Doğalgaz Kaçağı Nasıl Kokar

Üsküdar Üniversitesi İş Sağlığı Bölüm Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, İstanbul Üsküdar’da bir apartmanda meydana gelen doğalgaz patlaması sonrası alınması gereken önlemleri hatırlattı.

Çürük yumurta kokusuna dikkat!

Doğalgazın havadan hafif bir gaz olduğunu hatırlatarak sözlerine başlayan Dr. Öğretim Üyesi Rüştü Uçan, “O yüzden yukarılarda birikiyor. Kullanırken çok sessiz ve masum görünüyor, çok büyük faydaları var. Fakat ortamda yüzde 4’ün üzerine çıktığı an patlamaya müsait bir gaz haline geliyor. Aslında kokusu yok fakat tehlikeli olduğu için içerisine kükürtlü bir malzeme konularak algılanabilmesi için çürük yumurta kokusu veriliyor. Evlerde ve doğalgaz kullanılan yerlerde çürük yumurta kokusu hissedildiği an ilk yapılması gereken hemen bulunan yerdeki doğalgaz vanasını kapatmak, sonra da evde elektrikli hiçbir alete dokunmamaktır. Yani lamba yanıyorsa açık kalacak, kapalı ise kapalı olacak, buzdolabı kapalı ise kapalı kalacak. Elektrikli aletleri açık – kapalı durumunu değiştirecek herhangi bir müdahalede bulunulmamalı.” dedi.

Doğalgaz kaçağı nasıl anlaşılır başlıklı yazımızda doğalgaz kaçağının oluşum aşamasından öncelikle bahsederek doğalgaz kaçağı hakkında bilgi vermeye çalışalım:

Doğalgaz kaçağı olduğu zaman kokusundan kaçak olup olmağını aslında çok kolay anlarız. Normal durumlarda doğalgazın kokusu olmamaktadır ancak gaz kaçağı olduğu zaman koku salgılanmakta böylece doğalgaz kaçağı olduğun salgılamış olduğu kokudan kolayca anlarız. Çürük yumurta gibi bir koku alındığı zaman doğalgaz kaçağından bahsedilebilir.

Doğalgaz kaçağı koku dışında eve taktıracağınız dedektör aracılığı ile de anlaşılabilir. En güvenli yol da aslında budur. Koku bazen bizi yanıltabilir. Özellikle uyku esnasında kokuyu fark edemeyebiliriz. Bu bakımdan en güvenli yol eve dedektör taktırmaktır. Alarma çaldığında doğalgaz kaçağını çok daha kolay ve kesin bir şekilde anlayabiliriz. Alarm şeklinde olanları alarma vermekle birlikte yanan yeşil ışığın kırmızıya dönmesini sağlar. Diğer dedektör şekli de kaçak olduğu durumlarda gaz vanasını kapatır. Böylece bizim bir şey yapmamıza gerek kalmadan gaz kaçağından korunmak için kendisi çözüm üretir.

Doğalgaz kaçağı gibi durumlarla karşılaştığımızda yapmamız ve dikkat etmemiz gereken belli başlı kurallar şunlardır;

• Yapmamız gereken ilk şey elektrikli olan hiçbir şeyin düğmesine dokunmamaktır. Açıksa kapatılmalı, kapalıysa açmamalıdır.
• Kapı zilinin bile gaz kaçağı durumlarında kullanılmaması önerilir.
• Doğalgaz vanalarının hepsinin kapatılması gerekir.
• Pencereler mutlaka açılmalı, ortam havalandırılmalıdır.
• Doğalgaz kaçağı olduğu zamanlar 187 numara aranarak kaçak haber verilmelidir. Arama işlemi kesinlikle evde yapılmamalıdır. En yakın yerden komşu ya da başka bir yerden aranabilir.
• Bu tür durumlarda kesinlikle sigara içilmemelidir.
• Herkes kaçak konusunda bilgilendirilmeli ve alınacak önlemler paylaşılmalıdır.
• Kaçak meydana geldiği zaman bahse konu bölgeden uzaklaşmak gerekir.
• Uzmanlar gelene kadar kombi cihazına el sürmemek gerekir.

Doğalgaz Kaçağı İhbar Hattı

Doğalgaz kaçağı ihbar hattı olarak 187 numaralı telefondan kaçağın olduğu haber verilmelidir. İhbar hattını arayarak kaçak konusunda mutlaka yardım isteyebiliriz. Bu konuda uzman kişiler gelerek kaçağın giderilmesi konusunda yardımcı olacaktır. Kaçağı tespit ederek gerekli müdahaleyi uzmanlar yapacaktır.

Doğalgaz kaçağı yaşanan durumlarda kesinlikle kendi kendimize çözüm bulmaya çalışmamalıyız. Yanlış en ufak bir atak hayati tehlikeye neden olabilir.

Gaz kaçağının olduğu durumlarda elektrikli hiçbir şeye dokunmamak ve doğalgaz sobasına da yaklaşmamak gerekir. Bu gibi durumlarda oluşabilecek tehlikelerden uzak durmak için hiçbir şeye dokunmamak ve kaçak bulunan yerden uzaklaşmak gerekir.

Gazın etkisi vücudumuzu sararak bizi zehirleme ihtimali yüksektir. Bu amaçla sorun yaşanan durumlarda yapılması gereken bu alanda yetkili bir uzmandan destek istemektir.

Yetkili uzman aracılığı ile kaçak sorununu doğru ve etkili bir şekilde çözüme kavuşturmak mümkün olabilir. Aksi durumlarda üzücü sonuçlarla karşılaşmamız olasıdır.

Ocakta Gaz Kaçağı Nasıl Anlaşılır?

Ocakta gaz kaçağı olduğu durumlarda kaçak hemen fark edilebilir. Kokusunda kaçak olup olmadığını kolayca anlayabiliriz. Ancak koku duygusu çok gelişmeyen kişiler kokusundan doğalgaz kaçağı olup olmadığını anlamakta zorlanabilir. Bu bakımdan en güvenli yöntem dedektör taktırmaktırç. Deddektör aracılığı ile doğalgaz kaçağını net olarak anlayabiliriz.

Doğalgaz kaçağının çeşitli nedenleri olabilir Bu nedenleri sıralayacak olursak;

• Baca temizliğinin ve bakımının ihmal edilmesi
• Baca sensörünün düzgün bir şekilde çalışmaması
• Baca çekişinin yeterli olmayışı
• Baca darlığından kaynaklı baca çekişinin yeterli olmayışı
• Doğalgaz ile çalışan cihazların bakımının eksik bir şekilde bırakılması
• Borularda çeşitli nedenlerden dolayı çatlama ve kırık oluşumlarının yaşanmasıdır.

Doğalgaz sorunu yaşandığı zaman panik yapmadan sorunun çözümü sağlanmaya çalışmalıdır. Doğalgaz kaçağı yaşandığı zaman hiçbir elekrikli alate dokunmamak gerekir, Ortam pencere açılarak havalandırılmalıdır.

Kaçağın doğru şekilde müdahalesi için bu alanda yetkili kişilerden destek almak yapılması gereken en önemli işlevlerden birisidir. Kendi kendimize gaz kaçağına müdahale etmek son derece yanlış ve risklidir. Doğalgaz kaçağı olduğunda zamanında ve doğru müdahale için bu alanda yetkili birimden yardım istemek yapılabilecek en doğru harekettir.

Yetkili uzman kişi gerekli müdahaleyi yaparak kaçak sorunuzu en kısa sürede ve doğru şekilde çözecek ve olası kötü sonuçların yaşanmasının önüne geçecektir. Bu bakımdan bu konuda bir uzmandan mutlaka destek alınmalıdır.

Doğalgaz Tesisatı ve Proje konusunda yardıma ihtiyacınız olursa, Techno Mühendislik olarak hizmetinizdeyiz.

Doğalgaz Kaçağı Öldürür mü?

Çeşitli nedenlerle gaz kaçağının meydana geldiği durumlarda ferken farkına varılmadığı gerekli müdahalenin geç kalındığı durumlarda doğalgaz kaçağı zehirlenmelere ve dolayısıyla ölümlere neden olabilir.

Dedektör yoksa ve kokusundan da gaz kaçağı fark edilmediğimde karbonmonoksit zehirlenmesi ile karşılaşmak kaçınılmazdır. Tam yanma gerçekleşmediğinde ortaya karbonmonoksit çıkar ve bu gaz zehirlenmelere yol açarak can alabilir. Yanıcı etkiye sahip olan bu madde ile patlama ya da zehirlenme gibi sorunlar meydana gelebilir.

Bu tür doğalgazgaz kaçakları genelde ihmalden kaynaklı yaşanmaktadır. Baca girişlerinin yanlış yapılandırılması, baca temizliğinim düzenli aralıklarda yapılmayışı doğalgaz kaçaklarına sebebiyet verebilir. Yapılan bu ihmaller neticesinde hem kendi hayatımız hem de ortamda bulunan kişilerin sağlığı tehlikeye girer.

Gaz kaçağının yaşanmaması içi bacalar mutlaka kontrol edilmeli ve baca temizliği periyodik aralıklarla yapılmalıdır. Kombi bakımı da periyodik aralıklarda yapılması gerekir. Bir sorun olmasa dahi belli zaman aralıklarında baca ve kombi bakımının yapılması önerilir. Sorun varsa zamanında tespit edilerek zamanında önlem alınması sağlanır. Böylece olası sorunların önceden önüne geçmek mümkün olunabilir.

Bu durum hayati önem taşıyan son derece hassas bir konudur. Kendi canımız ve sevdiklerimizin can güvenliği için bu konuda daha bilinçli hareket edilmeli ve gerekli önlemlerin önceden alınması gerekir. Aksi durumda bir daha geri dönülmeyecek ciddi sorunlarla karşılaşmamız olasıdır. Ölüm gibi çok ciddi sorunlarla karşılaşmamak için önceden müdahalenin yapılması ve önlemlerin alınması gerekir.

Doğalgaz Kaçağı Nerede Birikir?

Doğalgaz kaçağı birikimi ortamda belli alanlarda birikmektedir. Doğalgaz havadan hafif bir gaz olduğu için birikme genelde tavan döşemesi altında kalan boşlukta birikir. Havadan ağır olan gazların tabanda hafif olanların ise tabanda birikmesi nedeniyle LPG yakıtlı olan ocak ve cihazların olduğu yerlerde alt ve üst havalandırma menfezlerinin olmasını zorunlu hale getirmiştir.

Doğalgaz sorunu genelde ihmalden kaynaklı yaşanmaktadır. Gerekli tedbirlerinin alınmadığı durumlarda doğalgaz kaçağı yaşanması kaçınılmazdır. Kaçak ile karşılaşmamak için önceden önlemlerin alınması gerekir. Bunun için baca girişleri takip edilmeli, bir sorun varsa bu giderilmeye çalışılmalıdır. Bacanın iç kısmının da düzenli aralıklarla mutlaka temizlenmesi gerekir. Baca onarım ve bakımı ihmal edildiğinde doğalgaz kaçak sorunu ile her an karşılaşmamız olasıdır.

Kaçağın yaşandığı durumlarda bilinçli olmak da çok önemlidir. Bilinçsiz bir davranış ya da yapılan en ufak bir hata sorunun büyümesine ve riskli durumlarla karşılaşmamıza neden olabilir. Bu gibi durumlarda yapılması gereken en güvenli davranışlardan biri ortamdan uzaklaşmak ve yetkili birimden yardım istemektir. Kesinlikle tek başımıza soruna müdahale etmeye çalışmamalıyız. Doğalgaz kaçağını tek başımıza çözmeye çalışmak bize zaman kaybettirerek daha büyük sorunların yaşanmasına neden olabilir. Bu açıdan yapılması gereken en mantıklı ve doğru davranış yetkili bir birimden yardım istemektir.

Türkiye’de uzun yıllardan bu yana kullanılan doğal gaz, yanıcı ve patlayıcı özelliklere sahip olması nedeniyle sıkı denetimlere tabii tutulur. Ancak buna rağmen bazı durumlarda gaz kaçağı gibi istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle doğal gazı güvenli olarak nasıl kullanacağınıza beraber bakalım. Fakat öncelikle doğal gazın tam olarak ne olduğunu incelememiz gerekiyor. 

Doğal Gaz Nedir?

Bir fosil kaynak olan doğal gaz, yer kabuğunun altındaki kaynaklarda bulunur. Buralardan çeşitli yöntemlerle yeryüzüne çıkarılır,ev ve sanayi ihtiyaçları için kullanılır. Oldukça yanıcı olması, hızlı bir şekilde tutuşabilmesi, boğucu olması ve bir ortamda yüksek miktarda bulunması durumunda patlayıcı hale gelebilmesi nedeniyle çok tehlikelidir. Bu nedenle birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de denetim kuruluşları; mühendislik açısından uygun olmayan ev, mesken ya da iş yeri gibi alanlara doğal gaz tesisatı döşenmesine izin vermez.

Son olarak doğal gaz, doğal hali ile kokusuzdur. Bu nedenle çıkarıldıktan sonra çürük yumurtaya benzeyen özel keskin bir koku ilavesi yapılır. Böylece kaçak gibi sorunlar kolayca fark edilebilir.

Doğal gaz ile ilgili gerekli bilgiye hakim olduğunuza göre güvenli doğal gaz kullanımına bakalım.

Doğal Gaz Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Doğal gaz kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli kural menfezdir. Bir odada doğal gaz bağlantısı bulunan bir cihaz varsa camda havalandırma menfezi olması zorunludur. Ayrıca havalandırma menfezinin asla önü ya da arkası kapatılmamalıdır. Çünkü sızıntı durumunda havalandırma menfezi, doğal gazın önemlice bir kısmını tahliye edebilir. Bunun dışında doğal gaz kullanırken dikkat edilmesi gerekenler şöyle sıralanır:

• İç tesisatınızı sertifikalı firmalara yaptırınız, dairenize gelen firma personelinin onaylı kimlik kartlarını isteyiniz. Onaylı Kimlik Kartları karekodlu olup, güncel yetki durumlarını cep telefonlarınızla anlık olarak sorgulayabilirsiniz.
• Ocak, kombi ya da şofben gibi doğal gaz kaynaklı cihazların kullanımı sırasında sorun yaşanmaması için düzenli bakımları yapılmalıdır. 
• Özellikle karbon monoksit zehirlenmelerini önlemek için, bacalı cihazların periyodik baca kontrollerinin www.zorluenerji.com.tr internet sitemizdeki yetkili akredite baca muayene firmalarına, doğal gaz yakıcı cihazların periyodik bakımlarının yetkili servislere yaptırılması gerekmektedir.
• Doğal gaz bağlantı borularına asla müdahale edilmemelidir. 
• İç tesisatınıza kesinlikle müdahale etmeyiniz, ettirmeyiniz ve Zorlu Enerji’nin bilgisi dışında değişiklik yapmayınız.
• Gazlı hatlardaki yakıcı cihaz değişimi öncesinde Zorlu Enerji'yi haberdar ediniz. İşletme Müdürlüklerimiz ve Müşteri Danışma Hattımızdan bilgi alabilirsiniz. 

Doğalgazı hemen hemen hepimiz evlerimizde ısınma, sıcak su, yemek pişirme gibi ihtiyaçlarımızı karşılamak için kullanıyoruz. Kendimiz kullanmıyor olsak bile çevremizde kullanan komşularımızın evlerinde, sokağımızda doğalgaz hatları mevcut. Doğalgaz güvenli kullanıldığında pratik ve kolay ulaşılan bir enerji kaynağı olmakla beraber ihmal ve kuralsız kullanım halinde tehlikeye dönüşebilir. Bu yaygın kullanılan enerji kaynağı ile ilgili en çok endişe duyulan konu gaz kaçaklarıdır. Evinizde veya çevrenizde gaz kaçağı gibi durumlar yaşadığınızda neleri yapmanız ve neleri kesinlikle yapmamanız gerektiğini bilmeniz son derece hayati önem taşıyabilir. Ayrıca kullanıcı olarak doğalgaz kaçaklarını önlemek için dikkat etmeniz gerekenleri ve almanız gereken önlemleri de bu durumla karşılaşmamak tekrar etmekte fayda var. Tüm bu hayati bilgileri ve daha fazlasını yazımızda bulabilirsiniz.

Doğalgaz kaçağı nasıl fark edilir?

Doğalgaz, aslında renksiz ve kokusuz, aynı zamanda oldukça yanıcı bir gazdır. Bu sebeple doğalgazın yeryüzünden çıktığı haliyle koklanarak veya görülerek anlaşılması mümkün olmaz. Buna karşın farkında olmadan doğalgaz solumak zehirlenmenize yol açar, daha da kötüsü birikmiş doğalgaz en ufak bir kıvılcımla bile alev alabilir. Bu sebeple evlerde ve iş yerlerinde riskli durumların anlaşılabilmesi için doğalgaz son kullanıcıya sunulmadan önce çürük sarımsak kokusuna benzer bir koku veren gazlar karıştırılır. Sızıntı anında fark edebileceğiniz bu kötü koku sayesinde biriken doğalgazın yanmasına fırsat vermeden önlem alabilir, patlama ve zehirlenme gibi durumlardan kaçınmak için harekete geçebilirsiniz.

Doğalgaz kaçağının sebepleri nelerdir?

Gaz sızıntısına sebep olabilecek durumları bilerek doğalgaz kaçağı yaşanmadan önlem almak gerekir.

Gaz kaçağının olası sebepleri:

• Bacaların temizliğinin, bakımının, yenilemesinin aksatılması veya baca başlığının takılmamış olması
• Baca sensörünün düzgün çalışmaması veya yetkisiz kişilerce devre dışı bırakılması sonucunda içeri gaz kaçırması
• Yakma tesisinin bakım ve onarımı ile baca temizliğinde yönetmeliklere uyulmaması
• Tesisatta güvenlik izinlerine aykırı tadilat yapılması
• Baca yapılırken kullanılan malzemeler sebebiyle bacada oluşan yoğuşma suyunun bacaya zarar vermesi ve önlenememesi
• İnşaat sırasında baca bölmesinin daraltılmasından ötürü baca çekişinin sağlanamaması
• Baca çekişinin bozulması ve gazı tahliye edememesi
• Doğalgazla çalışan cihazların bakımının eksik olması veya yetkili olmayan kişilerce yapılması
• Borularda çeşitli sebeplerle delinme, çatlama ve kırılma meydana gelmesi

Doğalgaz kaçağına sebep olabilecek yukarıdaki durumların önüne geçmek için tesisat ve baca bakımlarını aksatmamalı ve doğalgaz hizmeti ile ilgili her konuda düzenlemelere uygun işlem yapacak yetkili kişilerden yardım almalısınız. Tesisatınızda özellikle cihazlara bağlanan boruları kullanım sırasında zedelememeye özen gösterip, belirli aralıklara kontrol ettirmeyi unutmayınız.

Doğalgaz kaçağını fark edince yapmanız / yapmamanız gerekenler nelerdir?

• Daire içinde /evde gaz kaçağı olduğunu fark ettiğinizde YAPMAMANIZ gerekenler:
• Panik yapmayınız.
• Elektrik ve elektrikli cihazlardan uzak durun, bunları kullanmak kıvılcım yaratabilir! Işıkları yakmayın, elektronik cihazları açmayın / kapamayın, fişe takmayın / fişten çıkarmayın. 
• Kapı zilini ve binada kaçak varsa asansörü kullanmayın!
• Telefonunuzu sızıntının olduğu yerde kullanmayın, kıvılcım yaratabilir.
• Sigara, çakmak vb. yakıcı ve yanıcı maddeleri kullanmayın.
• Arızayı tamir etmeye veya gereğinden fazla süre mekanda kalarak araştırmaya çalışmayın.

• Mekanda doğalgaz kaçağını fark edince hızlıca YAPMANIZ gerekenler:
• Kapı ve pencereleri açarak ortamın havalanmasını sağlayın
• En yakından başlayarak vanaları ve ana vanayı kapatın.
• Mekanı en kısa sürede boşaltın. Sizden başka kişi veya evcil hayvan varsa tahliye edilmesini sağlayın.
• Sızıntıdan etkilenmeyen bir yerde hemen 187 numaralı Doğalgaz acil hattını arayın. (Doğalgaz hattına ulaşamadığınız nadir bir durumda itfaiyeyi arayabilirsiniz.)
• İhbarınızı anlaşılır bir dille panik yapmadan ifade ediniz.
• Adınızı, soyadınızı, telefon numaranızı bildiriniz.
• İhbarda bulunduğunuz yerin adresini (mahalle, cadde ve sokak) veya varsa tesisat numarasını anlaşılır bir şekilde aktarınız. Mümkünse adresi en çok bilinen yere göre tarif ediniz.

Gaz sızıntılarına ortak mekanlarda rastlayabilirsiniz. Bina veya sokakta doğalgaz kaçağı fark ettiğinizde farklı bazı önlemler de gerekebilir.

Bina içi veya bodrumdan gelen yoğun gaz kokusu duyduğunuzda...

• Hemen bina girişindeki doğalgaz vanasını kapatın.
• Bina içerisini havalandırmak için dışarı bakan tüm pencereleri ve kapıları açın, bodrumdan koku geliyorsa girmeyin.
• Kapı zilleri, ışık düğmeleri ve asansör kıvılcım yaratabileceğinden dokunmayın ve kullanmayın
• Aynı şekilde elektrikli cihazları açmayın, açıksa kapamayın, kullanmayın ya da fişten çekmeyin /fişe takmayın.
• Telefonu kullanmayın, çalarsa açmayın. 
• Sigara, çakmak vb. yakıcı ve yanıcı maddeleri kullanmayın.
• Hemen gaz kaçağı olan yerin dışına çıkarak 187'ye ulaşın. (Ulaşamadığınız durumda itfaiyeye haber verin)
• Bina yöneticisini durumdan haberdar edin.

Sokakta gaz kaçağı varsa veya doğalgaz ekipman ve borularına zarar verilmişse...

• Panik yapmayın ve çevrenizde kokuyu hissetmeyenleri uyarın.
• Binaların kapı ve pencereleri kapatarak içerilerine gaz girmesini engelleyin.
• Kıvılcım çıkarabileceği için telefon kullanmayın, çalarsa açmayın.
• Araçlarınızı çalıştırmayın, çalışan araçları durdurun, mümkünse trafik akışını keserek ortamı güvenli hale getirin.
• Sigara, kibrit-çakmak kullanmayınız, kullananları uyarınız.
• Sızıntı olan yerden en hızlı şekilde uzaklaşın.
• Olay yerinden uzaklaştığınızda hemen 187 numaralı Doğalgaz acil hattını arayın. (Alternatif olarak itfaiyeye haber verebilirsiniz.)
• Gaz kaçağı çok yüksek seviyedeyse bölgeye elektrik verilmesinin durdurulması için elektrik dağıtım yetkililerini 186 numaralı telefondan arayabilirsiniz.
• Bölgede doğalgaz kullanıcısı iseniz, tedbir amaçlı gazınız kesilebilir. Tekrar gaz açıldığında risk oluşmaması için cihaz vanalarınızı önlem olarak kapatın.

Doğalgaz kaçağından korunmak için ne yapmak gerekir?

Gaz kaçağı riskini en aza indirmek için bazı noktalara dikkat ederek gaz kullanımı yapmak önemlidir. Gerekli güvenlik önlemlerine uyulduğunda doğalgaz güvenle kullanabileceğiniz bir enerji kaynağıdır.

Gaz kaçaklarını önlemek için;

• Yetkili servislere ve konuda uzman kişilere bakım yaptırılmalı
• Yılda mutlaka bir defa İtfaiye Daire Başkanlığı ya da onların yetkilendirdikleri firmalar tarafından baca temizliği yapılmalı ve gerekliyse bacaların bakım ve tamiratı aksatılmamalıdır.
• Cihazlar için kullanılan bacalara aspiratör bacası bağlatılmamalıdır.
• Baca sensörü mutlaka takılmalı, düzgün şekilde çalışır olduğuna dikkat edilmelidir.
• Doğalgaz cihazlarının bulunduğu yerin kapısı, cihaz çalışır durumdayken kapalı tutulmalıdır.
• Baca şapkaları ihmal edilmemeli, mutlaka takılı olmalıdır.

Doğalgaz acil hattı sürekli açık mı? Alternatif numaralar nedir? Arama yapmak ücretli mi? Alo 187 hakkında daha daha fazla bilgi için yazımızı okuyun ? Doğalgaz Acil : ALO 187