Damar Genişlemesinin Sebepleri

Damarlar, kalbin vücudun tümüne birden kan göndermesini sağlayan kanallardır. Damar genişlemesi ise; kalpten tüm vücuda gönderilen kanın damarlarda kan basıncının artması nedeniyle damar çapında artış olmasıdır. Bazı nedenler yüzünden kalbin damarlara kan göndermesinde artış olur ve bu nedenle kan damarlara sığmakta zorlanarak genişlemeye başlar. Bu genişleme nedeni ile damarlarda çatlama ve yırtılma meydana gelir ve bu durum damarın patlamasına kadar gidebilmektedir. Bu hastalık çok fazla oluşur ve ilerlerse ölümle de sonuçlanabilmektedir. Eğer böyle bir durum oluştuğu takdirde hemen bir hekime müracaat etmek gereklidir.

Damar genişlemesi erkeklerde kadınlara nispeten 4 kat daha çok görülmektedir. Damar genişlemesi tedavisinde bitkisel ve tıbben tedavi edilebilmektedir.

Damar Genişlemesi Nedenleri

• Yüksek tansiyon hastalığı olan kişilerde tansiyon ile beraber kan basıncı yükselerek kalbin daha çok kan pompalamasına neden olur ve damarlarda genişleme meydana gelmektedir.
• Aktif olarak sigara kullanımı ya da pasif içici olmak da buna etken olabilmektedir.
• Doğum kontrol haplarını kullanan kadınlarda da sıkça görülmektedir.
• İleri yaşlarda daha sık görülür.
• Kolesterol ve trigliserid oranının kanda yüksek olması da etkendir.
• Göğüs kısmında travma yaşanması etkendir.
• Ateroskleroz etkisi
• Genetik etkenler
• Bağ dokusunda oluşan hastalıklar (Marfan Sendromu)
• Hareketsiz bir yaşam ve düzenli egzersiz yapmamak
• Aşırı yağlı gıda tüketilmesi

Damar Genişlemesinin Belirtileri

Damarda patlama olmadan nadir bir belirti ortaya çıkmaktadır.

• Sırtta ağrı
• Genişlemenin olduğu alanda kalp atışı hissedilmesi ve ağrı oluşması

Damarın patlamasıyla ortaya çıkan belirtiler:

• Şiddetli olarak aniden başlayan ve kalıcı olan karın ve göğüs ağrısı,
• Bacaklarda ve sırtta hissedilen şiddetli ağrılar,
• Sersemlik hali, ani terleme ve soğuma
• Nabzın yükselmesi ve düşük tansiyon
• Nefes almada zorlanma ve bilinç kaybı oluşması.

Damar Genişlemesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Damarın patlaması halinde kan kaybının çok fazla olması bu nedenle ölüm oluşmasına neden olabilmektedir. Acil müdahale edilmesi gerekmektedir. Küçük genişlemelerde bazı basit tedaviler uygulanabilir. Büyük genişlemelerde ise; cerrahi müdahale yapılmaktadır. Kasıktan kesilmek suretiyle stent konularak tedavi edilebilmektedir. Ayrıca yapay damar nakli de yapılması söz konusu olabilmektedir. 6 saat yoğun bakımından sonra, hasta iki gün sonra taburcu edilmektedir.

Damar duvarının sağlamlığını kaybetmesi, genişlemesi olarak tanımlanan ve patlamaya hazır bir bomba gibi hayatı tehdit eden anevrizmalara tansiyon, sigara, genetik faktörler gibi nedenler yol açmaktadır. Anevrizmalar genellikle herhangi bir belirti vermez. Çoğu anevrizma rastlantısal olarak başka bir nedenle yapılan muayenenin bir bulgusu olarak saptanır.

Anevrizma Nedir ve Neden Olur?

Anevrizma ya da halk diliyle balonlaşma, damar duvarının sağlamlığını kaybetmesi ve genişlemesidir. Bir genişlemeden ya da bir anevrizmadan söz edebilmek için normal damar çapının en az bir buçuk ya da iki katı kadar genişlemesi gerekir. Kişini yaşına, cinsiyetine, boyuna, vücut ağırlığına ve bulunduğu bölgeye göre damar çapları farklılık göstermektedir. Yüksek tansiyon, sigara kullanımı, genetik faktörler ve bazı enfeksiyonlar anevrizmaya yol açan nedenler arasındadır. Bazen de travma sonrası damarlarda anevrizma oluşumu görülmektedir.

Aort Nedir?

Temiz ve oksijenden zengin kanı kalpten çıktıktan sonra organlarımıza taşıyan ana atardamarımız aorttur. Aort, vücudumuzdaki seyrine göre farklı isimlerle adlandırılmaktadır. Kalbimizden çıktıktan sonraki aort bölümü ‘’Çıkan Aorta’’ olarak isimlendirilir. Daha sonra baş boyun bölgesi ve kollarımıza dağılan atardamarları verir. Aorta bu bölgede kavis yapar ve vücudun aşağısına doğru inmeye başlar. Kavis verdiği bu bölüm ‘’Arkus Aort’’ olarak bilinir. Ardından göğüs boşluğundan aşağıya doğru yönelir ve diyafragma seviyesinden karına girer (Torasik Aorta). Aşağıya doğru seyrine devam eder ve göbek seviyesinde ikiye ayrılarak bacaklarımızın beslenmesini sağlayan iki atardamara ayrılır (Abdominal Aort).

Anevrizmanın Belirtileri Nelerdir?

Anevrizmalar genellikle herhangi bir belirti vermezler. Çoğu anevrizma rastlantısal olarak başka bir nedenle yapılan muayenenin bir bulgusu olarak saptanır. Yakınmalar, anevrizmanın bulunduğu yere göre farklılık göstermektedir. Karın içerisinde yerleşen anevrizmalar karın ağrısı veya sıklıkla bele doğru yayılan ağrı ile ortaya çıkmaktadır. Büyük anevrizmalarda hasta elini karnına koyduğunda eline bir top vuruyormuş gibi hissedebilir. Göğüs boşluğundaki anevrizmalar ise göğüs ağrısı, sırta vuran ağrı veya ses kısıklığına neden olabilir. Bazen de ilk bulgu aort damarının yırtılması şeklinde olmaktadır.

Anevrizma Nasıl Teşhis Edilir?

Günümüzde anevrizma tanısı koymak oldukça kolaydır. En sık başvurulan teşhis yöntemi ultrasonografidir. Genellikle ultrasonografi sonrası anevrizma saptanan hastalarda ileri tetkik gerekmektedir. Hastanın takibinde ve tedavinin planlanmasında ileri tetkik olarak en sık Bilgisayarlı Tomografi kullanılmaktadır.

Anevrizmaya Aortunun Hangi Bölümünde Rastlanır?

Anevrizma aortunun bölümlerinden herhangi bir yerinde görülebilir. Anevrizmalar en çok böbrek atardamarlarını verdikten sonraki bölümde gelişir. Bazen tek bir anevrizma, bazen birden fazla anevrizma oluşabilir.

Aort Anevrizması Nasıl Tedavi Edilir?

Anevrizmanın bulunduğu yere ve büyüklüğüne göre tedavi yöntemleri değişmektedir. Çıkan aorttaki anevrizma çapı cm ve üzerinde ise başka bir bağ dokusu hastalığı yoksa tedavi edilmelidir. Karın içindeki anevrizmalarda ise müdahale sınırı anevrizma çapının cm çapa ulaşması ve daha büyük olmasıdır. Büyüme hızı fazla olan cm’den küçük anevrizmalar da tedavi edilmelidir. Küçük anevrizmalar tıbbi tedavi ile izlenebilir. Müdahale sınırında olan anevrizmalar için iki farklı yöntem uygulanmaktadır. Açık cerrahi ve kapalı (Endovasküler) yöntem. Açık cerrahi yöntemde balonlaşmış bölge çıkarılıp yerine yapay bir damar yerleştirilmektedir. Kapalı yöntemde ise damar içerisine yerleştirilen stent-greftler ile anevrizmalar devre dışı bırakmaktadır. Anatomik olarak uygun olan hastalarda Endovasküler yöntem birinci tercihtir ve düşük risklerle uygulanmaktadır.

Bacaklarda aşırı damar belirginleşmesi dünya genelinde en çok görülen hastalıklardan birisi olan varis ya da diğer bir tabirle damarlarda genişleme probleminin belirtisi olabilir. Bacaklarda aşırı varislerin oluşması pıhtılaşma bozukluğunun işareti olabilir.  Hastalık toplardamar genişlemesi ve kılcal damar genişlemesi şeklinde iki gruba ayrılmaktadır. Tüm damarlarda görülme riski olmasına karşın en sık bacaklarda görülmektedir. Bunun nedeni ise vücudumuzun oluşturduğu ağırlık ve basıncı direkt olarak bacaklarda bulunan damarlara yansıtması ile alakalıdır. Kılcal damar problemi kozmetik problem olarak görülürken toplardamar genişlemesi ile mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalık olarak ciddi alınması gerekmektedir.

Kalp damar cerrahi uzmanına muayene olan birçok hastada ilerlemiş kalın varisler görülmektedir. Bunun nedeni büyük ihtimalle ihmaldir. Çünkü damar genişlemesi fark edilmeyen bir hastalık değildir. Estetik açıdan kötü görünüm yanı sıra ilerledikçe ağrı, kramp, kaşıntı, kanama, ciltte renk değişimine neden olmaktadır. Bu şekilde belirtiler ortaya çıktığında kendiliğinden geçmesini beklemek yerine mutlaka bir kalp damar cerrahisi uzmanına muayene olmak gerekmektedir.

Erken yaşta herhangi bir sebep olmadan damar tıkanıklığı (inme, kalp krizi, toplar damar tıkanıklığı, akciğere pıhtı atması) gelişmesi  de pıhtılaşma bozukluklarının habercisi olabilir.