Devşirme Sistemi Nedir
Devşirme Sistemi Nedir, Özellikleri Nelerdir? Osmanlı'da Devşirme Sisteminin Amaçları Nelerdir?
Devşirme Sistemi Nedir?
Osmanlı İmparatorluğunun fethettiği ülkelerde, asker ya da sarayda memur olarak yetiştirilmek üzere Hristiyan ailelerin çocuklarını almasına devşirme sistemi denir. Osmanlı Devleti fethettiği topraklarda istimalet yani hoşgörü politikası izlemiştir. Devşirme sistemi de bu politikanın bir parçasıdır.
Bu sistemde yaşları 9 ile 15 yaş arasında değişen çocuklar Türk - İslam kültürüne uygun olarak yetiştirilirdi. Temel askeri eğitimleri alan çocuklar büyüdüklerinde Yeniçeri ocağında asker olurdu.
Yeniçeri Ocağının yaklaşık %20'si Arnavut ve Yunanlılar oluşturuyordu. 16. yüzyıldan sonra sınırların genişlemesi ile birlikte farklı milletlerden çocuklar da ocakta eğitim görmeye başladı. Ermeni, Bulgar ve Rus çocuklarının da devşirilmesiyle Yeniçeri Ocağı, Osmanlı Devletinin en kalabalık ordusu olmuştur.
Devşirme Sisteminin Özellikleri Nelerdir?
1- Bir ailenin kaç çocuğu olursa olsun yalnızca bir çocukları alınırdı.
2- 9 yaşından küçük ve 16 yaşından büyük olanlar devşirme sistemine dahil edilmezdi.
3- Yahudi çocuklar devşirilmezdi.
4- Yahudiler gibi Ortodoks Hristiyanlar da devşirme sisteminin dışında kalırlardı.
5- Çocuklar önce törenle Müslüman olur, sonra sünnet edilirdi.
6- Sadece bir erkek çocuğu olan ailelerden çocukları alınmazdı.
7- O dönemde 14 - 15 yaşındaki çocuklar arasında evlilik yaygındı. Evli olanlar devşirme sisteminin dışında tutulurdu. (Yeniçeri askerlerinin evlenmeleri yasaktı.)
8- Yeniçeri askerlerinin sürekli isyan çıkarması ülkede iç karışıklığa sebep olmaya başladı. Sık sık padişahların tahttan indirilmesi, bazı hükümdarların öldürülmesiyle sonuçlanan isyanlar Osmanlı Devletinin güç ve toprak kaybetmesine neden oldu. Bu nedenle 18. yüzyılın ikinci yarısında devşirme sisteminden tamamen vazgeçildi. 1826 yılında ise II. Mahmut, Yeniçeri Ocağını kaldırdı.
9- Devşirme sisteminin temeli Pençik sistemi ile atılmıştır.
10- Fethedilen ülkelerden alınan çocuklar Anadolu'nun farklı şehirlerinde eğitim görüyordu.
Osmanlı'da Devşirme Sisteminin Amaçları Nelerdir?
Osmanlı Devletinde devşirme sisteminin üç temel amacı vardı:
1- Yeniçeri Ocağına, nitelikli askerler kazandırmak.
2- Ordunun asker ihtiyacını karşılamak.
3- Sarayda görevlendirilmek üzere bürokrat ve memur yetiştirmek.
Devşirme Sistemi Nedir, Amaçları Ve Özellikleri Nelerdir? Osmanlı'da Devşirme Sistemi
Devşirme Sistemi Nedir, Amaçları ve Özellikleri Nelerdir?
Devşirme sistemi, Osmanlı'nın fethettiği topraklarda bulunan Hristiyan çocukların alınarak yetiştirilmesine verilen isimdir. Bu çocuklar Osmanlı himayesine alınarak bürokrat ve asker olarak yetiştirilmekteydi. Devşirme yoluyla Osmanlı'ya hizmet eden bu çocuklar aldıkları eğitim sayesinde ordu için yararlı birer asker olmaktaydı. Ayrıca eğitimini başarıyla tamamlayandan yüksek bürokratlar çıkmaktaydı.
Devşirme sisteminin özellikleri;
l Devşirme sistemine seçilen çocuklar yetenekli olmalıydı,
l Seçilen çocuklar genellikle esmer olanlardan seçilmiştir,
l Devşirme sistemi ile asker ve yönetici sınıfı oluşturulmak istenmiştir,
l Devşirme sistemine alınacak çocuklar evin tek erkek çocuğu olmamalıydı,
l Devşirme sistemindeki çocuklar, Bostancı ve Yeniçeri Ocağı'nın temelini oluşturmuştur,
Osmanlı'da Devşirme Sistemi
Osmanlı Devleti her zaman akıllı politikalar oluşturmaya çalışmıştır. Bu politikalar sayesinde devletin varlığı korunmaya çalışılmıştır. Devşirme sistemine alınan çocuklarda yeteneğine göre ayrılmıştır. Dövüşmeyi ve savaşmayı bilen kişiler asker olarak ayrılmıştır. Daha farklı özellikleri olan ve devlet işlerine yatkınlığı olanlar ise bürokrat olarak yetiştirilirdi.
Osmanlı'da yer alan vezirlerin birçoğu Devşirme usulünden gelmiştir. Bu sistemin başarılı yanları sıkça görülmüştür. Osmanlı Devleti'nde Devşirme sistemi 2. Murad zamanında kurumsal hale getirilmiştir. Devşirme sistemi ile yetiştirilen kişiler devlete her anlamda bağlı kalmışlardır.