Kübra GENÇ
Birçok verginin ödemelerinde başlangıç tarihleri yaklaşıyor. Emlak Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi Peki bu vergileri kimler ödeyecek kimlerden kesilecek? Taşınmazdaki kiracı mı sorumlu ev sahibi? Kiracılar hangi ödemelerden muaf tutulur? İşte merak edilen tüm sorular ve yanıtları
- KİRACILAR 'EMLAK VERGİSİ' ÖDER Mİ?
sayılı kanun gereğince tüm taşınmaz mallar için ödenen Emlak Vergisi; mesken, işyeri, arsa ve arazileri kapsıyor. Emlak Vergisi'nde taşınmaz malın sahibi tarafından ödeme yapılıyor. Varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa bina veya arazide malik gibi tasarruf edenler vergi mükellefi oluyor.
Bir bina veya arazide paylı mülkiyet halinde malik olanlar hisseleri oranında mükellef oluyor; Elbirliği mülkiyette ise malikler vergiden müteselsilen sorumlu oluyor.
- KİRACILAR 'ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ' ÖDER Mİ?
Belediye Gelirleri Kanunu gereğince 'Çevre Temizlik Vergisi' ödemeleri yapılıyor. Çevre Temizlik Vergisi'nde Emlak Vergisi'nden farklı bir şekilde söz konusu taşınmazda kim kullanıyorsa o ödeme yapıyor. Kiracı varsa çevre temizlik vergisi ödemeleri onun sorumluluğunda oluyor.
- KİRACILAR 'DASK' ÜCRETİNİ ÖDER Mİ?
Zorunlu deprem sigortası olan DASK, deprem sonucunda meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kayması ile depremin oluşturacağı maddi zararları poliçe kapsamında belirtilmiş biçimde belli limitler dahilinde nakit olarak karşılamasıdır. Bu sigortanın tüm binalar için yapılmış olması gerektiği gibi böyle durumlarda taşınmazla ilgili alım, satım ya da herhangi bir kiralama işlemi yapılmamalı.
DASK poliçesi ev sahibi adına yapılır. Bu sebeple kiracılar için zorunlu deprem sigortası poliçesi düzenlenmiyor. Fakat bu süreç içinde kimi taşınmaz sahipleri DASK poliçesinin masraflarının da kiracı tarafından ödenmesini istiyor. Bu durumda kiracı Zorunlu Deprem Sigortası'nı "Sigorta Ettiren" sıfatıyla, sadece ev sahibi adına yaptırmış oluyor. Ancak her durumda tazminat, tapuda "Hak Sahibi" olarak belirtilen kişiye ödeniyor.
- KİRACILAR KALORİFER KAZANI GİDERLERİNİ ÖDER Mİ?
Apartmandaki kimi giderler, kiracılar tarafından kimi giderler ise ev sahibi tarafından ödeniyor. Masraflara katılımdaki kıstas, taşınmaz demirbaşında kalıcı bir değişikliğin yapılıp yapılmadığı oluyor. Kiracı günlük bakım, temizlik ve güvenlik gibi masraları ödemek ile yükümlü oluyor. Ancak apartmanda yapılan kalıcı değişikliklerden ev sahibi sorumlu oluyor. İlgili mevzuat ve yargıtay kararları gereğince kalorifer kazanı ile ilgili giderlerin kiracı tarafından değil doğrudan kat maliki tarafından karşılanması gerekiyor.
KİRACILARIN ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜNDE OLMADIĞI DİĞER GİDERLER
Kiracının ödemekle yükümlü olmadığı diğer giderler ise, anayapının temel giderleri yani demirbaş giderleridir. Bu giderler daire sahibi tarafından ödeniyor.
Örneğin, binanın boyanması işi, demirbaş gideri olması nedeni ile bu gider bağımsız bölüm malikinin ödemesi gereken giderdir. Ayrıca asansör elektriğine bakım onarımına da katılmazlar.
Ayrıca; bakım onarım için aidatın yükseltilmesi gerekçeli olmalıdır, yanı tadilata başlanmadan aidat toplanıyor ise yöneticinin fon oluşturması gerekiyor. Asansör eskidi ise yeni modeli ile değişimi için fon oluşturmalı. Kapıcının kıdem tazminatı için fon oluşturmalı. Bu fonlardan sadece kat malikleri sorumlu tutuluyor ve kiracıların hiç bir sorumluluğu bulunmuyor.
KİRACILARIN ÖDEMESİ GEREKEN MASRAFLAR
Kiracılar ortak giderlere katılmakla yükümlü sayılırlar. Kiracıların kapıcının net maaşının ödenmesine, apartman ortak su giderine, apartman ortak merpen otomatiği giderine, apartman temizlik giderlerine ve bunun gibi işletme giderlerine katılmaları gerekiyor.
Kiracı olarak oturduğunuz evin gerek ısınma, gerekse binanın diğer ihtiyaçlarını karşılamak için ödediğiniz yan giderler, daha önce kararlaştırılmış miktardan fazla olduğu takdirde, ev sahibinin ekstra giderleri en geç bir yıl içinde size bildirme zorunluluğu bulunuyor. Bir seneyi aşan durumlarda ev sahibinin kiracıdan bir hak talebinde bulunma şansı kalmıyor.
Kiracılar, kira bedelinin yanı sıra; kiracının günlük hizmetlerine sunulan, kapıcı hizmeti, ortak kullanılan elektrik-su bedeli gibi giderleri ödemek zorunda oluyor.
Kiracı tarafından bu şekilde yapılan poliçeler için ödenen sigorta primi, malikten tahsil edilebilir veya kiradan mahsup monash.pwenkul için yapılan sözleşmeye ya da yasalara göre ödenen zarar ve tazminatlar Bu kapsam da DASK sigortası için ödenen prim kira gelir vergisinden gider olarak düşürülebiliyor. Çünkü kiraya verilen gayrimenkulün mal ve haklara ait olan sigorta türleri arasında zorunlu deprem sigortası da bulunuyor.
Kiracı tarafından yaptırılan sigortalar için, ödenen sigorta primi ev sahibinden tahsil edilebilir veya kiradan düşülebilmektedir. Zorunlu Deprem Sigortası kapsamına giren bir binanın elektrik ve su abonelik işlemleri gerçekleştirilmeden önce sigortanın var olup olmadığı ilgili kuruluşlar tarafından kontrol edilir.
Zorunlu Deprem Sigortası DASKı, ev sahibi veya kiracı yaptırabilir. Fakat her iki durumda da yaptırılan sigorta poliçesi ev sahibi adına düzenlenmektedir ve poliçede ev sahibi “sigortalı” olarak yer alır. DASK yaptırma masrafı, kişinin ev sahibi olma durumunda ev sahibinindir.
Deprem vergisi ile hiçbir ilgi ve bağlantısı bulunmamaktadır. DASK gelir vergilerinden herhangi bir pay almamaktadır.
Buna karşın taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinde, DASK sigorta priminin ödenmesi konusundan herhangi bir hüküm yoksa kiracının ödediği DASK sigorta priminin kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.
Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS), kiracı tarafından kendi adına yaptırılamaz. Kiracının, zorunlu deprem sigortasını yaptırmasının tek yolu Sigorta Ettiren sıfatıyla, ev sahibi adına poliçe kestirmek olur. Ancak her durumda sigorta tazminatı, tapuda “Hak Sahibi” olarak geçen kişiye ödenir.
* Beyannamede kira gelirinden düşülebilecek diğer gerçek giderleri de; amortisman giderleri, kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, onarım, idare giderleri, sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar olarak özetleyebiliriz.
Kiracı kendi adına ZDS yaptırabilir mi? Zorunlu Deprem Sigortası, kiracı tarafından kendi adına yaptırılamaz. Kiracı, Zorunlu Deprem Sigortasını Sigorta Ettiren sıfatıyla, ev sahibi adına yaptırabilir. Her durumda tazminat, tapuda “Hak Sahibi” olarak belirtilen kişiye ödenir.
Ev sahipleri elektrik ve su faturasını kendi adına düzenleyecekse, evlerini kiraya vermeden önce Zorunlu Deprem Sigortası yaptırmalıdır. Kiracı elektrik ve su faturasını kendi adına düzenleyecekse, bu durumda ev sahibi adına sigorta ettiren olarak Zorunlu Deprem Sigortası yaptırmalıdır.
Zorunlu Deprem Sigortası, kiracı ya da ev sahibi tarafından yaptırılabilir. Ancak DASK; ev sahipleri adına yaptırılan bir sigorta türü olduğu için kiracılar sadece “Sigorta Ettiren” olarak ev sahibi adına bu işlemi yapabilirler. Sigorta tazminatı her durumda tapuda “Hak Sahibi” olan kişiye ödenmektedir.
Kira ve aidat. Şirketinizin adresinin bulunduğu yer size ait değilse ödenen kiralar da gider olarak gösterilebiliyor. Bunun yanı sıra site yönetimine ödenen aidat, demirbaş vb. ücretler de gider olarak kabul ediliyor.
Daha ekonomik bir hayat yaşamak için sigorta primlerinin vergiden düşürülmesini sağlama şansınız vardır. Vergiden düşen sigortalar denildiği zaman akla gelen başlıca sigorta paketleri hayat sigortası, ferdi kaza sigortası ve bireysel emeklilik sigortası olarak karşınıza çıkmaktadır.
Dask Nereye Ödenir? Deprem sigortası primleri, Hazine Bakanlığı tarafından yayımlanan Zorunlu Deprem Sigortası tarife ve talimatlarına göre belirlenir. DASK primi ödemesi de sigorta poliçesinin düzenlendiği sigorta şirketine yapılır.
Ev sahibi kiracıya evi sözleşmede belirtilen tarihte teslim etmekle yükümlüdür. Ev eşyalı olarak kiraya verilmişse bu eşyalarda oluşan zararları karşılamak ev sahibinin yükümlülüğüdür. Sözleşme sona erdiğinde kiracı evi bulduğu şekilde teslim etmişse ev sahibi depozitoyu kiracıya geri ödemek zorundadır.
Zorunlu Deprem Sigortası, diğer adıyla DASK ev sahiplerinin kendi adına yaptırabileceği bir sigorta türüdür. Kiracı kendi adına Zorunlu Deprem Sigortası yaptıramamaktadır. Yalnızca “Sigorta Ettiren” olarak ev sahibi adına yaptırabilmektedir.
Kiracı, sözleşme bitiminden en az 15 gün öncesinde bildirimde bulunmadığı sürece de sözleşme aynı şartlarla 1 yıl uzamış sayılacaktır. Bu nedenle kirasını düzenli bir şekilde ödeyen kiracıyı tahliye etmek, bu koşullar altında mümkün değildir.
Hangi Masraflar Kiradan Düşülemez? Kiracı, apartman aidatı gibi binaya ait bakım ve temizlik giderlerini karşılamakla mükelleftir. Kira kontratında aksi belirtilmedikçe su, elektrik gibi faturaları da kiracının ödemesi gerekir. Bu masraflar kira bedelinden düşülemez.
Bir evde taşınması mümkün olmayan; fırın, ocak, ankastre, kombi, duşakabin, klozet, lavabo, petek gibi sökülüp götürülemeyecek ürünler evin demirbaşlarıdır. Ev demirbaşları arızalandığında bunların masraflarının karşılanması gayrimenkul sahibine aittir.
TBK madde ye göre kiracı, kiralananın olağan kullanımı için gerekli temizlik ve bakım giderlerini ödemekle yükümlüdür. Burada kullanım giderlerinden kasıt; elektrik, su, doğal gaz veya temizlik bedeli gibi gider kalemleridir. Dikkat edilirse bunlar, kiracının kullanımına bağlı olan giderlerdir.
DASK Yaptırmamanın Cezası Var mı? ZDS yaptırmamanın herhangi bir cezaya sebep olup olmadığı, “DASK zorunlu mu?” sorusunun ardından en çok merak edilen ikinci konudur. DASK yaptırmayan ev ve iş yeri sahiplerine herhangi bir para cezası uygulanmaz.
Yayımlandı
kategorisi
Bc
Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kimlikli bir kamu kuruluşu olan Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), zorunlu deprem sigortası (ZDS) faaliyetlerinden sorumludur.
Yazımıza başlarken sıklıkla karıştırılan iki kavramı açıklamak faydalı olacak DASK bir kurum adıyken, mevzuatta uygun görülen taşınmazlara mecburi olarak yapılan sigortanın ismi ise “zorunlu deprem sigortası”dır.
DASK’ın nihai hedefi, depremin sebep olduğu maddi hasarlara karşı vatandaşları korumaktır. Deprem ve ardından meydana gelen hasarları finanse eden DASK; maliklere maddi anlamda güvence sağlar.
DASK zorunlu deprem sigortasının birçok faydası bulunmaktadır.
Bunların öne çıkanları şöyle sıralanabilir:
Resmî internet sitesinde yer alan bilgiye göre DASK, zorunlu deprem sigortası ile söz konusu doğal afet ve bunun sonucunda ortaya çıkan yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasından kaynaklı maddi kayıpları poliçede belirtilen limitler dahilinde karşılar. Zorunlu deprem sigortası bulunan bir yapı, tamamen ya da kısmi olarak zarar görmüş olsa dahi teminat kapsamındadır.
Zorunlu deprem sigortası ile binanızda bulunan; temeller, ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, bahçe ve istinat duvarları teminat kapsamındadır. Bunun yanı sıra; tavan ve tabanlar, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar, çatılar ile bacalar da zorunlu deprem sigortasının kapsamında bulunmaktadır.
DASK’ın kapsam dışında tuttuğu masraflar da bulunmaktadır (örneğin DASK, ev eşyalarını kapsamamaktadır). DASK zorunlu deprem sigortası neleri kapsamaz? sorusunun yanıtı ise Kurum tarafından şöyle özetlenmektedir:
Enkaz kaldırma masrafları,
Kâr kaybı,
İş durması,
Kira mahrumiyeti,
Alternatif ikametgâh ve iş yeri masrafları,
Mali sorumluluklar ve benzeri başkaca ileri sürülebilecek diğer bütün dolaylı zararlar,
Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri,
Tüm bedeni zararlar ve vefat,
Manevi tazminat talepleri,
Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar,
Depremden bağımsız olarak, binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle zamanla oluşmuş zararlar.
DASK tarafından zorunlu deprem sigortası poliçe sahibine ödenecek azami teminat tutarı, her yıl düzenli olarak belirlenmektedir.
Yapı maliyetlerindeki artış da hesaba katılarak metrekare başına belirlenen bu teminat tutarı, en son 25/11/’den itibaren 3 bin 16 TL olarak uygulanmaktadır. Yine sigortalıya ödenecek maksimum bedel ise bin TL seviyesindedir ve bunun üzerine çıkılmamaktadır.
DASK zorunlu deprem sigortasını anlaşma durumuna bağlı olarak ev sahibi ya da kiracı yaptırabilir. Ancak her durumda resmiyette sigortalı, mülk sahibi olmaktadır. Bu nedenle DASK zorunlu deprem sigortası ödemesi de ev sahibi tarafından yapılmalıdır, kiracının ödeme yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Adından da anlaşılacağı üzere DASK zorunlu deprem sigortası, kamu tarafından mecburi tutulmaktadır. Her yıl yenilenen bu sigortayı yaptırmamanız durumunda gayrimenkulünüzü kiraya veremez, doğal gaz, su ve elektrik gibi aboneliklerinizi başlatamazsınız.
DASK zorunlu deprem sigortası primi, “teminat tutarı*tarife fiyatı” formülü ile hesaplanmaktadır. Devamında teminat tutarını hesaplamak için de “metrekare birim maliyeti*taşınmazın brüt metrekaresi” formülü baz alınmaktadır.
DASK sigorta primi ve sigorta bedeli hesaplama ekranına ulaşmak için tıklayınız…
Yıllık bazda yenilenmesi gereken DASK zorunlu deprem sigortası, poliçe tarihi dolmadan önceki son 60 gün içerisinde ya da tarih dolduktan 30 gün sonrasına kadar güncellenebilmektedir. Sigortanın aynı acenteden yapılma zorunluluğu bulunmamaktadır, farklı bir şirket üzerinden de DASK yenileme işlemi gerçekleştirilebilir.
DASK’ın e-Devlet üzerinden sunduğu hizmetler aşağıdaki gibidir:
Buna göre e-Devlet üzerinden poliçe sorgulama işlemi mümkünken DASK zorunlu deprem sigortası poliçesi satın alınamamaktadır. Ancak bazı sigorta şirketleri ve sigorta aracıları ile internet üzerinden DASK zorunlu deprem sigortası yaptırılabilmektedir.
13 Mayıs tarihli, sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları başlıklı tebliğde, DASK Zorunlu Deprem Sigortasına girmeyen binalar da paylaşılmıştır. İlgili kısım şu şekildedir:
9/11/ tarihli ve sayılı Kamu Konutları Kanunu’na tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ve bağımsız bölümler,
Köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yapılan binalar,
Tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar,
Projesi bulunmayan ve mühendislik hizmeti görmemiş binalar,
Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edildiği veya zayıflatıldığı tespit edilen binalar,
Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde ilgili mevzuata ve projeye aykırı olarak inşa edilen binalar,
Yetkili kamu kurumları tarafından yıkılmasına karar verilen binalar ile mesken olarak kullanıma uygun olmayan, bakımsız, harap veya metruk binalar.
DASK zorunlu deprem sigortası sorgulama işlemi hem e-Devlet hem de DASK’ın resmî internet sitesi üzerinden kolayca yapılabilmektedir.
DASK zorunlu deprem sigortası poliçesi yaptırmak için sigorta acentelerine veya bankalara başvurulabilir. Yukarıda belirttiğimiz gibi internet üzerinden bu işlemi gerçekleştiren kurumlar da bulunmaktadır.
DASK zorunlu deprem sigortası yaptırılması için bazı belge ve bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır.
Sigortalının; adı, adresi, telefonu, cep telefonu, T.C. kimlik numarası, tüzel kişiler için vergi kimlik numarası ve sigortalanacak yapının; açık adresi, tapu bilgisi, yapım yılı ile yapı tarzı, toplam kat sayısı, hasar durumu gibi detaylara ihtiyaç duyulmaktadır. Tüm bunların yanı sıra taşınmazın brüt yüz ölçümü ve kullanım şekli de sigorta yaptıracak bireyden istenen diğer bilgilerdir.
Bireyler DASK’a ulaşmak için Alo DASK hattını veya kurumun mail adresini kullanabilirler.