Depremde Alinmasi Gereken Önlemler

Aktif fay hatları üzerinde yer alan ülkemizde sık sık depremler meydana gelmektedir. Bu nedenle de hayatın her alanında depremlere karşı hazırlıklı olmak gerekir. Çünkü önlem alındığı takdirde depremlerde meydana gelebilecek maddi ve manevi kayıpların önüne geçilebilir.

İş Yerlerinde Deprem Öncesinde Alınması Gereken Önlemler Nelerdir? 

İş yerleri farklı alanlarda faaliyet gösterebilir. Bu nedenle de alınması gereken önlemler, değişiklik gösterir. Ancak tüm iş yerleri için alınması gereken bazı basit ve etkili önlemler bulunur. Bunlar kısaca şöyle sıralanır: 

• İş yerinin bilimsel metotlara uygun olarak inşa edilmesi veya halihazırda inşa edilmiş bir yapı ise kontrollerinin yaptırılması gerekir. 
• Geçmişte yangın veya sel gibi bir afetle karşılaşıldıysa güncel yönetmeliklere uygun olarak inşa edilmiş olsa bile iş yerinin içerisinde bulunduğu yapı kontrol edilmelidir. Çünkü sel veya yangın gibi afet veya acil durumlar, yapılara kalıcı ve yapısal hasar verebilmektedir. 
• Doğal Afet Sigortaları Kurumu veya kısaltması ile DASK’ın zorunlu deprem sigortası sadece haneleri kapsar. Ancak iş yerleri için deprem sigortası yaptırılması önerilir. 
• Deprem öncesinde iş yerinde bulunan ve belden yüksek ya da düştüğünde yaralanma veya ölüme neden olabilecek tüm eşyalar sabitlenmelidir. Dolap veya kitaplık gibi alanların ise kapaklı olması ve kapakların kolay kırılmaz malzemeden imal edilmiş olması önemlidir. Ayrıca dolapların kilit mekanizmasına sahip olması ve eşya alınmadığı sürece açılmayacak şekilde tutulması önemlidir. 
• Afet gibi durumlara karşı acil durum planı yapılmalı ve planlar güncel tutulmalıdır. Ayrıca plana uygun olarak tahliye gibi işlemlerin tatbikatlarının yapılması önerilir. 
• Depreme karşı mutlaka tesisatların kontrol edilmesi gerekir. Özel bir kullanım talimatı veya şekli varsa buna uygun olarak ayrıca önlemler alınması da önerilir. 
• Kimyevi maddelerin üretimi veya kimyevi maddeler ile üretim yapan tesisler dışında kalan iş yerleri, kimyasal ürünlere karşı önlem almalıdır. Çünkü kimyasallar deprem sırasında kaplarından dışarıya çıkabilir ve birbirleriyle tepkimeye girebilir. Bu nedenle kullanılmayan kimyasalların imhası, zorunlu olarak tutulması gerekenlerin ise farklı noktalarda depolanması gerekir. 
• Tüm çalışanlar ve yönetici konumdaki personeller için iletişim ağı kurulmalıdır. Burada tek tek arama yapmak yerine SMS gibi yöntemlerden yararlanılması önerilir. En sık kullanılan yöntem ise AKUT tarafından geliştirilen Güvendeyim ve BİP Acil Durum Butonu’dur. Her iki sistemde de çalışanlar güvende olduklarını SMS yolu ile hem yöneticilerine ve İK personeline hem de ailelerine bildirebilir. Böylece arama yapılmadığı için şebekeler kilitlenmez. Ayrıca tüm çalışanlar için ağ kurulmuş olur. 
• Birden fazla şehirde iş yerine sahip olan şirketlerin, acil durum yöneticileri farklı şehirlerde bulunmalıdır. Yani İstanbul ve Ankara’da iş yerleri bulunan bir şirket için İstanbul acil durum irtibat kişisi Ankara’da yer alan iş yerinde bulunan bir personel olmalıdır. Çünkü deprem gibi afetlerde genellikle şehir içerisinde iletişim kısıtlı olabilir. Ancak şehir dışına yönelik SMS ve aramalar çok daha rahat yapılır. 
• Deprem çantası olarak bilinen afet ve acil durum çantası satın alınmalıdır. Burada özellikle AKUT, AFAD ve benzeri kurumların çantalarından satın alınması önerilir. Çantalar içerisinde ilk yardım malzemeleri, temiz kıyafetler ve eldiven gibi ekipmanlar bulunması gerekir. Her bir çalışan için bir adet çanta bulunması ise önemlidir. Çünkü deprem gibi afetlerde herhangi bir yaralanma veya sorunla karşılaşmayan kişilere en geç 72 saat içerisinde yardım edileceği öngörülür. Çalışanların bu süreyi sorunsuz atlatabilmesi için iaşelerinden giyime kadar 72 saatlik tüm ihtiyaçları çantalarında olmalıdır. 
• İş yerlerinde acil durum ve afet bilinçlendirme eğitimleri organize edilmelidir. Bu konuda da AKUT ve AFAD gibi kurumlardan destek alınabilir.

İş Yerlerinde Deprem Anında Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Deprem öncesinde gerekli planlar yapılmışsa ve tatbikatlar gerçekleştirilmişse genellikle daha az panik yaşanır. Böylece paniğe bağlı yaralanmaların büyük oranda önüne geçilir. Deprem anında yapılması gerekenler ise şöyle sıralanır:  

• Deprem anında ilk olarak acil durum yönetimine geçecek olan kişi/kişilerin etrafındaki personeli sakinleştirmesi gerekir. 
• İş yerlerinde bazı eşyaların sabitlenebilmesi mümkün değildir. Bu nedenle de deprem anında sabitlenmemiş eşyalardan uzak durulması gerekir. 
• Günümüzde birçok iş aletinin acil kapatma tuşları bulunur. Bunlardan yararlanılarak deprem başladığı anda aletlerin kapatılması gerekir. Eğer tuşsuz bir cihaz kullanılıyorsa doğal gaz vanasının kapatılması veya fişinin çekilmesi yararlı olacaktır. Ancak bu işlem sırasında çalışanların kendilerini tehlikeye atmaması oldukça önemlidir. 
• Deprem sırasında AFAD tarafından önerilen hareket Çök - Kapan - Tutun’dur. AKUT ise çökmeye ek olarak yatılabileceğini de ifade ediyor. 
• Çök - Kapan - Tutun hareketinde mümkün olduğu kadar baş gibi hayati bölgeleri korumak gerekir. 
• Deprem sırasında çalışanlar açık alandaysa ve vazifeli değillerse binalardan uzak durmalılardır. Ayrıca enerji transferinde kullanılan kablolar veya borulardan da uzak durmaları gerekir. 
• Deprem anında bir diğer dikkat edilmesi gereken konu ise elektrik düğmeleridir. Asla elektrik düğmelerine basılmaması gerekir. Deprem sırasında ışık kaynağından yoksun kalınması durumunda dahi elektrik düğmelerine basılmamalıdır. Ayrıca çakmak veya kibrit gibi ışık kaynaklarından da yararlanılmamalıdır. 
• İş yerlerinde deprem anında yapılmaması gereken bir diğer husus ise telefon görüşmeleridir. Yangın gibi deprem tarafından tetiklenen durumlar dışında asla telefon kullanılmamalıdır. 
• Deprem sırasında çalışanlar araç içerisinde ve güvendelerse mutlaka aracı durdurmalı ve pencereler kapalı olarak beklemelilerdir. Güvenli olmayan bir bölgedelerse aracı durdurup kontak anahtarını üzerinde bırakarak uzaklaşmaları gerekir. 

İş Yerinde Deprem Sonrasında Yapılması Gerekenler Nelerdir?

İş yerlerinde her çalışan için bir adet afet ve acil durum çantası olarak adlandırılan ama genellikle deprem çantası olarak bilinen çantadan bulunması gerekir. Bu tip çantalar, tahliye sonrasında 72 saat boyunca herhangi bir destek almadan çalışanların hayatlarını idame etmesini sağlar. 

Deprem sonrasında yapılması gereken ise kısaca şöyle sıralanır:

• Deprem sonrasında ilk olarak tahliye işleminin başlatılması gerekir. Ancak etrafta yaralı varsa bu kişilere de yardım edilmesi önemlidir. 
• Çalışanlar şebeke bağlantılarını sonlandırmak gibi vazifelere sahipse ilk olarak bu işlerle alakadar olmalıdır. 
• Radyo gibi araçlarla yapılacak duyuruları takip edilebilir. 
• Yaralanma, göçük, yıkım veya yangın gibi hayati öneme sahip konular dışında telefon ile iletişim kurulmamalıdır. Bunun yerine SMS’in tercih edilmesi gerekir. 
• Bölgede yıkım varsa çalışanlar güvenli alanlarda beklemeli ve araçlarla seyahat etmekten kaçınmalıdır. Çünkü araç trafiği nedeniyle kurtarma ekipleri enkazlara ulaşmakta zorluk yaşayabilir. 

Kaynak: AFAD ve AKUT

Türkiye, Alp-Himalaya veya Akdeniz Çevresi Deprem Kuşağı olarak adlandırılan ve her yıl dünyada meydana gelen depremlerin yaklaşık % 20 – 25' inin oluştuğu bir bölgede yer alıyor. Son aylarda yaşanan depremler ve geçmişteki kötü deprem hatıraları ile depreme karşı alınabilecek önlemleri ve deprem çantası hazırlamanın püf noktalarını bir araya getirdik…

Bina kontrolü

Depreme karşı önlemde, öncelikle oturduğunuz binanın sağlamlığını kontrol ettirmeniz atılacak en önemli adım olacaktır. Bilindiği üzere deprem değil, dayanıksız yapılar ölümlere yol açmaktadır. Bu yüzden mevcut binaların depreme karşı dayanıklılığı araştırılmalı, dayanıklı değilse depreme karşı sağlamlaştırılmalıdır. Bu noktada olası bir duruma karşı binanın deprem sigortasının yaptırılması da faydalı olacaktır.

Acil durum senaryoları oluşturulmalı

Deprem anında ne yapılması gerektiği ile ilgili aile bireyleri bilinçlendirilmeli ve deprem sırasında ne yapılması gerektiği uygulamalı şekilde gösterilmelidir. Bunun için öncelikle evlerdeki eşyaların depreme göre yerleştirilmesi faydalı olacaktır. Devrilme riski taşıyan eşyalar duvara sabitlenmeli ve pencereden uzağa yerleştirilmelidir. Hayat üçgeni oluşturulabilecek alanlar belirlenmelidir. Masa, sandık, içi dolgun kanepeler, çamaşır ve bulaşık makinalarının yanları en güvenli yerler arasında gelmektedir.

Deprem çantası

Deprem ve acil durum çantasında aile bireylerin ihtiyaç duyacağı temel malzemeler bulundurulmalıdır. Bunlar;

Su

Bozulmayan gıdalar

Pilli radyo ve ekstra pil

El feneri

İlk yardım çantası

Yardım çağırmak için düdük

Önemli evraklar

Hijyen malzemeleri

Düzenli kullanılan ilaçlar

Çöp poşeti

Deprem çantası evde kolay ulaşılacak bir yerde konumlandırılmalı ve her aile bireyinin bu yeri bilmesi sağlanmalıdır. Acil durum sonrasında yardım alınması saatler hatta günler sürebilir. Bu yüzden çantada en az 72 saat hayatta kalmayı sağlayacak malzemeler bulundurulmalıdır.

Bahar Akın Gödek

Kimya Yüksek Mühendisi

B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

Dört Mevsim Ortak Sağlık Güvenlik Birimi

[email protected]

Ülkemiz bulunduğu konum itibariyle aktif depremler yaşamakta ve büyük riskler barındırmaktadır. Türkiye nüfusunun yaklaşık üçte ikisi, halen aktif olan fay zonları üzerinde yaşadığından, ülkemizde en büyük afet tehditlerinden birinin deprem olduğu bilinmektedir. Ülkemizin yoğun bir deprem kuşağında yer alması ve zaman zaman oluşan deprem felaketleri sebebiyle insanlar, sadece fiziksel ve ekonomik zarara uğramakla kalmayıp, deprem sonrası bazı kalıcı psikolojik rahatsızlıklar da yaşamaktadır. İnsanların kendilerine veya yakınlarına karşı fiziksel ya da ruhsal tehdit algıladıkları doğal afet, kaza, terör eylemi gibi olayları travmatik durumlar olarak adlandırıyoruz. 2020 yılında Türkiye’de onlarca insanın hayatını kaybettiği Elazığ ve İzmir depremleri, hem evlerimiz hem de iş yerlerimizde depreme karşı alınması gereken önlemleri yeniden gündeme getirmiştir.

Olası depremlere evde, doğada, alışveriş merkezlerinde yakalanabilmesi ihtimali yanında iş yerlerinde yakalanma riski de çok yüksektir. İş yerinde deprem öncesinde, sırasında ve sonrasında alınan doğru aksiyonlar maddi ve manevi kayıpları önleyecektir.

İş Yerlerinde Deprem Hazırlığı

Depremler, önceden uyarmaz ve tahmin edilemezler. Bu yüzden, meydana geldiğinde, uygun adımları atmayı bilmek ve bu adımlara aşina olarak, çabuk ve güvenli hareket etmek önemlidir. Bir deprem sırasında oluşabilecek en büyük tehditlerden birisi enkaz düşmesidir. Ayrıca iş yerlerindeki dolap, masa sandalye gibi günlük mobilyalarımızın bile güçlü bir sarsıntıda binanız yıkılmasa bile risk oluşturabileceğini unutmayın. Eğer, bir işyeri ya da yerleşim yerindeyseniz, aşağıdaki uygulamaları hatırlamak uygun olacaktır.

Depremden Önce Alınması Gereken Önlemler Nelerdir?

1. En az 72 saat yetecek kadar; sıcak tutacak kıyafetler, yiyecek ve sudan oluşan bir deprem kiti hazırlayın.

1. Yerel acil müdahale yetkilileri tarafından yürütülecek, bir planlama toplantısı organize edin.
2. Alınacak hasarı minimuma indirmek için çalışanlarınızın “İlk Yardım Eğitimi” ve “Acil Durum ve Kriz Yönetimi” eğitimlerini almasını sağlayın. 
3. Toplanma bölgesi belirleyin.
4. Tüm çalışanların deprem çantası hazırlamasını sağlayın.
5. Devrilebilecek, düşebilecek veya kırılabilecek nesneleri önceden tespit edin.
6. Masa ve dolap gibi ağır eşyaları mutlaka duvara sabitleyin.
7. Bina yapısını güçlendirmek için aksiyon alın. 
8. Deprem planı oluşturun ve tatbikat yapın.
9. Merdiven ve çıkışlarda koli ve benzeri eşyaların bulunmadığından emin olun

Bir Deprem Sırasında Yapılması Gerekenler Nelerdir?

1. Bina içinde kalın.
2. Hemen sığınabileceğiniz ağır bir masa ya da sandalye arayın veya bir kapı çerçevesinde ya da duvar içine karşı yerinizi sağlamlaştırın.
3. Pencerelerden en az 4,5 metre uzakta durun.
4. Kımıldamayın. Eğer sarsıntı, masa ya da sandalyenin sallanmasına yol açıyorsa, onlarla birlikte hareket ettiğinize emin olun.
5. Panik yapmamaya çalışın. Düşüncelerinizi organize edin. Mümkün olduğunca net düşünün ve depreme eşlik edebilecek sesleri ve görüntüleri öngörmeye çalışın.
6. Elektrik kesintisine, yangın veya asansör alarmlarına, sprinkler sisteminin başlamasına şaşırmayın, hazırlıklı olun.
7. Kırılan camların, çatlayan duvarların ve düşen cisimlerin seslerini duymaya hazır olun.

1. Tüm bu seslerin bir uyarı olduğunu düşünerek, panik yapmadan soğukkanlı olmaya çalışın.
2. Pencerelerden uzaklaşın ve büyük kolonların yanında durmaya çalışın. 
3. Merdivenlere yönelmeyin. Depreme asansörde yakalandıysanız en yakın kat düğmesine basarak asansörü terk edin.
4. Hayat üçgeni oluşturarak “çök – kapan - tutun” hareketiyle kendinizi koruyun. Çöküp sağlam bir nesnenin yanına veya altına geçin. Ensenizi ve başınızı düşen cisimlere karşı korumak için kapanın. Deprem bitene kadar nesneye tutunun. 
5. Artçı sarsıntılar için hazırlıklı olun.

Bir Depremin Hemen Sonrasında Atılması Gereken Adımlar Nelerdir?

1. Artçı sarsıntılara karşı, depremden sonra birkaç dakika daha “güvenli” yerinizde kalın,
2. Gerekli olmadıkça ve yetkili kişiler tarafından söylenmedikçe, yakın çevrenizi tahliye etmeye ya da terk etmeye çalışmayın.
3. Yaralanmaları kontrol edin, gerekli ilkyardımı uygulayın. Şokta ya da duygusal sıkıntı içinde olanları teşhis edin ve yardımcı olun.
4. Hayatta kalma planınızı uygulayın. Kurtarma ekibinin gecikmesi bekleniyorsa, geçici bir barınak oluşturun.
5. Merdivenleri, binadan çıkış talimatı verildiğinde kullanın.

1. Sarsıntı geçtikten sonra sakin olun, yaralanıp yaralanmadığınızı kontrol edin.
2. Gaz borularının hasar görmesi nedeniyle, deprem sonrası yangın çıkabilme olasılığını göz önünde bulundurun.
3. Emniyet tedbirleri alındıktan sonra deprem çantanızı yanınıza alarak binayı kontrollü, sakin ama hızlı şekilde terk edin ve toplanma bölgesine gidin.
4. Enkaz altında kaldıysanız paniklemeyin, enerjinizi kontrollü kullanın. Kurtarma ekipleri geldiğinde ellerinizi ve sesinizi kullanabiliyorsanız ses çıkarın.

Sonuç olarak Türkiye gibi deprem kuşağında yer alan bir ülkede yaşıyor olmanın bilinci ile depreme karşı bilinçli ve hazırlıklı olmak yapılabilecek en doğru çalışmadır. İş yerlerimizde de bu önlemleri almak, çalışanlarımıza bu konuda eğitimler vermek ve sık sık tatbikat yaparak bu bilinci açık tutmak faydalı olacaktır. Geçmişte olduğu gibi gelecekteki olası depremlerde de can ve mal kayıplarının olmaması için tedbirler son derece önemlidir.

Haberturk.com ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.

Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Haberturk.com yorum sayfalarında yer almayacaktır.

Ayrıca Haberturk.com yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.

Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılamaz.

Haberturk.com yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Haberturk.com bunlardan sorumlu tutulamaz.

Haberturk.com yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.

Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.