi halinde bu dokuda yanık meydana gelebilmektedir. Damak yanması bir süre hayat kalitesini düşürerek, ileri evrelerde yaraya dönüşür. Bundan sonra da bakterilere açık hale gelir. Bu nedenle damaktaki yanık durumunda ağız bakımının çok daha dikkatli yapılarak verilen tedavinin düzenli bir şekilde uygulanması gerekmektedir.
Aniden çok soğuk veya sıcak bir şeyler yenilip içildiğinde oluşan damak yanması iyileşene kadar kişinin acı hissetmesine neden olurlar. Genel olarak yanık belirtileri şunları içermektedir:
Damak yanıklarında kişilerin özellikle yemek yeme esnasında yaşadıkları zorluklar bu sağlık sorununu çekilmez bir hale getirir. Ancak doğru tedavi ve düzenli ağız bakımı ile yanığın kısa sürede iyileşmesi sağlanabilmektedir.
Bu sorunun oluşmasına yol açan ana neden çok sıcak veya soğuk besinlerin tüketilmesidir. Kaynar derecede olan içecekler soğutulmadan içildiğinde, damak ile teması esnasında burayı mevcut sıcaklık tahriş eder. Ani olarak gelişen bu durum daha sonra kişiyi huzursuz edecek belirtiler ile kendini göstermektedir. Bununla birlikte yanık oluşmasına zemin hazırlayan bir diğer önemli neden, sigara kullanımıdır. Sigara kullanan kişilerde bağışıklık sistemi zayıf olduğu için bu tür yaralanmalarda doku hemen hasar görebilmektedir. Doğal olarak daha sonra iyileşme süreci de yavaş olmaktadır.
B12 ve folik asit eksikliği olan bireyler damak yanıkları veya enfeksiyonlarına diğer insanlara göre daha yatkın olmaktadır. Özellikle nedeni bilinmeyen bir damakta şişlik, ağız yanması vb. gibi durumlarda mutlaka bir hekime başvurmak gerekmektedir. Bunların yanında genel olarak viral veya bakteriyel enfeksiyonlar damak yanmasına neden olabilmektedir. Aynı zamanda yara oluştuğu da gözlemlenebilmektedir. Hormonal değişiklikler ile birlikte bazı psikolojik sorunlara bağlı olarak da bağışıklık sistemi düşebilir ve bunun sonucunda vücut, ağız hastalıklarına daha yatkın hale gelir.
Ateşli hastalıklar veya diğer enfeksiyonların sonucunda oluşabilen damakta yanık veya yaralar, çoğunlukla aşırı sıcak bir yemeğin soğutulmadan yenmesi ile de meydana gelebilmektedir. Bu esnada dil ve damak yanması en belirgin hissedilen şikayet olarak kendini göstermektedir. Yediğiniz yemeğe bağlı olarak gelişen yanıklar için o anda yapabileceğiniz şey, soğuk bir şeyler içmek olabilir. Bundan sonra tuzlu su ile ağzını çalkalamanız, daha sonra hissedeceğiniz yangı hissini azaltacaktır. Aynı zamanda yanığın olduğu süre içinde dişlerinizi sert diş fırçasıyla fırçalamamaya özen gösterin.
Damak yanığına iyi geldiği bilinen farklı yöntemler bulunmaktadır. Genel olarak en çok tercih edilen yöntem, aloe vera yaprağının içindeki jelin yanık olan bölgeye sürülmesi şeklindedir. Ancak bu ev standartlarında uygulanan doğal bir yöntem olarak tercih edilmektedir. Bununla birlikte yanıkların tedavisi için alanında uzman bir hekime başvurmanız tavsiye edilmektedir. Hekimin yazacağı ağız içi solüsyon ve merhemlerle iyileşme süreciniz daha hızlı olacağı gibi, tedavi sürecinizde bilinçli olarak devam ettirmiş olursunuz. Aksi halde hekime danışmadan evde uygulayacağınız alternatif yöntemler ağız içinde daha büyük yaraların oluşmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle mutlaka doktor tavsiyesi ile bu süreci yönetmeye çalışın.
Daha önce sık geçirilen ağız enfeksiyonları veya düşük bağışıklık sistemi üst damak zarının dayanıksız bir hal almasına neden olabilmektedir. Bu durumda da herhangi bir sıcak veya soğuk yemeğin ağza temas etmesi ile üst damak yanması gibi sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Damak zarı kuvvetli olan bireylerde bu tür yanık ve yaralanmalar çok daha güç olurken, zayıf olanlarda daha fazla böyle sorunlarla karşı karşıya kalınmaktadır. Bu nedenle ağız içi oluşabilecek her türlü yaralanma ve enfeksiyonel oluşumların engellenmesi için yapılabilecek ilk şey, bağışıklığın güçlü tutulmasına yönelik yaklaşımların uygulanmasıdır. Bunun için sağlıklı beslenip, düzenli egzersizler yapmak gerekmektedir. Aynı zamanda boğaz yanması, grip, nezle vb. gibi solunum yoları hastalıklarından da korunmak büyük ölçüde önem taşır.
Damak yanıkları tedavisi genellikle doktorun önereceği ağız için solüsyon ve merhemlerin bir kombinasyonu şeklinde uygulanmaktadır. Bununla birlikte çok fazla ağrı olması halinde ağrı kesici ilaçlar da kullanılabilmektedir. Aynı zamanda damak yanması olan kişilerin iyileşme sürecinde çok katı yiyecekleri tüketmemesi tavsiye edilmektedir. Bunun yerine daha yumuşak ve sıvı ağırlıklı beslenme sağlanması gerekir. Bu sayede katı yiyeceklerin yanık olan bölgeye temas etmesi önlenerek, tahrişin ilerlemesi engellenmiş olmaktadır.
Üst damak yanığına ne iyi gelir?
Ev yapımı yoğurt tüketimi özellikle üst damak yanıklarının iyileştirilmesinde çok etkili olmaktadır. Bununla birlikte uzman bir hekim tarafından önerilen ağız içi solüsyonların kullanılması gerekmektedir. Yanığın iyileşme sürecinde aşırı sıcak veya soğuk, katı yiyeceklerin tüketilmemesine dikkat edilmelidir.
Damak yanması ne zaman geçer?
Çok ciddi olmayan yanıklar ortalama üç ile yedi gün arasında iyileşmektedir. Ancak bu süreçte farklı ağız enfeksiyonlarına neden olmamak ve damaktaki tahrişin ilerlememesi için ağız bakımına çok özen göstermek gereklidir. Düzenli oalrak yapılan ağız bakımları ve doktorun önerdiği tedavinin de uygulanmasıyla bu sorun en geç bir hafta içinde giderilmektedir.
Damak neden yanar?
Damak yanmasının oluşmasına yol açan ana neden çok sıcak veya soğuk besinlerin tüketilmesidir. Kaynar derecede olan içecekler soğutulmadan içildiğinde, damak ile teması esnasında burayı mevcut sıcaklık tahriş eder. Bununla birlikte yanık oluşmasına zemin hazırlayan bir diğer önemli neden, sigara kullanımıdır. Sigara kullanan bireylerin bağışıklığı zayıf olduğundan bu tür yaralanmalarda ağır hasar almaya daha yatkın olmaktadırlar.
Ağız ve Diş Sağlığı bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır: