Eş Anlamlı Kelimeler Nedir Ve Örnekler

Eşanlamlı,^[1]anlamdaş, müteradif veya sinonim; yazılışları farklı olduğu halde anlamları aynı veya çok yakın olan sözcükler.^[2]

Bu tür kelimeler genelde birbirlerinin yerini tutabilir. Türkçede anlamdaş kelimelerin birisi genellikle yabancı kökenlidir.

• kıymet-değer, cevap-yanıt, sene-yıl, medeniyet-uygarlık, imkân-olanak, acele-ivedi, zelzele-deprem, yoksul-fakir, misafir-konuk, sınav-imtihan, yöntem-metot, mesele-sorun, vasıta-araç.

ÖzTürkçe kelimeler arasında da eş anlamlılık olabilir:

Eş anlamlılık sadece isim soylu sözcüklerde görülmez. Eş anlamlı fiiller de mevcuttur:

• saklamak - gizlemek, duymak - işitmek

Bileşik isim, deyim ve atasözlerinde yerleşmiş şekilde kullanılan sözcüklerin yerine anlamdaşı kullanılmaz. Örneğin kara bahtlı bileşik sözcüğü yerine siyah bahtlı kullanılmaz.

Kısmî eş anlamlılık[değiştir

Eş Anlamlı Kelimeler Nedir? Eş Anlamlı S&#;zc&#;kler Konu Anlatımı Ve &#;rnek Listesi

Haberin Devamı

Kıymet-değer, cevap-yanıt, yıl-sene, deprem-zelzele, konuk-misafir, metot-yöntem, eylem-fiil, araç-vasıta, uygarlık-medeniyet, olanak-imkan, ivedi-acele, fakir-yoksul, imtihan-sınav, mesele-sorun, kelime-sözcük; abide-anıt, adalet-hak, ara-fasıla, acele-çabuk, adet-sayı, aşk-sevgi, acemi-toy

baş-kafa, aciz-güçsüz, akıl-us, beyaz-ak, aleni-açık, ün-şöhret, tam-eksiksiz, arzu-istek, asır-yüzyıl, idare-yönetim, buluş-icat, anne-valide, amaç-gaye, aş-yemek, kırmızı-al, duygu-his, hasret-özlem,

atik-seri, ayakkabı-pabuç, bağışlama-affetme, bacı-kız kardeş, bonkör-cömert, cennet-aden eş anlamlı kelimelere örnek verilebilir.

- Bazı durumlarda anlamdaş yani eş anlamlı kelimeler, birbirinin yerini tutamaz.

Örnek: "Kara bahtlı" kelime grubunda kara kelimesinin yerine siyah kelimesi kullanılamaz. Çünkü iki kelimenin kökeni ne olursa olsun anlamdaş, yakın olabilmesi için aynı anlam özelliğini taşımaları gerekmektedir.

- Türkçe kelimeler arasında eş anlamlılık olabilir.

Örnek: deprem- yer sarsıntısı-zelzele

kimi zaman- ara sıra- zaman zaman

arada bir- bazen

- Aynı varlığı, kavram ya da durumu ifade eden yazılışları ve söylenişleri farklı ama anlamları aynı olan sözcükler açıklandığı üzere eş anlamlıdır. Eş anlamlı sözcükler, dilimize yabancı dillerden giren sözcüklerin Türkçedeki karşılıkları ile kurdukları ilişkiden doğmuşlardır.

Haberin Devamı

Örnek: kara-siyah, mektep-okul, talebe-öğrenci, pay-hisse, doktor-hekim, savaş-harp, anne-valide, ak-beyaz, duygu-his, hız-sürat, hasret-özlem, ün-şöhret, istek-arzu, misafir-konuk, buluş-icat, barış-sulh, okul-mektep, sade-yalın, amaç-gaye, kırmızı-al, aş-yemek, ad-isim, ilave-ek, sınav-imtihan, lisan-dil, müsaade-izin

- Sözcükler her zaman kullanıldıkları cümle içerisinde ele alınmalıdır. Tek başına eş anlamlı görünen sözcükler cümle içerisindeki kullanımlarında her zaman birbirlerinin yerini tutmaya bilmektedir. Bu durumu örneklerle açıklamak gerekirse

Örnek: siyah-kara

- Kara gözlü uzun saçlı bir kızdı.

(kara-siyah ile eş anlamlı)

- Yaşlı kadın, kara talihinden şikayet ediyordu.

Haberin Devamı

(kara, siyah ile eş anlamlı değildir.)

Ak-beyaz

- Saçlarındaki beyazlar her geçen gün artıyordu.

(ak-beyaz ile eş anlamlı)

- Bakkaldan beyaz peynir almayı unutma.

(ak, beyaz ile eş anlamlı değildir.)

- Bir sözcüğün eş anlamlısı kullanıldığı cümleye göre değişebilir.

Örnek: Bu palto bana bol oldu. (geniş anlamında)

Bu yıl bol para kazandın. (çok anlamında)

Ekinler büyümeye ekimde başlıyor. (olgunlaşmak anlamında)

Kampanyaya katılım ve ilgi giderek büyüyor. (artmak anlamında)

- Aynı cümlede Eş anlamlı sözcüklerin kullanılması gereksiz kullanım sebebi ile anlatım bozukluğuna yol açar.

Örnek: Buluş ve icatlar sayesinde yaşamımız kolaylaşıyor.

Toplumsal yardımlarla fakir ve yoksul gençlerin okumasına destek olunmalıdır.

Haberin Devamı

Onun giyim beğeni ve zevkine birçok kişi güveniyor.

Delil ve kanıt yetersizliği yüzünden dosya kapandı.

Saçların düşen ak ve beyazları yüzünden yaşlı gözüküyordu.

Eli çok bonkör ve cömert bir insan olarak çevresinde tanınıyordu.

Cebinde akrep vardı sanki Ona pinti ve cimri denilmesi boşuna değil.

Üniversite sınavını kazanmak en büyük gayesi ve amacı idi.