dil gelişim kazanımları / Diyalektolog - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi

Dil Gelişim Kazanımları

dil gelişim kazanımları

İstanbul Konuşma Terapisti

Dil toplum tarafından düşünceleri aktarmak için kullanılan, üzerinde uzlaşılmış ve tesadüfi sembollerin kullanıldığı koddur. Dil başlıca iki kategoride incelenmektedir: Alıcı dil ve ifade edici dil. Alıcı dil kısaca pek çok sürecin yardımıyla sözel ifadelerin anlaşılmasıdır. İfade edici dil ise bir düşüncenin ya da duygunun bir sembol ile ifade edilmesidir. Dil kadar dilin edinimi de oldukça karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte belli basamaklar söz konusudur:

Doğum-3 Ay Dönemi

Alıcı Dil

  • Yüksek sese karşı irkilir.
  • Kendisiyle konuşulduğunda sessizleşir ya da gülümser.
  • Bir ses duyduğunda emme davranışını hızlandırır ya da yavaşlatır.
  • Annenin sesinin farkındadır ve ağlarken annesinin sesini duyunca susar.

İfade Edici Dil

  • Keyif aldığına ilişkin bazı sesler çıkarır.
  • Çeşitli ihtiyaçlarını ifade etmek için ağlar.
  • Ailesini gördüğünde gülümser.

Konuşma

  • Çoğunlukla ünlü sesleri kullanır.
  • Dudak seslerini ‘’p ve b’’ kullanma eğilimindedirler.

Ay Dönemi

Alıcı Dil

  • Seslerin geldiği kaynağı gözleriyle takip eder.
  • Annesinin sesindeki değişiklikleri fark eder.
  • Müzik ve ses çıkaran oyuncaklar ilgisini çeker.

İfade Edici Dil

  • Konuşma benzeri bazı sesleri babıldamaya başlar.
  • Kıkırdar ve güler.
  • Heyecanlandığını veya hoşlanmadığını belirtir.
  • Aile üyeleriyle vakit geçirirken veya yalnızken agular.

Konuşma

7 Ay - 1 Yaş Dönemi

Alıcı Dil

  • Basit oyunlardan hoşlanır.
  • Sese doğru döner ve bakar.
  • Çevresindeki konuşmaları dinler. Olayları sezer.
  • Sıkça kullanılan sözcüklerin (süt, bez vb.) farkındadır.
  • Basit yönergeleri (buraya gel vb.) anlar.
  • Belli sözcüklere tepki verirler (‘’hayır’’, ‘’bay-bay’’ ).
  • Yapılan jest ve mimikleri taklit eder.

İfade Edici Dil

  • Kısa ve uzun babıldamalar yapabilir.
  • Sözcük veya ağlama dışı seslerle çevresinin dikkatini çekebilir.
  • Çeşitli konuşma seslerini taklit edebilir.
  • İletişimde jestler kullanır. (el sallama, kucağa alınma isteğinde kolları kaldırma vb.)
  • 1 yaşa yakın dönemde birkaç sözcüğe sahip olabilir. Bu sözcükler yeterince anlaşılır olmayabilir.

Konuşma

  • 7’nci-9’ncu aylarda, , gibi evrensel özellikler taşıyan heceler üretilir.
  • "p, b, t, d" seslerini üretir.

Yaş Dönemi

Alıcı Dil

  • Sorulduğunda vücudun birkaç bölümünü gösterebilir.
  • Basit yönergeleri gerçekleştirir ve soruları cevaplar. (topu at, bebek nerede?)
  • Basit tekerleme, masal veya şarkıları dinler.
  • Söylenen resmi gösterir.
  • 50 ile arası sözcük anlar.

İfade Edici Dil

  • Her ay yeni birkaç sözcük söyler.
  • İki sözcüğü bir arada kullanabilir. ‘’uykum geldi’’, ‘’su ver’’ .
  • Birkaç sözcüklü sorular sorabilir.
  • Sözcük başında farklı ünsüz sesleri kullanabilir.
  • Sesleri ve sözcükleri taklit eder.
  • Zamirleri kullanır (benim, ben, bana).
  • Tek sözcükleri sıralayarak düşüncelerini aktarabilir (‘’anne’’ ‘’ su’’ ‘’anne’’ ‘’mama’’ .
  • Kelime haznesinde arasında sözcük vardır. Bu sözcükleri uygun bağlamlarda kullanır.

Konuşma

  • Tek sözcük, anlaşılmaz sözcükler söyleyebilir
  • Bazı sesleri sözcük başında ve sonunda kullanmayabilir.
  • Konuşmanın anlaşılırlığı 18 ayda % 20 - 25 oranında anlaşılırdır.
  • "p, b, m, n,v, h, k, g" seslerini kullanır.

Yaş Dönemi

Alıcı Dil

  • Sözcükler anlamlarındaki farklılıkları anlar. (git-dur, içinde-üstünde, büyük küçük vb.)
  • Sıralı yönergeleri anlar. (topu al ve kutuya koy)
  • Uzun sürelerde işitsel öyküleri dinlemekten hoşlanır.
  • Kullandığı objeyi tanımlar.
  • Çeşitli kategorilerde sözcükleri anlar (isim, fiil, zamir, sıfat).
  • Ek kullanımını anlar.
  • Bazı tanımlayıcı-niteleyici sözcükleri anlar ‘’büyük ayı, ıslak çorap, ağlayan bebek’’
  • Öğrenmek için dinler.

İfade Edici Dil

  • Hemen hemen her şey için bir sözcük kullanır.
  • İki-üç sözcüklü ifadeler kullanır.
  • Çevresindekiler tarafından konuşması anlaşılırdır.
  • Sıklıkla adlandırarak nesneyi ister ya da nesneye dikkat çeker.
  • Kelime hazinesi her ay kelime zenginleşir.
  • den fazla sözcük söyler ( sözcüğe kadar çıkabilir)
  • ‘’çünkü, ‘’yada’’, ‘ise/eğer’’gibi sözcükleri kullanır.
  • Soru sorabilir.
  • İyelik ekini kullanır.
  • Olumsuz anlam aktaran cümleler kurabilir.

Konuşma

  • “p,b,m,n,v,h,f,y,k,g,t,d” seslerini kullanır.
  • ayda anlaşılabilirlik % arasındadır. ayda konuşmanın anlaşılırlığı % 80 – 90’ a çıkmıştır.

Yaş Dönemi

Alıcı Dil

  • Nesnelerin işlevlerini anlar.
  • Basit soruları anlar ve yanıtlar.
  • Kim, nerede, nasıl, niçin sorularını anlar.
  • Başka bir odadan çağırılınca duyar.

İfade Edici Dil

  • Aile dışındaki insanlarda konuşmasını anlar.
  • Kolaylıkla konuşur, konuşmasında tekrarlar yoktur.
  • 4 ya da daha fazla sözcükten oluşan cümleler kurar.
  • Yakın zamanda olmuş olaylar hakkında konuşur.
  • Evdeki ya da yuvadaki yaptıklarını anlatır.

Konuşma

  • Konuşma tamamen anlaşılır olmuştur.
  • “s,z,ş,j,ç,c” seslerini üretir.

Yaş Dönemi

Alıcı Dil

  • Ardışık olayları anlar.
  • Nasıl’ sorusunu yanıtlar.
  • Genel olarak basit komutları yerine getirir
  • Kısa hikâyeleri dinler ve sorulara cevap verir.
  • Evde ve okulda anlatılanların çoğunu duyar ve anlar.

İfade Edici Dil

  • Sesi nettir.
  • Ayrıntı içeren cümleler kullanır.
  • Konuyla ilgili hikâyeler anlatır.
  • Yetişkinler ve çocuklarla iletişim kurabilir.
  • Belli bir konu üzerinde konuşmayı sürdürebilir.

Konuşma

  • Çoğu sesi düzgün söyler.
  • “l,r,” seslerini üretir.
  • Başkalarıyla kolaylıkla iletişim kurar.
  • Yetişkinlerinkine yakın düzeyde dilbilgisi kullanır ve detaylar hakkında konuşur.

Dr. Serkan Bengisu
Dil ve Konuşma Terapisti

Kazanım ve G&#;stergeler: Okul &#;ncesi Kazanım ve G&#;stergeleri Nelerdir?

Haberin Devamı

K9       Nesne ya da varlıkları özelliklerine göre sıralar.

G1       Nesne/varlıkları uzunluklarına göre sıralar.
G2       Nesne/varlıkları büyüklüklerine göre sıralar.
G3       Nesne/varlıkları miktarlarına göre sıralar.
G4       Nesne/varlıkları ağırlıklarına göre sıralar.
G5       Nesne/varlıkları renk tonlarına göre sıralar.

K10      Mekânda konumla ilgili yönergeleri uygular.

G1       Nesnenin mekândaki konumunu söyler.
G2       Yönergeye uygun olarak nesneyi doğru yere yerleştirir.
G3       Mekânda konum alır.
G4       Harita ve krokiyi kullanır.

K11      Nesneleri ölçer.

G1       Ölçme sonucunu tahmin eder.
G2       Standart olmayan birimlerle ölçer.
G3       Ölçme sonucunu söyler.
G4       Ölçme sonuçlarını tahmin ettiği sonuçlarla karşılaştırır.
G5       Standart ölçme araçlarını söyler.

K12      Geometrik şekilleri tanır.

G1       Gösterilen geometrik şeklin ismini söyler.
G2       Geometrik şekillerin özelliklerini söyler.
G3       Geometrik şekillere benzeyen nesneleri gösterir.

K13      Günlük yaşamda kullanılan sembolleri tanır.

G1       Verilen açıklamaya uygun sembolü gösterir.
G2       Gösterilen sembolün anlamını söyler.

K14      Nesnelerle örüntü oluşturur.

G1       Modele bakarak nesnelerle örüntü oluşturur.
G2       En çok üç öğeden oluşan örüntüdeki kuralı söyler.
G3       Bir örüntüde eksik bırakılan öğeyi söyler.
G4       Bir örüntüde eksik bırakılan öğeyi tamamlar.
G5       Nesnelerle özgün bir örüntü oluşturur.

K15      Parça-­‐bütün ilişkisini kavrar.

G1       Bir bütünün parçalarını söyler.
G2       Bir bütünü parçalara böler.
G3       Bütün ve yarımı gösterir.
G4       Parçaları birleştirerek bütün elde eder.

K16      Nesneleri kullanarak basit toplama ve çıkarma işlemlerini yapar.

G1       Nesne grubuna belirtilen sayı kadar nesne ekler.
G2       Nesne grubundan belirtilen sayı kadar nesneyi ayırır.

K17      Neden-­‐sonuç ilişkisi kurar.

G1       Bir olayın olası nedenlerini söyler.
G2       Bir olayın olası sonuçlarını söyler.

K18      Zamanla ilgili kavramları açıklar.

G1       Olayları oluş zamanına göre sıralar.
G2       Zaman ile ilgili kavramları anlamına uygun şekilde açıklar.
G3       Zaman bildiren araçların işlevlerini açıklar.

K19      Problem durumlarına çözüm üretir.

G1       Problemi söyler.
G2       Probleme çeşitli çözüm yolları önerir.
G3       Çözüm yollarından birini seçer.
G4       Seçtiği çözüm yolunun gerekçesini söyler.
G5       Seçtiği çözüm yolunu dener.
G6       Çözüme ulaşamadığı zaman yeni bir çözüm yolu seçer.
G7       Probleme yaratıcı çözüm yolları önerir.

K20      Nesne grafiği hazırlar.

G1       Nesneleri kullanarak grafik oluşturur.
G2       Nesneleri sembollerle göstererek grafik oluşturur.
G3       Grafiği oluşturan nesneleri ya da sembolleri sayar.
G4       Grafiği inceleyerek sonuçları açıklar.

K21      Atatürk’ü tanır.

G1       Atatürk'ün hayatıyla ilgili belli başlı olguları söyler.
G2       Atatürk’ün kişisel özelliklerini söyler.

K22      Atatürk'ün Türk toplumu için önemini açıklar.

G1       Atatürk’ün değerli bir insan olduğunu söyler.
G2       Atatürk'ün getirdiği yenilikleri söyler.
G3       Atatürk’ün getirdiği yeniliklerin önemini söyler.

DİL GELİŞİMİ

K1       Sesleri ayırt eder.

G1       Sesin geldiği yönü söyler.
G2       Sesin kaynağının ne olduğunu söyler.
G3       Sesin özelliğini söyler.
G4       Sesler arasındaki benzerlik ve farklılıkları söyler.
G5       Verilen sese benzer sesler çıkarır.

K2       Sesini uygun kullanır.

G1       Konuşurken/şarkı söylerken nefesini doğru kullanır.
G2       Konuşurken/şarkı söylerken sesinin tonunu ayarlar.
G3       Konuşurken/şarkı söylerken sesinin hızını ayarlar.
G4       Konuşurken/şarkı söylerken sesinin şiddetini ayarlar.

K3 Söz dizimi kurallarına göre cümle kurar.

G1       Düz cümle kurar.
G2       Olumsuz cümle kurar.
G3       Soru cümlesi kurar.
G4       Bileşik cümle kurar.
G5       Cümlelerinde öğeleri doğru kullanır.

K4       Konuşurken dilbilgisi yapılarını kullanır.

G1       Cümle kurarken isim kullanır.
G2       Cümle kurarken fiil kullanır.
G3       Cümle kurarken sıfat kullanır.
G4       Cümle kurarken bağlaç kullanır.
G5       Cümle kurarken çoğul ifadeler kullanır.
G6       Cümle kurarken zarf kullanır.
G7       Cümle kurarken zamir kullanır.
G8       Cümle kurarken edat kullanır.
G9       Cümle kurarken isim durumlarını kullanır.
G10     Cümle kurarken olumsuzluk yapılarını kullanır.

K5       Dili iletişim amacıyla kullanır.

G1       Konuşma sırasında göz teması kurar.
G2       Jest ve mimikleri anlar.
G3       Konuşurken jest ve mimiklerini kullanır.
G4       Konuşmayı başlatır.
G5       Konuşmayı sürdürür.
G6       Konuşmayı sonlandırır.
G7       Konuşmalarında nezaket sözcükleri kullanır.
G8       Sohbete katılır.
G9       Konuşmak için sırasını bekler.
G10     Duygu, düşünce ve hayallerini söyler.

K6       Sözcük dağarcığını geliştirir.

G1       Dinlediklerinde yeni olan sözcükleri fark eder ve sözcüklerin anlamlarını sorar.
G2       Sözcükleri hatırlar ve sözcüklerin anlamını söyler.
G3       Yeni öğrendiği sözcükleri anlamlarına uygun olarak kullanır.
G4       Zıt anlamlı sözcükleri kullanır.
G5       Eş anlamlı sözcükleri kullanır.
G6       Eş sesli sözcükleri kullanır.

K7       Dinledikleri/izlediklerinin anlamını kavrar.

G1       Sözel yönergeleri yerine getirir.
G2       Dinledikleri/izlediklerini açıklar.
G3       Dinledikleri/izledikleri hakkında yorum yapar.

K8       Dinledikleri/izlediklerini çeşitli yollarla ifade eder.

G1       Dinledikleri/izledikleri ile ilgili sorular sorar.
G2       Dinledikleri/izledikleri ile ilgili sorulara cevap verir.
G3       Dinledikleri/izlediklerini başkalarına anlatır.
G4       Dinledikleri/izlediklerini resim yoluyla sergiler.
G5       Dinledikleri/izlediklerini müzik yoluyla sergiler.
G6       Dinledikleri/izlediklerini drama yoluyla sergiler.
G7       Dinledikleri/izlediklerini şiir yoluyla sergiler.
G8       Dinledikleri/izlediklerini öykü yoluyla sergiler.

K9       Sesbilgisi farkındalığı gösterir.

G1       Sözcüklerin başlangıç seslerini söyler.
G2       Sözcüklerin sonunda yer alan sesleri söyler.
G3       Aynı sesle başlayan sözcükler üretir.
G4       Aynı sesle biten sözcükler üretir.
G5       Şiir, öykü ve tekerlemedeki uyağı söyler.
G6       Söylenen sözcükle uyaklı başka sözcük söyler.

K10      Görsel materyalleri okur.

G1       Görsel materyalleri inceler.
G2       Görsel materyalleri açıklar.
G3       Görsel materyallerle ilgili sorular sorar.
G4       Görsel materyallerle ilgili sorulara cevap verir.
G5       Görsel materyalleri kullanarak olay, öykü gibi kompozisyonlar oluşturur.

K11      Okuma farkındalığı gösterir.

G1       Çevresinde bulunan yazılı materyaller hakkında konuşur.
G2       Yetişkinden kendisine kitap okumasını ister.
G3       Okumayı taklit eder.
G4       Okumanın günlük yaşamdaki önemini açıklar.

K12      Yazı farkındalığı gösterir.

G1       Çevresindeki yazıları gösterir.
G2       Gördüğü yazının ne ile ilgili olduğunu tahminen söyler.
G3       Yazılı materyallerde noktalama işaretlerini gösterir.
G4       Yazının yönünü gösterir.
G5       Duygu ve düşüncelerini yetişkine yazdırır.
G6       Yazının günlük yaşamdaki önemini açıklar.

MOTOR GELİŞİM

K1       Yer değiştirme hareketleri yapar.

G1       Isınma ve soğuma hareketlerini bir rehber eşliğinde yapar.
G2       Yönergeler doğrultusunda yürür.
G3       Yönergeler doğrultusunda koşar.
G4       Belli bir yükseklikten atlar.
G5       Belli bir yüksekliğe zıplar.
G6       Belli bir yüksekliğe tırmanır.
G7       Tırmanılan yükseklikten iner.
G8       Engelin üzerinden atlar.
G9       Koşarak bir engel üzerinden atlar.
G10      Çift ayak sıçrayarak belirli mesafe ilerler.
G11      Tek ayak sıçrayarak belirli mesafe ilerler.
G12      Belirlenen mesafede yuvarlanır.
G13      Belirlenen noktadan çift ayakla ileriye doğru atlar.
G14      Kayma adımı yaparak belirli mesafede ilerler.
G15      Galop yaparak belirli mesafede ilerler.
G16      Sekerek belirli mesafede ilerler.
G17      Öne yuvarlanır.

K2       Denge hareketleri yapar.

G1       Ağırlığını bir noktadan diğerine aktarır.
G2       Atlama ile ilgili denge hareketlerini yapar.
G3       Konma ile ilgili denge hareketlerini yapar.
G4       Başlama ile ilgili denge hareketlerini yapar.
G5       Durma ile ilgili denge hareketlerini yapar.
G6       Tek ayak üzerinde durur.
G7       Tek ayak üzerinde sıçrar.
G8       Bireysel ve eşli olarak denge hareketleri yapar.
G9       Çizgi üzerinde yönergeler doğrultusunda yürür.
G10      Denge tahtası üzerinde yönergeler doğrultusunda yürür.

K3       Nesne kontrolü gerektiren hareketleri yapar.

G1       Bireysel ve eşli olarak nesneleri kontrol eder.
G2       Küçük top ile omuz üzerinden atış yapar.
G3       Atılan topu elleri ile tutar.
G4       Koşarak duran topa ayakla vurur.
G5       Küçük topu tek elle yerden yuvarlar.
G6       Raket/sopa ile sabit topa vurur.
G7       Topu olduğu yerde ritmik olarak sektirir.
G8       Farklı boyut ve ağırlıktaki nesneleri hedefe atar.
G9       İp atlar.

K4        Küçük kas kullanımı gerektiren hareketleri yapar.

G1       Nesneleri toplar.
G2       Nesneleri kaptan kaba boşaltır.
G3       Nesneleri üst üste dizer.
G4       Nesneleri yan yana dizer.
G5       Nesneleri iç içe dizer.
G6       Nesneleri takar.
G7       Nesneleri çıkarır.
G8       Nesneleri ipe vb. dizer.
G9       Nesneleri değişik malzemelerle bağlar.
G10     Nesneleri yeni şekiller oluşturacak biçimde bir araya getirir.
G11     Malzemeleri keser.
G12     Malzemeleri yapıştırır.
G13     Malzemeleri değişik şekillerde katlar.
G14     Değişik malzemeler kullanarak resim yapar.
G15     Nesneleri kopartır/yırtar.
G16     Nesneleri sıkar.
G17     Nesneleri çeker/gerer.
G18     Nesneleri açar/kapar.
G19     Malzemelere elleriyle şekil verir.
G20     Malzemelere araç kullanarak şekil verir.
G21     Kalemi doğru tutar.
G22     Kalem kontrolünü sağlar.
G23     Çizgileri istenilen nitelikte çizer.

K5       Müzik ve ritim eşliğinde hareket eder.

G1       Bedenini kullanarak ritim çalışması yapar.
G2       Nesneleri kullanarak ritim çalışması yapar.
G3       Vurmalı çalgıları kullanarak ritim çalışması yapar.
G4       Basit dans adımlarını yapar.
G5       Müzik ve ritim eşliğinde dans eder.
G6       Müzik ve ritim eşliğinde çeşitli hareketleri ardı ardına yapar.

SOSYAL-­‐ DUYGUSAL GELİŞİM

K1       Kendisine ait özellikleri tanıtır.

G1       Adını/soyadını söyler.
G2       Yaşını söyler.
G3       Fiziksel özelliklerini söyler.
G4       Duyuşsal özelliklerini söyler.

K2       Ailesiyle ilgili özellikleri tanıtır.

G1       Anne/babasının adını, soyadını, mesleğini vb. söyler.
G2       Anne/babasının saç rengi, boyu, göz rengi gibi fiziksel özelliklerini söyler.
G3       Teyze/amca gibi yakın akrabalarının isimlerini söyler.
G4       Telefon numarasını söyler.
G5       Evinin adresini söyler.

K3       Kendini yaratıcı yollarla ifade eder.

G1       Duygu, düşünce ve hayallerini özgün yollarla ifade eder.
G2       Nesneleri alışılmışın dışında kullanır.
G3       Özgün özellikler taşıyan ürünler oluşturur.

K4       Bir olay ya da durumla ilgili olarak başkalarının duygularını açıklar.

G1       Başkalarının duygularını söyler.
G2       Başkalarının duygularının nedenlerini söyler.
G3       Başkalarının duygularının sonuçlarını söyler.

K5       Bir olay ya da durumla ilgili olumsuz duygularını uygun yollarla gösterir.

G1       Olumsuz duygularını olumlu sözel ifadeler kullanarak açıklar.
G2       Olumsuz duygularını olumlu davranışlarla gösterir.

K6       Kendisinin ve başkalarının haklarını korur.

G1       Haklarını söyler.
G2       Başkalarının hakları olduğunu söyler.
G3       Haksızlığa uğradığında tepki verir.
G4       Başkalarına haksızlık yapıldığında tepki verir.

K7       Bir işi ya da görevi başarmak için kendini güdüler.

G1       Yetişkin yönlendirmesi olmadan bir işe başlar.
G2       Başladığı işi zamanında bitirmek için çaba gösterir.

K8       Farklılıklara saygı gösterir.

G1       Kendisinin farklı özellikleri olduğunu söyler.
G2       İnsanların farklı özellikleri olduğunu söyler.
G3       Etkinliklerde farklı özellikteki çocuklarla birlikte yer alır.

K9       Farklı kültürel özellikleri açıklar.

G1       Kendi ülkesinin kültürüne ait özellikleri söyler.
G2       Kendi ülkesinin kültürü ile diğer kültürlerin benzer ve farklı özelliklerini söyler.
G3       Farklı ülkelerin kendine özgü kültürel özellikleri olduğunu söyler.

K10      Sorumluluklarını yerine getirir.

G1       Sorumluluk almaya istekli olduğunu gösterir.
G2       Üstlendiği sorumluluğu yerine getirir.
G3       Sorumluluklar yerine getirilmediğinde olası sonuçları söyler.

K11      Atatürk ile ilgili etkinliklerde sorumluluk alır.

G1       Atatürk ile ilgili etkinliklere katılır.
G2       Atatürk ile ilgili duygu ve düşüncelerini farklı etkinliklerle ifade eder.

K12      Değişik ortamlardaki kurallara uyar.

G1       Değişik ortamlardaki kuralların belirlenmesinde düşüncesini söyler.
G2       Kuralların gerekli olduğunu söyler.
G3       İstekleri ile kurallar çeliştiğinde kurallara uygun davranır.
G4       Nezaket kurallarına uyar.

K13      Estetik değerleri korur.

G1       Çevresinde gördüğü güzel ve rahatsız edici durumları söyler.
G2       Çevresini farklı biçimlerde düzenler.
G3       Çevredeki güzelliklere değer verir.

K14     Sanat eserlerinin değerini fark eder.

G1       Sanat eserlerinde gördüklerini ve işittiklerini söyler.
G2       Sanat eserleri ile ilgili duygularını açıklar.
G3       Sanat eserlerinin korunmasına özen gösterir.

K15      Kendine güvenir.

G1        Kendine ait beğendiği ve beğenmediği özelliklerini söyler.
G2       Grup önünde kendini ifade eder.
G3       Gerektiği durumlarda farklı görüşlerini söyler.
G4       Gerektiğinde liderliği üstlenir.

K16      Toplumsal yaşamda bireylerin farklı rol ve görevleri olduğunu açıklar.

G1       Toplumda farklı rol ve görevlere sahip kişiler olduğunu söyler.
G2       Aynı kişinin farklı rol ve görevleri olduğunu söyler.

K17      Başkalarıyla sorunlarını çözer.

G1       Başkaları ile sorunlarını onlarla konuşarak çözer.
G2       Arkadaşlarıyla sorunlarını çözemediği zamanlarda yetişkinlerden yardım ister.
G3       Gerekli zamanlarda uzlaşmacı davranır.

ÖZBAKIM BECERİLERİ

K1       Bedeniyle ilgili temizlik kurallarını uygular.

G1       Saçını tarar.
G2       Dişini fırçalar.
G3       Elini/yüzünü yıkar.
G4       Tuvalet gereksinimine yönelik işleri yapar.

K2       Giyinme ile ilgili işleri yapar.

G1       Giysilerini çıkarır.
G2       Giysilerini giyer.
G3       Düğme açar.
G4       Düğme kapar.
G5       Ayakkabı bağcıklarını çözer.
G6       Ayakkabı bağcıklarını bağlar.

K3       Yaşam alanlarında gerekli düzenlemeler yapar.

G1       Ev/okuldaki eşyaları temiz ve özenle kullanır.
G2       Ev/okuldaki eşyaları toplar.
G3       Ev/okuldaki eşyaları katlar.
G4       Ev/okuldaki eşyaları asar.
G5       Ev/okuldaki eşyaları yerleştirir.

K4       Yeterli ve dengeli beslenir.

G1       Yiyecek ve içecekleri yeterli miktarda yer/içer.
G2       Öğün zamanlarında yemek yemeye çaba gösterir.
G3       Sağlığı olumsuz etkileyen yiyecekleri ve içecekleri yemekten/içmekten kaçınır.
G4       Yiyecekleri yerken sağlık ve görgü kurallarına özen gösterir.

K5       Dinlenmenin önemini açıklar.

G1       Kendisi için dinlendirici olan etkinliklerin neler olduğunu söyler.
G2       Dinlendirici etkinliklere katılır.
G3       Dinlenmediğinde ortaya çıkabilecek sonuçları söyler.

K6       Günlük yaşam becerileri için gerekli araç ve gereçleri kullanır.

G1       Beslenme sırasında uygun araç ve gereçleri kullanır.
G2       Beden temizliğiyle ilgili malzemeleri kullanır.
G3       Çevre temizliğiyle ilgili araç ve gereçleri kullanır.

K7       Kendini tehlikelerden ve kazalardan korur.

G1       Tehlikeli olan durumları söyler.
G2       Kendini tehlikelerden ve kazalardan korumak için yapılması gerekenleri söyler.
G3       Temel güvenlik kurallarını bilir.
G4       Tehlikeli olan durumlardan, kişilerden, alışkanlıklardan uzak durur.
G5       Herhangi bir tehlike ve kaza anında yardım ister.

K8       Sağlığı ile ilgili önlemler alır.

G1       Sağlığını korumak için yapması gerekenleri söyler.
G2       Sağlığına dikkat etmediğinde ortaya çıkabilecek sonuçları açıklar.
G3       Sağlığını korumak için gerekenleri yapar.

Okul Öncesi Kazanım ve Göstergelerin Özellikleri Nelerdir?

  • Çocuk merkezlidir.
  • Esnektir.
  • Sarmaldır.
  • Eklektiktir.
  • Dengelidir.
  • Oyun temellidir.
  • Keşfederek öğrenme önceliklidir.
  • Yaratıcılığın geliştirilmesi ön plandadır.
  • Günlük yaşam deneyimlerinin ve yakın çevre olanaklarının eğitim amaçlı kullanılmasını teşvik eder.
  • Temalar/Konular amaç değil araçtır.
  • Öğrenme merkezleri önemlidir.
  • Kültürel ve evrensel değerleri dikkate alır.
  • Aile eğitimi ve katılımı önemlidir.
  • Değerlendirme süreci çok yönlüdür.
  • Özel gereksinimli çocuklar için uyarlamalara yer vermektedir.
  • Rehberlik hizmetlerine önem vermektedir.

Kazanım ve Göstergeler Örnekleri

Örnek 1

Bilişsel Gelişim:

Kazanım Neden sonuç ilişkisi kurar.
(Göstergeleri: Bir olayın olası nedenlerini söyler. Bir olayın olası sonuçlarını söyler. )


Dil Gelişimi:

Kazanım 6. Sözcük dağarcığını geliştirir.
(Göstergeleri: Dinlediklerinde yeni olan sözcükleri fark eder ve sözcüklerin anlamlarını sorar. Sözcükleri hatırlar ve sözcüklerin anlamını söyler. Yeni öğrendiği sözcükleri anlamlarına uygun olarak kullanır.)

Sosyal Duygusal Gelişim:

Kazanım Sorumluluklarını yerine getirir.
(Göstergeleri: Sorumluluk almaya istekli olduğunu gösterir. Üstlendiği sorumluluğu yerine getirir. Sorumluluklar yerine getirilmediğinde olası sonuçları söyler.)

Motor Gelişim:

Kazanım 4. Küçük kas kullanımı gerektiren hareketleri yapar.
(Göstergeleri: Malzemeleri değişik şekillerde katlar.)

ÖĞRENME SÜRECİ

Çocuklara küçücük bir buzul parçası üzerinde durmaya çalışan bir kutup ayısının resmi gösterilir. Kutuplardaki buzulların gün geçtikçe eriyerek küçüldüğü ve bu yüzden ayıların evlerinin yok olmaya başladığı anlatılır.

Ayıların duygularını anlayabilmek için çocuklarla “Küçülen Kağıtlar” oyunu oynanır. Her çocuğa büyük bir parça gazete kağıdı verilir. Müzik başlatıldığında herkesin kendi kağıdı üzerinde dans etmesi istenir. Müzik kapatıldığında kağıtlar iki ucundan birleştirilerek katlanır. Tekrar müzik açılır ve kağıtlar üzerinde dans etmeleri istenir. Oyun her seferinde kağıdın ortadan ikiye katlanması ile devam ettirilir. Çocuklar kağıt üzerinde durmakta zorlanıncaya kadar oyuna devam edilir. Oyun sonrası kutup ayılarının neler hissediyor olabileceği ile ilgili empati kurma çalışmaları yapılır.

Elektrik, rüzgar ve su enerji kaynaklarının doğru kullanılmadığı için dünyada küresel ısınmanın meydana geldiği, her yıl daha da havaların ısındığı ve buzulların bu yüzden eridiği bilgisi verilir.
Ardından parmak boyaları ve kutup ayısı resmi olan boyama sayfaları dağıtılır. Etkinlik boyunca rehberlik edilir.

Materyaller

Buzuldaki ayı resmi, gazete kağıtları, müzik, kutup ayısı resmi olan boyama sayfaları, parmak boyası

Sözcükler

Kutuplar, buzullar, küresel ısınma,

Kavramlar

AİLE KATILIMI

Değerlendirme:

Küçülen kağıtlar oyununda neler yaptık?

Kağıtlar üzerinde durmak zorlaşınca neler hissettin?

Sence ayılar evleri küçüldükçe neler hissediyor olabilirler?

Örnek 2

ETKİNLİK ADI: ''Günlük hayatta giyilen giysiler'' ve ''özel günlerde giyilen giysiler''

ETKİNLİK TÜRÜ: OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMASI, OYUN (BÜTÜNLEŞTİRİLMİŞ GRUP ÇALIŞMASI)

YAŞ GRUBU:  AY (BÜYÜK VE KÜÇÜK GRUP ETKİNLİĞİ)

KAZANIMLAR VE GÖSTERGELERİ

SDA Kazanım  Sorumluluklarını yerine getirir.
Göstergeleri:
Sorumluluk almaya istekli olduğunu gösterir.
Üstlendiği sorumluluğu yerine getirir.
Sorumluluklar yerine getirilmediğinde olası sonuçları söyler.


DA Kazanım 7: Dinledikleri/izlediklerinin anlamını kavrar.
Göstergeleri:
Sözel yönergeleri yerine getirir.
Dinledikleri/izlediklerini açıklar.
Dinledikleri/izledikleri hakkında yorum yapar.

DA Kazanım 8: Dinledikleri/izlediklerini çeşitli yollarla ifade eder.
Göstergeleri:
Dinledikleri/izledikleri ile ilgili sorular sorar.
Dinledikleri/izledikleri ile ilgili sorulara cevap verir.
Dinledikleri/izlediklerini başkalarına anlatır.
Dinledikleri/izlediklerini resim yoluyla sergiler.

BA Kazanım 3: Algıladıklarını hatırlar.
Göstergeleri:
Nesne/durum/olayı bir süre sonra yeniden söyler.
Hatırladıklarını yeni durumlarda kullanır.

BA Kazanım 5: Nesne ya da varlıkları gözlemler.
Göstergeleri:
Nesne/varlığın adını söyler.(eteklik,kazak,elbise gibi)
Nesne/varlığın kullanım amaçlarını söyler. (günlük giysi- özel günde giyilen giysi)

Kazanım 4: Nesneleri sayar.
Göstergeleri:
İleriye/geriye doğru birer birer ritmik sayar.
Saydığı nesnelerin kaç tane olduğunu söyler.

Kazanım 7: Nesne ya da varlıkları özelliklerine göre gruplar.
Göstergeleri:
Nesne/varlıkları kullanım amaçlarına göre gruplar.(günlük giysi- özel günde giyilen giysi)


MATERYALLER:
Çeşitli giysi resimleri, çocukların okula getirecekleri çeşitli kıyafetler, iki farklı renkte çamaşır sepeti.

SÖZCÜKLER VE KAVRAMLAR:
Özel giysi, günlük giysi
eteklik,kazak,elbise

GRUPLAMA

ÖĞRENİM SÜRECİ

Öğretmen, konu ile ilgili olarak sunu hazırlayan velinin de eğitime katılımı ile etkinliğe başlar. Sunum hazırlayan çocuk, sunumunu yapar. Arkadaşlarının sorduğu soruları yanıtlar. Gerektiğinde kendisi de arkadaşlarına sunumu ile ilgili sorular sorar.


DEĞERLENDİRME:

Arkadaşınızın sunumunda kaç tane günlük / özel günlerde giyilebilen giysi vardı, saydınız mı? Gelen yanıt yoksa bir kez daha sunum izlettirilir. daha sonra soru tekrarlanır.

Sizce sunum yapan arkadaşınız bugün okula gelirken uygun nitelikte giysi giyebilmiş mi?

Öğretmen daha önceden internetten bulduğu ya da çocuklardan birini görevlendirerek bulduğu giysi resimlerinin çıktısını alır. (36 ay için ikişer tane-eşleştirme) Çocuklar iki gruba ayrılır. Gruplardan biri özel günde giyilen giysi resimlerini, diğeri günlük giyilen giysi resimlerini müzik eşliğinde toplarlar. Müzik kapatıldığında her grup, toplanan giysilerin doğru giysi olup olmadığına bakar ve giysi resimlerini sayar. En uygun gruplamayı doğru olarak yapıp en fazla giysi resmini toplayabilen grup oyunu kazanır.

nest...

oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır