ARKADAŞINA GÖNDER
Hangi arabalara LPG takılmaz? Turbo motora LPG olur mu? Peki, her arabaya LPG takılır mı? LPG taktırmak konusunda aklınıza takılanları yanıtladık. Araçlara LPG taktırmak hakkında detaylar şöyle…
Öncelikle burada teknik bilgiler önem kazanıyor. İşin çok dallı budaklı bir teknik açıklaması var ama basitçe neden her aracın LPG takılmaya uygun olmadığını ya da hangi araçların tüp taktırabileceğinizi şöyle açıklayabiliriz:
Evet, LPG ile yakıt masrafı azalır. Benzin ya da dizele göre çok daha az para ile çok daha fazla yol gidebilirsiniz. Ancak LPG taktırmanın maliyeti, riski ve getirdiği endişeler genellikle araç sahipleri için caydırıcı olur. Diğer yandan LPG sistemi, her araca uygun değildir. Her arabaya LPG takılabilir ama bazı araçlarda işlem, çok daha komplike hale gelir (bu da riski arttırır) ve maliyet beklediğinizden fazla olabilir. Peki, hangi arabalara LPG takılmaz?
Öncelikle içten yanmalı olarak üretilen motorların hiç biri temelde LPG sistemine uyumlu değildir. Burada sistemi uyumlu hale getirmek için teknik bir iş yapılır. Aracınıza LPG takıldıktan sonra yaşadığınız sorunların nedeni de genellikle budur. Tüm bunların yanında bugün elektrikli ve dizel araçlar dışındaki her tip araca ve motor sistemine LPG sistemi güvenle uydurulabiliyor. Tek sorun şu ki, her motorda istenen verim alınamıyor. Peki, hangi motorlarla LPG uyumlu çalışıyor ya da hangi motorlarla LPG uyumlu çalışamıyor?
Öncelikle atmosferik benzinli enjeksiyonlu motorlar, tüp taktırmak için en uygun motor yapılarıdır. Bununla beraber elektrikli araçlara tüp takma teknolojisi henüz üzerinde çalışılmış bir şey değil. Zaten elektriğin daha uygun olduğu düşünülünce gerek de yok. Dizel motorlu arabaya tüp takılamıyor. Tüm bunlara ek olarak fabrikadan LPG’li çıkan araçlar, hem performans, gem güvenilirlik hem de garanti kapsamında en iyi tüplü araba seçeneği olarak düşünülebilir.
Turbo motor, fazlasıyla ısınma demektir. Burada doğrudan söz konusu yüksek ısı LPG için uygun olmaz. Ancak usta ellerde alaşımlı subapları çelik subaplarla değiştirebilirseniz sorun çıkmaz.
Turbo benzinli araçlarda kullanılan diğer lpg sistemi ise sıvı direkt enjeksiyon kiti. Bu sistem diğerlerinden oldukça farklı çalışıyor. Lpg sisteminin kendi enjektörleri yok. Lpg, benzin enjektörleri tarafından direkt olarak yanma odasına (silindirlere) püskürtülüyor. Yani benzin ve lpg aynı yakıt hattını kullanıyor. Ayrıca lpg, silindirlere tıpkı benzinde olduğu gibi “sıvı” halde 120 bar basınçla püskürtülüyor. Oysa atmosferik motorlarda lpg gaz halinde kendi lpg enjektörleri tarafından düşük (1,2 bar) basınçla püskürtülüyordu. Yine de “turbolu araçlarda lpg uyum sorunu sık yaşanır”, notunu da iletmek gerek.
GDI, FSI ve TSI motor sistemleri genellikle LPG’de verimsizdir. Ancak istisna pek çok örnek de var.
TSİ FSİ GDI araçlara bulunan sıvı sistem, LPG ile uyum sağlayamaz. Burada yine usta ellerde ve biraz fazla maliyetle uyum sağlanabilir ancak pek çok usta bu tip motorlara LPG bileşimini önerilmez.
Benzinli kategorisinde de yukarıda belirttiğimiz gibi turbo, injeksiyon ve karbüratör sınıfındaki araçlara LPG takılmaktadır. Tüp takılmayan arabalar dizel ve elektrikli araçlardır.
Benzin ve motorine üst üste zam yapılması vatandaşları tasarruf yapmak için farklı arayışlara itmeye başladı. Ankara Yenikent Sanayi Sitesi'nde 57 yaşındaki Makine Mühendisi Nevzat Adabağ'ın motorinle çalışan araçlara LPG takmaya başlaması diesel araç sahiplerini umutlandırdı.
2002 yılından bu yana proje üzerinde çalıştığını belirten Makine Mühendisi Nevzat Adabağ, yanma sisteminin farklılığından dolayı benzinli araçlardaki gibi motorinli araçlara LPG takılamadığını, yaptığı sistemle artık bunun mümkün olduğunu ifade etti.
Sistemin patentini alarak kamyon, Tır, çekici, otobüs, minibüs gibi diesel ile çalışan araçlara LPG takmaya başladıklarını belirten Adabağ, "Ecomix" adını verdiği sistemin çevreyi kirletmediğini, motorun gücünü arttırdığını ve ayrıca yakıttan yüzde 25-30 arasında değişen bir tasarruf sağladığını dile getirdi.
Şu anda sisteme talep patlaması yaşandığını, özellikle aracı diesel olup da çok yakıt kullananlar tarafından tercih edildiğini kaydeden Nevzat Adabağ, "Sistemin maliyeti araca göre 4 bin 500 YTL'den başlatıp 12 bin YTL'ye kadar çıkabiliyor. Yaptığımız araştırmalarda 6 ile 8 ay gibi bir sürede bunun maliyeti karşılanıyor. Motorin fiyatlarına son aylarda yapılan zamların ardından dizel araç sahipleri alternatif arayışlara gitti. Diesel aracı olanlar LPG taktırmak için bize gelmeye başladı" dedi.
Sistemin tek bir tuşla çalışmaya başladığını ve 2 yıl ticari garantisi olduğunu ifade eden Makine Mühendisi Nevzat Adabağ, sistemle ilgili şu bilgileri verdi: "Ecomix motorda büyük değişikliklere ihtiyaç duyulmaksızın tatmin edici derece de para kazancı sağlayan, temiz bir çevre için yakıt yönetimini bilgisayarla kontrol eden bir sistem. Ecomix çiftli bir elektronik kontrol ünitesi kullanılarak buharlaşma temelli bir metot ile az miktarda LPG ve dieselin motora eş zamanlı girilmesini sağlayarak çalışıyor."
Diesel araçlarda yakıtın yüzde 70-80'inin yandığını, diğer geri kalan kötü atığın atmosfere atıldığını dile getiren Makine Mühendisi Nevzat Adabağ, sistemin, dışarıya atılan bu atıkları değerlendirerek çalıştığını, bu yüzden çevre dostu bir sistem olduğuna dikkat çekti.
Adabağ, Ecomix'in elektronik kısmının İngiliz, mekanik kısmının Türk patentli olduğunu belirterek, "Vatandaşlar, Diesel araca LPG takılır mı diyerek şaşkınlıklarını dile getiriyorlar. Gelsinler görsünler denesinler farkı görecekler" dedi.