Bebeklerin büyüme ve gelişme süreci oldukça karmaşık ve çok aşamalıdır. Bu süreç zarfında vücuttaki dokular büyük değişimler geçirir. Organların olgunlaşma süreci, çeşitli rahatsızlıkların gelişmesi açısından risk altında olduğu gibi; bazı durumlarda doğal ve normal sürecin kendisi de birtakım klinik şikâyetlerle kendini gösterebilir. Bahsedilen bu olgunlaşma süreçlerinden biri diş çıkarmadır.
Bebeklerde, diş eti içinde gelişimini tamamlayan süt dişlerinin ağız boşluğuna ulaşması sürecine diş çıkarma denilir. Bebeklerde diş çıkarma; genellikle 4. ile 7. ay arasında görülmeye başlamakla birlikte, ağız içindeki dişlerin türüne göre ortaya çıkma zamanı değişiklik gösterir. Dişlerin çıkma süreci, her bebekte genetik ve çevresel faktörlerle ilişkili olarak farklı seyredebilmektedir.
Diş çıkarma süreci genellikle belirgin bir klinik soruna yol açmasa da ağız içindeki değişimlere bağlı olarak, rahatsızlık verici birtakım semptomların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu belirtiler bazı sağlık sorunlarıyla benzer özellik gösterebildiği gibi, bebeğin ve ailesinin günlük yaşam kalitesini de ciddi anlamda olumsuz etkileyebilir. Bu bakımdan; ailelerin diş çıkarma ile ilgili doğru ve yeterli bilgiye sahip olması ve uygun tedbirlerin alınması, sağlık bir yaşamın korunması adına önemlidir.
Doğumla birlikte, tüm vücutta olduğu gibi ağız içindeki dokularda da büyüme ve gelişme süreci devam eder. Diş eti içinde gelişim sürecini tamamlayan dişler, 4. ve 7. aylar arasında diş eti yüzeyine doğru hareket etmeye başlar. İlk olarak, alt çenede ön kesici dişler çıkmaya başlar. Bunu üst çenedeki ön kesici dişler takip eder. Ardından, yan kesici dişlerin çıkmasıyla süreç devam eder. Bebeklerin 3 yaşına ulaşmasıyla birlikte, 20 adet süt dişi tamamen çıkmış duruma gelir.
Diş çıkarma süreci; bebeğin kişisel özellikleri, genetik yapısı, aile öyküsü, beslenme düzeyi gibi çok farklı faktörlerle ilişkili olduğundan, her bebekte farklı seyredebilir. Bu anlamda; ailelerin, bebeklerinde diş çıkarmanın geciktiği veya erken olduğu yönünde endişelenmemeleri gerekir. Bu sürecin uzman bir hekim ile birlikte yakından takip edilmesi yeterli olacaktır.
Diş gruplarının çıkmaya başladığı dönemler şu şekilde özetlenebilir:
• Ön kesici dişler; ayda,
• Yan kesici dişler; ayda,
• Birinci azı (molar) dişler; ayda,
• Köpek (kanin) dişleri; ayda,
• İkinci azı (molar) dişler; ayda çıkar.
6 ila 12 yaş arasında, süt dişlerinin kökleri yavaşça dejenere olmaya başlar ve yerlerine 32 adet kalıcı diş çıkar. Ergenlik döneminde ise üçüncü molar dişler (yirmilik diş) çıkar ve ağız içindeki diş gelişim süreci tamamlanır.
Diş çıkarma sürecinde dişler, diş etlerinde kendilerine yol açarak ilerlediğinden ağızda rahatsızlık hissine neden olabilir. Özellikle azı dişleri daha fazla yüzey alanına sahip olduklarından, diş etinde yol açma süreci diğer dişlere kıyasla daha sancılı olabilir Diş çıkarma sürecinde diş etleri ödemli ve kızarık görünebilir, dişlerin çıktığı bölgelerde lokal salgı bezlerinin tıkanmasına bağlı sıvı dolu kabarcıklar izlenebilir.
Aşağıdaki belirtiler ise diş çıkarma sürecindeki bebeklerde sıklıkla gözlemlenmiştir:
• Genel huzursuzluk, sık ağlama ve sakinleşme dönemleri
• Elleri veya sert cisimleri ağza götürme
• Uyku düzeninde bozulma, uykuya dalmada zorluk
• Beslenmeyi reddetme
• Tükürük salgısında artış; aşırı salgı nedeniyle öksürük
• Ağız kenarında biriken tükürüğe bağlı tahriş, kızarıklık, döküntü
• Özellikle azı dişlerinin çıkması esnasında; diş etinde hissedilen ağrıya bağlı yanak veya kulak çevresini kaşıma
Bunların dışında, toplumdaki yaygın kanının aksine, diş çıkarma ateşe neden olmamaktadır. Yapılan araştırmalarda ateş bulgusu ile diş çıkarma arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Bununla birlikte; diş çıkarmanın görüldüğü yaşlarda sık virüs enfeksiyonu geçirilmesinin bir sonucu olarak, bu süreç içinde ateş şikâyetiyle karşılaşılması muhtemeldir İshal, vücutta döküntü ve kızarıklık, kusma, burun akıntısı gibi semptomlar da diş çıkarma ile ilişkili değildir.
Diş çıkarma ile ilgili problemler, her bebekte farklı seyreder. Gelişen belirtiler sebebiyle oluşan rahatsızlığı hafifletmek için uygulanabilecek tedbirler her bebekte etkili olmayabilir. Bu nedenle, ailelerin farklı yöntemleri denemesi ve bebeklerine en uygun yöntemi seçmesi gerekir. Aşağıdaki yöntemler semptomların rahatlatılmasında kullanılabilir:
•Diş çıkan bölgeye soğuk ve hafif bir baskı uygulanması genel olarak faydalı olarak görülür. Bu kapsamda, bebeğin ağzına zarar verecek bir soğuklukta olmayan, serinletilmiş (fakat dondurulmamış) çiğneme oyuncakları, kaşıklar, emzikler gibi esnek cisimler tercih edilebilir. Dişlerin düzgün ve sağlıklı gelişimi açısından ortodonti uzmanlarının önerdiği ekipmanların kullanılması tavsiye edilir.
• aydan büyük bebeklerde, serinletilmiş su içirilmesi de rahatlatıcı bir etki sağlayabilir.
• Bebeğin diş etlerine parmakla masaj yapmak yarar sağlayabilir. Bu yöntemde, henüz tam diş çıkarmamış bebeklerin anne parmağını emmesine veya dişlemesine izin verilebilir; emzirme öncesinde soğuk suya daldırılarak serinletilen parmakla diş etine masaj uygulanabilir. Böylece, emzirme sırasında bebeğin göğüs ucunu ısırmasının önüne de geçilebilir.
• Dişlerin çıkmasıyla birlikte, temiz ıslak bir mendille diş eti temizliği yapılabilir; 1 yaş itibariyle dişlerin bebeklere uygun diş fırçalarıyla fırçalanması ve diş ipi kullanılması da uygundur.
Bu uygulamaların dışında; hekim onayı olmadan kullanılan her türlü ilaç ve kimyasaldan, plastik ve kurşun gibi bebek için zararlı maddelerden üretilmiş ekipmanlardan, bebeğin ağzına götürebileceği küçük eşyalardan veya bebeğin boğulmasına yol açabilecek bebek kolyelerinin kullanımından uzak durulmalıdır.
Diş çıkarma süreci genellikle aşırı yoğun ağrıya neden olmaz. Bu sebeple; diş etine uygulanabilecek, ağrı kesici özellikteki lokal anestezik içerikli ilaçların kullanılması, yan etkilerinin olması nedeniyle önerilmemektedir. Ağrı nedeniyle çok huzursuzlaşan, 6 aydan büyük bebeklerde doktor onayıyla bazı ilaçlar ağız yoluyla kullanılabilir. Aspirin, 16 yaşından küçük çocuklarda kullanılmamalıdır.
Bebein geliim evrelerini izlemek mutluluk verici. O ilk gülüü görmek, ilk sesleri duymak, ilk admlar takip etmek muazzam bir keyif.
Ne var ki geliimin baz basamaklar endieyi de getirip ebeveynin kalbine yerletiriyor. Di çkarma evresi bunlardan biri.
Bir sabah kalkp bebein alt damandaki o inci gibi iki dii görmek ne kadar ho bir sürpriz olurdu deil mi?
Bu, zaman zaman oluyor. Baz bebekler hiçbir belirti göstermeden ilk dilerini çkartabiliyor. Hatta sonrakiler de sessizce bebein aznda yerini buluyor.
Ancak baz bebeklerde durum tam tersi. Uykusuz geceler, huzursuz alamalar, belki biraz ate ve öksürük bebei de ebeveyni de yorabiliyor.
Bir de madalyonun dier yüzü var. Beklenen ilk di çkarma aral olan ayda bebek hiç di çkarmyor. 1 yan geçiyor, ortada süt dii yok. Al sana baka bir endie.
Bu yazda di çkarma sürecinden temel sorunlara kadar pek çok soruyu sorduk ve cevapladk.
Bebekler ilk dilerini genellikle 4 ve 7. aylar arasndaki bir zaman diliminde çkarr.
Ancak sizin bebeiniz daha erken ya da sonraki bir zamanda di çkarabilir. Ve bu da normaldir.
Yani bebeiniz 7 ya da 9 aylk olup hiç di çkarmadysa panik yapmayn. Bebein genel geliim evreleriyle ilgili soru iaretleri tayorsanz mutlaka takip eden doktoruyla görüün.
Bebekler en çok 6. ay civarnda
di çkarmaya balar.
20 adet süt diinin tamamlanmas
ise yaklak 3 yan bulur.
Healthline uzmanlar bebein di çkarma sürecinin kaltmsal özellikler tayabileceini söylüyor.
Yine de 1 yan geçip de hiç di çkarmam bir bebeiniz varsa, kayglarnzda haklsnz.
Bebeinizi takip eden doktordan bu konuda bilgi almaktan çekinmeyin.
Hele ki bebeiniz 18 aylksa ve hiç süt dii yoksa mutlaka bir pediatrik di hekimine bavurun.
Bebeklerde di çkarma süreci arl ve zor olabilir. Ancak bu durum asla bir hastalk süreci olarak görülmemelidir.
Aada bebeklerde en sk rastlanan di çkarma belirtilerini bulacaksnz.
Unutmayn her bebein di çkarma süreci farkl olabilir. Sizin bebeiniz aadaki belirtilerden bazlarn gösterebilir ya da hiçbirini göstermeyebilir.
Bebeinizde bu belirtileri gözlemliyorsanz ve kayg duyuyorsanz, mutlaka bir doktordan görü aln. Bebei biraz olsun rahatlatmak için neler yapabileceinizi dann.
Önemli Not: Genel kannn aksine baz hastalklarla ilikili olabilecek durumlarn di çkarma süreciyle ilikisinin kantlanmad doktorlarca söyleniyor.
Peki nedir bunlar?
Bu belirtilerin ortaya çkmas durumunda mutlaka doktorunuzla iletiime geçin. Bunlar di çkarma belirtileri deildir.
Di çkarma süreci her bebek için farkl olabilir. Baz bebekler bu sürece girdiklerine dair net belirtiler gösterirken, baz bebeklerin hiç ipucu vermedii durumlara da rastlanr.
Yani bir sabah bebeiniz size gülümserken aznn içinde inci gibi bir di görmeniz mümkün.
Genellikle alt öndeki iki di, ilk çkan dilerdir.
Ve genel olarak en sk karlalan di çkarma belirtisi de bebein di etlerinin krmz ve kabark olmasdr.
Bebein di çkarmak üzere olduunu belirten dier iaretlere gelince…
Halk arasnda di çkaran bebein ishal ve yüksek ate gibi belirtileri olabilecei konuulsa da uzmanlar bu konuda tbbi bir kant olmadn söylüyor.
Süt dilerin ne zaman ve nasl çkaca her bebek için farkl olabilir. Baz uzmanlar genetik aktarmn da bu konuda etkin olabildiini söylüyor.
Ancak genel olarak rastlanan u ki ilk önce ön alt süt diler çkma eilimindedir.
Genellikle bebein di çkma sralamas aadaki gibidir:
Önemli Not:
Yukarda okuduunuz di çk sralamas genel ve en sk rastlanan durumu yanstr. Sizin bebeinizin dileri bu sralamada ve bu zamanlamada çkmayabilir.
Büyümeye ve geliime dair her durumun bebek özelinde deerlendirilmesi gerektiini hep aklnzda tutun.
Lütfen bebeinizi arkadanzn, komunuzun, akrabanzn bebeiyle kyaslamayn.
Yukardaki sralamada baz dilerin çk zaman birbiriyle çakyor görünüyor. Bu ne demek biliyor musunuz? Ayn anda birkaç di birlikte çkabilir.
Kabaran bebek diinin ne sürede çkacana dair kesin bir bilgi yok.
Bebein di etini ellediinizde içerideki dii hissedebiliyor musunuz?
Uzmanlar kabark di eti gibi belirtilerin genellikle di patlamadan yaklak 4 gün önce ortaya çkabildiini söylüyor.
Di eti kabardysa, diin ortalama
4 gün sonra çkmas mümkündür.
Siz yine de bu konuyu doktorunuzla konuup bebeiniz özelinde bilgi almay ihmal etmeyin.
Bebeklerde di çkarmann kaç gün süreceine dair herkese uyabilecek bir bilgi vermek mümkün deil.
Çünkü her bebein süreci kendine özel.
Ancak aratrmalara göre bir diin çk süreci 8 günden fazla sürebilir.Di patlamadan gün önce belirtiler kendini gösterebilir.
Kimi bebek ayn anda iki di çkarabilir. Bu durumda süreç daha uzun olabilir.
Okuduunuz üzere bu konuda uzmanlar net birey söyleyemiyor.
Baz bebekler di kendini göstermeden önce sadece birkaç gün keyifsizlik yaar. Ancak baz bebekler içinse süreç daha uzun olabilir.
Ebeveynler genel olarak di çkarma sürecinin zorlu ve arl olduunu düünür. Ama önceden di çkarmaya dair belirti göstermeyip (özellikle ar ve huysuzluk, itahszlk gibi) dii patlayan bebekler de yok deil.
Bebekle ilgili her konuda olduu gibi di çkarma süreci de bebee özeldir.
Di çkarma bebein normal geliim sürecinin önemli bir parçasdr.
Bebeklik döneminin ortalama aylar arasnda ilk diler kendini gösterir. Bu zamanlama her bebee göre deise de en sk rastlanan aralk budur.
Süt dileri olarak bilinen bu geçici dilerin saysnn 20 olmas gerekir.
Bebeklik döneminde 20 adet süt di çkar.
Bunlarn 10 tanesi alt çenede
10 tanesi de üst çenededir.
Bebek yaklak 3 yana geldiinde aznda 20 adet süt dii olmas gerekir.
Bebeklerde di çkarrken hafif bir öksürük olabilir.
Ama neden? Ona bir bakalm.
Salya bir bebek için di çkarma sürecinin ana belirtilerinden biridir.
Bebekler bu süreçte youn salya üretirler ve salyann bir ksm bebein boazndan aa akar. te bu durum öksürüe yol açabilir. Bebeklerin di çkarma sürecinde hafif öksürmesi bu nedene dayanr.
Bebekler yaamlarnn ilk 3 ylnda be farkl çeitte di çkarr.
Ortalamaya bakarak bir bebein aadaki sralamada di çkarmas beklenir.
Genel sralama yukardaki gibidir. Ancak baz bebeklerde di çkarma sralamas farkl olabilir.
Nadir durumlarda bebein önce köpek dii çkabilir.
Ancak böyle bir durumun dier dilerin çkmasna engel olup olmayacan örenmek ve bebein durumuyla ilgili detayl bilgi almak için mutlaka doktorunuzla görüün.
Healthline uzmanlar bebeklerde dilerin geli srasndan çok diler arasndaki boluklarn ve olas bir hastal önlemenin önemli olduuna deiniyor.
öyle ki bebek dileri kalc dilere oranla küçük olduu için aralarnda boluklar yer alr. Bu boluklarn nedeni kalc diler için yer brakmaktr.
Çocuklar yaklak 6 yana geldiinde süt dileri düerek yerlerini kalc dilere brakmaya balar. Genellikle ilk önce alt ön kesiciler düer.
Bebein ilk süt dilerinin çkndan itibaren dilerinin birbirine çok yakn olduundan endie ediyorsanz mutlaka pediatrik di hekiminden görü aln.
Süt dileri konusundaki bir dier önemli konu, çürük. Evet, yanl okumadnz bebeklerin dileri çürüyebilir. Ve ne yazk ki bu durumla çok sk karlalabilir.
Çürük pek çok komplikasyona yol açabilir.
Di sorunlarna en çok prematüre ve yeterli salk hizmeti alamayan bebeklerde rastlanr.
Healthline uzmanlar her bebein en geç 1. doumgünü itibariyle bir di hekimine götürülmesi gerektiini belirtiyor.
Bebeklerde süt dilerinin ilk çkmaya balamas genellikle ay aralnda gerçekleir.
Ancak bir bebein 1 yandan sonra ilk diini çkarmas da rastlanmayan bir durum deildir. 15 aylkken ilk diini çkaran çocuklar vardr.
Di çkarma dönemleri her bebekte farkllk gösterebilir. Genetik özellikler, di etinin kalnl, bebein kemik ya gibi bireysel birçok faktör bunda etkendir.
Baz bebeklerde D vitamini eksiklii, hormonal problemler di çkmasn geciktirebilir.
Aada bir bebein dilerinin hangi sebeplerle geç çkabileceini okuyacaksnz.
Aile içinde geç di çkarma öyküsü varsa bebeinizin de bu durumu yaamas sürpriz olmaz.
Einizin/partnerinizin ya da sizin ailenizde geç di çkarma olup olmadn aile büyüklerine sorarak örenmeye çaln. Belki de bebeinizin ilk diinin gelmekte gecikmesi bu duruma dayanyordur.
Bebek yeterli oranda beslenmiyorsa, di gecikmesi mümkün olabilir.
Anne sütü, bebein dileri ile kemiklerinin büyümesi ve gelimesi için gereken kalsiyumu içerir.
Formül mamada genellikle kalsiyum, fosfor ve A, C, D vitaminleri bulunur. Bu içerikler bebein tüm geliimini desteklemenin yan sra
Özellikle kalsiyum salam ve salkl diler için çok önemlidir.
Di gecikmesi baz tbbi durumlara da bal olabilir.
Çene kemii ya da di etlerindeki darlk veya yapsal baka bir durum dilerin çkacak yer bulamamasna ve böylece di gecikmesine yol açabilir.
Down Sendromu gibi genetik farkllklar da sürecin dier bebeklere oranla farkl gelimesinin sebeplerinden olabilir.
Bir bebein di çkarma sürecinde zorlanmas kadar dilerinin gecikmesi de kayg verici bir durumdur.
Bu nedenle özellikle ilk 1 yl düzenli doktor kontrolleri önem tar.
Di çkarma dönemleri her bebekte farkllk gösterebilir. Bu durum genetik özellikler, di etinin kalnl, bebein kemik ya gibi birçok bireysel faktöre baldr.
Bebeinizin ilk dileri ay arasnda gelmediyse, onu dikkatle gözlemlemeye devam edin.
Elinize bir defter aln ve bebekle ilgili izlenimlerinizi, edindiiniz bilgileri not edin.
Aile büyüklerinizden aile genetiinizde geç di çkarma olup olmadn örenmeye çaln.
Ve elinizdeki bilgilerle doktorunuzun kapsn çalp sorularnza cevap arayn. Size en doru bilgiyi her zaman bebeinizi takip eden doktorunuz verir.
Baz bebeklerde di çkarma evreleri zorlu ve sancl olabilir.
Bu gerçekten bebekten bebee göre deien, hatta bebein her di çkarmasnda bile farkl olabilen bir süreçtir.
Aada bebee bu süreçte yardmc olabilecek, kabark di etlerini ve aznn içindeki olumsuz hissi rahatlatabilecek baz önerilerimiz var.
Bu öneriler bazen iyi gelebilir bazen gelmeyebilir. Baz bebeklerde ie yarayabilir, bazlarnda daha fazla huzursuzlua sebep olabilir.
Her koulda bebei dikkatle gözlemleyerek aadakileri en az bir kez denemenizi öneririz.
Nelerden Kaçnmalsnz?
Di çkarma sürecinde bebei rahatlatmak için her yönteme bavurmak isteyebiliyor insan. Ama bundan lütfen kaçnn. Öncelikle denediiniz her yöntem için doktorunuza dann.
Çünkü bebein güvenlii ve sal her eyden önemli.
Di arlarn giderdii söylenen ya da önerilen pek çok ey bebein güvenlii açsndan riskli olabilir.
Örnein:
Di çkarma sürecindeki bebei rahatlatmak amacyla kehribar kolye kullanm, çok tartlan bir konu.
Baz uzmanlar güvenlik açsndan kolye kullanmnn tamamen karsnda duruyor. Boulma gibi büyük bir riskten söz ediyorlar. Pek çok kii de doal talardan gelen ifaya inanmyor.
Amerikan Gda ve laç Dairesi FDA, ylnda yapt bir basn açklamasyla aileleri di çkarma sürecinde bebeklerinde kehribar kolye ve bileklik kullanmamalar yönünde uyard.
FDA, di ars ve duyusal uyarm amaçl kullanlan bu ürünlerden kaynaklanan boulma, enfeksiyon, az yaralanmalar ve oklara dikkat çekti.
Dier yandan doal talarn faydalarna inananlar kehribar kolye ve bilekliklerin bebeklerin di arlarna ve strese iyi geldiini savunuyor.
Bir tarafta yanl zamanda yanl kullanm nedeniyle oluan ve belki de geri dönüü olmayan riskler var. Bir tarafta ise doal talarn faydalar.
Burada dikkat etmeniz gereken güvenlik ve salk. Bu tip ürünleri doktorunuza da danarak kullanmak niyetindeyseniz güvenlik ve salk kriterlerine çok dikkat etmeniz gerekir.
Bu kriterlerin en üst noktada salandndan emin olmadan asla kolye ve bileklik gibi ürünleri küçücük bebeklerde kullanmayn. 6 aydan küçük bebeklerde bu ürünleri tercih etmeyin.
Kehribar (amber olarak da bilinir) bir çam aac türünün milyonlarca ylda fosilleen reçinesidir.
Kehribar ta Anadolu’da yaygn olarak kullanlrd. Ve eski çalarda bir ifa arac olarak epey kullanma sahipti.
Ta uzmanlar bebein tenine temas eden tataki süksinit asidin, bebein vücut ssyla birlikte kolayca aça çktn söylüyor.
Bu ekilde bebein di çkarrken hissettii ary azaltmann, huzursuzluunu gidermenin mümkün olduu söyleniyor.
En büyük risk boulma.
Örnein,
FDA ilgili yazsnda kehribarn içindeki süksinit asidin bebein kan dolamna bilinmeyen miktarlarda karabileceine de deiniyor.
Genel kan, di çkarma sürecinin bebekte atee yol açt yönünde.
Ancak uzmanlara göre henüz bunu destekleyecek bir kant yok.
Di çkarmak bebein vücut ssnda hafif bir yükselmeye neden olabiliyor. Ama bu yüksek atein di süreciyle balants olduunu göstermiyor.
Uzmanlar di çkarma sürecindeki bebekte yüksek ate olmas durumunda altta yatan bir hastalk olaslnn deerlendirilmesi gerektiini söylüyor.
imdi di çkarma ve ate belirtilerini tekrar inceleyelim. Aadakiler en sk rastlanan belirtiler. Her çocukta durumun farkl olabileceini unutmayn.
Bilinenin aksine di çkarma atee, ishale, piie veya burun akntsna yol açmaz.
Bebeklerde Ate konusuyla ilgili detayl bilgiye buradan ulaabilirsiniz.
Önemli Not:
Baz uzmanlar di çkarma ve ate ilikisini öyle bir açdan yorumluyor:
“Bebeklerin di çkarma dönemi genellikle 6. ay civarndadr. Bu dönem ayn zamanda bebeklerin enfeksiyon kapma riskinin de artmaya balad dönemdir. Çünkü bebeklerin annelerinden ald antikor seviyesi dümeye balar.”
Sebep ve dönem her ne olursa olsun bebeinizde ate, halsizlik, itah kayb gibi durumlar fark ettiinizde zaman geçirmeden doktorunuzla iletiime geçmeyi lütfen ihmal etmeyin.
Di çkarma dönemi baz bebekler açsndan zorlu bir konudur. Sürecin getirdii rahatszlk, ar ve acnn karl uykusuz birkaç gün ve gece olabilir.
Yani durum öyle: Bebeiniz aznn içinde ve di etlerinde gelien bu yeni durum nedeniyle huzursuzluk, ar ve ac yaayabilir. Bunun sonucunda uykusu etkilenebilir. Tam düzene oturdu dediiniz anda uykuda gerileme söz konusu olabilir.
Peki bu durumda neler yapabilirsiniz?
Healthline uzmanlarnn görülerini aada okuyacaksnz.
Bebein di etlerine masaj yapn
Di çkarma sürecinde bebein di etleri hassas ve arl olabilir. Bu da bebein gece uykularnn bölünmesine nedendir.
Bebeiniz gecenin bir vakti alayarak uyandnda ellerinizi hemen ykayn ve bebein di etlerine parmak uçlarnz ya da parmak boumlarnzla masaj yapmay deneyin.
Di kama halkalar da masaj konusunda yardmcnz olabilir. Buzdolabnda souttuunuz bir di kama halkas bebein aznn içinde ihtiyaç duyduu sakinlik ve serinlii salayabilir.
Bebein aznn içini ferahlatmaya çaln
Küçük bir veya birkaç el bezini ykayn. Bezleri derin dondurucuya koyun. En az dakika derin dondurucuda braktnz bezi çkarn ve bebeinizin di etlerine onunla masaj yapn. Ya da di çkarma nedeniyle oluan çineme ihtiyacn gidermesi için bebee verin.
Plastik di halkalar da ayn görevi görür. Yalnz bu gibi ürünlerin kaliteli ve hasarsz olmasna dikkat edin. Bu, boulma riski açsndan önemli bir nokta.
Bebein çineme oyunca olun
Bebekleri di çkarma döneminde di etlerini rahatlatmak üzere çineme ihtiyac artar.
Ellerinizi ykayn ve parmaklarnz bebein azna sokun. Bebek çineme ihtiyacyla parmaklarnz damaklar arasnda sktrmaya ve biraz olsun rahatlamaya balayacak.
Beyaz ses kullann
Bebein anne karnnda duyduu seslere e olan beyaz ses, bebei rahatlatr ve kendini güvende hissettirir.
Di eti acs, di çkarma sanclar nedeniyle uykusundan alayarak uyanan bebeinizi rahatlatmak için beyaz ses kullanmay deneyebilirsiniz.
Bebek di çkarma jeli, bebekleri zorlu bir di çkarma sürecinden geçen ebeveynlerin bavurduu bir ürün.
Ar kesici ve dolaysyla bebei rahatlatc etkileri olan bu jelleri uzmanlar genellikle önermiyor.
Amerikan Gda ve laç Dairesi FDA, bebei rahatlatmak amacyla kullanlan di çkarma kremi ve jeli gibi ürünlerin risk yarattn söylüyor. FDA, ylnda yapt basn açklamasnda bakn nelere dikkat çekiyor.
Benzokain; az saln amaçlayan jel, sprey gibi ürünlerin içeriinde yaygn kullanlan bir lokal anestezik. Di arlarnda, di eti hastalklarnda, az içi yaralarda hastann arsn dindirip rahatlamasn salyor. Ancak benzokain içerikli ürünler bebekler için tehlikeli ve faydasz.
Benzokain jel, sprey, pomat, çözelti ve pastillerin kullanm bebeklerde ciddi ve bazen ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Methemoglobinemi ad verilen bu durumda; krmz kan hücrelerinin oksijen tama kapasitesi çok büyük oranda düüyor.
Önemli Not: Ortada ister di çkarma olsun ister baka bir salk sorunu; her türlü ilaç kullanmnda dikkatli ve hassas olmak gerekir.
Söz konusu bir bebekse herhangi bir destek ürün ve ilaç kullanmnda mutlaka güvendiiniz bir doktora dann.
Süt dileri, dier adyla bebek dileri ya da birincil diler çok önemli ilevlere sahiptir. Bunlarn ilk ikisi bebein düzgün beslenmesini ve konumann düzgün geliimini salamaktr.
Aada süt dilerinin ilevlerini detayl inceledik.
Süt dileri; bebek dileri, ilk diler ya da birincil diler olarak adlandrlr.
Bebek daha embriyo aamasndayken oluurlar.
Süt dileri daimi dilere göre küçük ve beyazdr. Kalc dilere göre daha beyaz görünürler çünkü süt dii minesi daimi di minesine göre daha incedir. Bu nedenle onlar beyaz görünürken kalc diler daha sar görünür.
Süt dilerinin kökleri, rahat dökülebilmeleri için daha ksa ve incedir.
Bir bebein aznda olmas gereken süt dii says 20’dir. Bunlarn 10 tanesi üstü çenede, 10 tanesi de alt çenededir.
Kalc dilerin says ise 32’dir. Çocuk yaklak 6 yana geldiinde ilk kalc dii çkar. Bu dönem itibariyle bebein aznda bir geçi dönemi balar. Bu geçi dönemi bebein aznda hem süt dilerin hem de kalc dilerin olduu karma dönemdir.
Bebek 1 yana geldiinde mutlaka bir pediatrik di hekimi ile görümeli ve bebein muayene olmasn salamalsnz.
Çocuk di hekimi hem bebein genel az sal ile ilgili verirken hem de size bebein dilerine nasl bakm yapmanz gerektiini de anlatr.
Baz kiiler, çocuk aylk olana kadar di hekimi ziyaretini ertelemeyi uygun görür. Ne var ki di hekimine ne kadar erken giderseniz o kadar iyi olur. Pediatrik di hekimiyle kuraca olumlu iliki bireyin ömür boyu az salna gereken önemi vermesi açsndan belirleyicidir.
Lütfen çocuunuzun ve kendinizin az bakmna ve düzenli di hekimi ziyaretlerine gereken önemi gösterin. Az sal kiinin genel sal açsndan çok önemlidir.
Bebeklerde di bakm bebein ilk çkan dileriyle birlikte balamal ve düzenli yaplmaldr.
Yani bebein dileri, ilk çkan dile beraber uygun bir frçayla düzenli olarak frçalanmaya balanmaldr.
Her beslenmenin sonrasnda sadece su kullanarak bebein dilerini frçayla temizleyebilirsiniz.
Uzmanlar genel olarak ya aras bebeklerde fluorid içerikli di macunu kullanmn önermiyor. Uygun frça ve su ile yeterli temizliin ve di bakmnn yaplabileceini söylüyorlar.
Ne var ki bu ya aralndaki bebekler için dilerseniz temiz içerikli, fluorid içermeyen ürünlere de ulaabilirsiniz.
Bebek di bakmnda önemli nokta bunu bir alkanlk haline getirmek ve günlük rutinlerin içine dahil edebilmek. Bu ekilde bebein bir di bakm kültürü ve alkanl kazanmas için altyap oluturuyorsunuz.
Baz ebeveynler için bebein süt dilerini frçalamak ve az bakmn salamak yetikinlerde olduu gibi bir zorunluluk deil. Çünkü en nihayetinde süt diler dökülecek ve yerine kalc olanlar çkacak.
Ancak ne yazk ki iler bu kadar basit deil.
Süt dileri en az kalc diler kadar önemli. Bebein besinleri çinemesini, düzgün konumasn salyorlar. Kalc iler için yer tutuyor ve çk aamasnda onlara rehberlik yapyorlar.
Bebein az ve di bakm
çok gerekli ve önemli.
Çürük, iyi bir bakmla önlenebilir bir durumdur. Erken bir dönemde balayan iyi bir az bakm ve salkl beslenme, di çürüklerini önemli oranda azaltr.
Aada bebekler için iyi bir az ve di bakmna dair öneriler okuyacaksnz.
Doumdan itibaren: Bebein azn ve di etlerini temiz, yumuak bir bezle temizleyin. Di etlerinin içinde zaman geldiinde çkmak için hazrlanan süt dileri yer alr. Doumdan itibaren balayan iyi bir az bakm bebein tüm süreçlerinde en büyük destekçiniz olacaktr. Unutmayn salk azdan balar.
lk di: Bebein dilerini yumuak bir frça ve suyla günde iki kere frçalayn.
ay: Bebei ilk di hekimi randevusuna götürün.
ay: Bebeklere özel üretilmi, temiz içerikli bir di macunundan nohut büyüklüünde bir parçay frçann üstüne skn. Bebein dilerini frçalayn. lem bittikten sonra bebei tükürmesi için tevik edin. Bebek azndakileri yutmasn ya da bebei azn suyla çalkalamas için zorlamayn.
2 ya: Bebein di aralarn, çürük oluumunu engellemek amacyla bebeklere özel di ipiyle temizlemeye balayn.
ya: Bebein artk kendi di ve az bakmn kendisinin yapmas için tevik edin.
Umarm size fayda salayan bir içerik okuduunuzu düünüyorsunuzdur ve yorumlarnzla katkda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi gelitirmemizi salayacaktr. Teekkürler.
Kaynaklar: monash.pw, monash.pw, monash.pw, monash.pw, monash.pw, monash.pw, monash.pw