Damar Kireçlenmesi Ibrahim Saraçoğlu

İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 01.02.2019 tarih ve 75 sayılı yazısına konu ONE BAL TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 30.01.2019 tarihinde saat 08:48’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 30.01.2019 tarihinde saat 08:48’de yayınladığı "Sarımsak, Limon, Maydanoz Kürü" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, "Tansiyon, şeker, kolesterol hastaları ekran başına hastalıklara savaş açtık." yayında bir takım sağlık şikayetlerini belirten konuklar ile Ahmet Maranki, Canan Karatay, İbrahim Saraçoğlu gibi kişilerin başka televizyon programlarındaki görüntüleri eşliğinde, Maydanoz sarımsak limonun bir araya gelmesi yani bir ömre bedel.... Bu kürü uygulayın daha 4. gün çivi gibi zinde kalkacaksınız....İnanın bu benim bir numaralı kürlerimden bir tanesi. - Damar açıcı özelliği var tansiyonu dengeleyici özelliği var.- Bütün hücrelerimizin güçlenmesi için hastalıklarımızla savaşabilmemiz için.- "%100 doğal %100 etkili damar tıkanıklığına, tansiyona, şekere, romatizmaya son"- "Kalp hastaları, damar hastaları, şeker hastaları, kolesterol hastaları, yüksek tansiyon hastaları, dikkatle izleyin" Verdiğim bak maydanoz, sarımsak, limon kürü ikinci bir kür önermiyorum.Maydanoz, sarımsak, limon kürü var ya o müthiş etkilidir stend takılı insanlarda işte kalp damarların yağlandığı o yağların eritilmesinde...Karaciğer yağlanması, yüksek tansiyon, kalp krizi, damar sertliği, damarların içten yağlanmasına karşı bir mucize vücuttan toksin attırır, karaciğeri arındırır, böbrekler üzerinde çok olumlu etkisi var. Muhteşem bir kür yani toplumun genel sağlığı için bulunmaz bir şey. Maydanoz, sarımsak,limon bunu kullanacaksınız sabahları aç karnına ...mantara karşı direnç kazandırır sabahları yorgun kalkıyorsanız bu kürü uygulayın daha dördüncü gün çivi gibi zinde kalkacaksınız...,"Yüksek tansiyon, şeker, kolesterol, damar tıkanıklığı, kalp çarpıntısı, nefes darlığı, cinsel isteksizlik, kadın hastalıkları, cilt hastalıkları, sivilce ve akne problemleri, vücudumuzdaki çeşitli ağrılar, kısırlık, böbrek taşı, prostat, hazımsızlık, şişkinlik, gastrit, ülser ve daha birçok hastalığa %100 doğal bir çözüm" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün yüksek tansiyon, şeker, kolesterol, damar tıkanıklığı, kalp çarpıntısı, nefes darlığı, cinsel isteksizlik, kadın hastalıkları, cilt hastalıkları, sivilce ve akne problemleri, vücudumuzdaki çeşitli ağrılar, kısırlık, böbrek taşı, prostat, hazımsızlık, şişkinlik, gastrit, ülser ve daha birçok hastalığa iyi geldiği vurgulanarak sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı” belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün yüksek tansiyon, şeker, kolesterol, damar tıkanıklığı, kalp çarpıntısı, nefes darlığı, cinsel isteksizlik, kadın hastalıkları, cilt hastalıkları, sivilce ve akne problemleri, vücudumuzdaki çeşitli ağrılar, kısırlık, böbrek taşı, prostat, hazımsızlık, şişkinlik, gastrit, ülser ve daha birçok hastalığa iyi geldiği vurgulanarak birçok rahatsızlığa çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Anılan yayın kuruluşu hakkında; 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’nci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat göz önünde bulundurularak, %5 oranında idari para cezası uygulanmasına ve idari tedbir olarak program yayınının takdiren beş (5) kez durdurulmasına, karar verilmiştir.

Bu itibarla;

1) 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ..." hükmünün ihlali nedeniyle;

6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Bu Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (f), (g), (ğ), (h), (n), (ö), (s), (ş) ve (t) bentlerindeki yayın hizmeti ilkelerine ve aynı maddenin dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz. Ayrıca, idarî tedbir olarak, ihlale konu programın yayınının beş keze kadar durdurulmasına, isteğe bağlı yayın hizmetlerinde ihlale konu programın katalogdan çıkarılmasına karar verilir. İhlalin mahiyeti göz önünde bulundurularak, bu fıkra hükümlerine göre idarî para cezası ile birlikte idarî tedbire karar verilebileceği gibi, sadece idarî para cezasına veya tedbire de karar verilebilir.” hükmü uyarınca, idari para cezası ve idari tedbir uygulanması gerektiği,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %5 oranında idari para cezası uygulanmasına,

Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2018 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2019 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 21.114 (yirmibirbinyüzondört) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) Ayrıca, idarî tedbir olarak, ihlale konu PROGRAM YAYINININ TAKDİREN 5 (BEŞ) KEZ DURDURULMASINA, bu idari tedbirin uygulanma zamanın kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

c) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan; “… Yükümlülük veya yasağa aykırılık dolayısıyla idarî tedbir olarak programın yayınının durdurulması kararının verilmesi halinde, yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren fiilin işlenmesinden dolayı sorumluluğu olan programın yapımcısı veya varsa sunucusu, yayının durdurulduğu süre zarfında, aynı veya farklı medya hizmet sağlayıcı kuruluşta hiçbir ad altında başka bir program yapamaz veya sunamaz.” hükmü uyarınca, işlem yapılması hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

d) İdari tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan programın yerine, Üst Kurulca gönderilen programların, programın başında; “Bu program, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 06.02.2019 tarih ve 2019/07 sayılı toplantısında alınan 21 No’lu kararı uyarınca, kuruluşumuzun 30.01.2019 tarihinde saat 08:48’de yayınladığı ticari iletişim yayınında, "Sarımsak, Limon, Maydanoz Kürü" isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan, ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde ... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına ... yer verilemez ...’ hükmünün ihlali nedeniyle idari tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan program yerine yayınlanmaktadır.” metninin anlaşılır şekilde okunarak DVD/CD’de yer aldığı şekliyle ticari iletişim yayını içermeksizin yayınlanmasına, ayrıca anılan metnin program yayını süresince ekranın altında akar yazı ile verilmesine,

e) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir. … Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.

Damar tıkanıklığı kan damarının genellikle bir pıhtı ya da damar sertliği sebebiyle tıkanmasıdır. Tıkanıklığa sebep olan pıhtı, sıklıkla damarlarda aterosklerotik plaklar sebebiyle daralmış kısımlarda gelişir.

Damar Tıkanıklığı Nedir? 

·      Damar tıkanıklığı yalnızca bir pıhtı tarafından oluşturulmuş olan tıkanıklığı tanımlamak için kullanılmamaktadır.

·      Tıkanıklığa başka faktörler de sebep olmuş olabilir.

·      Tıp dilinde vasküler oklüzyon olarak adlandırılan rahatsızlık atardamarda ya da toplardamarda gelişebilir.

·      Yaşın ilerlemesine bağlı olarak damarların duvarında ortaya çıkan esneklik kaybı hipertansiyon, hiperkolesterolemi, diyabet, damar sertliği ve obezite gibi hastalıkların da etkisiyle damarlarda tıkanıklık kolaylaşır.

·      Hareketsiz yaşam, sağlıksız beslenme ve sigara kullanımı damar tıkanıklığını tetiklemektedir.

·      Belirtiler de tıkanıklığın geliştiği damara göre değişkenlik göstermektedir.

·      Mesela beyin damarı tıkanmışsa bacak ve kolda kuvvet kaybı, uyuşma, konuşma problemleri, hissizlik gibi belirtiler görülmektedir.

·      Kalp damar tıkanıklıklarında sol kolda ağrı, göğüs ağrısı ve uyuşukluk gibi sorunlara neden olur.

·      Kalp damarı ve beyinde ortaya çıktığında ölümcül olabilmektedir.

Damar Tıkanıklığı Neden Olur? 

Damar tıkanıklığı oluşumundaki en bilinen faktör, damarların esnekliği ve iç yüzeyindeki pürüzsüzlüğün kaybına sebep olan atesroklerozdur.

·      Aşırı kilolu olunması

·      Sigara kullanımı

·      Diyabet

·      Hareketsiz yaşam tarzı

·      Hipertansiyon

·      İleri yaş

·      Hipertansiyon

·      Ailede damar tıkanıklığı öyküsü

Damar Tıkanıklığı Belirtileri 

Kalp damarlarında tıkanıklık varsa;

·      Göğüslerde ağrı: Göğüs ağrısı genellikle basınç tarzıdır. Kol ve sırtın sol tarafında, çene ve boyunda ağrı görülmesidir.

·      Nefes darlığı

·      Kalp krizi: Damar artık tamamen tıkandığında kalp kasları beslenemez hale gelir. Beslenemeyen kasta doku ölümü gerçekleşir. Acilen tedavi edilmesi gerekir. Ölümcül olabilmektedir.

Beyin damar tıkanıklığında görülen belirtiler:

·      Bulanık görme

·      Ani görme kaybı

·      Bilinç bulanıklığı

·      Konuşma bozukluğu

·      Vücudun yarısında uyuşma

·      Baş dönmesi

·      Şiddetli baş ağrısı

·      Hafıza kaybı

Bacak damar tıkanıklığı belirtileri:

·      Yüzüme zorluğu

·      Merdiven çıkmada zorluk

·      Ayaklarda geçmeyen yaralar

·      Ayaklarda morarma

·      Kangren

Toplardamar tıkanıklığı belirtileri:

·      Bacakta kızarıklık, şişlik ve ağrı

·      Bacak kıllarında dökülme

·      Ayak bileklerinde varisler

·      Ayak bileğinde yaralar

Kalp Damar Tıkanıklığı 

Kalp damar tıkanıklığı, kalbe zengin kan götüren ve kalbi beslemekle görevli olan atardamarda tıkanıklık oluşmasıdır. Koroner arterler olarak da adlandırılan bu damarlarda tıkanıklık oluşumuna koroner arter hastalığı denilmektedir. Genelde damar duvarında kolesterol içeren birikintiler bu hastalıktan sorumludur. Kalp kaslarına giden kan akımında oluşan azalma; nefes darlığı, sol kolda ağrı, göğüs ağrısı belirtisine neden olur. Tam tıkanıklık oluştuğunda kalp krizi oluşabilir. Bu hastalık uzun bir sürede yavaş yavaş gelişebilir.

Beyin Damar Tıkanıklığı 

Beyin damar tıkanıklığı, genelde kalp damar tıkanıklığına bağlı olarak ortaya çıkar. Tıkanma ve daralmadan en çok iç katoris, orta serebral ve vertebral etkilenmektedir.

·      Plak zaman içerisinde arteri daraltır ve beyne giden kan akışını azaltmaktadır. Damar tamamen tıkanabilir.

·      Plak, arter duvarını deforme eder ve pürüzlü hale getirir. O kısımda kan pıhtısı oluşumu kolaylaşmış olur.

·      Plak yırtılıp parçalanabilir.

Bacak Damar Tıkanıklığı 

Kalp ve beyin dışında vücudun diğer organlarına kan akımının bozulmasına sebep olan atardamar darlığı ya da periferik arter hastalığı denilmektedir. Genellikle bacak damar tıkanıklığı yerine kullanılmaktadır. Bu hastalığın en önemli sebebi; diyabet, hiperkolesterolemi, hipertansiyon ve sigara kullanımıdır. Yürüdükten sonra bacaklarda ve kalçada kramp şeklinde ağrı en çok görülen belirtidir. İlerleyen evrelerde kangren ortaya çıkar.

Damar Tıkanıklığı Tedavisi 

·      Damar tıkanıklığı tedavisinde beslenme alışkanlıkları değiştirilmelidir.

·      Sigara bırakılmalıdır.

·      Aşırı kilolu olan bireylerin kilo vermesi gerekmektedir.

·      Şeker hastalarında kan şekeri kontrol altına alınmalıdır.

·      Hiperkolesterolemi ve hipertansiyon tedavi edilmelidir.

·      Verilen ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.

Damar Tıkanıklığına İyi Gelen Doğal Besinler 

·      Karabaş suyu

·      Isırgan otu suyu

·      Panex ginsengli macun

·      Üzüm çekirdeği kapsül

·      Isırgan tohumlu macun

·      Omega-3 kapsül

·      Panex 90 kapsül