Döviz Grafik

Döviz kuru nedir?

Öncelikle, başka ülkelerin para birimlerine döviz diyoruz. Bir yabancı paradan, yani dövizden bir adet almak için kendi paramızdan kaç tane vermemiz gerektiğine ise döviz kuru diyoruz. Sözgelimi, piyasadaki dolar/TL canlı döviz kuru 7 olduğunda, bir ABD doları almak için karşılığında 7 Türk lirası vermemiz gerekiyor.

Farklı bir açıdan bakarsak, döviz kuru aslında paramızın yabancı paralar karşısındaki değerini ifade ediyor. Yukarıdaki gibi, dolar/TL kurunun 7 olması, aslında doların paramıza göre yedi kat değerli olduğu anlamına geliyor. Bu değer farkı da, aşağıda ilgili kısımda detaylandıracağımız üzere, ülkelerin ekonomik ve kısmen politik durumları arasındaki farktan kaynaklanıyor.

Bireyler olarak dövize yatırım yapmayı tercih edebiliriz; yurt dışı seyahatlerimizde döviz kullanırız. Şirketlerimiz ise hem ithalat için dövize ihtiyaç duyarlar, hem de ihracat gelirleri yabancı para üzerinden olur. Bunun yanında döviz kredi kullanmayı veya nakit fazlalarını dövizde tutmayı tercih edebilirler. İşte bütün bu işlemlerde döviz kurları gündeme gelir. Kendi paramız dışındaki döviz çiftlerini içeren kurlar için, örneğin euro/dolar kuru için, “parite” veya “çapraz kur” ifadesi de kullanılıyor.

Döviz Piyasası Nedir?

Farklı ülkelerinin paralarının birbiri karşılığında alınıp satıldığı, global ölçekte, milyonlarca oyuncuyla işleyen piyasaya döviz piyasası deniyor. “Foreks” olarak da bilinen bu piyasada döviz büroları, bireyler, şirketler, fon yöneticileri, bankalar ve ülkelerin merkez bankaları rol alırlar.

Kıymetli madenler ve menkul kıymetlerin aksine, döviz piyasasının merkezinde borsalar bulunmaz. Bunun küçük bir istisnası olarak vadeli döviz işlemlerinin yoğunlaştığı Chicago Emtia Borsası verilebilir. Güncel döviz kurunu baz alan spot işlemler içinse, 24 saat, global ölçekte çalışan, alıcı ve satıcıların kendi aralarında sürekli işlem yaptığı bir piyasa vardır.

Ülkemizde döviz alım-satımı, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın özel izniyle çalışan döviz bürolarından (resmi adıyla “yetkili müesseselerden”) ve bankalardan yapılabilir. Bu noktada, dövizin nakit haline “efektif” dendiğini de vurgulamakta fayda var. Nakit taşımanın çeşitli maliyetlerinden dolayı, efektif kurları genel döviz kurlarına göre küçük bir farklılık gösterir.

Dünya üzerinde çok sayıda farklı para birimi olsa da, global döviz piyasasında herhangi bir devlet sınırlaması olmadan, serbest bir şekilde alınıp satılabilen (“konvertibl”) para birimi sayısı sınırlıdır. Tümüyle konvertibl olan dövizler, ABD doları, euro (avro), İngliliz sterlini, İsviçre frangı, Japon yeni, Danimarka kronu, İsveç kronu, Norveç kronu, Avustralya doları, Hong Kong doları, Kanada doları, Yeni Zelanda doları, Suudi Arabistan riyali, Bahreyn dinarı, Kuveyt dinarı, Birleşik Arap Emirlikleri dirhemi ve Güney Afrika randı olarak sıralanabilir.

Döviz Fiyatları Nasıl Belirlenir?

Günümüzde, Türkiye dahil belli başlı bütün ülkelerde “serbest dalgalı kur rejimi” adı verilen sistem uygulanmaktadır. Bu sistemde döviz kuru, yani ülkenin parasının yabancı para karşısındaki değeri, piyasada oluşan arz ve talebe göre belirlenir. Merkez Bankası dahil olmak üzere hiçbir oyuncu, piyasada geçerli olan canlı döviz kurunu tek başına belirleyemez.

Başka bir deyişle, ülkemizdeki döviz bürolarından her ay yüzer dolar alan veya bozduran binlerce vatandaştan, Tokyo’da dakikada milyonlarca dolar alıp satan birkaç bankaya kadar, global piyasadaki tüm alıcıların ve satıcıların toplu davranışı döviz fiyatlarını belirler. Fikir vermesi açısından, global döviz piyasasında günlük işlem hacmi 5 trilyon dolar civarındadır.

Peki, dövize olan arz ve talebi hangi faktörler etkiler? Bunları kabaca politik ve ekonomik faktörler olarak ikiye ayırabiliriz. Politik açıdan, istikrar, ekonomi politikalarında şeffaflık, yabancı sermayeye ilgi önem taşır. Ekonomik faktörler ise, enflasyon, faiz oranları, ödemeler dengesi, kamu borçluluğu ve ekonomik büyüme performansı olarak sıralanabilir.

Döviz Kurları Neden Yükselir?

Güncel döviz kurunun yükselmesi, ya baktığımız dövizin global döviz piyasasında değer kazanmasından, ya da liranın değer kaybetmesinden kaynaklanabilir.

Döviz piyasasındaki oyuncuların ülkemizin politik durumu hakkında kaygılandıkları ortamlarda TL değer kaybeder. Ekonomik faktörlere bakacak olursak, öncelikle ülke ekonomisinde kötüleşme olduğunda, hatta beklendiğinde döviz yükselir. Bilhassa cari açıkta büyüme olunca, yani ülkenin döviz ihtiyacı arttıkça, döviz kuru da talep sonucu artar.

Diğer ekonomik faktörler arasında, ülkedeki faiz ve enflasyon oranları özel önem taşır. Ülkemizde faizler düştükçe, paramızın yatırım getirisi düşeceğinden, TL’ye olan talep doğrudan azalır, paramız değer kaybeder. Son olarak, yüksek enflasyonlu ülkelerin paraları düşük enflasyonlu ülkelerin paralarına karşı kan kaybeder. Örneğin, ülkemizde ’lı yılların sürekli yüksek enflasyon ortamında döviz fiyatlarının aydan aya yükselmesi kaçınılmaz olmuştur.

Döviz Kurları Neden Düşer?

Güncel döviz kurunun düşmesi, ya baktığımız dövizin global döviz piyasasında değer kaybetmesinden, ya da liranın değer kazanmasından kaynaklanabilir.

Yatırımcılar veya döviz piyasasındaki oyuncular ülkemizin politik durumu veya ekonomik gidişatıyla ilgili olarak daha iyimser olduklarında, TL değer kazanır, döviz kuru düşer. Bilhassa cari açığımızda iyileşme olunca, örneğin ülkemize ihracat veya turizm yoluyla döviz girişi arttığında, döviz düşme eğilimine girer. Öte yandan, ’li yılların ortalarında ciddi bir şekilde azalan enflasyon sayesinde, döviz fiyatları bu dönemde zaman zaman düşüşler gösterebilmiş, bazen de düz seyretmiştir.

Bankaların Döviz Kurları Neden Farklı?

Piyasa genelinde geçerli olan canlı döviz kuru, örneğin dolar/TL, günün herhangi bir anında alış veya satış için birer adettir. Bununla birlikte, döviz büroları ve bankaların döviz işlemleri için verdiği kurlar (“kotasyonlar”) fark gösterebilmektedir.

Bunun nedeni, bankaların yapıları itibarıyla üstlendikleri çeşitli maliyetleri döviz alış-satış marjlarına (makaslarına) yansıtmalarıdır. Ana faaliyet konusu döviz ticareti olan yetkili müesseselerin, yani döviz bürolarının ise, sahip oldukları odaklanma sayesinde daha rekabetçi kurlar verebilmeleri doğal bir sonuç olarak ortaya çıkmaktadır. Yatırımcılarımızın döviz bürolarının kurlarını özellikle incelemeleri kendi menfaatlerine olacaktır.

YASAL UYARI:
Piyasa verileri Foreks Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş. tarafından sağlanmaktadır. Üye girişi yapılan Canlı Borsa sayfaları haricinde Hisse senedi verileri 15 dk gecikmelidir. Tahvil-Bono-Repo özet verileri her durumda 15 dk gecikmelidir.

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bununla beraber gerek site üzerindeki, gerekse site için kullanılan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve sitedeki bilgilerin kullanılması sonucunda yatırımcıların uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan dolayı Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

BIST isim ve logosu "Koruma Marka Belgesi" altında korunmakta olup izinsiz kullanılamaz, iktibas edilemez, değiştirilemez.

BIST ismi altında açıklanan tüm bilgilerin telif hakları tamamen BIST'e ait olup, tekrar yayınlanamaz.

OHLC

O: Open/Açılış
H: High/Yüksek
L: Low/Düşük
C: Close/Kapanış

* Enstrümanın ülkelere göre gün, hafta ve ay bazında OHLC değerlerini gösterir.

Günlük dilim, gün başlangıcından bulunduğunuz saate kadar olan aralığı; Haftalık dilim, son pazar gününden takip eden pazar gününe kadar olan aralığı; Aylık dilim ise bulunduğunuz ayın ilk gününden son gününe kadar olan aralığı kapsar.

İlgili tabloda platform üzerinde seçili olan UTC dilimine ait OHLC fiyatları gösterilmektedir.

UTC Dilimi

* Spot piyasalar ülkelerin işlem saatlerinden bağımsızdır.

Spot piyasalarda işlem gören enstrümanlara ait gün/hafta/ay/yıl bazlı OHLC (Açılış, Yüksek, Düşük, Kapanış) fiyatları, UTC farklılıklarından ötürü ülkelere göre değişiklik gösterir.

Örneğin; Türkiye yeni bir güne girdiğinde, saat farkından ötürü Amerika henüz bir önceki günün ortalarında olacağından, Türkiye'de günün dönmesi ile birlikte kaydedilen açılış fiyatı, Amerika'da gün içinde herhangi bir fiyata karşılık gelecektir.

Bu durum, gün ve katları bazlı yüksek, düşük ve kapanış fiyatları için de geçerlidir.

Dolar / Türk Lirası Kar/Zarar

Enstrümanın gün, hafta ve ay bazında kar/zarar yüzdesini gösterir.

Günlük dilim, gün başlangıcından bulunduğunuz saate kadar olan aralığı; Haftalık dilim, son pazar gününden takip eden pazar gününe kadar olan aralığı; Aylık dilim ise bulunduğunuz ayın ilk gününden son gününe kadar olan aralığı kapsar.

Kar/Zarar hesaplamalarında kullanılan gün/hafta/ay bazlı fiyatlar, seçili olan platform UTC dilimi dikkate alınarak tespit edilir.

Dolar / Türk Lirası Fiyat Ortalaması

Enstrümanın gün, hafta ve ay bazında görmüş olduğu fiyatların ortalamasını gösterir.

Günlük dilim, gün başlangıcından bulunduğunuz saate kadar olan aralığı; Haftalık dilim, son pazar gününden takip eden pazar gününe kadar olan aralığı; Aylık dilim ise bulunduğunuz ayın ilk gününden son gününe kadar olan aralığı kapsar.

Kar/Zarar hesaplamalarında kullanılan gün/hafta/ay bazlı fiyatlar, seçili olan platform UTC dilimi dikkate alınarak tespit edilir.

Dolar / Türk Lirası Teknik Grafik

Servis üzerinde çizgi, alan, mum ve OHLC olmak üzere 4 çeşit grafik tipi bulunmakta olup, tüm grafikler veri akışı ile anlık olarak güncellenir.

* İndikatörler saniye bazlı gösterimde kullanılamaz.

Zaman aralığı

Seçilen zaman aralığı, içinde bulunduğunuz saatten geriye doğru hesaplanarak gösterilir.

1 gün = Son 24 saat,
1 hafta = Son 7 gün,
1 ay = Son 30 gün vb.

Period

Saniye bazlı gösterim (Son 1 saat, 3 saat, 12 saat vb.), sadece çizgi ve alan grafik tiplerinde mevcut olup, maksimum 1 gün ile sınırlıdır.

Bu gösterim şeklinde seçili enstrümanın tüm hareketleri grafik üzerinde saniye saniye çizilir.

Period bazlı gösterim ise (5 dk, 30 dk, dk, 1 gün, 1 hafta vb.), seçilebilen tüm zaman aralıkları ve grafik tipleri için kullanılabilir.

* Seçilebilecek period aralıkları, geriye dönük gün sayısına göre değişiklik gösterir.

UTC Dilimi

* Spot piyasalar ülkelerin işlem saatlerinden bağımsızdır. Yerel piyasalar ise bağlı oldukları ülkelerin çalışma saatleri ile sınırlıdır.

Spot piyasalarda işlem gören enstrümanlara ait gün/hafta/ay/yıl bazlı OHLC (Açılış, Yüksek, Düşük, Kapanış) fiyatları, UTC farklılıklarından ötürü ülkelere göre değişiklik gösterir.

Örneğin; Türkiye yeni bir güne girdiğinde, saat farkından ötürü Amerika henüz bir önceki günün ortalarında olacağından, Türkiye'de günün dönmesi ile birlikte kaydedilen açılış fiyatı, Amerika'da gün içinde herhangi bir fiyata karşılık gelecektir.

Bu durum, gün ve katları bazlı yüksek, düşük, kapanış fiyatları için de geçerlidir.

* Söz konusu bu farklılıklar, gün/hafta/ay/yıl period bazlı grafik çalışmalarında ve özellikle destek/direnç pivot hesaplamalarında doğru sonuca ulaşılabilmesi adına büyük önem arz eder.

Yerel piyasalarda işlem gören enstrümanlar üzerinde yapılacak gün ve katları bazlı çalışmalarda ise ilgili piyasanın bağlı olduğu UTC dilimi dikkate alınmalıdır.

Piyasalara göre UTC farklılıklarının dikkate alınmadığı teknik analizler, hatalı sonuçların elde edilmesine sebep olacaktır.

* UTC kaynaklı OHLC farklılıkları, gün ve katlarını içeren periodlarda oluşur (günlük, haftalık, aylık, yıllık). Bir günden az olan ve günü tam bölen saatlik ve dakikalık periodlarda (5 dk, 30 dk, 4 sa vb.) bu farklılıklar oluşmaz.

Grafik UTC seçimi ile ülkelere ve piyasalara göre ayrı ayrı teknik çalışmalar yapabilir, analizlerinizde en doğru sonuca ulaşabilirsiniz.

Dolar / Türk Lirası Destek/Direnç

Pivot noktaları, bir enstrümanın görmüş olduğu fiyatlar baz alınarak, belirli formüller dahilinde hesaplanan ve enstrümanın hareket alanındaki olası eşik değerleri belirten seviyelerdir.

Düşüş yönünde destek seviyeleri S1, S olarak gösterilirken, yükseliş yönünde direnç seviyeleri R1, R olarak ifade edilir. PP ifadesi ise ana pivot noktasıdır.

* Pivot seviyeleri, sadece global pazarda işlem gören enstrümanlar için hesaplanmakta olup, ABD piyasalarının işlem saatleri dikkate alınmaktadır.

Pivot tablosunda birden fazla hesaplama yöntemine göre sunulan değerler, gösterildiği period dahilinde anlık olarak güncellenir.

Enstrümana ait güncel fiyatın bulunduğu pivot seviyesi, tablo üzerinde otomatik olarak işaretlenir.