Yunus Emrenin Divanına, daha sonradan, onun olmayan bazı şiirlerin, Yunus mahlası ile sokulduğu anlaşılıyor. Yunus Emreyi koyu Sünni gösteren bu şiirler, eski Yunus divanlarında bulunmaz. Yunus Emre hem Sünnileri hem Alevileri sever. Yunus Emre tüm insanları sever. Ama gerçekleri yazmak ve konuşmak zorundayız. Hem kendimizi hem dünyayı kandırmak ve yalan uydurmak niye. Yalancının mumu yadsıya kadardır. Yunus Emre’yi UNESCO dünyanın en büyük ozanlarından birisi saymış ve ’i, Yunus Emre yılı ilan etmiş.
Sahte Yunus Emre sayısı 7 adet
Bu durumda, Çıkmış İslam bülbülleri, Öter Allah Allah deyu! biçimindeki şiirlerin sahte olduğu ortaya çıkar. Yunus Emreyi Sünni göstermek gayretinde olanların eseri olan bu şiirler, ne yazık ki daha sonra bazı Yazmalarda Yunus adına kaydedilmiş ve sahte Yunusların gerçek yunus gibi görünmelerine yol açmıştır.
Yunusun şiirlerinin genel havasına uymayan, onun felsefesine ters düşen sahte Yunus sayısının 7yi bulduğu sanılmaktadır. Bunlar Yunus Emrenin ününden etkilenen, basit taklitçilerdir.
Kanunu Sultan Süleyman´ın Şeyhülislamı Ebussuud Efendi: Yunus Emre tam kafirdir
Unutmamalı ki, Yunus Emrenin Cennet cennet dedikleri, bir ev ile bir kaç huri/ İsteyene ver sen onu, bana seni gerek seni şiiri yüzyılda Şeyhülislam Ebussuud Efendi() tarafından tam kafirlik belgesi sayılmış, bu şiiri okuyanların katledilmesi için fetva verilmiştir. Ebussuud Efendi Yunus’un şiirlerini küfür yani kâfirlik işi saydı, bunları okuyanları da kâfir ilan etti.
Ebussuud diyor ki: Bazıları tekkelerde toplanıp “Cennet Cennet dedikleri/Bir ev ile birkaç Huri/İsteyene ver sen onu/Bana seni gerek seni” diyenler kâfirdirler, katledilmeleri dine uygundur.
Hatta bu Şeyhülislam bununla da yetinmeyerek Allah’a yönelik şu dörtlüğü okuyanları bile öldürülecekler listesine aldı: “Sen bir ulu sultansın/Canlar içinde cansın/Çün ayan gördüm seni/Pinhan kapısı değil.”
Şeyhülislam Ebussuud Efendi sormuşlar : Bir tekkenin mescidinde ,değişik kişiler genç oğlanlar toplanıp nağmelerle ,tevhit ederken ( tanrısal şiirler okurken) “ Cennet cennet dedikleri,bir ev ile birkaç huri/ İsteyene ver sen anı, bana seni gerek seni ( Yunus Emre’nin şiiri)” şeklinde beyit okusalar…dinsel olarak ne yapmak gerekir?
Şeyhülislam Ebussuud Efendi cevap yani Fetvası: Bunların halleri ve sözleri tam anlamıyla fuhuş olduğu gibi, cennet hakkında dedikleri kötü sözler de açık bir küfürdür. Bu kişilerin öldürülmeleri yasalara monash.pw inançtan dönmezlerse kesinlikle öldürülmelidirler.
Yunus Emre, Peygamber ve Hz. Ali sevgisi
Yunus Emre, Pir Hünkâr Hacê Bektaş-i Velinin düşüncelerini şiire dökerken, Hz. Aliyi de sevgiyle, saygıyla anar. Bu saygı ve sevgi sıradan duyulan sevgiden ötedir. Yunus Emre, Anadoludaki Alevi felsefesinin temeli olan Alevi söylencelerini, olduğu gibi almış, şiirlerinde sembol olarak kullanmıştır. Bu durum Yunusun gerçek bir Alevi olduğunu kanıtlamaya yeter
Yunus Emre; Hac olayına şöyle bakıyor:
Çatış, kazan, ye, yedir
Bir gönül ele getir
Bin Kâbeden yeğrektir
Bir gönül ziyareti
Bir kez gönül yıktın ise
Bu kıldığın namaz değil
Yetmiş iki millet bile
Elin, yüzün yumaz değil
Yunus Emre der hoca
Gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice
Bir gönüle girmektir
Görüldüğü gibi, Yunus Emre, Hac için Mekkeye gitmenin şart olmadığını, eğer bir insan gönül kırar, insanları darıltırsa, onun hacca gitmesinin boş olduğunu, insanları memnun etmenin Hacdan daha üstün olduğunu açık açık dile getirir. Yunusa göre, Hac insanın gönlüdür. Benim Kâbem insandır fikri buradan kaynaklanır.
Namaz-Oruç
Ben oruç, namaz için
Süci içtim esridim
Tesbih, seccade için
Dinlerim şeşte, kopuz.
Yunus, burada:
Beni, oruç ve namaz yerine şarap içip sarhoş oldum. Tanrıya anış ve secde için ise çalgı dinlerim diyor, Yunus Emre açık biçimde şeriatçı ibadet anlayışına karşı çıkmaktadır. Çünkü o, dinin dış yüzüyle değil, özüyle ilgilenmektedir.
Bir başka şiirinde şöyle anlatır:
Aşk imandır bize gönül cemaat
Dost yüzü kıbledir, daimdir salat
Yunus bu şiirinde, her işlerinin namaz kılmak derecesinde olduğunu vurgular ve şeriatı kabul etmez, onu geride kalan bir nokta sayar. Şöyle der:
Dost yüzün göricek şirk yağmalandı
Onunçün kapıda kaldı şeriat.
Kendi konumunu anlatırken de yine,
Şeriat ehli ırak, eremez bu menzile diyerek kendisini onlardan ayırır.
Yunus Emre, dinin şekilci halinden kendisini ayrı sayar. İnancı, derinlere, içe yöneliktir. Giderek bütün inanç ayrımlarına karşı çıkar ve der ki:
Puthane şaraphane
Mescit oldu gerçek cana
Buna karşı çıkan şeriat yandaşlarıyla da savaşıma hazırdır:
Şeriat oğlanları,
Nice yol keser bana
Hakikat denizinde
Bahri oldum yüzerim.
Şeriatçıları bilgisizlikle suçlar ve önemli bir saptama yapar:
Hakikatın kafiri, şeriatın evliyasıdır.
Bu söz, şeriatın evliya gördüklerinin, gerçekte kafir oldukları biçimindede yorumlanabilir. Hakikat basamağında kafir sayılanların, gerçekte şeriatta evliya sayılanlarla aynı olduğu sonucu da çıkar. Her iki halde de, Yunusun görüşleri, Sünni anlayışla asla bağdaşmaz.
Yine şöyle diyor:
Oruç, namaz, gusül, hac
Hicabdır aşıklara
Aşık ondan münezzeh
Hassülhavas içinde
Yunus, Gayridir her milletten bu bizim milletimiz diyerek kendi yandaşlarını da açıkca ayırır. Sonra şöyle devam eder:
Zahir suya banmadan
El, ayak derpenmeden
Baş seccadeye inmeden
Kılınır namazımız.
Ne Kabe ve ne mescit
Ne rüku ve ne sücut
Hak ile daim becit
Olur, münacatımız.
Yunusa da Namaz kılmıyor diye suçlamalar yöneltildiği anlaşılıyor. Cevabı ise şudur:
Abdestimiz namazımız
Doğruluktur taatımız
Yunusa göre, Alevilerin abdesti de, namazı da doğruluktur.
Yunus Tanrıya da şöyle seslenir:
Cennet cennet dedikleri
Bir ev ile bir kaç huri
İsteyene ver sen onu
Bana seni gerek seni.
Yunusta, en önemli düşüncelerden biri de Hacı Bektaş Velinin belirttiği gibi, insanın kendisini bilmesidir.
İlim, ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsen
Ya nice okumaktır.
Yunus Emre, okuyup belirli yerlere gelenlere de, en önemli oldunun insanın kendisini bilmesi olduğunu söylüyor. Bütün bu düşünceler, Alevi felsefesinin parçasıdır
Yunus, hocalar ve o devrin danişmend denilen medrese öğretmenlerine de karşıdır. O, Üç buçuk kelime okumakla alim olunamayacağını, medreselerde gerçekl bilginin verilmediğini söyler. Böylece dönemindeki resmi eğitimide eleştirir. İnsanın kendisini tanımasını esas alan Yunus, kendini bilmeyen insanın bir hayvandan farklı olmadığını söyler. Bilgisizliğe ve cehalete Hacı Bektaş gibi şiddetle karşıdır Yunus. Yunus hocalara ve medrese bilginlerine karşıdır.
‘’Peygamber yerine geçen hocalar
Bu halkın başına zahmetli oldu’’ diyerek, onları da cahiller katrına sokar. Gerçek bilgiyi kendi yolunda görür…
Örneğin, Yunus bir şiirinde şöyle der:
Sabr ile kanaati
Verip idim bunlara
Kırk kişi bir gömlekten
Başın çıkaran benim
O Kırklardan birine
Neşteri çaldım idi
Kırkından kan akıtıp
İbret gösteren benim
Yunusun bu şiirde anlattığı olay, Kırklar Meclisidir. Aleviliğe özgü çok meşhur ve temel kavramlardan birisidir.
Yunus Emrenin Alevi geleneğine göre yazılmış bir başka şiiri de şöyle:
Yetmiş bin yıl önceden
Yarattı Muhammeti
Kendisi aşık oldu
Bahane bir yıldızdan
O yıldız ki var idi
Nerdeysi Adem canı
Ya bunca peygamberler
Anlamadım ağızdan
Burada Yunusun değindiği Alevi söylencesi, Muhammet ile Alinin aynı ışıktan yaratıldığına ilişkindir ve çok bilinir. Alevi inanışına göre, Peygamber ile Hz. Ali aynı ışıktan yaratılmıştır. Yunus da bunu yineliyor.
Bir başka şiirinde Yunus, Hz Ali’yi överken, bilinmezleri ancak onun çözeceğini söyleyerek, Ali’yi herkesten üste çıkartır. Yani bilgi şehrinin kapısı olarak onu görmüştür.
‘’Yürü var ebsem ol sen
Ne simarlık satarsın
Ali gibi er gerek
İşte bu sırra eresi…’’
Söz konusu sır, hakikat basamağıdır. Onun bilgisi ise velayetle ortaya çıkar. Ali ise velidir. Bu bilgiyi taşır.
Muhammet-Ali sevgiyi Yunus’ta bütün sevgilerden üstündür.
‘’Muhammet’i yarattı
Mahluka şefkatinden
Hem Ali’yi yarattı
Müminlere fazlından’’
Bu ve benzeri lafların, Yunus Emre’nin Alevi olmasının ötesinde, Alevi dedesi olabileceği gerçeği ortaya çıkıyor. Hacı Bektaşi Veli nefesini Taptuk Emre aracılığıyla alması, onun dede icazeti aldığının işareti sayılabilir. Zaten bir şiirinde kendisinden dede diye söz etmesi bunu kanıtlıyor:
‘’Yunus Dede’m aşklıdır
Eksiklidir, miskindir
Her kim yemez mahrumdur
Hânını Muhammet’in’’
Alevi inancının temeli olan dört kapı ve kırk makam inancı, Yunus’ta aynen dile getirilir.
‘’Dört kapıdır, kırk makam
Yüz altmış menzili var
Ona erene açılır
Velilik derecesi’’
Yunus Emre’de tasavvuf düşüncesi, Alevi inancına bağlı olarak yürür. Bu nedenle Yunus Emre, Sünni karakterli mutasavvıflardan ayrılır. Onda temel olan, Alevilik inancı ve felsefesidir.
Kaynak: Rıza Zelyut Türk Aleviliği
Muhammed Ebussuud Efendi veya Hoca Çelebi (d. 30 Aralık , İskilip – ö. 23 Ağustos , İstanbul), Osmanlışeyhülislamı. Ailesi İskilip civarındaki İmâdlı olduğu için "İmadi" olarak da anılır.[1]