Ogün Akkaya
ANKARA - Türkiye’de güvenli, ücretsiz ve eriilebilir kürtaj hakknn engellemeyle karlat bilinen bir gerçek. Halbuki Türkiye’de istee bal kürtaj ylndan bu yana yasal ve gebeliin 10'uncu haftasna kadar uygulanabiliyor. Kamu hastanelerindeki doktorlarn keyfi tutumu ve toplumsal bask, beraberinde kadnlar salkl olmayan kürtaj yollarn aramaya itiyor.
Türkiye’de "kürtaj hap" olarak bilinen "RU" ilacnn kullanm 9 Temmuz tarihinde Salk Bakanl tarafndan yasakland. Kullanldnda düüe neden olan, ‘Misoprostol’ etken maddesi içeren “Cytotec Tablet” ve “Arthrotec Tablet” piyasadan çekilerek ruhsatlandrlmasna son verildi.
ktidarn kürtaja dönük politikasnn bir örneini de Eki Sözlük’te görmek mümkün. Türkiye laç ve Tbbi Cihaz Kurumu ylnda, tbbi düük için de kullanlan Cytotec ilac için Eki Sözlük’te açlan balktaki yorumun kaldrlmas için bavuruda bulundu. Söz konusu balktaki kürtaj ilacna dair yorum mahkemenin karar uyarnca silindi.
Dünyada ise söz konusu kürtaj hapna ilikin Türkiye’den farkl bir süreç iliyor. Baz ülkelerde kadnlar medikal kürtaj haplarn eczanelerden alarak kendi kürtaj süreçlerini doktorlara danarak evden yönetebiliyor. Örnein ngiltere’de gebeliin 10’uncu, talya’da ise 9’uncu haftasna kadar kadnlar hastaneye yatrlma gerei duymadan gebeliin evde ilaçla erken dönemde sonlandrlmas uygulamasndan yararlanabiliyor.
Türkiye’de kürtaja ve tbbi düüe eriimin kstlanmas beraberinde kürtaj ilaçlarnn internet üzerinden kaçak ekilde satlmasna neden oluyor. Özellikle sosyal medyada “düük hap” paylamlaryla ilan açan satclar oldukça yaygn. Kullanclar tarafndan iletiim kurulduunda, düüe neden olduu bilinen ilacn lira ile bin TL arasnda satldn belirten satclar, sat ilemlerini WhatsApp üzerinden gerçekletiriyor.
Kürtaj ilacn ehir dna kargo ile gönderebileceklerini belirten bir satc, stanbul içinde ise elden teslim yapabildiklerini belirtiyor. Satclar, ilk i olarak gebeliin kaç hafta olduunu ve hangi ilde ikamet edildiini soruyor. Satclar “lac satn alanlardan sorun yaayanlar oldu mu?” sorusuna, “Endielenecek bir ey yok. Hiçbir zarar yok” yantn verirken, “lac nereden temin ettiniz?” sorusunu ise “Yurt dndan” diyerek cevaplyor. Satn alnan kürtaj hapnn yan etki yapmas durumunda ne yaplaca gibi sorular üzerine ise satclar, “Doktora giderseniz bir ey sormaz. Bir ey demenize gerek yok” diyor.
Kendilerini “Kendini kantlam tp doktorlar ve uzun süreli kürtaj aktivistleri ekibinin özel bir giriimi” olarak tanmlayan bir internet sitesi ise tbbi düük hapn reçeteli bir ekilde posta yoluyla yurt dndan gönderdiklerini belirtiyor. Bu “oluum” ücret olarak 95 Euro ba kabul ediyor. Maddi imkânszlk karsnda ise kadn haklar yardmlama örgütlerinin destek fonu saladn iddia ediyor.
Ayrca söz konusu sitede hap almak isteyen kiilere yönelik bir de test eklinde sorular bulunuyor. Sitede cevaplanmas istenen sorular “Kaç haftalk hamilesiniz?, Kararn hakknda ne düünüyorsun? 60 dakika veya daha ksa sürede hastaneye veya ilk yardm merkezine gidebilir misiniz? Hiç ameliyat veya sezaryen geçirdiniz mi?” eklinde yer alrken “stenmeyen bir hamileliiniz mi var?” sorusunun cevap ksmnda ise “Evet kürtaja ihtiyacm var", Evet ama hamilelie devam etmek ve bebei evlatlk vermek istiyorum” ile “hayr” klar yer alyor.
Türkiye’ye tbbi kürtaj hapn Avrupa Birlii’ne uygun reçete ile gönderdiklerini iddia eden bu oluumun ad bir ikayet oluturma platformunda da geçiyor. ikayette bulunan kii, “Bu ilaçlar Türkiye’ye girmiyor. Çok profesyonel davranp, ‘Paray kargo ülkeye girdikten sonra ödeyin’ diyerek yanltyorlar. Gebelik ikayeti bulunan kadnlarn zarar görmemesi için mutlaka yaynlayn” diyerek anlatyor.
Kadnn nsan Haklar Yeni Çözümler Dernei Savunuculuk Koordinatörü Berfu eker’e göre kürtaj haplarnn karaborsaya dümesinin bir nedeni de hükümetin uygulad kürtaj politikasndan kaynaklanyor. “AK Parti kürtaja kar sava açt” diyen eker’e göre kürtaja eriim, ilacn yasaklanmasndan sonra iyice kstland.
Devlet hastanelerinin çounun istee bal kürtaj hakkn kadnlara kullandrtmadn belirten eker, “Kadnlar kürtaj haklarna ve aile planlamas hizmetlerine eriemedikleri için bu tür karaborsa ve güvenli olmayan kürtaj yöntemlerini, merdiven alt yöntemleri kullanyor” dedi ve sözlerini öyle sürdürdü:
“Bir an önce yasal hak olan kürtaj hakknn eriilebilir olmas ayn zamanda da Dünya Salk Örgütü tarafndan ruhsatlandrlm, güvenli olduu tescil edilmi kürtaj haplarnn da Türkiye’de yasal olmas gerekiyor. Dünyada atlan admlar, mevzuat deiiklii ve politik bak açs deiiklii ile Türkiye'de de uygulanabilir ama ‘En az üç çocuk dourun’ diyen bir iktidarn tabi ki de kürtaj politikalarn engellemesi artc deil. Bu kadn haklarna, bedenine, cinselliine ve özgürlüüne bak açsdr. Kadnlar daha çok çocuk dourmaya tevik eden bir politika uygulanyor.”
Her kadın istediği zaman çocuk sahibi olmak ister. Kadının bedeni ve anne olma kararı kendi insiyatifindedir. Doğum kontrol yöntemleri % koruma sağlamaz. Planlanmayan gebelikler kadının sosyal yaşantısında sorunlara yol açabilir. Kimi zaman laktasyon dönemi, kimi zaman bitmiş bir ilişki, kimi zaman akademik hayatın zorlukları kadının kürtaj kararı almasına neden olur. Her çiftin başına gelme ihtimali olan istenmeyen gebelikler sadece kürtaj ile sonlandırılabilir. Gebelik oluştuktan sonra toplumda düşük ilacı ve iğne olarak bilinen uygulamalar zaman kaybına yol açmakta ve gebelik haftası büyümektedir.
Kürtaj ülkemizde bir takım yasalar ile sınırlandırılmış olup, yasal bir müdehaledir. Bu yasal süreç aslında kadını ve kadın bedenini korumaktadır. Ülkemizde kanunen 10 haftaya kadar (9hafta 6 gün ve öncesi) süresi olan gebelik sonlandırılmasında, kadın evli ise eş onayı, bekar ise 18 yaş sınırı aranmaktadır. Özellikle 10 hafta kadar olan yasal süreç kadın bedenini korumaktadır. Çünkü hamilelik ilerledikçe işlemin getirdiği riskler artmaktadır.
Kadınlar bu kararı verirken hekimleri tarafından ayrıntılı bilgilendirilmelidir. Kürtaj işlemi öncesinde kadına karar verme süresi verilmeli ve en azından 2 görüşme yapılmalıdır. İşlem öncesi mutlaka jinekolojik muayene ve ultrasonografi ile gebeliğin rahim içinde görülmesi gerekir. Bazı yumurtalık tümörlerinde ve dış gebelikte de kanda gebelik testi yüksek çıkar. Bu nedenle ultrasonografi ile kontrol önemlidir. Ultrasonografi ile rahim içi gebelik kesesi izlenmesinin ardından kürtaj için planlama yapılabilir. 10 hafta ülkemizde sınır olarak kabul edilmektedir. Ancak ne kadar erken haftalarda yapılırsa komplikasyon oranı o kadar düşüktür.
Her kadın istediği kadar çocuk sahibi olma özgürlüğüne sahiptir. Amaç kadınlarda modern korunma yöntemlerini kullanmaktır. Ancak bazen kaza olarak adlandırdığımız bu sorunla karşılaşıldığı zaman gebelik sonlandırma kararı verilebilir. Kürtaj işlemi, hasta hakları yönetmeliğince gizliliği esastır. Bildirimi gizli bir işlem olup, hasta mahremiyeti esastır. Hasta bilgileri başka bir kişi, kişiler veya kurumlara paylaşılamaz. Yasalar dışında her hekimin diplomasını alırken ettiği yemin ile hasta bilgilerinin hiçbir zaman paylaşılamayacağı güvence altına alınmıştır.
Kürtaj hastanede, her türlü komplikasyonun tedavi edileceği koşullarda yapılması hasta güvenliği açısından önemlidir. Çünkü her cerrahi müdahale ve anestezinin getireceği birtakım riskler vardır. Hastanın konforu ve güvenliği için hastane şartları ve anestezi uzmanının işleme eşlik etmesi önemlidir. Kürtaj işlemi sırasında lokal (bölgesel) veya genel anestezi ile ağrı hissi giderilir.
Lokal anestezi: Rahim ağzı, iğne aracığıyla yapılan enjeksiyon ile uyuşturulur. Hastanın şuuru açık olup, bilincinde sorun yoktur. Çoğunlukla vakum kürtaj yöntemi kullanılır.
Genel anestezi: Hasta işlemi hissetmez. Bilinci işlem sırasında açık değildir, uykuda gibi. Ağrısız, sancısız kürtaj işleminin yapılmasını sağlar. Bu işlem öncesinde hasta ayrıntılı değerlendirilmeli, açlık süresi uygun olmalı (8 saatlik açlık) ve hastanın kan değerleri, kanama ve pıhtılaşma ile ilgili gerekli testleri yapılmalıdır. Ek hastalık varlığı araştırılmalı ve gerekli durumlarda önlemler alınmalıdır.
Operasyon ortalama dakika sürmekte ve hasta müdahale sonrasında saat gözlem altında tutulmaktadır. Gözlem altında iken kanama takibi yapılmakta, ağrı kontrolü için gerekli durumda ağrı kesiciler uygulanmaktadır. Kadının hissettiği ağrı rahim kasılması nedeniyle olup, adet döneminde yaşanılan kramplara benzemektedir. Anestezi kısa bir dönem uygulanmış olsada, hastamızın saat araba kullanmaması önerilir. 1 hafta sonra kontrole çağrılmaktadır.
Kürtaj sonrasında hasta isteği ile spiral (rahim içi araç) takılabilir. Böylece bundan sonraki dönemde korunma sağlanmış olur.
Kürtaj kararı almak, her kadın için zordur. Ruhsal ve bedeninin zarar görmemesi için doğru sağlık kuruluşları oldukça önemlidir. Bu amaçla araştırmaya başlayan kadınların dikkat etmesi gereken önemli unsurlar işlemin steril şartlarda, uygun ekipman ile yapılmasıdır.
Tek kullanımlık karmen kanül (karmen kanülü kalın ve sert bir pipet gibi düşünebilirsiniz) ile güvenli ortamda yani hastane şartlarında, anestezi doktoru eşliğinde yapılması önemlidir. Karmen kanüller farklı boyutlarda olup gebeliğin haftasına göre değişik büyüklükte kanül kullanılır. Öncelikle jinekolojik masaya alınan hastaya damar yolu ile gerekli ilaçlar verilerek hafif bir anestezi sağlanır. Ardından spekulum denilen alet vajinaya yerleştirilir. Rahim ağzı ve vajina içi dezenfeksiyonu sağlamak için uygun solüsyon ile yıkanır. Ardından uygun karmen kanül ile rahim içine giriş yapılır. Kanüllere takılan enjektör benzeri aparatlar aracılığı ile rahim içindeki gebelik materyali, oluşturulan negatif basınç etkisi ile tahliye edilir. Operasyon sonrası ultrasonografi ile rahim kalınlığı kontrol edilir. Rahim içinin tamamen temizlendiği izlendikten ve kanama kontrolü yapıldıktan sonra işleme son verilir. İşlem sonrası ağrı olmaması için ağrı kesici yapılır. saatlik izlem yapılarak hasta taburcu edilebilir ve bir günlük istirahat sonrası normal yaşantısına geri döner.
Her cerrahi işlem, ister kısa ister uzun sürsün hasta mutlaka ayrıntılı değerlendirilmelidir. Kronik hastalık mevcudiyeti araştırılmalıdımonash.pw kadında kan değerleri, kan grubu, kanama ve pıhtılaşma zamanına bakılmalıdır.
Kan uyuşmazlığı mevcut olan çiftlerde, kürtaj sonrası kan uyuşmazlığı iğnesi yapılması zorunludur. Kadının kan grubu Rh(-) negatif, eş kan grubu RH(+) olması kan uyuşmazlığını gösterir. Bu durumda kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır. İğne kan ürünü reçetesi ile alınmakta ve ilk 72 saat içinde uygulanmaktadır.
Kürtaj sonrasında gün süren adet kanamasından daha az miktarda vajinal kanama olabilir. Birçok cerrah, kürtaj sonrasında ultrasonografi ile rahim içini değerlendirir. Operasyonun başarılı olduğunu, ultrasonografi ile tespitin ardından işlem sonlandırılır. Halk arasında parça kalması olarak adlandırılan rest plesanta gebelik materyalinin tamamen boşaltılamamasıdır. Çoğunlukla yoğun devam eden vajınal kanama ana şikayettir. Bu nedenle geçmeyen, uzun ve yoğun süren vajinal kanamada doktorunuza başvurmalısınız.
Ancak ultrasonografinin her alanda ulaşılabilirliğinin artmasıyla bu komlikasyonda azalmıştır.
Kürtaj sonrası yaklaşık günün ardından adet kanaması görmeniz beklenir. Yani gün gecikmeli adet olmanız normal olup, endişelenecek bir durum yoktur. Ancak regl kanamanız 35 günün ardından gerçekleşmediyse mutlaka hekiminize başvurmanız gerekir. Kürtaj sonrası nadirde olsa rahim iç duvarının hasar görmesi ve yapışıklık olmasına bağlı sorunlar nedeniyle adetiniz gecikebilir. Vakum yöntemiyle kürtaj işlemi sonrasında böyle bir komplikasyonla genellikle karşılaşmayız.
Kürtaj sonrasında 1 günlük evde istirahat etmeniz yeterli olup hafif düzeyde kasık ağrısı olabilir. Ağrı, adet sancısına benzer. Bu ağrıyı engelleyebilmek için hekiminizin önerdiği ağrı kesicileri kullanmalısınız. Kürtaj sonrasında ilk 15 gün duşunuzu ayakta almanız, denize, havuza sahunaya girmeniz ve vajinal tampon kullanmanız önerilmez. 1 hafta süresince cinsel ilişki yasaklanır.
Her kadın kürtaj sonrası kanama, ateş, karın ağrısı, kötü kokulu vajinal akıntı gibi belirtiler durumunda acilen hekimine başvurması konusunda bilgilendirilmelidir. Bunların dışında operasyondan 1 hafta sonra kontrole çağrılmalıdır.
Kürtajdan ortalama gün sonra regl kanaması görülür. Bazı kadınlarda kürtaj sonrası 20 güne kadar uzayan vajinal kanama olabilir. Bu kanama lekelenme şeklinde az miktarda olabileceği gibi, aralıklarla daha yoğun devam edebilir. Normalde de yaşanılan bir klinik durumdur. Ancak 1. Hafta sonrasında devam eden vajınal kanamalar ultrasonografi ile değerlendirilmelidir. Kontrolde rahim içi düzenli izlendiği durumda devam eden vajinal kanamalarda çoğunlukla ek müdahaleye gerek yoktur.
Kürtaj cerrahi bir şlem olup, doğum kontrol yöntemi değildir. Her cerrahi müdahalede olduğu gibi kürtajında birtakım komplikasyonları vardır. Bu riskler genellikle yasal sınır olan ilk 10 haftada yapılan müdahalelerde görülmez.
Günümüz şartlarında kürtaj işlemi, steril şartlarda, uygun antibiyotik kullanımı yapılarak, vakum kürtaj ile yapıldığından komplikasyonlar nadirdir.
Kanama: Operasyon sonrası az miktarda kanama olabilir. Ancak hafta öncesinde yapılan yasal kürtaj işleminde kanama miktarı oldukça az olup, çoğunlukla risk oluşturmaz. Kanamanın yoğun olduğu, ağrının eşlik ettiği durumlarda acilen hekiminize başvurmalısınız. Bu durum enfeksiyonlardan veya rahim içi gebelik materyalinin tamamen çıkarılmamasından kaynaklanabilir.
Enfeksiyon: Kürtaj tekniklerinin gelişmesi, operasyonun steril şartlarda yapılması, profilaktik antibiyotik kullanılması nedeniyle oldukça nadir karşılaşılır. Ancak enfeksiyon, rahim ve yumurtalık iltihabına yol açması nedeni ile dikkatle ve yakın takip edilmelidir. Şüphe durumunda uygun antibiyotikler ile tedavi edilmelidir. Kürtaj sonrası her kadın ateş, vajinal akıntı, şiddetli karın ağrısı belirtileri konusunda uyarılmalıdır. Bu belirtilerin görülmesi durumunda acil olarak başvurması konusunda bilgilendirilmelidir.
Uterus perforasyonu (rahim delinmesi) : Nadir görülen bir komplikasyon olup, farkedilmemesi ciddi sorunlara yol açabilir. Özellikle rahmin yapısal olarak aşırı öne veya arkaya eğik olduğu durumlarda rahim( uterus) hasar görebilir. Bu durumu önlemek için; kürtaj ultrason eşliğinde izlenerek yapılır. Komplikasyon durumunda ise hasta gözlem altında tutulur. Bazı durumlarda ise laparoskopi veya açık cerrahi ile onarım yapılması gerekebilir.
Rest plesanta (parça kalması): Kürtaj sırasında gebelik materyalinin tamamen çıkarılamamasıdır. Ultrasonografi ile kontrol edildiğinde tespit edileceği gibi, devam eden vajinal kanama ile de hasta başvurabilir. Bazı durumlarda 2. bir cerrahi işlem gerekebilir. Yapılan 2. Müdahale daha kısa sürmekte ve devam eden vajinal kanama kesilmektedir. Gelen materyal patalojik tanı amaçlı incelenmelidir. Nadir görüen, plesanta tümörlerininde kanama ile bulgu vereceği unutulmamalıdır.
Başarısız kürtaj: Kürtaj sonrasında gebeliğin devam etmesidir. Gebelik testi pozitif olup, erken haftalarda, rahim içinde kesenin görülmediği durumlarda yapılan kürtaj sonrasında olabilir. Bu sorunun yaşanmaması için kürtajın ultrasonografi ile rahim içinde görülmesinin ardından yapılması ve işlemin hemen ardından rahim kontrolü bu durumu önleyebilir. Mutlaka her kadın kürtaj sonrasında, 1 hafta içinde kontrole çağrılmalıdır.
Rahimde yapışıklık (asherman sendromu): Genellikle kürtaj sonrasında 35 gün geçmesine rağmen, adet görememe ile bulgu verir. Vakum kürtaj tekniğinin kullanılması, erken haftalarda işlem yapılması ve enfeksiyon kontrolü ile sıklığı azalmış bir durumdur. Tüm önlemlere rağmen, rahim içi yapışıklık durumunda histereskopi ile rahim içine kamera ile girilip mevcut yapışıklıkların açılması işlemi yapılır.
Kürtaj olmak için evlilik zorunlu değildir. Evli olmayan 18 yaşını doldurmuş kadınlar kendi istekleri doğrultusunda kürtaj olabilirler. Evli çiftlerde ise mutlaka eşin onay vermesi gerekmektedir.
Kadın doğum hekimi tarafından kürtaj sonrasında her kadına korunma yöntemleri konusunda danışma verilmeli ve en uygun yöntem seçilmelidir. Amaç kürtaja yol açan istenmeyen gebelikleri önlemektir. Kürtaj sonrası spiral, işlemin hemen ardından takılabilir. Doğum kontrol ilaçlarıda kürtaj sonrasında başlanılabilir. Yöntem seçiminde hastanın isteği, kronik hastalıkları, kullandığı ilaçlar, doğum sayısı, yaşı önemlidir.
Kürtaj bir cerrahi işlem olup uygun koşullarda, uygun haftalarda yapıldığı takdirde komplikasyonsuz bir iyileşme süreci geçirilir. Kürtaj sonrası yeni bir gebelik olabilir. Kürtaj kısırlığı yol açmaz. Ancak kürtaj sonrası görülebilen bazı komplikasyonlar nedeni ile rahim zarar görebilir. Rahim içi yapışıklık nedeni ile ilerleyen yıllarda gebelik oluşumu güçleşebilir.
Kürtaj bir aile planlaması yöntemi değildir. Amaç her zaman istenmeyen gebelikleri engellemektir.
KADININ YAŞAMINDA İSTEDİĞİ ZAMAN, İSTEDİĞİ SAYIDA ÇOCUK SAHİBİ OLMA HAKKI VARDIR.
Her cerrahinin komplikasyonları olduğu için kadın hayatında kürtaj sayısının artması istenmez. Bunun için bir sayı yoktur. Ancak ne kadar az kürtaj o kadar az komplikasyon demektir. Kürtaj sayısı arttıkça riskler artmaz. Her kürtajda komplikasyon oranları aynıdır. Toplumumuzda modern korunma yöntemlerinin aktif kullanımı sağlanmalıdır.
Doktor izni olmadan, hastane dışında bu tür ilaçların kullanımı oldukça tehlikelidir. Ciddi kanmalara neden olabilir. Ülkemizde bu ilaçların satışı yasaktır.
Türk Tabipler Birliğinin belirlediği katsayılar doğrultusunda fiyatlar belirlenir. Ancak kürtaj işleminin yapılacağı hastane, uygulanan anestezi ve gebelik haftasına göre fiyat farklılıkları olabilir. Operasyon öncesi bu konuda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz. Farklı hastanelerde farklı fiyatlar olabilir. önemli olan işlemin steril ortamda ve her türlü komplikasyonun tedavi edilebileceği şartlarda yapılmasıdır. Her hastanede ve her kadın doğum hekimi kürtaj işlemini yapmayabilir.
Küçük müdahale olarak tanımlanan kürtaj işlemi her türlü komplikasyonlar düşünülerek hastanede yapılmalıdır. Anestezi alacağınız her cerrahi işlem, hastanede ve anestezi hekimi eşliğinde olmalıdır.
Günümüzde genellikle sedasyon anestezi ile kürtaj işlemi yapıldığından hasta kürtaj sırasında ağrı hissetmez. Operasyon sonrası kasıklarda adet sancısı şeklinde ağrı olabilir. Ağrı kesici kullanılmasında sakınca yoktur.
Rahim içinde gebelik kesesi görülmesinin ardından kürtaj yapılabilmektedir. Haftalar komplikasyonların az görüldüğü uygun haftalardır.
Her cerrahi girişimin getirdiği birtakım riskler vardır. Son yıllarda daha sık uygulanılan vakum küretaj yöntemi ile komplikasyonlar azalmıştır. Ayrıca 10 haftadan büyük gebelikler tıbbi gereklilik olmadıkça sonlandırılamaz. Tüm bu önlemlere rağmen nadir de olsa kürtaj sonrası birtakım komplikasyonlar görülebilir. Kürtaj işlemine karar veren her kadın riskler konusunda bilgilendirilmelidir.
Kürtaj işlemi sırasında hem lokal hemde sedasyon anestezi kullanılabilir. Önerdiğimiz işlemin ağrısız bir şekilde ve steril şartlarda yapılmasıdır. Sedasyon anestezi uygulanacak kadınlarda, saatlik açlık süresi gerekmektedir.
Rahim ağzının aşırı sert olduğu, özellikle daha önce gebelik geçirmeyen ve gebelik kesesi izlenmeden yapılan kürtajda rahim içine girilemeyebilir ve gebelik tahliyesi yapılamayabilir. Bu durumda kürtaj gün sonraya ertelenebilir. Mutlaka rahim içinde gebelik kesesi izlendikten sonra işlem yapılmalıdır.
Kürtaj sonrası ağrı, adet sancısı gibi hafif düzeyde olabilir. Ancak şiddetli ağrı, yoğun kanama ve ateş durumunda acilen hekiminize başvurmalısınız.
Kürtaj sonrası mümkünse saat istirahat edin.
Kürtaj sonrası oluşabilecek komplikasyonlardan en önemlisi olan rahimde yaralanma ve delinmede en önemli nokta bunu fark etmek ve hastayı takibe almaktır. Takip bulguları stabil seyreden hastalar genellikle 24 saatlik izlem sonrası kontrole çağrılmak üzere taburcu edilir.
Kürtaj sonrasında 1 hafta içinde mutlaka kontrole gitmeniz ve doğum kontrol yöntemleri konusunda doktorunuzdan bilgi almanız gerekir.
Kürtajdan gün sonra regl kanaması beklenir. Bu döneme kadar ara ara düzensiz ve az miktarda kanamalar sizi endişelendirmesin
Özelllikle enfeksiyona açık olan ilk 15 günde denize, havuza girmemeniz, vajinal duş almamanız ve ilişki yasağı uyulması gereken kurallardır.
Kürtaj sonrası kan uyuşmazlığı olan çiftlerde mutlaka kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmalıdır. İğne ilk 72 saat içinde uygulanmalıdır. (kan uyuşmazlığı kadının kan grubu rh(-)negatif, erkeğin rh(+)pozitif olması durumunu ifade eder. Fetüsün kan grubunu bilemediğimiz için kürtaj olmuş kadınlarda kan uyuşmazlığı durumunda kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmalıdır.