Divertikülit Ağrısı

KOLON DİVERTİKÜLÜ NEDİR?

Kalın bağırsak duvarında görülen, dışarıya doğru eldiven parmağı şeklindeki çıkıntılara kolon divertikülü denir. Bir kişide bu parmaksı çıkıntıların varlığına da DİVERTİKÜLOZ denir.

Divertiküllere daha çok 40 yaşın üzerinde rastlanır. Tüm sindirim kanalı boyunca görülebilirse de en sık kalın bağırsakta görülür. Kalın bağırsağın da daha çok sol tarafında ve sonuna yakın (sigmoid kolonda) görülürler. Çoğu zaman sessiz sedasız bir gidişat gösterirler.

DİVERTİKÜLİT NEDİR, NİYE OLUR?

Divertiküllerin iltihaplamasına DİVERTİKÜLİT denir. Bir açıklamaya göre; kalın bağırsak içinde basıncın artması bağırsak duvarında zayıf, gevşek çıkıntıları zorlayarak divertikülite yol açar. Bir diğer izah tarzına göre ise kanal içindeki dışkının duvardaki ceplere takılması enfeksiyona sebep olur. Kesin ispatlanmamış olmakla birlikte kuruyemişler ve atıştırma tarzı gıdalar da suçlanmaktadır.

İleri yaş, lifli gıdalardan fakir beslenme, hareketsizlik, sigara ve şişmanlık divertikülit oluşumuna yatkınlık yaratan durumlardır.

DİVERTİKÜLİT BELİRTİ VE BULGULARI NELERDİR?

Karın sol alt kadranda aniden ortaya çıkan ve değişmeden devam eden belirgin karın ağrısı, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik, ateş, bulantı-kusma, ishal, şişkinlik, bazen makattan kanama. Muayenede karında özellikle sol alt tarafta bastırmakla hassasiyet.

DİVERTİKÜLİTTE TEŞHİS NASIL KONULUR?

Divertikülleriltihaplanmadıkça sessiz sedasız varlıklarını sürdürdükleri için, çoğu zaman check-up veya başka nedenlerle yapılan kolonoskopi gibi tetkikler sırasında tesadüfen farkedilir.

Önceden divertikülü olduğu bilinmeyen bir kısım hasta ise ilk kez bir divertikül iltihabı(divertikülit) atağı ile tanı alır. Benzer şikayetlere yol açtığı için karışabilecek hastalıklardan ayırt edilmesi gerekir. Bunlardan bazıları apandisit, iltihabi bağırsak hastalıkları ve pelvik iltihabi hastalıklardır.

Teşhis için ultrasonografi kısmen fikir verebilir. İdeal görüntüleme yöntemi bilgisayarlı tomografidir. Kolonoskopi divertiküllerin doğrudan görülmesine imkan sağlamakla birlikte işlem sırasında bağırsak için basınç artışı bağırsak delinmesi riski oluşturacağından alevlenmiş iltihap durumunda uygulanmaz.

Kalın Bağırsağın Divetiküler Hastalığı

Kalın bağırsağın iç yüzeyinin zayıf noktalardan dışarı doğru kese şeklinde fıtıklaşmasına bağırsak divertikülü adı verilir. Birden çok divertikülün yer aldığı durumlara ise ‘divertikülozis koli’ veya bağırsak divertikülozisi adı verilir. Bağırsağın kas tabakasına damarların girdiği noktalarda divertiküller gelişir.   30 yaş altında % sıklıkta, 50 yaş üzerinde % 30 sıklıkta, 70 yaş üzerinde % 50 sıklıkta ve 85 yaş üzerinde % 66 sıklıkta kalın bağırsak divertikülleri görülür. Erkeklerde daha sıktır. Bağırsakta yer alan divertiküllerin iltihaplanmasına divertikülit adı verilir. Liften fakir diyetle beslenme, şişmanlık, hareketsizlik, kortizon kullanımı, antiromatizmal ilaçların kullanımı, aşırı alkol, sigara ve kafein tüketimi ve polikistik böbrek hastalığı zemininde kalın bağırsağın divertiküler hastalığı için uygun zemin oluşur. Divertiküllerin gelişmesi basınç artışı ile direkt olarak ilişkili olduğundan ıkınmaya bağlı bağırsakiçi basınç kalın bağırsağın sol tarafta yer alan bölümünde daha fazla olduğundan sol tarafta daha sık olarak yer alırlar. Bağırsakiçi basınç artışı bağırsakta dışarıya doğru divertikül adı verilen fıtıklaşmalara neden olur. Daha nadiren de kalın bağırsağın sağ tarafında divertiküler hastalık gözlenir. Kalın bağırsak divertiküler hastalığında kramp tarzında karın ağrısı, gaz, karında aşırı şişkinlik hissi ve dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, titreme, yüksek ateş, bulantı, kusma, idar yaparken yanma, kabızlık veya ishal gibi belirtiler meydana gelir. Belirtiler dışkılama ve gaz çıkartma sonrasında geriler.

Komplikasyonlar;

1. Divertikülit: Divertiküllerin iltihaplanması sonucunda meydana gelir. Kendisini karın ağrısı ile belli eder.

2. Kanama: Makattan kanama ile ortaya çıkar.

3. Delinme: Divertiküllerin delinerek bağırsak içeriği yani dışkının karına boşalmasıdır. Bu durumda hastada şiddetli ağrı, yüksek ateş, bulantı ve bazen kusma meydana gelir.

4. Apse: Kalın bağırsak etrafında delinme sonrasında iltihabın vücut tarafından sınırlandırılması sonrasında karın zarına yayılmadan bağırsak etrafında apse gelişmesidir, peridivertiküler apse olarak ta adlandırılır. Divertikül delinince önce bağırsak etrafında kalınlaşma (flegmon) gelişir ve ardından bağırsak düğümlenmesi olabilir. Bu hastaların % ’sinde bağırsak fistülü gelişir. Bu fistüllerin % 65’i bağırsak ile mesane arasında ve % 20’si bağırsak ile vajina arasında gelişir.

Önlemler:

Liften zengin diyetle beslenmek gerekir. Günde ortalama gram lif tüketmek gereklidir. En az 8 bardak su ( Lt) tüketmek gereklidir.  Ayrıca, düzenli egzersiz vey a spor yapmak bağırsak hareketlerini olumlu yönde monash.pwiküler hastalıkta aşağıda belirtilen diyetle beslenmek yararlıdır. Önerilen yiyecekler; Bakla, Nohut, Kurufasülye, Bezelye, Mercimek, Patlamış mısır, Fındık, Kepek, Pirinç, Elma, muz ve armut gibi meyveler, brokoli, havuç ve kabak gibi sebzeler

Karın tomografisi, sistografi, kolonoskopi ve ultrasonografi ile kalın bağırsak divertiküler hastalığı tanısı konulabilir. Divertikülit durumunda baryum ile kalın bağırsak röntgeni çekilmemelidir.

Tedavi:

Divertikülitin konservatif olarak tedavisi diyet kısıtlaması ve antibiyotik ile gerçekleştirilir. Bu tedavi bağırsak divertiküliti olan hastaların yaklaşık % ’ünde başarılı sonuç verir. Bu atak uygun şekilde atlatılabilirse, bol lifli diyet ile divertikülitin tekrar oluşması % 70 oranında önlenebilir. Genelikle 2 cm’den küçük çaptaki apselerin antibiyotik tedavisi ile iyileştikleri gözlenmektedir. Divertikülit atağı sırasında ideal olan sıvı bir diyet tarzı ile yani katı bir gıda almadan beslenmektir. Meyve suyu içilmesi önerilir ancak meyve özü olmamalıdır.

Ameliyat Tedavisi:

&#; Divertikülit ve delinme olan kalın bağırsak bölümü çıkartılır ve tekrar sağlam bölüm ile devamlılık sağlanır. &#; Kalın bağırsağın çıkartılması işlemi açık cerrahi veya laparoskopik cerrahi ile. Bu yöntem küçük deliklerden yapılması, ameliyat sonrasında kesi yeri fıtığı oluşma sıklığının daha az olması, daha az ağrılı olması, işe geri dönme süresinin daha kısa olması gibi avantajlar taşır. Maliyet, erken ve geç dönem komplikasyonları açısından bilinen olumsuz etkileri yoktur.