kaynağı değiştir]
Genellikle ürologların, andrologların ve genel dahiliye uzman hekimlerinin ağzından sıkça duyabileceğiniz bir ifadedir DHEA SO4 değeri. Dehidroepiandrosteron sülfat olarak açılımı yapılan bu hormon, böbrek üstü bezlerinden salındığı için bu bezlerin yeterince çalışılıp çalışılmadığının tespiti için kullanılmaktadır. Bilinen alternatif isimleri DHEAS, DHEA-SO4 şeklindedir. Beyaz küre isimli yazımda belirttiğim gibi kan alınan her hastadan bakılan değerlerden biri olan hemogram gibi sık sık istenmez bu değer. Sadece hekiminiz muayene sonrasında gerekli gördüğü özel durumlarda bu tahlili ister. Şimdi bu yazımızda DHEA SO4 hormonunun ne anlama geldiği, ne işe yaradığı ve DHEA SO4 yüksekliği gibi anormal durumlarda neler yapılabileceğine değineceğiz. Haydi başlayalım.
DHEA SO4 hormonu böbreküstü bezleri tarafından hem erkeklerde hem de kadınlarda salınan, erkeklik özelliklerine daha çok katkıda bulunan bir vücut salgısıdır. Böbreklerin üzerinde bulunan üçgen şekilli bezlerde üretilir ve kana karışır. DHEA , erkeklerde testesteron kadınlarda ise östrojen gibi hayati hormonların üretilme sürecinde görevlidir. Yetişkinlik sürecine yeni giren sağlıklı bir bireyde DHEA değeri maksimum seviyelerdedir. Yaşlandıkça böbreküstü bezlerinde ve karaciğerde DHEA —> DHEA SO4’e dönüştürülür. Buraya tıklayarak erişeceğiniz kaynakta da göreceğiniz gibi DHEA-SO4 testi temel olarak böbreküstü bezlerinin çalışıp çalışmadığını ölçmektedir.
“Böbrek üstü bezleri (adrenal gland, suprarenal bezler, sürrenal bezler), üçgen biçimini andıran iç salgı (endokrin) bezleridir. Anatomik olarak böbreklerin hemen üstlerinde bulunduklarından bu adı almışlardır. Kabuk (korteks) ve öz (medulla) olarak anılan iki ayrı katmandan oluşan bezlerin temel işlevi fizyolojik gerilim (stres) karşısında kortikosteroid (kabuk katmanı) ve katekolamin (öz katman) bireşimleyip kana salgılamaktır. Adrenalin salgılarlar. “ Böbreküstü bezi hakkında detaylı bilgi almak için buraya tıklayınız.
Hastanede genellikle uzman hekimler tarafından yapılan DHEA SO4 testi, adrenal bezlerin doğru çalışıp çalışmadığının belirlenmesi için istenmektedir. Böbreküstü bezlerinde tümör olup olmadığının belirlenmesi, testi ve yumurtalıklarla ilişkili hastalıklarının teşhis edilmesi, erkeklerde ergenlik dönemine normalden erken girilmesinin nedenlerinin araştırılmasında ve kadınsı özellik ortaya çıkan erkeklerde teşhis aşamasında bu test kullanılmaktadır.
DHEA SO4 yüksekliği veya düşüklüğünün belirtileri ortaya çıkan tüm bireylerde DHEA SO4 testi yapılması gereklidir. Hemen bu belirtilerden bahsedeyim. Adet düzensizliği, saçta aşırı büyüme, akne yaygınlığında artış, açıklanamayan kilo kayıpları, baş dönmesi, bulantı gibi şikayetler DHEA SO4 normal seviyelerinin dışına çıktığına işaret eder. Buraya tıklayarak diğer tüm belirtilere ulaşabilirsiniz.
DHEA SO4 testi sonucu normal değerin üstünde çıkıyorsa bu durum sizde bazı hastalıkların var olabileceği anlamına geliyor. Hemen korkmanıza gerek yok. Basit bazı tıbbi durumlardan kaynaklanıyor olabilir. Peki hangi hastalıklarda DHEA SO4 yüksekliği görülür?
Kanda DHEA SO4 yüksekliği varsa bu durum vücudun çok fazla miktarda hormon ürettiği anlamına gelir. Bu hormon üretimi erkeklerde çok fark edilmese de kadınlarda bazı klinik belirtiler ile kendini gösterir. Adet düzensizlikleri, vücutta ve yüzde çok fazla kıl ortaya çıkması, sivilcede artış, doğurganlık problemleri, seste bozulma ve kas kütlesinde artış bu belirtilerden bazılarıdır. Bahsettiğim belirtiler genellikle kadınlarda görülür.
Google üzerinde bazı DHEA SO4 düşüklüğü aramaları yaptığım zaman haber kaynaklarında bolca yanlış yönlendirme yapıldığına şahit oldum. Bu nedenle tahlil sonuçlarınızı yorumlatırken haber kaynaklarına güvenmek yerine bir sağlık profesyoneli ile mutlaka iletişime geçin. Kanda DHEA SO4 seviyelerinde düşüklük tespit edilmesi durumunda akla gelen durumlar şunlardır:
Kan tahlilinde DHEA SO4 normal değeri ya da DHEA SO4 referans aralığı laboratuvardan loboratuvara farklılık göstermektedir. Yani A hastanesinde yaptırdığınız testin sonucu ile B hastanesinde yaptırdığınız testin sonucu aynı çıksa bile farklı yorumlanabilir. Çalışılan her testin sonucu ilgili laboratuvarın referans aralıklarına bakarak değerlendirilmelidir.
Yaş | Normal Değer |
18 – 19 Yaş | 145 – 395 ug / dL |
20 – 29 Yaş | 65 – 380 ug / dL |
30 – 39 Yaş | 45-270 ug / dL |
40 – 49 Yaş | 32 – 240 ug / dL |
50 – 59 Yaş | 26 – 200 ug / dL |
60 – 69 Yaş | 13 – 130 ug / dL |
69 Yaş Üstü | 17 – 90 ug / dL |
Yaş | Normal Değer |
18 – 19 Yaş | 108 – 441 ug / dL |
20 – 29 Yaş | 280 – 640 ug / dL |
30 – 39 Yaş | 120 – 520 ug / dL |
40 – 49 Yaş | 95 – 530 ug / dL |
50 – 59 Yaş | 70 – 310 ug / dL |
60 – 69 Yaş | 42 – 290 ug / dL |
69 Yaş Üstü | 28-175 ug / dL |
DHEA-SO4 normal değerleri ile ilgili detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bu değerlerin her laboratuvarda değişiklik göstereceğini unutmayınız.
Bu konuyu bitirmiş bulunuyoruz. DHEA-SO4 hakkında merak ettiklerinizi ve sormak istediklerinizi alt taraftaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
(Bu yazı ilk defa 6 Mayıs 2018 tarihinde yazılmıştır. Ardından 29 Kasım 2020 tarihinde güncellenmiştir.)
- Kişilerde hormon bozuklukları,
- Vitamin eksikliği ve Strese bağlı rahatsızlıklar,
- C vitaminin çok fazla şekilde alınması. Özellikle vitamin takviyeleriyle alınması.
- Bağışıklık sistemi ile alakalı sorunların var olması.
DHEA So4 testinin düşük çıkmasının belirtileri arasında ise;
- Kemik ve kas ağrıları hissetme,
- Cinsel isteksizliğin ortaya çıkması,
- Kronik olarak yorgunluk yaşama ve enerji düşüklüğü bu durumun genel belirleyicileridir.
DHEA So4 testinin yüksek çıkması halinde de kişilerde DHEA So4 yüksekliği mevcut olur. Bu durumun pek çok farklı nedeni bulunur. Bu nedenler arasında;
- Böbrek üstü bezlerde kötü bir ur bulunması,
- Böbrek üstü bezlerinin normalden daha fazla çalışması,
- Hipopituitarizm hastalığı,
- Ur ve tümör gibi kötü durumların oluşması,
- Polikistik over ya da Cushing sendromunun yaşanması.
DHEA So4 testinin normalden daha yüksek çıkmasının belirtileri arasında ise;
- Vücudun düzensiz çalışması,
- Kişilerde halsizlik ev sürekli uyku hali,
- Bağışıklık sistemindeki zayıflama,
- Hormon dengesinde bozulma,
- Aşırı stres ve depresyon durumu gibi belirtiler yer alır. Bu durumların her biri vücudun sağlıklı şekilde çalışmasını engellemektedir.