SÖZLEŞMELERE GÖRE GERİYE DÖNÜK OLARAK 10 YIL İÇİNDE ALINAN MASRAFLAR İADE EDİLEBİLİR
Son olarak söylenmelidir ki, kredi sözleşmelerinde alınan haksız şartlar yukarıdakilerle sınırlı değildir. Kapama ücreti, komisyon ücreti gibi değişik adlar adı altında masraflar alınmaktadır. Anapara ve normal faiz dışında alınan her para haksız şart olarak nitelendirilebilir.
Bu deneme yazısı, bankaların tüketicilerden haksız olarak aldığı dosya masrafı, kredi kartı aidatı gibi haksız şartların değerlendirilmesi üzerine kaleme alınmıştır. Amacı ise tüketicilerin haksız olarak cebinden çıkan bu alacak kalemlerini nasıl geri alabileceği konusunda bilgilendirilmesidir. Bu kapsamda konu öncelikle genel olarak değerlendirilecek, Konuyla ilgili yasal hükümlere yer verilecek, hangi masrafların haksız masraf yani geri alınabilecek masraf olduğuna değinilecek, Sürecin yargılama ve icra safhalarına ilişkin bilgiler verilecek, Daha sonrada kafalarda kalan soru işaretleri genel bir şekilde giderilmeye çalışılacak konuyla ilgili sıkça sorulan sorulara yer verilecektir.
Son zamanlarda basılı ve görsel medyada bu tarz haberlere sıkça yer verilmektedir. Öncelikle konunun içeriğine kısaca değinelim; Kredi sözleşmelerinde ve kredi kartı sözleşmelerinde, bankalar tarafından asıl alacak ve faiz dışında, dosya masrafı, ipotek kaldırma ücreti, yapılandırma ücreti, kredi kartı aidatı, kapama ücreti, komisyon ücreti ve benzeri çeşitli isimler altında, bankacılık hizmetinin doğasından kaynaklanan bazı masraflar alınmaktadır. Çoğu zaman bireylerin acil kredi ihtiyacı içinde olması nedeniyle sayfalarca tutan kredi sözleşmeleri, detaylı okunmadan üstün körü bir şekilde imzalanmaktadır. Bankalar her sayfaya bireylerin, ayrı ayrı isim, soyisim ve imzalarını almaktadır. Böylece tarafların ayrı ayrı her sayfada yazılan şartları kabul ettikleri düşünülmektedir.
Bu durum tartışmalı bir noktadır. Gerçekten bu masraflar bankalara ekstra külfet yükleyen ve alınması gereken ücretler midir, yoksa bankaların haksız olarak vatandaşa fazladan külfet yükledikleri kredi şartları mıdır? Sorunun çözümü aslında özel hukukun temel ilkelerinden biri olan “sözleşme serbestisi prensibi” ile açıklanabilir. Bu ilkeye göre taraflar kanunun belirlediği sınırlar içerisinde diledikleri gibi sözleşme yapabilir. Bu sözleşmeler sınırsız sayıdadır. Bir marketten aldığınız ekmek de, yaptırdığınız inşaatta bu ilkeye tabidir. Ancak göz ardı edilmemesi gereken bir konuda “tarafların birbirine uygun iradeleri”dir . Bu bir sözleşme için olmazsa olmaz niteliktedir. Zira sözleşmeler hukukun çizdiği sınırlar altında, tarafların birbirine uygun iradeleriyle kurulur.
İşte haksız şart terimi de buradan doğmaktadır. Taraflar sözleşmenin esaslı noktalarında anlaştıkları halde sözleşme kurulmuş sayılır. Tarafların üzerinde anlaşmadıkları ve bir tarafa haksızlık derecesinde fazladan yükümlülük yükleyen sözleşme hükümleri geçersiz kabul edilmelidir. Bu doğal hukuktan ve mutlak adalet ilkesinden kaynaklanmaktadır.
İkinci olarak ise Cengiz İlhan’ın Tüketicinin Korunması hakkında Kanun’u incelediği eserinde belirttiği gibi, “taraflardan birinin tüketici, diğerinin de banka olduğu bir düzlemde, sözleşme özgürlüğünden bahsetmek basit bir demogojiden başkan bir şey değildir.” Bu ifade gerçekten çok yerinde kullanılmıştır. Bireyin bankadan beklediği, ana para ve faiz karşılığında kendisine kredi sağlanmasıdır. Bunun dışında dosya masrafı yapılandırma ücreti gibi fazladan eklentiler yapılması, kendi hür iradesi değil bir dayatmadır. Paraya ihtiyacı olan bireyde mahkum bir biçimde bu masrafların altında kalmaktadır.
KONUYLA İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER
HAKSIZ ŞARTLARIN GERİ ALINMA YÖNTEMİ
ÖDEMENİN NASIL ALINACAĞI
BU İŞ İÇİN GEREKLİ MASRAFLAR
1-Benden haksız olarak alınan masrafı neden geri almalıyım?
Her birimiz günlük hayatta ihtiyaçlarımız için kredi kartı kullanmakta veya kredi kullanmaktayız. Çoğu zaman kredi kartı ile yapılan harcamalarımızı geri ödemeyeceğimiz düşüncesinde oluruz. Oysa ki ödeme aşaması sandığımızdan da sıkıntılı olur. Hepimiz para kazanmak için emek harcamaktayız. Yıllık 70 lira olarak kesilen bir kredi kartı aidatını diğer ödemeler arasında ufak görebilirsiniz, ama bu miktar evinize alınan bir bilgisayar veya aldığınız bir gömleğin fiyatı gibi değildir. Bu miktar, haksız olarak alınmaktadır. Bu miktar, para için, bazen bir gün, bazen günlerce çalışmaktayız. Karşılığı olmayan böyle bir parayı mutlaka geri almalıyız. 70 lira sadece kredi kartı aidatıdır, küsür lira değerinde alınan haksız şartları düşündüğümüzde durum daha vahim olmaktadır.
2- Karşımızda kurumsallaşmış bankalar var nasıl paramızı geri alcağız?
Anayasamıza göre hukuk önünde tüm bireyler, her kişi eşittir. Bankalarda bir tüzel kişidir. Yani yargılama önünde tüketici yani sizler ne iseniz bankalarda odur. Eşit şartlar altında yargılanırsınız. Hatta tüketicilerin önde başladığını söyleyebiliriz. Bu yüzden tüketicilerin cesaretli olmaları gerekir. Siz bu paralara sahip çıkmazsanız, bankalar ileride kullandığınız kredilerde daha değişik adlar altında haksız masraflar alabilir.
3- Her gün dosyamı takip etmek zorunda mıyım?
Tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurular dosya üzerinden görülür ve bir karara ulaşılır. Burada sizin sadece başvurmanız yeterli. Ancak açılacak davalarda duruşmanın gidişatını takip etmek için duruşmalara gitmeniz gerekebilir. İcra safhasında da bir takip talebiyle icra dairelerine başvurmanız yeterlidir. Dosyanıza para yatınca ayrıca paranın tarafınıza iadesi için tekrar gitmelisiniz
4- Bir Avukat yardımından faydalanmak için ne kadar para ödemeliyim
Özellikle Tüketici mahkemelerine açılacak davalar, bir mahkeme önünde yargılamayı beraberinde getirecektir. Böyle bir durumda bir avukattan yardım almanızı öneririm. Bir avukattan alacağınız yardım neticesinde ödeyeceğiniz para;
-Noterden çıkaracağınız bir vekaletname(50 TL civarında)
-Dava açılması için devletin aldığı TL harç(Daha sonra bankadan alınıp tarafınıza iade edilecek!)
-İcra takibi başlatmak için icra müdürlüğüne ödenen 50,80 TL takip masrafı(Daha sonra bankadan alınıp tarafınıza iade edilecek!)
-Son olarak avukatın asıl alacak üzerinden yapacağı %10luk kesinti(avukatlık ücreti)
Örneğin TL lik bir davada;
50 TL vekalet ücreti harcarsınız.
TL Dava masrafı
50,80 TL takip masrafı verirsiniz
-Süreç boyunca cebinizden çıkacak para ,80 TLdir.
-Yargılama sonunda TL ve faiz olarak da lira kazandınız diyelim, toplam TL
-Avukatınızın size ödeyeceği para TL asıl alacak+ TL faiz+ TL dava masrafı+50 TL takip masrafı- TL vekalet ücreti = Toplam TLdir. Sonuç olarak, bankalar tarafından sizden haksız olarak alınan masraflara göz yummayın. Bu hak size kanunlar tarafından sağlanıyor, haksız olarak ödediğiniz paraların iadesi için yasal yollara başvurunuz.
Banka Kredilerinde Dosya Masrafı İadesi başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Mehmet Gereme aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi (turkhukuksitesi) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
TÜKETİCİ DOSYA MASRAFININ İADESİ İLE İLGİLİ DİLEKÇE ÖRNEĞİ
Banka dosya masrafı geri alma iadesi için aşağıda belirtilen dilekçe örneği başlıklar altında verilmiştir.
……….. TÜKETİCİ MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE;
DAVACI :
TC KİMLİK NUMARASI :
ADRES :
VEKİLİ :
(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)
ADRES :
(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)
DAVALI : ……………………….. Bankası
ADRESİ :
DAVA DEĞERİ :
(Davanın konusu ve malvarlığı haklarına ilişkin davalarda)
KONU : Komisyon Ve Dosya Masrafı Adı Altında Alınan Bedelin İadesi İstemimizden İbarettir.
AÇIKLAMALAR :
HUKUKİ NEDENLER : S. K. m. 3, 10, 10/B, 23, S. K. m.
HUKUKİ DELİLLER : …/…/….. tarihli Konut Kredisi Sözleşmesi, …/…/…. tarihli banka dekontu, …/…/…. tarihli tahsilat makbuzu
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıkladığımız nedenlerle, davalı tarafından komisyon ve dosya masrafı adı altında müvekkilimizden tahsil edilmiş olan, ….. TL komisyon ve ….. TL dosya masrafı olmak üzere toplam ……. TL tutarındaki bedelin …/…/….. tarihinden itibaren işleyecek (…… faiz) ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini müvekkilimiz adına saygıyla talep ederiz. …/ …/ …
EKLER : 1- …/…/….. tarihli Konut Kredisi Sözleşmesi
2- …/…/…. tarihli banka dekontu
3- …/…/…. tarihli tahsilat makbuzu
4- Bir adet onaylı vekaletname örneği
Davacı Vekili monash.pw UYAR KABA
Gerekli belgeler
Kredi dosya masrafı iadesi için öncelikle kredi çekilen kuruluştan bu masrafı gösteren bir belge edinilmesi gerekmektedir. Bu belge ayrıntılı bir ödeme planı ya da bir dekont şeklinde olabilir. Ancak, bazı bankalar bu belgeyi müşteri hizmetlerinden talep edilmesi, bazıları ise şubeden talep edilmesi durumunda ücret karşılığı vermektedir. Bu hizmet karşılığında isteyecekleri her ücret yine haksız olarak talep edilen ücretlere gireceği için bunun da iadesinin talep edilmesi mümkündür.
Nereye başvurmak lazım?
Bankadan alınmış olan belgede belirtilen tutar, dosya masrafı iadesi dilekçesi ile birlikte 3 bin TL’nin altında ise Tüketici Hakem Heyetine, 3 bin TL’nin üzerinde ise Tüketici Mahkemelerine başvurularak dosya masrafı iadesi talep edilmelidir. Dosya masrafı dilekçesi örneğine, dosya masrafı geri almak için başvuruda bulunulacak Tüketici Hakem Heyetlerinden ulaşılabilir.
Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru herhangi bir ücrete tabi değildir, ancak mahkemeye başvurulduğunda giderler mahkemeye depo edilir ve davanın kazanılması durumunda karşı taraftan talep edilir.
Dosya masrafı iadesi için başvuru yaptıktan sonra ise Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemelerinin kararı beklenmelidir. Başvurular, heyetlerin yoğunluğuna göre 3 aya varan süreler çerçevesinde sonuçlanır. Tüketici mahkemeleri için de benzer bir bekleme süresi söz konusudur.
Dosya masrafı iadesi için yapılan başvuru sonuçlandıktan sonra karar ile beraber bankaya gidilerek masrafın geri alınması için başvurulması gerekmektedir.
Bankalar ödeme yapmazsa ne yapılmalı?
Bankanın geri ödeme yapmaması durumunda ise yapılması gereken şey, banka kararı ile birlikte talebin icraya sunulmasıdır. İcra takip yolları içerisinden ilamlı icra yoluna başvurulmalıdır. İcra takibinin sonunda bankaya bir ödeme emri bildirilecek ve bu ödeme emrinin bildiriminden itibaren 7 gün içerisinde masrafların ödenmemesi durumunda haciz işlemlerinin başlatılacağı bankaya ilgili merci tarafından bildirilmektedir. Banka haciz işlemini tercih etmeyeceği için 7 gün içerisinde kredi dosya masrafını iade edecektir.