Ateş düşürücü şurubunuz varsa içirebilirsiniz. (Çocuğunuzun genel durumu iyiyse, huzursuz değilse şurup içirmeden de takip edebilirsiniz) Şurupların etkisi 30 dk içinde başlayacaktır.
Contents
Parasetamol ( calpol ) şurup nedir? Parasetamol, beyne giden ağrı sinyallerinin yoğunluğunu azaltarak ve beyinde vücut sıcaklığını düzenleyen maddelerin salgılanmasını etkileyerek ateş düşürücü etki göstermektedir. Parasetamol bir saat içinde etki göstermeye başlar ve etkisi 5 saate kadar sürer.
doz aralıkları 6-8 saat olmalıdır. Günde 3 dozdan fazla verilmez.
Ateş 37,8 derecenin üzerindeyse ve düşmüyorsa, 4-6 saat arayla ateş düşürücü şurup verilebilir.
Ateş düşürücüler 30 dakika – 1 saat arasında etki göstermeye başlar. Ölçtüğünüz ateş 1 aydan büyük çocuklarda koltuk altı ve deri üzerinden 38 derece ve üstü, popodan (Anüsten) 38.5 derece ve üstü ise bu uygulamayı (1-2-3-4-5-6. basamakları) 1 saat süreyle tekrar edin.
Günde 3 – 4 defa kullanılabilir. Etkisi 30-45 dk içinde başlar. 6 aydan büyük çocuklarda kullanılır. Uzun süreli ve yüksek doz kullanımda böbrek ve mide üzerinde yan etkileri vardır.
38 ve üzeri yüksek ateşte 4 saatte bir Dolven verilebilir. Ancak ateş yine de düşmüyorsa araya parasetamol ( Calpol ) ile girilebilir. Her iki şurup da dönüşümlü olarak 4 saat arayla kullanılabilir.
Pedifen şurup için yaş aralığı 6 ay üzerindeki bebek ve çocuklardır. Ayrıca 7kg’dan az olan bebeklerde kullanımı önerilmez.
Yetişkinler: Hafif ve orta şiddette ağrılarda ortalama doz 1200 mg’dır. Hastanın durumuna göre günlük doz 4-6 saatte bir 200 mg- 400 mg’dır. Uygulama yolu ve metodu: İBU – FORT ağızdan kullanım içindir.
İlaç tedavisi Reçetesiz ilaçlar: Yüksek ve orta şiddetli ateş durumunda doktorunuz Tylenol, Advil, Aspirin gibi ateş düşürücü reçetesiz satılan ilaçları önerebilir.
38,5- 39 derecelerde, ateş düşürücü fitiller kullanılabilir. Fark edilmeyen durumlarda ya da ani ateş yükselmelerinde çocuğa başını dışarda bırakacak şekilde ılık bir duş aldırmanız doğru olacaktır. Bunların hiçbiri ateşi düşürmezse, uzmana başvurmanız gerekmektedir.
Bilmemiz gereken şudur ki bu iki ilacı aynı anda kullanmamamız gerekmektedir. Ateş düşürücüyü verdikten ve hastamızı biraz soyup alın, koltuk altı ve kasıklara ılık uygulama başladıktan 20-25 dakika sonra hastamızın tekrar ateşini ölçmeliyiz ve düşüp düşmediğini kontrol etmeliyiz.
Bebeklere fitil ateş düşürücüler kullanılabilir. WHO (DSÖ) Çocuklarda 39 C ve üstü ateş parasetamol ile düşürülmesini önermektedir. Rutin uygulamada 38°C üzerinde ateşte parasetamol etken maddeli ateş düşürücüler, çocuğun yaşı ve kilosuna göre hekimin önerdiği dozda verilebilir.
Paranox Fitil kullanıldıktan sonra 1 saat içinde etkisini göstermeye başlayacaktır. İlk 30 dk içerisinde karaciğer tarafından işleme alınan etken maddeler, mide ve bağırsaklarda da etkili olmaya devam eder. 30 dk sonra ateş yavaş yavaş düşmeye başlar, 2 saat sonra ise tam sonuçlar görülür.
Vajinal fitil kullanımında fitil vajinaya yerleştirilir. Yerleştirilen bu fitil bir süre sonra kendiliğinden erir yani çözülür. Vajinal fitilin kullanımı bu kadardır.
Genellikle 14 yaşa kadar kullanılır. Bebeğiniz veya çocuğunuz uyumadan önce fitili yapabilirsiniz. Bunu, günde 2 defa verebilirsiniz.
Dolven şurup, çocuklarda kullanıma uygun, ağrı kesici, ateş düşürücü ve iltihap giderici özelliklere sahip bir ilaçtır. Etkin maddesi ibuprofen, steroid olmayan anti-enflamatuar (iltihap giderici) ilaçlar (NSAİİ) grubuna dahildir. Dolven şurup portakal kokuludur, 100 ml ve 150 ml’lik cam şişelerde bulunur ve her 5 ml şurup 100 mg ibuprofen içerir. Doktora danışmadan kullanmayınız.
Etken Maddesi: | ibuprofen, |
Grubu: | NSAİ (nonsteroid antiinflamatuvar) |
Kullanım alanı: | Ağrı kesici, ateş düşürücü, iltihap giderici, |
Formları: | Şurup ya da süspansiyon |
Muadili (eşdeğeri): | Apireks, Balafen, Brus, Gerofen, Ibuactive, Ibufen, Pedife … |
Reçete türü: | Normal / Prospektüsünü gör:>>>> |
Dolven, 6 aylıktan büyük ve 7 kg’ın üzerindeki çocuklarda aşağıdaki durumlarda kullanılır:
Eğer çocuğunuzda aşağıdaki durumlardan herhangi biri varsa tedaviye başlamadan önce mutlaka doktorunuza bilgi verin:
Doktorunuz farklı bir kullanım önermediyse genellikle tercih edilen hastalığın belirtilerinin rahatlamasında etkili olan en düşük doz ve en kısa kullanım süresidir. Çocuklarda doz çocuğun vücut ağırlığına göre belirlenir (20-30 mg/kg). Yaşlara göre aşağıdaki şekilde de ortalama bir doz ayarlaması yapılabilir:
Jüvenil romatoid artrit hastalığında bölünmüş dozlar halinde vücut ağırlığı başına 40 mg/kg dozuna kadar verilebilir.
Yüksek doz Dolven şurup kulak çınlaması, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, bilinç bulanıklığı, baş dönmesi, göğüste ağrılı yanma hissi, göz hareketlerinde titreme, aşırı terleme gibi yan etkilere neden olabilir. Eğer çocuğunuzun kullanması gerekenden fazla Dolven şurup aldığını düşünüyorsanız doktorunuzu arayın ya da size en yakın hastaneye başvurun.
Dolven bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Eğer çocuğunuz aşağıdaki ilaçlardan birini ya da herhangi bir ilaç kullanıyorsa tedaviye başlamadan önce mutlaka doktorunuza bilgi verin:
Eczanelerde bulabileceğiniz, Dolven gibi şurup ya da süspansiyon formunda, pediatrik uygulamaya uygun ve aynı etkin madde-etkiye sahip ilaçlar; Apireks, Balafen, Brus, Gerofen, Ibuactive, Ibufen, Kidyfen ve Pedifen’dir
Eğer çocuğunuzda aşağıdaki durumlardan biri varsa Dolven kullanmayın:
Dolven, çocuk kullanımına uygun bir şuruptur. Ancak ilacın etkin maddesi ibuprofen özellikle hamileliğin 1. ve 2. üç aylık döneminde, çok gerekli olmadığı sürece, hamileliğin son 3 ayında ise kesinlikle kullanılmamalıdır. İbuprofen içeren ilaçları emzirirken de kullanmayın.
Eğer çocuğunuzda aşağıdaki yan etkilerden birini görürseniz çocuğunuzun Dolven’e ciddi alerjisi var demektir. İlacı kullanmayı derhal bırakın ve size en yakın hastanenin acil servisine başvurun. Bu yan etkiler son derece ciddidir ve acil tedavi gerekebilir:
Dolven şurubu açtıktan sonra 6 ay kadar kullanabilirsiniz. Ancak kutunun üzerinde yazan son kullanma tarihi sonrasında kullanmayın. Şişeyi buzdolabında saklayın.
Dolven, ağrı kesici, ateş düşürücü ve iltihap giderici bir şuruptur. Öksürük tedavisinde etkili değildir.
Ağrının ya da ateşin şiddetine göre değişse de genellikle çocuğunuz Dolven şurubu aldıktan 20 -30 dakika sonra kendini daha iyi hissetmeye başlar, ilacın en yüksek etkisi 1-2 saat sonra görülür.
Genellikle önerilen aç karnına verilmesidir. Ancak çocuğunuzda ilaç hazımsızlık, mide ağrısı gibi sindirim sistemi sorunlarına neden oluyorsa yiyeceklerle veya bir bardak sütle birlikte verebilirsiniz.
Dolven şurup ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşmak ve kullanma talimatını okumak için bu linke tıklayın>>>
Ateş; vücudun mikroplarla savaşmak için verdiği bir tepkidir. Vücut sıcaklığını artırarak kan dolaşımını hızlandırır, mikropların çoğalma hızını düşürür. Yani bağışıklık sistemimizin bir parçasıdır. Kontrollü olduğu sürece vücudumuz için faydası vardır. Fakat bir noktadan sonra (yaklaşık 38,5-39 C ) vücudu yorduğu, rahatsız hissettirdiği için müdahale etmek gerekebilir.
Ateş tek başına bir hastalık değildir. Pek çok farklı hastalığın ortak belirtisidir. Ateşinin olması çocuğun ciddi bir hastalığı olduğunu göstermez, sadece çocuğun vücudunda bazı şeylerin yolunda gitmediği konusunda bizi uyaran bir işarettir.
Çocuklarda en sık ateş nedeni enfeksiyonlardır. Romatizmal hastalıklar, aşılar, sıcak çarpması ya da sıcak havada bebeğin çok sıkı sarılması gibi nedenlerle de vücut sıcaklığı yüksek ölçülebilir.
Çocuğunuz huzursuzsa ya da elle kontrol ettiğinizde sıcaklık artışı hissediyorsanız uygun bir ateş ölçer ile ölçüm yapmanız gereklidir. Vücut sıcaklığı normalin üstünde (38 C) ise ateşi var demektir.
ATEŞ NASIL ÖLÇÜLÜR?
Ölçüm yapılan yere göre vücut sıcaklığı değişmektedir. Bu nedenle nerden ölçüm yaptığınız önemlidir.
Gerçek vücut sıcaklığını yansıtması açısından makattan ölçüm daha doğru sonuç vermekle birlikte pratik olmaması ve hijyen nedeniyle rutin olarak önerilmemektedir.
Makat, ağız, kulak ve cilt üzerinden ölçüm için 38 C, koltuk altı için 37,5 C ve üzeri ateş kabul edilir.
Koltuk altı: Ateş ölçer açılır, yanıp sönen C işareti görülünce koltuk altına konulur. Yanıp sönen C işareti sabitlenince ölçüm tamamlanmış demektir. Cihaza göre değişmekle birlikte 5 sn ile 60 sn arasında ölçüm tamamlanmaktadır.
Ölçüm öncesinde koltuk altı silinerek kurulanmalıdır. Metal uç tam koltuk altının orta kısmına yerleştirilir, kol gövdeye doğru hafifçe bastırılarak derece ucunun cilde tam olarak temas etmesi sağlanmalıdır.
Kulak: Ateş ölçerin kapağı açılır. Kulak içine yerleşen kısmın kirlenmemesi için filtre varsa takılır. Düğmeye basarak ölçüm için hazır hale getirilir. Yanıp sönen çizgi ya da C işareti hazır olduğunu gösterir. Cihazın uç kısmı nazikçe kulak içine yerleştirilir ve tekrar düğmeye basılır. 2-3 sn içinde sesli uyarı ile birlikte ölçüm tamamlanır.
Cilt üzeri: Cihazın ayarı varsa vücut sıcaklığını ölçen hale getirilir. Düğmesine basılarak ölçüm için hazır hale getirilir. Cildin ıslaksa kurulanır. Alın ve şakak kısmından yaklaşık 3-5 cm mesafeden çocuğun yüzüne tutularak düğmeye basılır. 1-2 sn içinde ölçüm yapılmış olur. Farklı yerlerden bir kaç ölçüm yaparak en yüksek sıcaklık belirlenir.
Makat:Koltuk altından ölçüm yapan cihazlar makattan da ölçüm yapabilmektedir. Metal uç tamamen anüse girecek şekilde tutulur. Uç kısmının yaklaşık 1-1,5 cm itilmesi yeterli olacaktır. Popoyu iki taraftan sıkılarak sabit kalması sağlanır. 5 sn ile 60 sn arasında ölçüm tamamlanacaktır.
Hızlı ölçüm yapan cilt üzeri veya kulaktan ateş ölçer öncelikle tercih edilebilir. Fakat ateş saptanmışsa koltuk altı ateş ölçer ile kesin ölçüm yapmak doğru olacaktır.
HANGİ ATEŞ ÖLÇERİ KULLANMALIYIM?
Ateş ölçümü için farklı cihazlar mevcuttur. Koltuk altı, ağız, kulak, makat ve cilt üzerinden ölçüm yapabilen elektronik cihazlar vardır. Koltuk altı ölçüm yapan aletler daha tutarlı sonuç verdiği için tercih edilebilir. Hareketli ya da huzursuz olan çocuklarda 1 dk bekleyerek ölçüm yapmak zor olabilir. Öncelikle temassız cilt üzerinden ateş ölçer ile ölçüm yapıp yüksek sonuç çıkarsa koltuk altından ateşi teğit etmek uygun olacaktır.
3 aydan büyük çocuklarda kulaktan ateş ölçer ile hızlı ve tutarlı ölçümler yapılabilir. Kulak enfeksiyonu varlığında normalden daha yüksek ölçüm yapabilir.
Daha önceleri kullanılan civalı termometreler zehirlenmelere yol açabildiği için yasaklanmıştır. Bu nedenle sadece elektronik cihazlar kullanımdadır.
Zaman içinde yanlış ölçümlere yol açabildiği için tüm elektronik cihazlara 6 ayda bir kalibrasyon yapılması gerekmektedir.
ÇOCUĞUM ATEŞLENDİ NE YAPMALIYIM?
Çocuğunuzun vücudunu sıcak hissettiniz. Derece ile ölçerek ateşinin olduğunu gördünüz.
ATEŞİN DERECESİ İLE HASTALIK ŞİDDETİ ORANTILI MIDIR?
Çocuğun ateşinin çok yüksek olması çok şiddetli ağır bir hastalık geçirdiğini göstermez. Viral gribal enfeksiyonlarda 40 dereceye kadar yükselen ateş olabileceği gibi; ciddi bakteriyel enfeksiyonlar ateş olmadan ya da hafif ateş ile geçirilebilmektedir.
Özellikle 3 yaş altı çocuklarda koltuk altından 38,5 C ve diğer bölgelerden 39 C üzeri ateş varlığında ciddi bir enfeksiyon saptanma oranı artmaktadır.
Ateş yükselmesi beyin hasarına yol açmaz. Sıcak çarpması gibi durumlarda vücut sıcaklığı 41 C üzerine çıkarsa beyin hasarına yol açabilir (buna ateş değil hipertermi diyoruz). Enfeksiyonlara bağlı olan ateş kontrollü bir şekilde yükseldiği için hayati tehlike yaratmaz. Ateşin derecesinden ziyade çocuğun genel durumu hastalığın şiddeti konusunda belirleyici olmaktadır.
ATEŞLE BİRLİKTE TİTREME BAŞLADI, NE YAPMALIYIM?
Ateş hızlı yükseldiği sırada ciltte alacalı görünüm, titreme görülebilmektedir. Vücudun iç kısmından ateşin yükselmeye başlaması sonucu olmaktadır. Titremeye başladıysa sık aralıklarla ateşini ölçmek faydalı olacaktır. Üzerindeki kıyafetleri inceltip, ılık uygulama yapmaya başlayabilirsiniz.
Ateş yükseldiğinde eller ve ayaklar soğuk gövde ve baş kısmı sıcak olabilmektedir.
HANGİ DURUMLARDA ACİL OLARAK HASTANEYE BAŞVURMAM GEREKİR?
# Üç aydan küçük bebekler
# kemoterapi alan çocuklar
# ateş ile birlikte ciltte mor döküntü-lekeler çıkmışsa
# ateşli havale geçirdiyse
# genel durumu iyi değil, uyku hali, bilinç bulanıklığı varsa
# burnu açık olmasına rağmen zor nefes alıyorsa
# aşıları yapılmamışsa
ciddi bir hastalık geçirme ihtimali yüksektir, en kısa sürede hastaneye başvurmanız gerekir.
# 3 yaşından küçük çocuklarda ateş 3 günden uzun sürdüyse
# tüm çocuklar için ateş 5 günden uzun devam ediyorsa hastaneye başvurmanız uygun olacaktır.
ATEŞ DIŞINDA VÜCUT SICAKLIĞININ YÜKSELDİĞİ DURUMLAR VAR MIDIR?
Bazen dış etkenlere bağlı olarak vücut sıcaklığı yükselebilir, sıcak çarpması buna örnektir.. Yenidoğan bebeklerde sıcak havalarda çok sıkı sarıp sarmalanma nedeniyle de vücut sıcaklığı normalden yüksek ölçülebilmektedir. Hipertermi dediğimiz bu durum vücut sıcaklığının dış etkenlere bağlı olarak kontrolsüz yükselmesidir.
Ateş ise beyinde hipotalamus dediğimiz vücudun termostatı olarak görev yapan merkezin kontrollü ve istemli olarak vücut sıcaklığı eşiğini artırması sonucu gelişir. Vücuda giren mikroplarla savaşmak adına verdiği bir tepkidir. Ateş düşürücüler hipotalamusun belirlediği bu eşik değeri azaltarak etkisini gösterir.
Çocuklar diş çıkarırken her şeyi ağızlarına götürüp ısırdıkları için ateşli hastalık geçirme ihtimalleri artabilir. Diş çıkarma vücut sıcaklığını hafif artırsa bile belirgin derecede ateş yapmaz. Özellikle 38,5 C ve üzeri ateşi diş çıkarmaya bağlamak doğru değildir.
ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?
Ateşi kontrol altına almak için yapabileceğiniz üç şey vardır:
# Üzerindeki kıyafetleri inceltmek, çıkarmak
# ılık uygulama yapmak, duş aldırmak
# ağrı kesici- ateş düşürücü ilaçlar vermek
ATEŞ DÜŞÜRÜCÜ İLAÇLAR NELERDİR, NE KADAR VERMELİYİM?
Çocuklarda ağrı kesici ateş düşürücü olarak kullandığımız 2 çeşit ilaç vardır.
PARASETAMOL
İBUPROFEN:
Vücut ağırlığı | Parasetamol (calpol, parol, tamol, tylol vs) 120 mg/5 ml | Parasetamol (calpol plus, parol plus) 250 mg/5 ml | İbuprofen (dolven, pedifen, ibufen vs) 100 mg/5 ml |
4 kg | 3 defa 0,5 ölçek | ||
5-7 kg | 4 defa 0,5 ölçek | ||
8-9 kg | 4 defa 0,5 ölçek | 4 defa 0,5 ölçek | |
10-14 kg | 4 defa 1 ölçek | 4 defa 0,5 ölçek | 3 defa 1 ölçek |
15-20 kg | 4 defa 1,5 ölçek | 3 defa 1 ölçek | 3 defa 1,5 ölçek |
21-26 kg | 4 defa 2 ölçek | 4 defa 1 ölçek | 3 defa 2 ölçek |
ASPİRİN: çocuklarda ateş düşürücü olarak kullanılmaz. Viral enfeksiyonlarda kullanıldığında Reye sendromuna (karaciğer ve beyin hasarı ile seyreden bir hastalık) yol açabildiği için kullanılmamaktadır.
METAMİZOL (NOVALGİN): çocuklarda çok ciddi yan etkileri (Aplastik anemi, agranülositoz vs) görülebildiği için kullanılmamalıdır.
* Bir ölçek şurup 5 ml olup 1 tatlı kaşığına eşdeğerdir. Fakat her tatlı kaşığı aynı büyüklükte değildir. Doğru miktarda şurup vermek için ilacın içindeki ölçeğini ya da enjektörleri kullanabilirsiniz.
* Ateş düşürücü şuruplar çözelti (süspansiyon) şeklindedir. Beklediğinde etken madde dibe çökecektir. Kullanmadan önce çalkalamanız gereklidir.
* Ateş düşürücü şurupları açtıktan sonra 1 ay içinde tüketin. Hava ile temas ettikten sonra etkinliği azalabilmektedir. 1 ay içinde tüketmediğiniz şurupları atarak yenisini alabilirsiniz.
Özet olarak
Ateş; vücudun mikroplarla savaşmak için verdiği bir tepkidir. Vücut sıcaklığını artırarak kan dolaşımını hızlandırır, mikropların çoğalma hızını düşürür. Yani bağışıklık sistemimizin bir parçasıdır. Kontrollü olduğu sürece vücudumuz için faydası vardır. Fakat bir noktadan sonra (yaklaşık 38,5-39 C ) vücudu yorduğu, rahatsız hissettirdiği için müdahale etmek gerekebilir.
Ağrı kesici ateş düşürücüler de birer ilaçtır. Her ilaç gibi yerinde kullanıldığında faydası vardır. Hem katkı maddeleri koruyucular içerdiğinden, hem de yan etkileri görülebileceğinden dolayı uzun süreli ve yüksek doz alınması doğru değildir. Gereksiz yere ilaç kullanmaktan sakının. Sağlıklı günler geçirmeniz dileğiyle.
Uzm. Dr. Erdal PAZAR