Depremden Sonra Sürekli Sallanma Hissi
10 SORU 10 YANIT
Bu tetiktelik hali tehlike durumunda bizi korumaya hizmet eder ancak tehlike sonlandıktan üç dört hafta sonra artarak devam ediyorsa bu durum günlük hayatımızda işimizi, ilişkilerimizi kısacası yaşamımızın bütününü olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Yaşanan travma sonrası kontrol ve tetikte olma hali en belirgin belirtiler arasında yer alır ve bu son derece normaldir. Bu süreçte günlük rutinlerimizi yeniden oluşturmak ve yakınlarımızla temas halinde olmak güven hissinin yeniden oluşmasına yardımcı olacaktır.
DUYGULARIMIZI YAŞAMAYA İZİN VEREREK KENDİMİZE ZAMAN TANIYALIM
4- Depremin etkisinden nasıl kurtulacağız? Kaygı bozukluğu ile nasıl başa çıkacağız?
Yaşadığımız bu büyük deprem nedeniyle hepimiz olumsuz bir duruma yoğun bir şekilde maruz kaldık. Tetiklendik, etkilendik. Bu süreçten etkileniyor olmamız kaygı bozukluğu yaşadığımız anlamına gelmez. Tıpkı panik olmamızın panik bozukluğu yaşadığımız anlamına gelmediği gibi... Bu süreçle önlem alarak, hissettiğimiz duyguların normal olduğunu bilerek, duygularımızı yaşamaya izin vererek, yas tutarak, biraz zaman alacağını bilerek, birlikte olarak, duyguları ifade ederek ve gerektiğinde yakınlarımızdan ya da bir uzmandan destek alarak başa çıkacağız.
ÜÇ DÖRT HAFTAYA KADAR SÜREBİLİR
5- Yaşadığımız bu kaygı durumu hangi noktada tedavi gerektirecek bir hal alabilir?
Deprem, yaşam şeklimizi değiştiren krizlerden biridir. Özellikle deprem gibi doğal afetlerde krizin sonlanması üç dört haftaya kadar sürebilir. Artçı depremler, enkaz kaldırma çalışmaları halen devam ediyor. Dolayısıyla şu anda halen bir kriz içerisindeyiz ve bu kriz henüz sonlanmadı.
Akut kriz anında gösterdiğimiz tutumlar ya da duygusal değişimler son derece normaldir. Aniden gelişen deprem gibi beklenmedik kriz durumları karşısında bazı tepkiler gösterebiliriz. Sinir sistemimiz bu aniden gelişen durum karşısında zorlanabilir. Bu zorlanma normalden farklı olarak kalp çarpıntısı, nefes darlığı, göğüste sıkışma gibi fizyolojik tepkiler ya da ağlama nöbeti, öfke krizi, donup kalma, üzüntü, korku, keyifsizlik, suçluluk gibi duygusal tepkiler göstermemize neden olabilir. Akut stres belirtilerinden ziyade travmayı nasıl işlediğimiz patolojinin oluşumunda belirleyici bir faktördür.
Kriz anı sonlandıktan sonra;
--Kişilerin sürekli kaygı ve korku halinde olması,
--Belirtilerde zamanla bir azalmanın görülmemesi,
--Belirtilerin şiddetinin ve yoğunluğunun giderek artması,
--Kişinin günlük hayatındaki işlevselliğini etkilemesi,
--Kişinin baş edemediği ya da baş etmekte zorlandığı tekrarlayıcı düşünce imaj ve duyguların olması durumunda bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşerek destek alınması önerilir.
DOĞRU ZAMANDA DOĞRU MÜDAHALE ÖNEMLİ
6- Bu durum daha ileri aşamalarda ciddi sorunlara neden olur mu?
Doğru zamanda doğru müdahale yapılmamış semptomlar ileriki dönemlerde travma sonrası stres bozukluğu başta olmak üzere farklı patolojilerin tetiklenmesine neden olabilir.
Korkusunu yenip çadırdan eve geçen vatandaşlardan Haldun Yener, “Baş dönmesi psikolojik bir durumdur. Bir binaya bakıyorsunuz ve burası yatmış diyorsunuz. Maalesef insanların üzerinde böyle bir şey kaldı. Bu korkuları çocuklarım daha fazla yaşıyor. Bir şekilde eve geçtik ama biri koltuğa dokunsa ne oldu sallandık mı diyorlar.” dedi. Çadırda yaşamaya devam eden Alaattin Karaca ise şöyle konuştu: Çarşıda yürüdüğüm zaman sanki sarsılıyor gibi oluyorum ama öyle bir şey yok. Bazen gerçekten deprem oluyor sarsılıyoruz ama ikisini birbirine karıştırmaya başladık. Bazen evime çıkayım diyorum, merdivenden çıkarken birlikte ev sallanıyor gibi hissediyorum ama sallanmıyor. Diyorlar ki psikoteknik gelip sizi dinlese diye, onlar bizi dinlerse ayarları bozulur. Yaşanan bu durum, psikologlara göre normal… Psikolog Ayber Arslan, “Bu süreçte nefes egzersizleri yapmalarını önerebiliriz. Kendilerini mutlu ve güvende hissettikleri bir alanda düşünüp, koku, tat, görme ve hissetme gibi duyusal durumlarını da değerlendirerek nefes egzersizleri yaparak rahatlamaları mümkündür.” şeklinde konuştu. Psikolog Başak Başgan da, şunları söyledi: Bu bir korku hali sürekli sallanıyor gibi hissediyorlardır ama bu psikolojik bir tepki. Travma sonrası psikolojik danışma uzun bir süreç. Bu hemen halledilecek bir durum değildir. Yaşadıkları travma sonrası 1 aydan fazla zaman geçmiş ve hala devam ediyorsa mutlaka psikolojik destek alınmalıdır. DepremsarsıntıBinakorku"Psikoteknik gelip bizi dinlese ayarları bozulur"
"Nefes egzersizleri yapmalarını önerebiliriz"
"Psikolojik destek alın"
