Son Güncelleme:
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Uğur Dilek Calap, demir eksikliği anemisi tanısında izlenmesi gereken süreç, alınması gereken önlemler ve tedavisi gibi birçok konuya dikkat çekti. Demir eksikliği anemisi tanısı için hastanın yakınmaları ve kliniği doğru şekilde değerlendirilmesi gerektiğini belirten Dr. Calap, "Değerlendirme sırasında özellikle hastanın daha önce yaşadığı sağlık sorunları, aile öyküsü, kullanmış olduğu ilaçlar ve mevcut hastalıkları dikkate alınmalıdır" dedi.
Tedavinin en etkili kısmı demir eksikliğine sebep olan etkenin tedavi edilmesi
Dr. Öğr. Üyesi Uğur Dilek Calap, "Örneğin, hastanın zaman zaman hafif kanamalarla seyreden bir peptik ülseri var ise bunun tedavi edilmesi kanamaya bağlı sindirim sistemine ait kaçağı durduracağı için aneminin tekrarlamasını engeller. Kadınlarda menstrüel sürecin kontrol altına alınması da demir eksikliği tedavisinde önemlidir. Menstrüel kanaması yoğun olan kadınların hormonal destek alıp, siklus dönemlerini düzenlemeleri önerilir, böylelikle genital sisteme ait kanama kontrol altına alınacağından anemi önlenir. Demirin yanı sıra kanda eksik olan maddeler ve mineraller de takviye edilmelidir; vitamin B12 eksikliğinde vitamin B12, folik asit eksikliğinde folik asit, kronik böbrek yetmezliğinde eritropoietin takviyeleri gibi. Eğer demir eksikliğine bağlı anemi yaşam kalitenizi düşürecek boyutta ise kan transfüzyonu da tedavinin seçeneklerinden biridir. Hemolitik anemi diye bilinen anemi tedavisinde bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar da kullanılır. Özellikle bağışıklık sisteminin alyuvarlar yapımını durdurduğu ya da parçaladığı durumlarda bu ilaçlara başvurulur. Ayrıca kemik iliğinin hastalıklarına bağlı kansızlıklarda kemik iliği nakli de seçenekler arasındadır" ifadelerini kullandı.
Korunmak için C vitamini içeren besinler tüketilmeli
Demir eksikliği tedavisinde dengeli ve sağlıklı beslenmenin yanı sıra düzenli ilaç kullanımının tedaviye yanıt yüzdesini arttırdığını söyleyen Dr. Calap, "Demir eksikliği ilaçları aç karına kullanılmalı ve kesinlikle süt ve süt ürünleri ile birlikte tüketilmemelidir. Vücutta yeterli demir depolanabilmesi için en az 3-6 ay boyunca ilaç kullanımına devam edilmelidir. Demir ilaçları doktor önerisiyle kullanılmalı ve yine doktora danışılmadan bırakılmamalıdır. Demir eksikliğinden korunmak için alınacak ilaçların yanı sıra sakatat, kırmızı et, pekmez gibi gıdalar ve C vitamini içeren besinler tüketmek de faydalıdır. Demir eksikliğinin tedavisinde C vitamininin sık tüketilmesi konusu, üzerinde vurgu yapılması gereken bir konudur, zira C vitamini demirin bağırsaklardan emilimini artırır" dedi.
Kafeinli içeceklerden uzak durun
Dr. Calap, "Toplumda en çok merak edilen konulardan biri olan demir eksikliğinden korunmak için kayısı, kuru baklagiller, taze sebze ve meyve bolca tüketilmelidir. Demir eksikliğinde ne yenmemeli sorusu da oldukça önemlidir. Kafeinli içecekler, süt ve kepek demir emilimini azalttığı için sık tüketilmemelidir. Ayrıca B 12 vitamini alımı da demir eksikliğinde oldukça önemlidir. Çünkü B12 kırmızı kan hücrelerinin kemik iliğinde üretilmesini sağlar ve eksikliği kansızlığa yol açabilir" şeklinde konuştu.
Çelik ve alüminyum saklama kapları kullanmayın
C vitamini demirin emilimini artırdığının altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Uğur Dilek Calap, "Bu nedenle yumurtanın portakal suyu veya domatesle, köftenin yeşil salata ile tüketilmesi demir emilimini artırmak açısından önemlidir. Mayalı ekmekteki demir mayasız ekmeğe göre daha çok emilir. İyi pişmemiş kuru baklagiller ya da kepek ekmeği demir emilimini azaltır. Posalı gıdalarla beslenme demir emilimini azaltır. Gıdaları saklamakta kullandığımız alüminyum, paslanmaz çelik ve teneke de demir emilimini azaltır" dedi.
Çayı açık ve limon eşliğinde tüketin
Toplum olarak çay ve kahveye olan tutkumuz konusuna dikkat çeken Dr. Calap, "Demir eksikliğini önlemenin bir yolu da çay ve kahveyi yemek sırasında ya da hemen sonrasında tüketmemekten geçiyor. Çay ve kahveyi mümkün olduğunca ara öğünlerde tüketmeye özen gösterin. Ayrıca çayı olabildiğince açık ve limon eşliğinde tüketmeye gayret edin" diyerek konuşmasını sonlandırdı.
Sağlık
Kaynak: İHA / Fotoğraf: Alamy
Haber Giriş: 28.02.2020 - 14:25
liv sağlık köşesi
Vücudun en temel ihtiyaçlarından biri olan ve besinlerle alınan demirin eksikliği pek çok hastalığa yol açabiliyor. Temel sebep ise kan kaybı, kötü beslenme ve vücudun yeterli demir emilimini yapmaması olarak görülüyor. Demir eksikliğinin halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma, çarpıntı, nefes darlığı, uykusuzluk, sabahları yataktan zor kalkma, baş dönmesi, iştahsızlık gibi belirtilerle kendini gösterdiğini söyleyen Liv Hospital Ankara Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Oral Nevruz özellikle çocuklarda ve kadınlarda görüldüğünü belirtiyor. Demir eksikliğiyle ilgili uyarılarda bulanan Prof. Dr. Nevruz alınması gereken önlemleri anlattı.
Bebeklerin, küçük çocukların, kadınların ve iç organlarında kanama olan yetişkinlerin demir eksikliği anemisi açısından yüksek riske sahip olduğunu söyleyen Liv Hospital Ankara Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Oral Nevruz, erken doğan ve düşük doğum tartılı bebeklerin daha fazla risk altında olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Nevruz ayrıca “Doğurganlık çağındaki kadınlar aylık menstruasyon kanamaları sırasında gerçekleşen kan kaybından dolayı demir eksikliği anemisi açısından daha fazla risk altındadır” dedi. Dünyada her üç- dört kadından birinde demir eksikliği anemisi olduğunu belirten Nevruz, bazı az gelişmiş ülkelerde bu oranın yüzde 50’lere vardığını söylüyor.
Unutulmaması gereken en önemli konu, tanısı konulmuş demir eksikliği anemisinin sadece gıdalarla tedavi edilemeyeceğidir. Gıdalar bize sağlıklı iken, bunun devamı açısından yardımcı olur. Doktorunuzun önerdiği ilacı önerilen sürede kullanmanız gerekir.