Bebeklerde ek gıda dönemi önemli bir dönemdir. Çünkü bu dönem aynı zamanda bebeğin gelecekteki yeme alışkanlıklarının oluşumunda rol oynar. Bebeklerde ek gıda döneminde bakımı ile ilgilenen kişilerin; anne ve babanın hatalı davranışları hem bebeğin ek gıdayı reddetmesine yol açabilir hem de bebeğin yetişkinlik döneminde yaşayabileceği yeme bozukluklarının tohumunu atabilir. Ebeveynler büyük bir heves ve mutlulukla başladığı ek gıda serüveninde hayal kırıklığına uğrayabilir ve kendilerini bu konuda strese sokabilirler. Fakat böyle bir durumla karşılaşıldığında çok daha sakin kalmak gerekir. Bebekte ek gıda reddi durumunda yapılması gerekenleri araştırmak çok daha faydalı ve işe yarar olur. Peki, bebeklerde ek gıda reddi ve iştahsızlık olduğunda ne yapılmalı?
BEBEKLERDE GIDA REDDİ NEDEN OLUR?
Beslenme ve Diyet Uzmanı Gonca Yüksel'in verdiği bilgilere göre araştırmalar, bebeklik döneminde başlayan, çocukluk dönemi ve hatta yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilen yeme bozuklukları tanılarından bazılarının (DSM-5) bebeklerin anne sütünden ek besinlere geçiş (Ek Gıda) döneminde yaşanan olumsuz davranış ya da travmalardan kaynaklanabildiğini gösteriyor. Bu durum bebeklerde “Gıda Reddi” olarak ortaya çıkabilir.
Bebeklikte başlayan yemek travması ile yetişkinlikte ortaya çıkacak yeme bozukluğu davranışlarının ilk tohumları atılıyor.
Gıda reddine yol açabilen davranışlar
BESLENME BOZUKLUĞU NASIL OLUŞUR?
Ek gıdaya geçiş döneminde yaşanan olumsuz davranışların etkisiyle çocukluk, ergenlik ve yetişkin döneminde ortaya çıkabilecek beslenme bozukluğu; en az bir ay süreyle başka bir rahatsızlığa bağlı olmadan belirgin kilo kaybı veya kilo alımının uzun süreli durması ve boy uzamasının da etkilendiği, sürekli olarak yemek yemiyor olma ile kendini gösteren bozukluk.
BESLENME BOZUKLUĞUNUN OLUŞMA NEDENLERİ
Bu gibi durumlarda bebek ya da çocuk, kaşığı veya mama sandalyesini görür görmez ağlamaya başlar ve aşırı kaygı duyar. Yemeğe karşı kusma, öğürme, öksürme gibi belirtiler ve sofradan kaçma gibi davranışlar gösterebilir. Ayrıca çocuklukta görülen depresyon ve aşırı kaygı durumu da ileriki yaşlarda beslenme bozukluğunu tetikleyebilir.
Ancak Beslenme ve Diyet Uzmanı Gonca Yüksel, bazı durumlarda besin reddinin başka sebeplerinin olabileceğini belirtiyor ve "anneler boşuna kendilerini suçlamasınlar" diyor. Çünkü her zaman sosyal öğrenmeyle ya da hatalı beslenmeyle bağlı besin reddi olmayabiliyor. Bu durum için "Gıda reddinin uzun sürmesi (1 - 2 yaş arası) durumunda sebeplerinin araştırılması icin bir psikologdan yardım alınması cok yararlı olacaktır." diyor ve şu konuda uyarıyor:
Bebeğinizin ek gıdaya geçiş döneminin ileriki yaşlarda sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıklar kazanması için çok önemli bir dönem olduğunu unutmayın. Birlikte yaşayacağınız bu yeni deneyimi biraz sabırla, eğlenceli hale getirerek bu süreci rahatça atlatmaniz mümkün.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Gonca Yüksel, bu dönem hakkında şu önerilerde bulunuyor.
Kat besinlere geçi ile ebeveynin ve bebein hayatnda yeni bir dönem açlr.
Anne sütü ya da formül mamann tek besin kayna olduu dönemler geride kalmtr artk.
Bebek yeni tatlarla tanacaktr.
Bu hem zevkli hem de yeni düzenlemeler yapmanz gerektiren zorlu bir süreç olabilir.
Hazrladmz bu klavuzda, kat gdaya geçile ilgili bilinmesi gereken tüm temel bilgileri paylatk.
Kat gdaya geçi annenin ve bebein hayatndaki dönüm noktalarndan biridir.
Dünya Salk Örgütü ve dünyadaki pek çok salk kuruluuna göre bebekler mümkünse ilk 6 ay yalnzca anne sütü ile beslenmelidir.
6. aydan sonra ise bebekler kat gda ile tantrlmaldr.
Buradaki kilit nokta, bebein ana besin kaynann yine,
Kat gdalar özellkle lk dönemlerde ek besn görev görürler.
Kat gdalar, bebei farkl tat ve kvamlarla tantrmak amacyla küçük miktarlarda verilir.
Baz durumlarda kat gdaya 4. ayda da balanabilir.
Ancak dünyann sayl üniversitelerinden Stanford Üniversitesi Çocuk Hastanesi‘nin de belirttii gibi bebeklerin 4. aydan önce kat gdayla tantrlmas uygun deildir.
Çünkü,
Bebeklerin kat gdaya geçmesi için genel olarak 6. ay uygun bir zamandr.
Ancak her bebein geliimi farkldr. Ve kat gdaya geçite bebein hazr olmas büyük önem tar.
Çocuun motor geliimini göz önünde bulundurmak gerekir.
Johns Hopkins Üniversitesi Çocuk Hastanesi‘nin bir yaynnda anlatld gibi bebein kat gdaya geçi için hazr olup olmadn öncelikle bebei takip eden doktorunuzla görümeniz gerekir.
Bunun yan sra bebek;
Ancak bu belirtiler dahi bebein kat gdaya geçmesi için yeterli olmaz.
Her bebek farkldr. Tavsiyemiz bebeinizin geliimini takip eden doktorunuza danmanzdr.
Bebek için hayatn bu çok önemli dönemecinde aceleci davranmann gerei yoktur.
Çou bebek 6 aylk olduunda kat gdaya geçmek çn hazr hale gelr.
Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) 6. ayda kat gdaya geçen bebeklere anne sütü vermeye devam edilmesini tevik eder.
Akademi, mümkünse aya kadar bebein emzirilmesini önerir.
Bu süreden sonra anne ve bebein talebi dorultusunda anne sütü vermeye devam edilmesini uygun görür.
AAP, ilk 1 yl bebee,
vermek üzere mutlaka bir doktora danlmasn önerir.
Özetle, kat gdaya geçse de, ilk 1 yl bebein beslenmesinin temelini anne sütü ya da formül mama oluturur. Bebee büyümesi için gerekli besinleri onlar salar.
Ayrca bebek anne sütü veya formül mamayla beslenmeye almtr.
Meme ucunu hissederek, anne sütünü veya formül mamay tadarak hem rahatlk hem de güven hisseder.
Kat gdaya geçiin ardndan ebeveynleri en çok kayglandran durumlarn banda anne sütü veya formül mamann ne sklkta verilecei gelir.
Anne sütü ya da mamay,
Ayrca,
Bebek yemek yemeyi kavradkça, yiyecek ve öünlere ilgi gösterdikçe
Uzmanlar, bebeklern 1 yana geldnde bell br düzende yemek yeme alkanl kazanmalar gerektn söyler.
Burada amaç bebei yemeye zorlamak deil, masa düzeni ve yemek saati anlay edinmesini salamaktr.
Öünlerde yemek ka yemek önerin.
Her bir öün bebein yumruu büyüklüünde olsun.
Bebek için her konuda olduu gibi yemek konusunda da belli bir rutin oluturmak gerekir.
Bu, bebein hem alkanlk kazanmas hem de kendini güvende hissetmesi için önemlidir.
Dünya Salk Örgütü bata olmak üzere dünyadaki pek çok salk kuruluu bebeklerin ilk 6 ay yalnzca anne sütü ile beslenmelerini önerir.
6. ay itibariyle bebein kat gdalarla tanmas gerekir.
Çünkü,
Baz durumlarda kat gdaya geçi 4. ayda olabilse de 4. aydan önce bebein vücudu kat gdaya kesinlikle hazr deildir.
Bebein ba kontrolü ve çineme becerisi henüz yeterince gelimemitir.
6. aydan önce beben böbrek ve barsaklar yeternce olgunlamad çn
kat gdalar sndrmes zordur.
Küçücük bir varlk aylarca anne sütü ya da formül mamayla beslendi.
Yetenekleri gün be gün geliti ve sonunda sv besinler dndaki besinlerle tanma zaman geldi.
Belki de insan hayatnn en önemli dönüm noktalarndan birini yaayacak.
Çünkü bu süreç;
Bu nedenle önemli ve bebein geliimsel baz evreleri tamamlam olmasn gerektiriyor:
Dünya Salk Örgütü ek besine balama yan 6. ay olarak, ek besine balamann tamamlanma yan da 2 ya olarak belirtir.
Bebeklere en erken 4. ay olmak üzere, 6. aydan itibaren kat yiyecekler verilebilir.
Peki bu yeni dönemde bebein beslenmesinde nelere dikkat etmek gerekir?
En önemli nokta bebein temel besin maddesinin hala anne sütü veya formül mama olduunu unutmamaktr.
Kat gdalar yaklak olarak 8. ay tbaryle beben hayatnda
daha öneml olmaya balar.
Bebei kat gdaya altrrken aadaki admlar uygulamak iinizi kolaylatrabilir.
Basit Yiyeceklerle Balayn: Tuzlu, baharatl, ekerli, alerji yapma olasl olan besinlerden kaçnn.
Besinleri tek tek tantn.
Bebek her bir besinin ayr ayr tadn alsn.
Besleyici Öelerden Zengin Gdalar Önerin: Demir ve çinko 6. aydan itibaren bebein beslenmesinde önemli yer tutar.
Çünkü doumda anneden alnan demir ve çinko depolar tükenir.
Püre haline getirilmi et, bebek tahllar, demirle zenginletirilmi tahllar bu açdan zengin olabilir.
Yeni Sebze ve Meyveler Sunun: Bebee en bata püre haline getirilmi sebze verebilirsiniz.
Bazen ebeveynler bebeklerine çok küçük miktarlarda sebzeyi püre haline getirmeden sunar. Her zaman söylediimiz gibi sizin bebeiniz, sizin seçiminiz.
Bebeinizin geliimini takip eden doktorunuza danarak püre sürecine girmemeyi tercih edebilirsiniz.
Sebzelerin ardndan meyve sunabilirsiniz.
Bebee yeni bir gda sunmadan önce en az 3 gün beklemenizi öneririz.
Parmak Gdalarla Tantrn: Bebek en az 8 aylk olduunda kat gdalar hayatnda daha fazla yer almaya balar.
Peynir, yumuak meyveler, makarna gibi besinleri kavramak, azna götürmek ve çinemek bebek için zevkli bir süreç olabilir.
Bebek gdalara dokunur ve sonra onlarn tadn çkarr.
Öünleri Yava Yava Artrn: Bebee aylar arasnda günde 2 kez, 9. aydan sonra da günde kez kat gda önerebilirsiniz.
Öünleri yava yava artrmak bebein kat gdaya geçiini destekler.
Mide ve barsak sistemi de yava yava yeni düzenine uyum salar.
Bebekleri kat gdaya altrmann tek bir doru yolu yoktur.
Baz ebeveynler bebee kakla tahl lapas veya püre kvaml yiyecekleri kendileri yedirir. Bazlar ise bebein kendi kendini beslemesi yolunu tercih eder.
Aada bebekleri kat gdaya altrmann iki farkl yolunu okuyacaksnz.
kisi de denemeye deer.
Bebei kat gdaya altrmak için en geleneksel yöntem, tahl lapas veya püre kvaml yiyecekleri ebeveynin kak ile yedirmesidir.
Kendi kendini besleme (baby-led weaning) son yllarda pek çok ebeveynin bavurduu salkl bir yöntem.
Bu yöntemle bebek kendi kendini beslemeye balar.
Bu yöntemde etrafn biraz dalmasn ve kirlenmesini göze almak gerekir.
Unutmayn bebeiniz henüz altrma yapyor ve youn bir fiziksel beceri kazanma sürecinden geçiyor.
Los Angeles, Kaliforniya Üniversitesi UCLA kat gdalara balarken dikkat edilmesi gereken en önemli konunun meyve ve sebzelerin iyi ykanmas olduunun altn çizer.
Sebze ve meyvelerin çekirdek ve tohumlar çkarlmaldr.
Topraa temas eden her türlü gdann
y ykanm olmas gerekir.
Çünkü bir tür gda zehirlenmesi olan botulizme yol açan bakteri bu tür gdalarda bulunabilir.
Prof. Dr. Gülbin Gökçay da “99 soruda bebek beslenmesi” isimli kitapta kat gdalara balarken dikkat edilmesi gerekenleri öyle sralar:
Bebeklerin kat gday reddetmesi çok sk rastlanan bir durumdur.
Uzmanlar bebeklerin bu konudaki tutumuna sayg göstermek gerektiini belirtiyor.
Unutmayn bebek kat gdaya balayana kadar tek bir tat ve doku biliyordu.
Anne sütü ile besleniyorsa anne sütünün tadn ve annenin memesinin dokusunu. Formül mama ile besleniyorsa mamann tad ile biberon emziinin dokusunu…
kincisi bebek kat gdaya geçi sürecinde sadece gdalarla tanyor. Hala temel besin kayna anne sütü ya da formül mama.
Bebekle yemek konusunda mücadeleye girmek, bebein belki de tüm hayat boyunca sahip olaca yanl beslenme alkanlklar gelitirmesine yol açabilir.
Bebek br gdayla lglenmednde,
onu reddettnde
öneml olan ara vermek, srar etmemektr.
Zaman içinde örenip, gelitirirler. Bebee bu konuda destek olmak, kendisini gelitirirken zorlamalarla evkini krmamak esastr.
Bebeiniz kat gdalar reddettiinde aadaki yöntemleri denemek iinizi biraz daha kolaylatrabilir.
Bir gday reddettiinde bebei zorlamayn ve ayna uygun baka bir seçenek deneyin.
Reddettii gday hafta sonra tekrar önerirseniz belki kabul eder.
Küçük parçalara ayrdnz bir gday mama sandalyesinin tepsisine koyun.
Bebek kendisi dokunarak, hissederek, azna götürerek, yani kendi kendine bireyler yaparak yemekten zevk alr hale gelebilir.
Farkl gdalar kadar farkl ortamlar da deneyebilirsiniz.
Bebei alp bir parka götürebilir, orada öle yemei yedirebilirsiniz ya da aranzda bir mücadele baladysa bir yaknnzdan yardm isteyebilirsiniz.
Küçük deiiklikler bebee ho gelebilir.
Eer hiçbir ey ie yaramyorsa, birkaç hafta kat gdaya geçi konusuna ara verin.
Bebein dönemine bal olarak yeterince beslenip beslenmediini ve kat gdaya geçi konusunu doktorunuzla konuun.
Profesyonel destek almak bebee de size de iyi gelebilir.
ngiltere’de yaplan ve yaznda açklanan bir aratrmaya göre,
3 aylktan itibaren anne sütünün yan sra kat gdayla da beslenen bebekler sadece anne sütüyle beslenen bebeklere göre daha uzun süre uyuyor.
Londra’da King’s College ve St. George’s University of London tarafndan yaplan aratrmada 3 aylk bebek gözlemlendi.
Daha sonra tüm bebeklerin 3 yana kadar olan uyku düzenleri karlatrld.
Bu aratrmada dikkat çeken noktalar unlard:
lk hafta bebeklere, alerjik reaksiyonlar tetikleyebilecek pirinç, püre haline getirilmi mevye ve sebzeler verildi. Bunun ardndan annelere,
Ankette sorulan sorular ise öyleydi:
Bebek hangi gdalar yedi?
Bebek ne sklkta ve ne süreyle anne sütü emdi?
Bebein bir önceki hafta uykusu nasld?
Aratrmada erken dönemde kat gdayla tantrlmas beklenen bebeklerin ortalama olarak 4 ay civarnda kat gdaya geçtikleri gözlemlendi.
Karlatrma grubundakiler ise 6 ay civarnda kat gdaya geçtiler.
Aratrmann sonuçlarna göre,
Dünya Salk Örgütü ve ngiltere Ulusal Salk Sistemi’nin resmi önerisi bebeklerin 6. aydan sonra kat gdaya balamas yönünde.
Ancak ngiltere’de ylnda yaplan Bebek Besleme anketine göre resmi uyarnn aksine annelerin yüzde 75’i 5. aydan önce bebeklerini kat gdayla tantryor.
Annelere göre bu durumun nedeni bebeklerin gece uyanma skl.
Ne var ki kat gdaya erken balamann bebeklerin uykusu üzerinde hiçbir etkisi olmad yönündeki görüler de yabana atlr cinsten deil.
Bu görüler, kat gdalarn bir bebein uyumasna nasl olup da etki ettii yönünde fizyolojik bir neden bulunmadna iaret ediyor.
Bir kere bebekler geceleri sadece acktklar (ilk birkaç haftadan sonra) için uyanmaz deniyor. Tpk yetikinler gibi uyanrlar çünkü,
ya da en basit haliyle
Bir yetikinle bebek arasndaki en önemli fark, bebein kendi kendini rahatlatamamasdr.
Dier yandan bebek ackt için uyand diyelim.
Bu konudaki en duyarl çözüm bebee anne sütü önermek olur çünkü daha çok enerji verdii gibi içeriinde ona sunacanz herhangi bir gdadan daha çok ya ve protein vardr.
Anne Sütü Hakknda Temel Bilgiler ve En Çok Sorulan Sorular makalemizde anne sütünün içeriini ve yararlarn okuyabilirsiniz.
Bebeklerin 6. ay itibariyle kat gdayla tantrlmalarnn;
Anne sütünün yarar ise tartlmaz.
Dünya Salk Örgütü 6. aydan sonra kat gdaya balayan bebein 2 yana kadar emzirilmesini doal beslenme olarak tanmlyor.
imdi hereyin doal dediimiz bir dönemde, her ne kadar aratrmalara önem veriyor olsak da, doaldan niye uzaklaalm?
Ortalama 17 dakikalk bir fark için bebei erkenden kat gdayla niye tantralm? Düünmeye deer, deil mi?
Siz siz olun doktorunuza danmadan,
4, hatta 6 aydan küçük bebenz
kat gdayla tantrmak çn
acele etmeyn.
Bebei kat gdayla tantrmak ebeveynler için oldukça önemli bir dönemeç.
Anne sütü ya da formül mama ile rahat ekilde beslenen bebei kat gdalar için tevik etmek büyük bir gündem.
Aada kat gdaya geçite size yardmc olabileceini düündüümüz noktalar yazdk:
Bebeinizi kat yiyeceklerle kolay tantrmann ve altrmann alternatif yollarn bilmek iinizi çok kolaylatracaktr.
Bebeiniz ve siz zorlanmadan bu dönemi nasl atlatabilirsiniz?
Bebeinizle ilikiniz bozulmadan, birbirinizi zorlamadan salkl beslenme alkanlklar nasl kazandrrsnz örenmek istiyorsanz önerilerimiz aada:
Evet, doru okudunuz. Belki ilk maddeye koyarak biraz abarttk ama inann ne kadar erken balarsanz o kadar iyi.
Çocuklar söylediklerinizi deil sizden gördüklerini yaparlar.
Bebenze salkl beslenme alkanlklar kazandrmak styorsanz öncelkle
kend alkanlklarnz gözden geçrp gerekl düzenlemeler yapmalsnz.
Bebee gazl içecek vermiyorsanz, sizin de içmemeniz gerekir.
Elde tabak televizyon karsna geçip yerseniz bebee masa adabn nasl öreteceksiniz? Bu durum özellikle 1 yandan sonra büyük önem kazanyor.
imdi gelelim bebekle ilgili düzenlemelere…
Genellikle tüm bebekler 6. ayda kat gdaya geçi için hazr hale gelir. Ancak çocuk doktorunuza mutlaka dann.
Bebein iaretlerini iyi okuyun. Yukarda bebein geliimsel olarak kat gdaya nasl hazr hale geldiini yazdk.
Bebei gözlemlerken bu iaretleri takip edebilirsiniz.
Rahat bir mama sandalyesi bu iin olmazsa olmaz.
Yumuak bir kak, bebein rahat edebilecei bir önlük, krlmayacak bir tabak ya da kase, mama sandalyesinin altna serilebilecek bir örtü.
Balangç için bunlar size yeter.
TV açk olmasn ya da radyo.
Bebein dikkatini yeni tanaca kat gdadan baka bir yöne çekebilecek herhangi bir uyaran istemiyoruz.
Örnein bebek tahllar. Bir kaseye koyduunuz formül mamann ya da anne sütünün içine tahllar ekleyin. Bebek kakla almak isterse ans verin.
Bu bir yolculuk ve siz yeni baladnz. Tadn çkarmaya bakn.
Meyve ya da sebze püreleri balangç için rahat yiyecekler. Ama vermeyi tercih ediyorsanz.
Baz ebeveynler püre yapmay tercih etmiyor ki bu da normal.
Kat gda bebek uyankken ve keyfi yerindeyken verilmelidir.
En uygun saat öle saatidir.
Bir çay kayla balayn. Bakalm sunduunuz gdaya nasl tepki verecek?
stemezse sakn srar etmeyin. Bebek için çok yeni bir yol.
Kat gdadan sonra bebei emzirmek gerekir.
Bunu iki nedeni var. Birincisi bebek çok küçük miktarda kat gda alr ve doymaz.
kincisi anne sütü, kat gdann sindirilmesine destek olur.
Yeni bir besin her zaman öle öününde verilmelidir. Bu ekilde kat gdaya bal olarak oluabilecek herhangi bir alerjik reaksiyonu takip etmek daha kolaydr.
Alerjik reaksiyonlar deride döküntü, gözlerde yaarma ve kzarma, ishal ya da kabzlk, huysuzluk olarak ortaya çkabilir.
Bebek bir kat gday reddettiyse, onu tekrar denemek için aradan hafta geçmesini bekleyin.
Her lokmanzdan sonra birinin gelip aznz sildiini düünün. Ne kadar rahatsz edici deil mi?
Bebek hayatnn en önemli deneyimlerinden birini yayor. O yüzden ortala yemeklerin saçlmasna, bebein brakn yüzünün, saçna kadar her yerinin yemek olmasna izin verin.
Bebeiniz bata çka yemek yemei öreniyor. Ne mutlu size!
Bebek ve anne için kat gdalarla tanma hayatn önemli dönemeçlerinden biri.
Sizin için bu dönemi kolaylatracan düündüümüz baz ipuçlarn belirledik.
Kat gdaya geçite baz güvenlik önlemleri almanz, sonradan cannzn sklmasn ve bebein deneyiminin kötü olmasn engeller.
Aadaki güvenlik kurallarn mutlaka uygulayn.
Bebein itah tpk yetikinlerde olduu gibi günden güne farkl olabilir.
O nedenle ne kadar yiyerek doyduunu söylemek çok gerçekçi olmaz.
Aadaki belirtiler size, bebeinizin doyduunu anlatabilir:
Dünya Salk Örgütü gibi pek çok salk kuruluu kat gdaya geçerken bebein ortalama olarak 6 aylk olmasn önerir.
Bunun bebein duygusal ve fiziksel geliimi açsndan önemi vardr.
Çünkü,
Kat gdaya bebek 6 aydan küçükken balamak bebeinizi ve sizi pek çok açdan zorlayabilir.
Bebein küçük olmas, bu yeni beslenme biçimi için öncelikle fiziksel ve geliimsel açdan hazr olmamas anlamna gelebilir.
Gdalar daha kolay reddedebilir.
Kat gda için henüz hazr olmayan daha küçük bebekler, gdalar azlarndan dar atacaklardr. Bu da öünleri sadece vakit kayb haline getirmeyip ayn zamanda moral de bozar.
Kat gdaya erken balamann dier dezavantajlar ise unlardr:
Aylarca anne sütü ya da formül mama gibi sv formlarla beslenen bir bebek için kat gda oldukça büyük bir yeniliktir.
Bebei bu süreçte desteklemek için ebeveynlerin dikkat etmesi gerekenler unlardr:
Ek besinleri hazrlarken dikkat edeceiniz baz unsurlar size ve bebeinize zevkli bir yemek deneyimi yaatacaktr.
Bebein yiyecei ilk kat gdalar öncelikle bebein geliim dönemine uygun olmaldr.
Demir bebein beslenmesinde önemli bir unsurdur.
Püre haline getirilmi gdalar sindirilmeleri rahat olduundan balangç için iyidir.
Bunlar,
Mevsimine göre armut, elma, muz…
Özellikle 8. aydan itibaren bebekler parmak gdalara geçerek kendi kendilerine beslenmenin tadn çkarabilir.
Örnein,
1 yana kadar bebeinizin temel içecei,
Bunun yan sra,
Bebek daha fazla kat gda aldkça, süt içmeyi azaltabilir. En azndan bir öünü kendiliinden kaldrabilir.
1 yandan sonra bebeiniz tam yal, pastörize inek sütü ve suyu bir bardaktan içebilir.
Ancak bu dönemde de öncelikle kendi sütünüzü inek sütü yerine önermeye devam edin.
Bebee yedirilmemesi gereken yiyeceklerin en banda katk maddeleri içeren her türlü yiyecek ve içecek gelir.
Bebeklerinizi, özellikle ilk 1 yl aadaki ürünlerden uzak tutmanz öneririz:
Amerikan Pediatri Akademisi çocuklarda gda alerjisini önlemek amacyla yaynlad bildiride bebeklerin kat gdayla erken tantrlmalarnn alerji riskini artrdn belirtmektedir.
Çeitli aratrma verilerine dayanan bu bildiri, bebeklere bir yana kadar inek sütü verilmemesini de tavsiye ediyor.
Öncelikle unu söyleyebiliriz ki inek sütü bir bebein almas gereken besin öelerini karlamad gibi iyi bir demir kayna da deildir ve demir eksiklii riskini artrabilir.
Ayrca, bal da 1 yandan önce bebeklere verilebilecek bir besin deildir.
Çünkü Colstridium Botalium isimli bir bakteri içerir ve bu bakteri 1 yandan küçük bebeklerde botulizm denilen gda zehirlenmesine neden olabilir.
Umarm size fayda salayan bir içerik okuduunuzu düünüyorsunuzdur ve yorumlarnzla katkda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi gelitirmemizi salayacaktr. Teekkürler.
Kaynaklar: monash.pw, monash.pw, monash.pw, monash.pw, Prof. Dr. Gülbin Gökçay “99 soruda bebek beslenmesi”, monash.pw, Carlos Gonzales “Çocuum Yemek Yemiyor”, monash.pw, monash.pw, monash.pw, monash.pw
Ek gıdaya başladığında bebekler ek gıdayı neden reddeder? Bebekler yeni gıdaları önceleri kusar, etrafa saçarlar hatta bazen inatlaşırlar. Besleme saatleri kabusa dönüşebilir.
Sizin bebeğiniz de böyleyse şunları deneyiniz:
Kaşıkla yemeyi istemiyorsa, kaşık yerine parmak ucunuzu kullanın, tabii iyice yıkayarak. Besini parmak ucunuza alıp parmağınızdan yediriniz. Bebek parmak ucunuzu memeye benzettiğinden daha rahat emer. Meme emiyormuş gibi besini alır.
Yemeyi öğrendikten sonra, bir miktar yiyeceği dilinin ucuna yerleştirin giderek dil ucundaki besini geriye atarak yutmayı öğrenir. Sonra da tam dil ortasına yiyeceği yerleştiriniz. Buradan daha kolay yutabilir.
Bebekler soğuğu pek sevmez. Metal kaşıkları bazen soğuk bulurlar. Metal kaşık yerine tahta kaşık deneyin.
Bebeğinizle İnatlaşmayın
Verdiğiniz gıdayı almak istemiyorsa zorlamayın. Bebeğinizle inatlaşmayın. İnatlaşmanın sonunda mutlaka bebekler galip gelir. Siz ona yeni tatlar tattırmak, besleyici besinler vermek istiyorsunuz. Sabredin, sabır her zaman kazanır.
Bebek beslenmesinde tek yönlü ileri gitme yoktur. Mutlaka zikzaklar olacaktır. Arada bebeğinizin katı yiyecekleri reddetmesi beklenen bir durumdur. Böyle zamanlarda geri çekilin, başka bir gün yeniden denersiniz. Sonra bebeğiniz mutlaka yiyecektir.
Siz hiç sadece sulu gıdalarla beslenen ve hiç pütürlü besin yemeyen erişkin bir insan gördünüz mü!
Sizin bebeğiniz de eninde sonunda pütürlü gıdalara alışacak. Merdivenleri üçer beşer atlamayın. Sabredin. Doktorunuzdan yardım alın.
Veli Karabuğa
Çocuk Doktoru
Bebeklerde ek gıdaya geçiş dönemi, annelerin heyecan duyduğu ve merak ettiği konuların başında geliyor. İlk 6 ay bebeğiniz için sadece anne sütü vermeniz yeterlidir. 2 yaşına kadar bebeklere anne sütü verebilirsiniz. 6 aydan sonra ise bebeğinizin gelişimi ek gıdalarla desteklenir. Anne sütüne ilave olarak verilen besinler tamamlayıcı besin olarak adlandırılırlar. Bu besinlerin tüketildiği dönem ise tamamlayıcı beslenme dönemi olarak adlandırılmaktadır. Bu dönem süresince küçük çocuğun sağlığının korunması ve sürdürülmesi için, tamamlayıcı besinlerin bebeğin ihtiyacına göre bebeğe uygun kalitede, besleyici, temiz, güvenli ve yeterli miktarda olması gereklidir. Bu besinler, bazen sadece bebeğe özel olarak satın alınan besinlerden hazırlanabilirken, bazen de ailenin tükettiği besinlerden bebeğe uygun şekilde hazırlanabilir.
Peki Bebeklerde ek gıdaya geçiş ne zaman olmalı? Ek gıdaya geçişte nelere dikkat edilmeli? Ek gıdaya geçişte en sık yapılan yanlışlar nelerdir? Bebeklere ek besin olarak ilk ne verilmeli? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Efsun Sızmaz, ek gıdaya geçiş sürecinde en çok merak edilen soruları yanıtladı
Annemiz hazır ve motivasyonu yüksekse ek gıdaya başlayabiliriz.
Bebeğimiz;
günü doldurmuşsa
-Başını dik tutabiliyorsa,
-Destekli, özellikle de desteksiz oturabiliyorsa, (Oturtamayan bebeğin yutma fonksiyonları
katı gıda İÇİN güç olur ve aspirasyon (yiyeceklerin solunum yoluna kaçması) riski vardır.
-El- ağız- göz koordinasyonu gelişmişse,
-Sizin yediğiniz yemeklere ilgili görünüyorsa,
-Kaşığın ucunu uzattığınızda tatmak için ağzını açıyorsa,
-Yemek gördüğünde veya yemek yiyenleri izlerken ağız hareketleri yapıyorsa,
-Anne sütü veya formül süt aldıktan sonra hala yiyeceklere ilgi duyuyorsa
Ek gıdaya geçiş için hazır demektir.
Bakım veren kişi, özellikle annemiz rahat ve kaygısız olmalıdır, heyecan duymalıdır. Moral ve motivasyonu tam olmalıdır.(Çocuklar kaygıları anında hisseder). Beslenme mümkün ise, tek bir kişi tarafından yapılmalıdır. Aşırı ve abartılı sevinç gösterilerinden de red yaşanırsa aşırı tepkiden kaçınılmalıdır.
Aile sofrasına birlikte oturmak, ailenin belli yemek yeme düzeninin olması, mama sandalyesinde beslemek, çocuğa etkin ve düzenli yemek yeme alışkanlığı kazandırmanın temel kuralıdır. Yemek yerken ekran (ki çok yapılıyor telefon, TV, tablet,) fonda bile bulunsa, olmamalıdır. Aşırı kontrolcü, titiz yaklaşımlardan kaçınılmalıdır, bu ebeveyn davranışları çocuklarda gerginliği ve stresi artırarak iştahı azaltır.
Her çocuk farklı damak tadı ile doğar o yüzden her yeni besin denenmesi sırasında bebeğin red etme davranışı doğaldır ve başlangıçta olabilir, bu durumda gün ara verip tekrar tekrar denemek önemlidir. Sizin yemediğiniz şeyleri de onun yemesi çok mümkün değildir, bu durumda rol model olunmalıdır. Hijyen kurallarına uyularak, ayına uygun menüler hazırlanmalıdır.
İlk 6 ay sadece anne sütü , anne sütü yoksa formül süt diyoruz ve ek gıdalara 6. ayda geçiyoruz . Ek gıdalara erken, 6. Aydan önce hatta 4. Aydan önce geçmenin önemli sağlık sorunlarına neden olduğunu biliyoruz. Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü bütün bebeklerin ek gıda almaya altıncı ayda başlamalarını öneriyor. Kanada Sağlık Bakanlığı altı ay civarında bebeklere ek gıdalar teklif edilebileceğini söylüyor. Amerikan Pediatri Akademisi katı gıdalarla altı ay civarında tanıştırılmasını gerektiğini beliriyor.
Bebeklerde ek gıdaya geçiş ay ay nasıl olmalı? Diyetisyen Gönül Tuba Ciğerli ek gıdaya geçişte ay ay bebek beslenmesini anlatıyor. Tıkla, oku!
Bunlara bakacak olursak;
-Tamamlayıcı besinlere erken başlanması ve anne sütü ile birlikte aynı öğünde kullanılması anne sütündeki demir, çinko gibi birçok besin öğesinin emilimini azaltabilir.
-Atopik hastalıklar, astım, tip 1 diyabet, alerjik hastalık, enfeksiyon hastalıkları ve özellikle barsak villus özelliklerinin bozulması riski artar.
-Çölyak hastalığının erken ortaya çıkmasında gluten ile erken yaşlarda karşılaşmanın rolü olduğu çalışmalarla gösterilmiştir.
-Katı besinlere erken başlanmasının böbreklere renal solid yüklenmesi ve obezite riski vardır.
-Ek gıdalara önerilenden erken başlanması anne sütünün alımını kısıtlayabilir ve proteinlerin günlük enerjiye olan katkısını azaltır. Bu da büyüme hızını etkiler.
-Nişasta ve proteinler yeterince parçalanamaz. Bu da sindirim sorunları ile birlikte bağışıklık sistemi hastalıkları riskini artırabilir.
-Pütürlü/ taneli besinleri yutma becerisi gelişmediğinden besinlerin soluk borusuna kaçma riski artar; ek besinler boğulmalara neden olabilir.
-Enfeksiyon ajanları ile karşılaşma riskini ve enfeksiyonları arttırır.
Geç başlanırsa;
Malnütrisyon
Vitamin ve mineral eksikliği
Seçicilik
Farklı tatlara alışmada zorluk
Çiğneme becerisinin gecikmesi
Bebeğin kilo almasının durması büyüme yavaşlaması gibi sorunları da görmek olasıdır.
Öncelikle ek gıdalara geçerken her besine karşı alerjik reaksiyonların gelişebileceği eğer bebek allerjik değilse bile unutulmamalıdır. Üç gün kuralı bu sebeple çok önemlidir; aynı besini üç gün boyunca vererek, bebeğimizi gözlemlememiz ve herhangi bir allerjik reaksiyon (döküntü, ishal, kusma, egzama) gelişip gelişmediğini anlamamız açısından önemlidir.
Besin allerjisi belirtileri besin alındıktan sonraki ilk dakikalarda ya da saat sonra ortaya çıkabilir veya 72 saate kadar gecikebilir. Besin alındıktan sonra deride kızarıklık, solunum yolunda hırıltı veya hışıltı, karın ağrısı, sancı,kusma, kakada mukus ve kan gibi bağırsak belirtileri ile kendini gösterebilir.
Günümüzde besin alerjileri hayatı tehdit edici allerjik reaksiyon yani anaflaksinin en önemli nedenlerindendir. Besin alerjilerinin çoğu aşağıdaki besinlere karşı gelişmektedir.
İnek sütü, yumurta, balık , Yer fıstığı, kuruyemişler (fındık, ceviz, antep fıstığı, vb), kabuklu deniz ürünleri, soya, buğday, bakliyatlar, susam anafilaksi dediğimiz ani reaksiyonlar solunumu bozarak çocuklarda hayatı da tehdit edebilir.
Alerjik bebekler nasıl beslenmeli? Alerjik bebekler için yemek ve mama tarifleri veriyoruz. Tıkla, oku!
Ayına göre değişir öğün sayısı . Ek gıdaya yeni başlayan bir bebek için henüz anne sütü veya yetersizliğinde ve yokluğunda formül süt en önemli öğündür. Ayda 1/3 ü ek gıda 2/3 ü anne sütü ve/veya formül süt, 9. ve Ayda beslenme düzenini %50 anne sütü ve/veya formül süt, %50 ek gıda şeklinde oluşturabiliriz ve Aya doğru ek gıda oranı anne sütü kesilmeden arttırılır.
Bebekler için ek gıda alışverişi nasıl olmalıdır? Tıkla, oku!
monash.pw yumurta sarısı, ev yapımı peynir, labne veya loru verilebilir Bebek reçeli( meyve buharda pişirilir), zeytin, avokado uygun olabilir. Zayıf kilo alımı az veya kilo alımı fazla olan bebeklere ek besin konusunda ayrı danışmanlık yapılmalı ve öneri sunulmalıdır. Beslenme bebeğe özeldir.
Öğle öğününde mevsime uygun olan kolay hazmedilecek ve allerji yapma riski düşük sebzeler ile başlamayı , evde mayalanmış yoğurt, en son meyve verilmesini öneriyorum. Meyve ile başlanan çocuklarda genelde sebzeyi red söz konusu olabiliyor.
1-SULU SEBZELİ KÖFTE
Malzemeler:
Gr kuzu kıyma
2 Yemek kaşığı pirinç
Bir tutam kimyon
Biraz sızma zeytinyağı
1 yemek kaşığı un
1 tane patates
1 tane havuç
Çeyrek kereviz
1 küçük soğan
1 tane yumurta sarısı
Yarım limon
Tarifi:
Köfte için; bir kap içerisine kıymayı, yıkanmış olan pirinçleri, küçük küçük doğramış olduğumuz soğanları ilave edip güzelce yoğuruyoruz. Yoğurduğumuz köfteyi buzdolabında on dakika kadar dinlendiriyoruz ve ardından tüm malzeme bitene kadar ufak ufak toplar halinde şekil veriyoruz. Köftelerin tamamının üzerine gelecek şekilde un serpiyoruz.
Diğer yandan tencerede kaynayan suya havuç, kereviz ve küçük küp küp patatesleri ve köfteyi ekleyerek altını kısıyoruz ve köfteler ile havuçlar pişene kadar pişiriyoruz.
Terbiyesi için; küçük bir kap içerisinde yumurta sarısı ve limonu karıştırıp yemeğin suyundan biraz bu karışıma ilave ediyoruz karıştırıp suyuna ilave ediyoruz
NOT: OLDUKÇA BESLEYİCİ VE SEVİLİYOR
2-Patates Brokoli- Peynir püresi
Patates bir
Brokoli 2 küçük çiçek
Formül süt 60 cc( haşlanıp az suda VEYA BUHARDA ezildikten sonra ilave edilecek
Zeytinyağı 1 yemek kaşığı
İsteğe bağlı kaşar rendesi veya peynir 2 tatlı kaşığı
3-Patates, brokoli, dil balığı püresi
Malzemeler:
Bir adet patates
2 çiçek brokoli
gr dil balığı
2 yemek kaşığı kaşar
30 cc formüla
Tarifi:
Patates ve brokoli buharda pişirin veya bir parmak üzerinde su olacak şekilde su ile
Balığı buharda yada ızgarada pişirin. Üzerine formülayı koyup ezin. Karışımı sebze ile karıştırın. Kaşarı ilave edin. cc formüla ile kıvam verin
4-BLW için gökkuşağı makarnası
Malzemeler:
Bir avuç makarna ( burgu)
Kibrit şeklinde havuç, kırmızı biber, kabak bir çay bardağı
Makarnayı pişirin
Sebzeleri zeytinyağında soteleyin yumuşasın( gerekirse kapak kapatın)
Makarna İle ( süzülmüş) karıştırın
( başka bir gün- kaşar ekleyin)
5 Tatlı patates veya balkabaklı kinoalı kereviz Çorbası
Mazlemeler
3 yemek kaşığı zeytinyağı
1/2 küçük boy soğan, iri küpler halinde doğranmış
1 adet küçük kök kereviz küpler halinde doğranmış
1 adet küçük tatlı patates( veya balkabağı) küpler halinde doğranmış
1 diş sarımsak
1/2 çay bardağı formüla
Bir tatlı kaşığı kinoa
Tarifi:
Zeytinyağını 30 saniye kadar ısıtın. Soğanı ve kök kerevizi, kinoayı ekleyip renkleninceye dek aralıklarla karıştırarak pişirin. Tatlı patatesi veya balkabağını sarımsağı ekleyin, Tüm malzemenin üzerini kaplayacak kadar kaynar su ekleyin ve karıştırın. Su kaynayınca altını kısın. Patateslerden veya kerevizlerden birini çatalla ezdiğinizde tamamen yumuşacık bir kıvamda olduğunu hissedinceye kadar pişirin ve kapatın blenderdan geçirin ve isteğe bağlı formüla koyun
Kıymalı- erişteli yeşil mercimek yemeği
Kabak dolması- pirinç ve kinoalı
Pırasa, nohutlu, havuçlu, domatesli
Yer elması- pirinçli ve havuçlu
Yayla çorbası( yoğurtlu- yumurtalı)
Yukarıda saydığım ek gıdalar verilebilir. Bu dönemde en yaygın görüş, ek gıdaya geçen bebeğin artık anne sütüne veya formül süte daha az ihtiyaç duymasıdır bu yanlıştır. Bebeğin hala ana besini anne sütüdür. Yetersiz veya yoksa formül süttür. Ek besinler ara öğünlerde sadece bebeğin beslenmesine destek olur. Sabah kahvaltısı , öğlen sebze püresi ve yoğurt ve meyveden oluşan ara öğün İle başlanır. 6. Ayda başlanan mevsimine uygun sebzelere 7. Ayda kırmızı ve beyaz et ve balık, 8. Ayda kuzu ciğeri, baklagiller eklenir . Tahıl gurubu, et ve et ürünleri süt ürünleri ve meyve de dengeli şekilde planlanır. Çorbaların bebek beslenmesinde yeri yoktur. Mide hacmini genişletir. İştahsızlık yapar . Çorbadan kasıt püre ve pelte kıvamı olmalıdır.
Her öğünde bir minik bebek kavanozu miktarı veya bir çay bardağı devam etse de öğün sayısı artabilir. Bu dönemde ek gıda öğünü 3’e çıkarılabilir. Tahıl grubu et suyunda ( zenginleştirilen) verilir . Baklagillere başlanır . Mercimek, nohut, börülce, barbunya gibi Bunların pişirilme öncesi suları birkaç kez değiştirilmelidir. Tohumlar ve kuruyemişler ve kuru meyveler eklenir . Sülfür içeren brokoli, lahana, sarmısak, soğan, brüksel lahanası, biber verilmelidir . Yine ayına uygun mevsimine uygun sebzeler ilave edilir. Blender kullanımı olmamalı çatalla ezilerek yedirilmelidir öğünler.
Bebeğinizin sağlıklı gelişimi için onu 2 yaşına kadar emzirmeye devam etmelisiniz. Anne sütüyle beslenmenin mümkün olmadığı veya anne sütü alımının azaldığı durumlarda çocuk devam sütü ile bebeğinizin sağlıklı gelişimini destekleyebilirsiniz.
ayda artık bebeğinizin sizin sofranızda yer alabilir ve az tuzlu, az yağlı ev yemekleri tüketmeye başlayabilir. Bal başlanır. Çilek gibi kırmızı meyveler verilebilir. Patlıcan ve bakla 2 yaşına kadar verilmemelidir. Taze sıkılmış bile olsa meyve sularının bebek beslenmesinde yeri yoktur.
Bebeğe 1 yaşından önce verilmemesi gereken gıdalar nelerdir?
Patlıcan ve bakla 2 yaşına kadar tüketilmemeli. Bal ise 1 yaşına kadar çocuklara verilmemelidir. Yemeklerinizde kesinlikle salça ve tuz kullanılmamalı, baharatlar ayına uygun seçilmeli. Bebeğinizin beslenmesinde en az ilk 1 yıl inek sütü ve keçi sütü de kesinlikle tercih edilmemeli . Ek gıda seçiminde özellikle böbrek fonksiyonları henüz immatür olduğundan 1 yaşın altında tuzdan uzak durulmalıdır. İnek sütü, bal, yumurta beyazı, bakla, sakatat kesinlikle verilmemelidir. Besinlerin günlük , taze ve hijyenik koşullarda hazırlanmasına dikkat edilmelidir. Besleyici özelliğinin düşük olması ve sindirim zorluğu nedeniyle nişastadan uzak durulmalıdır. Pastörize olmayan süt ürünleri , hazır çorba ve muhallebiler, bulyon tarzı tatlandırıcı ve lezzet vericiler, hazır pişirilmiş tavuk ve et , katkı maddeleri içeren veya genetiği değiştirilmiş gıdalar ve aşırı baharat verilmemek şartıyla bebeklere 13 . Aydan sonra özel tamamlayıcı besin hazırlanmasına gerek yoktur. Aile sofrasında olan yemeklerden dengeli ve yeterli miktarlarda yiyebilirler.
Bebek bisküvilerinin bebek beslenmesinde yeri yoktur. Ancak beslenme çocuğa özel ihtiyaçları doğrultusunda planlanmalıdır. Bu sebeple yedirilmesi mutlak şeyler başka türlü tüketilemiyorsa evde ve mutlaka sağlıklı ve zenginleştirilmiş şekilde bebeğe özel hazırlanabilir. Kavanoz mamalarına gelince evde günlük kullanımda bebek beslenmesinde tercih edilmemeli hijyenik olarak evde taze taze yapılmalıdır. Ancak seyahat, tatil vs dönemlerde saklama ve hijyenik pişirme koşulları sağlanamaz ise ve doktor önerisi olursa kullanılabilir.
Yoğurt çok önemli bir probiyotiktir ve bebek beslenmesinde çok faydalı bir gıdadır.
Günlük pastörize süt ve doğru maya ile evde mayalanmalıdır. Pastörize sütte yoğurt mayalama için sütü yaklaşık dereceye kadar ısıtmak yeterlidir. Parmağınızı içine soktuğunuzda yanmayacağı kadar bir ısıda veya termometremiz yoksaTaze mayaladığımız yoğurdu 3 günden sonra kesinlikle tüketmemek bebek sağlığı açısından daha uygun olur.
Laktoz nedeniyle inek sütünü bebekler sindirmekte zorlanırlar. Ancak süt yoğurda dönerken yapısı değişir. Laktoz intoleransı olan bazı çocuklar süt içemezken, yoğurt yiyebiliyor. Yine de çocuğunuzda laktoz intoleransı varsa, yoğurt vermeden önce çocuk doktoruna danışılmalıdır.
6. Ay ile beraber başlarız . Kış meyveleri: 6. Ayda Elma, muz, ayva, armut ( kış armudu) 8. Ayda-Nar, trabzon hurması, kivi, mango, ananas, 2. Ayda-Kestane, portakal, mandalina, greyfurt
Yaz meyveleri: 6. Ayda Şeftali, kayısı
monash.pw-Kiraz, vişne, can erik, mürdüm eriği, üzüm, mango, ananas, yeni dünya
Ayda-Çilek, dut, yaban mersini, incir
Özellikle balık, meyve ve sebze seçimi mevsime uygun olmalıdır. Konserve özellikle hazır konserve ürünler tercih edilmemelidir. Mevsimine uygun olmayan seçimlerin hem besleyici değerleri düşük hem de allerji yapma potansiyelleri yüksektir.
Çocuğun yaşına göre porsiyon ayarlaması nasıl yapılır?
Porsiyonlar ek gıda dönemi çocuk, okul öncesi , okul çağı, ergenlik dönemi, spor yapan çocuk vs durumlarda değişir bu sebeple beslenme çocuğa özel olmalıdır.
3 porsiyon süt ürünü- (bir su bardağı süt/ yoğurt )
porsiyon tam tahıl
(1 porsiyon: yarım dilim ekmek/ yemek kaşığı pilav ya da makarna/ kaşık pişmiş yulaf)
porsiyon meyve
(1 porsiyon: kuru (kayısı) meyve /yarım meyve)
1- 2 porsiyon sebze
(1 porsiyon: 3 çorba kaşığı)
2 porsiyon protein
(1 porsiyon: 1 yumurta/1 büyük köfte ya da avucu kadar balık/tavuk /3 çorba kaşığı yeşil mercimek , kuru fasulye gibi baklagiller
Şeklinde kabaca ayarlanabilir ancak her yaşın ihtiyaçları farklı olur.
Düzenli öğünlerini sağlamak önemlidir Mutlaka kahvaltı ve ara öğün yapılmalıdır, çünkü çabuk acıkan çocuk daha fazla miktarda karbonhidrat isteyecektir. Ayrıca hızlı monash.pwn öğün atlayan çocuğa açken , abur-cubur sunmayın. Mutlaka süt-yoğurt, et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, peynir, ekmek(tam buğday, siyez), makarna, bulgur, yulaf vb. sebze-meyve, kuru yemiş, zeytinyağı, bir miktar tereyağı ihtiyacı oranında gün içinde verilmelidir. Yeterli besini alamayan çocuk enerjisini boş kalorili gıdalardan sağlamak monash.pw mutlaka bulundurulmalıdır. Hem vitamin ve mineral açısından destek sağlar hem de fazla yemesini engeller.
Çocukların günlük ihtiyacı doğrultusunda yeterli su içmesine özen gösterilmelidir. Hatırlatılmalıdır. Ayrıca meyve suyu yerine meyvenin kendisi tercih edilmelidir. Böylelikle lif alır, prebiyotikten zengin beslenir.
Çocuğa yeme alışkanlarında örnek olunmalıdır.
İki yaşına kadar yarım yağlı süt ve ürünleri tercih etmemek gerekir.
Taze taze, hijyen kurallarına uygun şekilde hazırlanmalı. İyi yıkanmalı hem enfeksiyon ajanlarından hem de tarım ilaçlarından arındırılmalıdır. Uygun pişirme teknikleri uygulanmalıdır. Ne kadar az blender kullanılırsa, bebeğiniz pütürlü gıdalar yemeğe o kadar çabuk alışacaktır. Bu kullanım dozunu ebeveyn iyi ayarlamalıdır.
6. ayda katıya yakın püre verilmeli , sulu çorba tercih edilmemelidir.
ayda ezilmiş, kıyılmış, rendelenmiş.
ayda ise doğranmış, küp şeklinde ve taneli besinlere geçilmelidir. BLW dediğimiz parmak besinleri kendisi yemeye başlamalıdır.
ayda aile sofrasındaki besinlerin ezilmiş parçalanmış hali ile yemelidir.
Bebeklerin mide kapasiteleri küçüktür. Bu nedenle yüksek enerjili, yeterli protein ve besin ögesi içeren besinlerin seçilmesi ve zengin içerik yaratılması uygundur.
Ek gıdalara geçildiğinde en büyük yapılan hatalardan birisi anne sütü ve formül süt miktarını uygunsuz şekilde azaltmaktır. Ek gıdalara geçildikten sonra anne sütüne temel besin kaynağı olarak devam edilmelidir. İki, iki buçuk yaşına kadar da kilo, iştah ve yeme bozukluğu yoksa emzirmeye de devam edilmelidir.
12 ay-2 yaş döneminde yine bebek her istediğinde emzirilmeye devam edilmeli, günde 4 kez, her seferinde 1 çay bardağı/ 1 su bardağı ve/veya 1 kase olmak üzere, yemeklerden (uygun baharatlı, çok az tuzlu ve sağlıklı yağlarla yapılmış) verilmelidir. Et ve meyve porsiyonlarının günlük olarak onların avucu kadar olduğu unutulmamalıdır. Çorbalar katı ve zenginleştirilmiş olmalıdır. Meyve sularından uzak durulmalıdır.
Tamamlayıcı besinleri bebeğe verirken kaşık ya da bardakla besleme yöntemi kullanılmalı, biberon kullanılmamalıdır. Hazırlanan ek besinler eğer hemen yedirilmeyecekse ve buzdolabında muhafaza edilemeyecekse 2 saat içinde tüketilmelidir.
Bebek hastalığında bir miktar iştahsız olması çok normaldir. Bu sürede ve sonrasında, emzirilmeye devam edilmeli, aldığı sıvı gıda miktarı arttırılmalıdır. Az ve sık beslenmelidir.
Eğer anne sütü yok ise en az 18 ay formül süte devam edilmeli, ay olana kadar inek sütünün kendisi doğrudan verilmemeli fermente ürünleri kullanılmalıdır.
Sabırlı olunmalı, ceza ve ödül verilmemelidir. Aşırı tepkilerden kaçınmak gerekir. Bebekler bazen kendilerine ilk kez sunulan besini yemeyi reddedebilirler. Bu o besinin sevilmediği anlamına gelmez. Sunulan besin hem ayına uygun içerikte ve kıvamda olmalıdır. Bu durumda bebeğin yemeyi reddettiği besini bir kaç gün sonra tekrar denemek gerekir. Tekrar redderse 3 sefer daha ayrı günlerde ve 15 gün sonra tekrar en az 3 sefer denemek yararlı olacaktır. Sevmediği gıdayı sonraki dönemlerde tekrar sunmak dışında seçilen gıda ailenin fertlerinin de tükettiği şeyler olmalı. Bazen sunum veya pişirme şeklini değiştirmek de sevmezse ve reddederse yiyeceği, faydalı olabilir.
Bebeğinizde başardım duygusunun gelişimini sağlar BLW .Haz duygusu gelişir. Kendisi yer ve istediği kadar yer. Özgür iradesi gelişir. Doyduğunu veya fazla geleceği için son vermesi gerektiğini hisseder ve uygular. Dokunsal, görsel yetileri gelişir ve el ve koordinasyon becereleri kazanır. Buharda pişirdiğiniz sebze, iki parmağınız arasında kolayca ezilir olmalıdır ki henüz hiç veya tüm dişleri çıkmamış bebeğinizin damak ve diş etlerini rahatsız etmesin. Elma , armut, hurma gibi sert meyveleri de biraz buharda yumuşatırsak aynı şekilde bebek için konforlu olur. 8. Aydan önce BLW yani bebek önceliğinde beslenmeyi olası asiprasyon riski ve ev kazaları açısından önermiyorum.
Ayda yumurta sarısı, avokado, ev yapımı peynir, ıhlamur
Ayda ceviz, bebek reçeli, krep, pankek, zeytin, salatalık
Ve 9. Aylarda kuru üzüm, hurma, ev yapımı bebek keki, ev yapımı bebek bisküvisi , yulaf pişirilebilir Aydan sonra domates, yumurta beyazı çok az açılabilir. Omletler, mıhlama yapılabilir.
Ek gıda sürecine anneler nasıl hazırlanabilir? Nelere ihtiyacımız var? Alışveriş tavsiyeleri alabilir miyiz sizden?
Mama sandalyesi
Bilinçli bir alışveriş gerekiyor. Özellikle mama sandalyesi. Ek gıdaya geçişte listemizin başında yer almalıdır. Ergonomik,koltuğu kademeli yatabilir şekilde ayarlanır olmalıdır. Mutlaka emniyet kemeri takılmalıdır.
Cam rende
meyve ve sebzeleri pütürsüz hale getirmemizi sağlar, pek çok bebek mağazasında bulabiliriz. Rendenin cam olması yiyeceklerin vitamin ve mineral gibi kayıplarının olmaması açısından önemlidir.
Önlük ve mama tabağı
Önlük ,mama tabağı seçimi de önemlidir. Plastik tercih edilmemelidir. Yıpranma olduğu zaman yenisi ile hijyen açısından değiştirilmelidir. Kolay yıkanabilir olmalıdır. Besinleri saklamak için cam saklama kapları uygundur.
Bebeğiniz için seçeceğiniz mama tabaklarının masaya yapışan, tabanı vakumlu tabaklar olması, her şeyi bu dönemde fırlatmaktan ve keşfetmekten hoşlanan bebek için hayatı kolaylaştırıcı bir çözüm olacaktır. Silikonlu mama kaşığı da iyi olur.
Kullanacağımız mama kaşıklarının silikon uçlu olmaması ilk etapta damağını acıtabilir, metal kaşığa karşı reaksiyonu olabilir tepki gösterebilir ve kendisinin de güvenli şekilde kullanması açısından ömonash.pw termosları ile özellikle dışarıya çıkarken, öğünü muhafaza etmek
açısından kullanışlı olur.
Sebzeleri buharda pişirmek en sağlıklı yöntem
Sebzeleri buharda hazırlayarak bebeğinize sunmanız en sağlıklı olandır. Çünkü bu sayede besinlerin vitamin değerini korumuş olursunuz. Ancak tel bir süzgeç ya da metal kevgirler yardımıyla da buharda pişirme yapılabilir. Mutlaka buharda pişirme makinesine gerek olmayabilir. Alıştırma bardakları, pipetli bardaklar hem sevimli hem güvenli olursa beslenme saatleri mutlu geçirilen anlar haline gelir . Deepfreeze için saklama kapları et suyu etleri muhafaza etmek için faydalı olabilir
Uzm. Dr. Efsun Sızmaz
2 Mart yılında İzmir’de doğdu. Lisans öncesi eğitimlerini tamamlayarak yılında Çukurova Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümünden mezun oldu. Daha sonra yılında Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesinde Tıp eğitimini derece ile tamamlayarak “Tıp Doktoru” ünvanını kazandı. İhtisasını Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bilim Dalında tamlayarak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı ünvanı aldı. ’de Hacettepe Üniversitesi Çocuk Nörolojisi Gelişimsel Tarama Testi Uygulayıcı Eğitimi, ’da Amerikan Kalp Cemiyeti, Amerikan Pediatri Akedemisi “Çocuklarda İleri Yaşam Eğitimi” ‘de Pediatrik Dermatoloji Eğitimlerini aldı. ’de Kadir Has Üniversitesi Aile Danışmanlığı, Öğrenci Koçluğu ve NLP sertifika programını bitirdi. Beslenme ve Sağlıklı Yaşam Danışmanlığı da vermekte olan Dr. Efsun Sızmaz halen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı ve Öğrenci ( çocuk, ergen ) Koçu ve Aile danışmanı olarak çalışmaktadır. Evli ve bir çocuk annesidir.