kaynağı değiştir]
Diyarbakır Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin 1 milyon 500 bin nüfusuyla en büyük şehridir. Sürekli göç alan kent, hızlı bir büyüme göstermiştir. Şehrin içinden geçen Dicle Nehri ve dünyanın en büyük surlarından birisi olan Diyarbakır Kalesi, kentin en önemli simgelerindendir. Şehirde ayrıca Ulu Cami, Behram Paşa Camii, Hz. Ömer Cami, Mesudiye Medresesi. Meryem Ana Kilisesi, Atatürk Evi gibi yerler gezilebilir. Ayrıca Çin Seddi'nden sonra dünyada sağlam kalmış en büyük kalelerden biri olan Diyarbakır Kalesi'ne de çıkabilirsiniz. Yaş 35 yolun yarısı eder şiiriyle ünlü şair Cahit Sıtkı Tarancı'nın evi de bugün müze olarak ziyarete açıktır.
Diyarbakır kara iklimi etkisi altındadır. Yazları çok sıcak ve kurak geçer ancak kışları Doğu Anadolu Bölgesi kadar soğuk geçmez. Havalimanı şehir merkezine yakındır. 6 km. mesafedeki havaalanından kent merkezine otobüs ve taksiyle ulaşım sağlanabilir. Yemek kültürü yönünden zengin bir mutfağa sahip Diyarbakır'da kaburga dolması, içli köfte, saç tava, ciğer kebabı ve kadayıf dolması yiyebilirsiniz. Kentte Dicle ve Selahattin Eyyubi Üniversiteleri eğitim vermektedir. 21 plakalı şehre bağlı ilçeler ise şunlardır: Bismil, Dicle, Ergani, Eğil, Hazro, Hani, Kayapınar, Lice, Kocaköy, Kulp, Silven, Sur, Çermiş, Çınar, Güngüş.
Diyarbakır’ın Akçayurt köyü sınırları içerisinde başlar Dicle nehrinin serüveni. Öncesinde bulunan Kara Deresi ile Aktoprak Çayının birleştiği noktadan itibaren akarsu Dicle nehri olarak adlandırılır. Tarihte bir çok savaşa konu olan Mezopotamya’yı oluşturan iki nehirden biri olan Dicle nehri Basra Körfezine dökülür. Ortadoğunun hayat kaynaklarından biri olan Nehir Türkiye’ninde önemli nehirleri arasında yer alır.
Nehir Elazığ, Diyarbakır, Batman, Mardin illerinden geçer. Yaklaşık 40 km Türkiye – Suriye sınırında ilerleyen nehir, Türkiye – Irak – Suriye sınır üçgeninin bulunduğu noktadan Irak’a geçiş yapar.
Türkiye’deki uzunluğu yaklaşık 530 km’dir. Nehrin Türkiye’deki ortalama debisi 1.014 m³/s’dir.
Nehir Türkiye’den ayrıldıktan sonra sırasıyla Musul, Tikrit, Samarra, Bağdat, Kut, Amarah ana şehirlerinden geçtikten sonra Basra’da Fırat nehri ile birleşerek Basra Körfezine dökülür. Fırat ile Dicle’nin birleştiği bölgeye Şattülarab denir.
Tarihte bir çok konuda ismi geçen ve bir çok medeniyet tarafından hedef haline gelen Mezopotamya, Fırat nehri ve Dicle nehri arasına verilen isimdir. Bu nehirlerin yarattığı bereketli topraklar bir çok uygarlık için pahabiçilemez olarak nitelendirilmiştir.
Türkiye’de Dicle nehri üzerine 4 adet baraj kurulmuştur.
Kamuya ait olan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından işletilen santral 94,50 MWe kurulu gücü ile Türkiye’nin 145. Diyarbakır’ın ise 4. büyük enerji santralidir.
Kamuya ait olan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından işletilen santral 110 MWe kurulu gücü ile Türkiye’nin 131. Diyarbakır’ın ise 3. büyük enerji santralidir.
Mardin ve Şırnak il sınırlarında bulunan Ilısu Barajı 1200 MW’lık kurulu gücü ile Türkiye’nin 4. büyük hidroelektrik santralidir. İnşaatı devam etmektedir.
Dicle Nehrine;
Sümerler, İdigna
Elamlar, Tigira
Yunanlar, Tigris
Akatlar, İdiklat
İbraniler, Hiddikel
Süryaniler, Diklat;
ve son olarak Türkler, Dicle ismini vermiştir.