Hayatımın sadece bir bölümünde doğum kontrol hapı kullandım. 20'li yaşlarımın başındaydım ve nedensiz yere ağlıyordum. Otobüsü kaçırmak benim için dünyanın sonuydu. Ama insanın başından geçenler bilimsel açıklama yerine geçmez. Genç bir öğrenci olarak sınavlar yaklaştığı için aşırı strese girmiş de olabilirdim.
Ancak depresyonla hormonla hamilelikten korunma arasında bağlantı olduğunu gösteren bilimsel araştırmalar da var. Bu çalışmalardan biri yılında Danimarka'da yapıldı. Araştırma için 15 ile 34 yaşları arasındaki bir milyondan fazla Danimarkalı kadının 13 yıl boyunca sağlık verileri toplanmış.
Yapılan değerlendirmede östrojen ve progesteron karışımlı doğum kontrol hapı alan kadınların hormonlu doğum kontrolü yapmayanlara oranla yüzde 23 oranında daha fazla antidepresan kullandıkları ortaya çıkmış. Sadece progesteron içeren hapları kullananlarda bu oran yüzde 34'e çıkmış. 20 yaşından gençlerin doğum kontrol hapından diğer yaş gruplarına göre daha fazla olumsuz etkilendikleri de araştırmanın sonuçları arasında yer alıyor.
Hasretle beklenen araştırma
Biz kadınların dengesiz olmadığımızı ve hapın gerçekten duygularımızı olumsuz etkilediğinin araştırmayla kanıtlanmış olduğunu görmek beni sevindirdi.
Böylesine kapsamlı bir araştırma yapılabilmesinin sırrı Danimarka'da herkesin elektronik sağlık dosyasının olmasında yatıyor. Bilim insanları anonimleştirdikleri kadınların sağlık kayıtlarına kolayca ulaşabilmişler. Ancak veriler doğum kontrol hapının depresyonun ya da diğer psikolojik sorunların nedeni olduğunu kanıtlamıyor. Sadece doğum kontrol hapıyla antidepresanların sıklıkla birlikte kullanıldığının kanıtı yerine geçiyor. Aynı araştırmacı grubu yılında da hormonlu doğum kontrolü ile intihar arasındaki bağlantıyı araştırmış.
Araştırmaya sağlık kayıtları 8,5 yıl öncesine kadar izlenebilen, ile yılları arasında 15 yaşını doldurmuş ve hormonlu korunma yapmamış yarım milyon kadın dahil edilmiş. Sonuç, hormonlu doğum kontrolü yapanlarda intihar riskinin bu yönteme başvurmayanlardan üç kat fazla olduğunu gösteriyor. İlk intihar girişiminde bulunma riski de doğum kontrol hapı alanlarda bir kat fazla çıkmış. Depresyon gibi intihara da en fazla 20 yaşın altındakilerde rastlanıyor. İki araştırma arasındaki bir diğer benzerlik de hapın sorun yarattığı kadınlara sunulan alternatif yöntemlerin zihinsel sağlığı daha fazla etkilediği.
Hormonun etkisi sınırlı kalmıyor
20 yaşında hapa alternatif ararken doktorum bana, lokal etkisi olan hamileliği önleyici spiral tavsiye etti. Ama bu bana inandırıcı gelmiyor. Çünkü kadının regli ve hormon dengesi beyinden yönetiliyor. Ayrıca hormonları organlara kan taşıyor. En çok kan pompalanan organlardan biri de zaten rahim. Dolayısıyla spiral de düşük dozda da olsa hormonu bütün bedene salgılıyor.
Doğum kontrol hapı ile zihin sağlığı arasındaki bağlantının en sorunlu yanı her kadının farklı tepki göstermesi. Bazı kadınlar hormona aşırı duyarlı tepki verirken, diğerlerinde doğum kontrol hapının herhangi bir etkisi olmuyor. yılındaki bir ankete katılan 3 bin kadının yüzde 94'ünün doğum kontrol hapından memnun olduğu ortaya çıkmıştı.
Danimarka'da yapılan araştırma da bu anketin sonuçlarıyla örtüşüyor. Doğum kontrol hapı kullananlarda depresyon ve intihar riskinin daha fazla olduğu doğru. Toplamda ise risk son derece düşük sayılır. yılındaki araştırmaya göre hap kullanmayan 10 bin kadından sadece 30'una depresyon teşhisi konmuş. Doğum kontrolünü hormonla yapan 10 bin kadından 45'inde depresyon teşhis edilmiş.
Her kadının tepkisi farklı oluyor
Gençliğimde geçirdiğim tecrübelerden sonra hormonu bırakıp doğal korunma yöntemlerine geçtim. Doğal korunmanın da tabii öncelikle güvenlik açısından bazı riskleri var. Ama hiç olmazsa artık otobüs duraklarında iki göz iki çeşme ağlamıyorum. Nihayetinde kendisi için en uygun olan yönteme kadın kendi karar vermeli. Hormonla korunduğu için kendini iyi hissetmeyen kadın mutlaka hekime başvurmalı.
Doğum kontrol hapı depresyon ve intihar dışındaki risklerden de sorumlu olabiliyor. Örneğin damar tıkanması, kanser ve cinsel içgüdünün zayıflaması gibi.
Sophia Wagner
© Deutsche Welle Türkçe
Bize yazın
KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU
Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.
1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları
Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:
Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:
İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.
2. Kişisel Verilerin Aktarılması
Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.
3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi
Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;
Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.
4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız
Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;
Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.
5. Veri Güvenliği
Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.
6. Şikayet ve İletişim
Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “monash.pw” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;
Kanun kapsamındaki taleplerinizi, monash.pw web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.
Günümüzde özellikle yaygın olarak kullanılan birleşik (kombine) hormon içeren doğum kontrol hapları ile ilgili pek çok yanlış inanış mevcuttur. Bu ilaçlar ile ilgili bu yanlış inanışlar sağlık mensupları tarafından bilgilendirmeler ile giderilmektedir. Ancak, bu tür ilaçların iyi bir aile planlaması yöntemi olmalarının yanı sıra sağladıkları korunma (ideal kullanımda yıllık başarısızlık %0,1) dışında birçok faydaları olduğunu da biliyor musunuz? Bu yazıda sizlere, halen kullanımda olan kombine doğum kontrol haplarının çoğunlukla pek bilinmeyen korunma dışı faydalarını anlatmayı arzuladık.
Yukarıda belirttiğimiz gerekçeler nedeniyle günümüzde kombine doğum kontrol hapları adet düzensizliği, ağrılı adet, yumurtlama ağrıları ve kanaması, akne ve kıllanma gibi nedenlerle hekimler tarafından tedavi amacıyla kullanılmaktadır.
Görüldüğü üzere doğum kontrol haplarının uygun ve gerektiği gibi kullanılması durumunda aile planlaması için koruma sağlaması dışında oldukça önemli yarar da sağlamaktadır. Bununla birlikte altı çizilmesi gereken bir nokta ilaçların hekim kontrolünde kullanılması gerektiğidir.
Sağlık dolu mutlu günler dileğiyle…
Prof. Dr. Ümit İNCEBOZ /Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı / İRENBE