Dönüşlülük Zamiri

 Dönüşlülük Zamiri Nedir?

 Dönüşlülük zamiri, hem cümle içindeki eylemi ya da eylemleri gerçekleştiren hem de söz konusu eylemlerden bizzat etkilenen zamirlere verilen ortak addır.

 Örnekler:

 1- Ben - Kendim

 Kimsenin yardımına ihtiyacım yok, bu işi kendim yapabilirim.

 Bu cümlede ''kendim'' kelimesi ben zamirinin yerine kullanılmıştır.

 2- Sen - Kendin

 Bu işi hiç kimseden yardım almadan kendin halletmelisin.

 3- O - kendisi

 Bu konu hakkında en doğru kararı yine kendisi verecek, bir başkası değil.

 4- Onlar - kendileri

 Biz elimizden geleni yaptık artık kendileri bilir.

 5- Siz - kendiniz

 Bir an önce silkelenin ve kendinize gelin.

 6- Biz - kendimiz

 Yılın yorgunluğunu üzerimizden atmak ve kendimize gelmek için tatile çıkmaya karar verdik.

 Dönüşlülük Zamiri Özellikleri Nelerdir?

 1- Dönüşlülük zamirinin kullanılma amacı eylemi yapanın da eylemden etkilenin de aynı kişi olduğunu belirtmektir.

 2- Kendi kelimesinin yalın hali de ek almış hali de cümle içerisinde dönüşlülük zamiri olarak kullanılabilir.

 3- Eski Türkçe bir sözcük olan kendi kelimesi 8. yüzyıldan beri kullanılmaktadır Bu kelimenin sözlük anlamı varlık ve benliktir.

 4- Kendi kelimesi cümle içerisinde sadece zamir olarak değil sıfat ve zarf olarak da kullanılabilir. Örnekler:

 ''Hakan yine kendi alemine dalmış.''

 Bu cümlede kendi, alem kelimesini nitelediği için zamir değil sıfattır.

 ''Kendi kendine konuşması endişelendiriyor.''

 Bu cümlede ise konuşmanın nasıl ve kimle yapıldığı belirtildiği için kendi sözcüğü zarf olarak kullanılmıştır.

 5- Kendi sözcüğü birçok kalıp ifadede ve deyimde kullanılır. Bu deyimler, kalıp olarak kullanıldığı için zamir değildir.

 Örnekler:

 1- Kendiliğinden

 2- Kendi Kendine

 3- Kendi Adına

 4- Kendi Başına

 5- Kendi aramızda

 Dönüşlülük Zamiri Örnekler

 A- Kendi - Kendim Kelimesinin Cümle İçinde Kullanımı

 1- Artık geçmişi unut ve kendine gel.

 2- Beni kendime getiren kişi sen değil en yakın arkadaşlarım oldu.

 3- Onunla kendin konuşmalısın.

 4- Sen en iyisi onu kendi haline bırak.

 B- Kendisi - Kendileri Kelimesinin Cümle İçinde Kullanımı

 1- Kendileri bu konu ile ilgili size detaylı bilgi verecektir.

 2- Kendisinin zamanında bana çok yardımı dokunmuştu.

Türkçe dilbilgisinde en önemli ve dikkat çeken konulardan biri olan zamirler, cümle kurarken ismin yerine geçen, isim gibi kullanabildiğimiz kelimelerdir. Birçok çeşidi olan zamirlerden dönüşlülük zamirini bu yazımızda sizler için inceledik. Dönüşlülük zamiri konu anlatımı, dönüşlülük zamiri örnekleri ve bu zamir çeşidiyle ilgili dikkat edilmesi gereken noktaları aşağıdaki yazımızda bulabilirsiniz.

DÖNÜŞLÜLÜK ZAMİRİ NEDİR?

Dönüşlülük zamiri; bir cümlede eylemi gerçekleştiren ve o eylemden etkilenen kişinin aynı olması durumunda ortaya çıkar. "Kendi" sözcüğü dönüşlülük zamirinin tanımlayıcısıdır. Eylemin sahibi ve eylemden etkilenen kişilerin aynı olması bakımından sık sık kişi zamirlerini akla getiren dönüşlülük zamirleri kişi zamirlerinin anlamsal olarak daha güçlü ve pekiştirilmiş hali olarak nitelendirilir. Cümledeki anlamı pekiştiren bir kişi zamiri olduğu da söylenebilir. Dönüşlülük zamirinin kullanılmasıyla cümlede anlatılmak istenen durum daha güçlü bir şekilde ifade edilmiş olur.

Dönüşlülük zamirinin daha iyi anlaşılması için örnek verecek olursak, "O, kendi parasını kazanıyor." Cümlesinde "kendi" kelimesi anlamı pekiştiren bir yapıya sahiptir. Bu zamir çeşidinde "kendi" sözcüğü cümleden çıkarıldığı zaman cümlede anlam bozulması olmaz. Fakat dönüşlülük zamirleri yalnızca "ben", "sen", "o…" gibi öznelerle bir arada kullanılmaz. Yalnızca "kendi" sözcüğünü gördüğümüz cümleler de dönüşlülük zamiri içeriyor demektir. "Kendi hatalarının bedelini ödemelisin." Cümlesinde olduğu gibi herhangi bir özne ile birlikte kullanılmasa da bir ismin yerini almaktadır.

Dönüşlülük zamirleri aynı zamanda isim tamlamalarında tamlayan olarak da yer alabilirler. "Kendi partisinde şarkı söyledi." Cümlesinde partisi kelimesi "tamlanan", "kendi" dönüşlülük zamiri de tamlayan görevindedir. Bu zamir, cümle içerisinde kullanımına göre çeşitli ekler de alabilir.

Konunun daha iyi anlaşılması için dönüşlülük zamiri içeren cümleler incelenebilir.

DÖNÜŞLÜLÜK ZAMİRİ İLE İLGİLİ CÜMLELER

• "Kendisini çok mutlu hissettiğini söyledi."
• "Bu konuyu onunla kendin konuşmalısın."
• "Kendimizi bu kadar yargılamaktan vazgeçmeliyiz."
• "İğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır."
• "Benimle gelmek istediğini kendisi söyledi."
• "Bavullarını kendileri taşıyacaklarmış."