Eşek Sütü Helal Midir Haram Mıdır

Selamün aleyküm hocam.

Eşek sütünyle yapılmış sabunun baştaki yaralara, sedeflere iyi geldiği şifa olduğu söyleniyor. Bu yolla iyileşenler de var. Bu sabuna yüzde 5-10 gibi eşek sütü katılıyor. Doğal ve faydalı olduğu için tercih ediliyor. Bu sabunları kullanmanı hükmü nedir?

Soru: Aslıhan tarafından yazıldı. Kategori: Soru - Cevap

*******

Ve aleyküm selam kardeşim;

Eşek sütü, yüce dinimiz İslam’da haramdır. Haram olan bu nesneyi, sabun gibi temizlik ürünü olan bir maddeye katmak ve bunu kullanmak da tabiatıyla caiz olmaz. Ancak söz konusu mâmulün (sabun) tedaviye yönelik olduğu söylendiğine göre, diğer haram nesnelerde olduğu gibi, bu da alanında uzman ve Müslüman olan bir hekimin tavsiyesi ile kullanılabilir.

Bilineceği üzere evcil eşek etinin yenmesi Peygamber Efendimiz (s.a.v.) tarafından haram kılınmış, yasaklanmıştır. [Bkz.Buhâri, Sahih, Zebâih, 28; Mey'azi, 38, Nikâh, 21; Müslim, Sahih, Nikâh, 30; Sayd, 23, 25, 30, 37] Fakat ehlince mâlum olduğu üzere, fıkıh ilminde, “Hayvanların sütleri, etlerine tâbidir” diye bir kaide vardır. Etlerinin hükmü ne ise, sütlerinin hükmü de odur. Ehil eşeklerin yenilmesi haram olunca, sütlerinin içilmesi de haramdır. Dolayısıyla eşek sütünü içmek, ondan sabun vb. mâmullerde yararlanmak da haramdır.

Hâsılı süt, dört mezhebe göre de etin hükmüne tâbidir.Hanefî, Mâliki, Şâfiî ve Hanbelîlere göre eşek etinin yenilmesi ve sütünün içilmesi haramdır. Mamaafih Mâlikî âlimlerin bir kısmı bunu tenzîhen mekruh saymış, bazı sahâbîlerden ve Hanefî âlim Bişr el-Merisî’den (rahımehumullah) ehlî eşek etinin helâl olduğu görüşü nakledilmiştir. Fakat aslolan mezhep görüşleridir, fetva ona göredir, bunlara göre amel edilmez.

Ancak, yukarıda da belirttiğimiz üzere zaruri hallerde caizdir, ihtiyaç miktarı içilebilir, kullanılabilir.

Kısacası, eşek sütünü bir hastalığın tedavisinde kullanma zarureti varsa, yalnızca o zaman içilmesinde, istimâlinde bir mahzur olmaz. Mesela bir doktor hastasına,

- 'Sen mutlaka eşek sütü içmelisin, hastalığın tedavisi ancak ona bağlıdır' veya ‘Bu cilt hastalığın ancak eşek sütünden yapılmış sabunla düzelip iyileşebilir’ derse, eşek sütü içebilir ve söz konusu sabun kullanılabilir.

Bununla beraber eşek sütünün alternatifleri varsa, hastalığın başka normal / helal bir ilaçla tedavisi mümkünse, bu durumda içilmesi gene caiz olmaz.

Evcil olmayan yabanî eşeğin ise eti de sütü de helâldir. Bu hususta Buhârî ve Müslim’de gelen rivayet şöyledir: Ebu Katâde (r.a.) avladığı yabanî eşek etinden bir parçayı Rasûlullah’a (s.a.v.) ikram etti. Efendimiz (s.a.v.) de bunu yedikten sonra ashabına (r.anhum), “O helâldir, yiyebilirsiniz” buyurdu. 

Eşek sütünün birçok hastalığa faydası olduğuna dair yayılan bilginin ardından sütün litresi 100 TL'ye kadar yükselmişti. Diyanet İşleri Başkanlığı, eşek sütü ile ilgili bir fetva yayınladı. Fetvada, eşek sütünün caiz olup olmamasına değinildi, zorunlu hallere dikkat çekildi.

19 Ekim 2020 tarihli haber burada:
https://www.sabah.com.tr/gundem/2020/10/19/diyanetten-esek-sutu-fetvasi

Din İşleri Yüksek Kurulu, litresi 100 litreden satılan ve birçok hastalığa şifa olduğu öne sürülen eşek sütünün içilmesi ve sağlık sektöründe kullanılmasına ilişkin fetva yayımladı. Fetvada, eşek sütünün içilmesinin caiz olmadığı vurgulanırken bir hastalığın tedavisi için kullanılmasında mecbur kalınması halinde ise dinen mübah olduğu belirtildi.

Kurulun açıklamasında, "İslam âlimlerine göre hayvanların sütünün içilmesinin hükmü, etlerine tâbidir. Buna göre eti yenen hayvanların sütünün içilmesi caiz, eti yenmeyen hayvanların sütünün içilmesi ise caiz değildir. Buna göre, eşek etinin yenilmesi caiz olmadığından sütünün içilmesi de caiz değildir. Bir hastalığın tedavisi için, helal maddelerden elde edilmiş bir ilaç henüz üretilmemiş ya da üretilen bu ilaca ulaşma imkanı yok ise, haram olan bir maddenin meslekî ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen uzman bir doktor tarafından tavsiye edilmesi halinde, kullanılması dinen mübah olur. Çünkü "Zaruretler yasakları mübah kılar" Buna göre, meşru tedavi yöntemleri bulunduğu sürece eşek sütünün tedavide kullanılması caiz değildir" ifadelerine yer verildi.

FAZLA TÜKETİLMESİ ALERJİYE YOL AÇIYOR

Eşek sütünün fazla tüketilmesinin alerjik reaksiyonlara sebep olduğu ve içeriğinde cıva, kurşun ve kükürt içerdiği için aşırı tüketildiğinde zehirlenmelere yol açabiliyor. Kanserden mide rahatsızlıklarına kadar pek çok hastalığa derman olduğu iddia edilen eşek sütünün bilimsel olarak kanıtlanmış bir faydası bulunmuyor.

Değerli kardeşimiz,

İslam dini, insanları maddi-manevi zarar ve kötülüklerden korumak için birtakım kurallar koymuş; zararlı, kötü ve pis şeyleri yasaklamış; temiz ve faydalı olanları ise helal kabul etmiştir. (bk. Bakara, 2/168, 173; Araf, 7/157)

Bu kapsamda bizzat Hz. Peygamber (asm) Efendimiz tarafından eşek etinin yenilmesi haram kılınmıştır.(bk. Buhari, Megazi 38; Müslim, Nikah 29)

İslam alimlerine göre hayvanların sütünün içilmesinin hükmü, etlerine tabidir. Bu nedenle, eti yenen hayvanların sütünün içilmesi caiz, eti yenmeyen hayvanların sütünün içilmesi ise caiz değildir. (Merğinani, el-Hidaye, 4/78; İbn Kudame, el-Muğni, 9/425)

Buna göre, eşek etinin yenilmesi caiz olmadığından sütünün içilmesi de caiz değildir.

Şu kadar var ki bir hastalığın tedavisi için, helal maddelerden elde edilmiş bir ilaç henüz üretilmemiş ya da üretilen bu ilaca ulaşma imkanı yok ise, haram olan bir maddenin mesleki ehliyet ve dürüstlüğüne güvenilen uzman bir doktor tarafından tavsiye edilmesi halinde, kullanılması dinen mübah olur. Çünkü “Zaruretler yasakları mübah kılar.”(bk. Mecelle, md. 21)

Özetle, meşru tedavi yöntemleri bulunduğu sürece eşek sütünün tedavide kullanılması caiz değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet