Tarçını genellikle tatlıların üzerine serptiğimiz bir süsleme aracı gibi düşünürüz. Daha çok toz şeklinde tüketilen tarçının aslında yüzyıllardır yaprak, çiçek, meyve ve ağacının köklerinden elde edilen ekstratları tıpta kullanılır. Tarçının beslenmede de yeri vardır.
Tarçın, tarçın ağacının gövdesinin soyulup bu kabukların kurutulması ile elde edilen bir baharattır. Tarçının 4 farklı türü mevcuttur. Seylan tarçın olarak bilinen ve Sri Lanka’da “cinnamomum verum” ağaçlarından elde edilen tarçın, ‘gerçek tarçın’ olarak kabul edilir. Son yıllarda Çin tarçını olarak bilinen “cinnamomum cassia” adlı tarçın sağlıklı Seylan tarçını ile karıştırılır. Seylan tarçında eser miktarda bulunan kumarin, Çin tarçınında çok miktarda bulunur ve kanserojen olduğu belirtilir. Seylan tarçını açık renkli ve ince katmanlıdır. Bu sebeple daha kolay kırılır. Çin tarçını ise odunsu yapısıyla dikkat çeker. Koyu renkli olup kalındır, içi Seylan tarçınının aksine boştur ve kolay kırılmaz. Çubuk tarçın satın alırken bu ayrımı kolaylıkla yapabilirsiniz. Ancak toz tarçın alırken güvendiğiniz markaları tercih edin ve toz da olsa rengine mutlaka bakın.
Tarçının faydaları sıklıkla diyabet hastalığı ile bağdaştırılır. Kan şekeri dengelemeye yardımcı olması tarçını diyabet hastaları için değerli yapar. Ancak tarçının sağlığa daha pek çok faydası vardır.
Diyabet Hastalarının Dostu Olabilir
Tarçının faydalarını anlatmaya tip 2 diyabet hastalığından başlayalım. Araştırmalar, son yılların en yaygın metabolik hastalıklarından olan bu hastalıkta tarçının olumlu etkiler yarattığını söylüyor. Tarçın, tip 2 diyabeti yönetmeye iki farklı şekilde yardımcı olur. Tip 2 diyabetlilerin kan şekerinde düşmeyi sağlayabilir. Bir de insülin direncini engellemeye yardımcı olur. Araştırmalar, tarçının açlık kan şekerini yüzde 29 düşürdüğünü belirtiyor. Tarçın, doğrudan kas hücreleri üzerinde çalışır ve şekerin kanda durmayıp enerjiye dönüşmesini sağlar. Kısacası kan dolaşımını hızlandırır. Amacı insülin duyarlılığını arttırmaktır. Şeker kanda gezerek zamanla diyabet ve diğer sağlık problemlerine neden olur. Bu duyarlılığı yaratmak önemlidir. Tarçın bu noktada reseptörleri onararak insüline yanıt verilmesini sağlar. İnsülin duyarlılığındaki artışla birlikte şeker seviyeleri normale döner.
Tarçın, komplikasyonları, morbidite ve metabolik sendrom sebebiyle ölümleri düşürmede etkili olabilir. Bunu obezite ve kan basıncını (tansiyon)mdüşürerek sağlayabilir. Ancak bununla ilgili daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kötü Kolesterolü Düşürmeye Yardımcı Olabilir
Herhangi bir metabolik rahatsızlığınız olmasa bile tarçının faydalarından yararlanmak isteyebilirsiniz. Tarçın, glukozu iyileştirme, açlık kan şekerini düşürme, trigliseridleri azaltma, LDL (kötü) kolesterolü ve total kolesterolü düşürme gibi olumlu etkiler gösterebilir. Tüm bu etkiler diyabet hastaları, muhtemel diyabet hastaları, kolesterol problemi olan ya da olması muhtemel kişiler için umut vericidir. Tarçının HDL (iyi) kolesterolü de yükseltmesi LDL kolesterolün vücuttan atılmasına yardımcı olur. Düzenli tarçın tüketimi, yemeklerden sonra yükselen kan şekerindeki artışı yavaşlatarak yağlı yemeklerin etkilerini de hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak bu, her zaman aşırı yağlı yiyecekler yiyip tarçın tüketerek bu dengeleyeceğiniz anlamına gelmez. Kalp damar sağlığınız açısından tarçını beslenmenize ekleyebilirsiniz. Tarçın doğal tadı sayesinde şeker bağımlıları için iştah kesici olarak tüketilebilir.
Anti-Mikrobiyal Özellikler Gösterir
Tarçının mantar, bakteri ve viral elementlerle savaştığı kanıtlanmıştır. Bu sebeple de soğutma sistemi olmadığından Orta Çağ’dan beri tarçın hem tatlı hem tuzlu yiyeceklerde kullanılmıştır. Aslında bu baharatın tüketim mevsimi yoktur. Tabii en çok sonbahar ve kış aylarında daha çok tüketilir. Uzmanlar, bu kokulu baharatın akciğer enfeksiyonlarına karşı da koruyucu olduğunu söyler. Tarçın, mukusun temizlenmesine yardımcı olur ve dolaşımı teşvik ederek akciğerlerin rahatlamasını sağlar. Soğuk algınlığı, bronşit ve grip gibi durumlarda faydalı olabilir. Antimikrobiyal özellikle göstermesi, HIV virüsü ile savaşmada da yardımcı olabilir. Ayrıca antimikrobiyal etkisi tarçını vajinal mantar enfeksiyonlara karşı da değerli bir besin haline getirir.
Alzheimer Hastalığında Destek Kuvvet
Alzheimer ve Parkinson, son yıllarda yaygın hale gelmesiyle dikkat çeken hastalıklar oldu. Bu hastalıkların tamamen tedavi edilememesi nedeniyle semptomlarını kontrol altına almak önemlidir. Bu hastalıklarla mücadelede tarçın tüketimi olumlu bir katkı sağlayabilir. Çünkü tarçının nöronlara yardımcı olduğu ve motor işlevleri geliştirdiği bilinir.
Anti-Kanser Etkisi Olabilir
Tarçın, kanser karşıtı özelliklere sahip olabilir. Antioksidan zengini tarçının inflamasyonu azaltarak serbest radikallerin vücuda zarar vermesini önlediği, böylelikle kanser ve diğer hastalıkların önüne geçtiği söylenir. Yapılan alışmalarda tarçın ekstratının kanserli hücrelerin büyümesini yavaşlattığı ve kanserli hücrelerin ölümüne neden olduğu belirtilir. Ancak henüz çalışmalar yetersizdir. Erken araştırmalar tarçının özellikle akciğer ve mide kanserlerinde etkili olabildiğini söylüyor.
Ağrıları Dindirebilir
Tarçın, hem sistemik hem de spesifik inflamasyonu azaltmada yardımcı olabilir. Sistemik inflamasyon kronik hastalıklarda artışa neden olan önemli bir sorundur. Düzenli tarçın tüketmek, sistemik inflamasyonun önemli ölçüde azalmasına katkı sağlayabilir. Ayrıca spesifik inflamasyonun azalması, artrit ağrıları, baş ağrıları ve diğer ağrıların dindirilmesi anlamına gelir. Bu aynı zamanda tarçının kan dolaşımını arttırmasının bir sonucudur.
Kadınların Tarçın Tüketmesi Faydalı Olabilir
Kadın hastalıklarından polikistik over sendromu, semptomları yönetilmesi gereken bir hastalıktır. Tarçın bu yolda destekçi olabilir. Polikistik over sendromu yaşayan kadınlar, kilo almaya meyillidir. İnsülin direncinin yönetimi bu noktada önemlidir. Bir araştırmaya göre, tarçın polikistik over sendromu olan kadınlarda insülin direncini azaltıyor. Tarçın, ağır adet kanamalarının da hafifletilmesini sağlamaya yardımcıdır.
Böcek Savar
Tarçın doğal bir böcek ilacı olabilir. Tarçın yağı özellikle bazı akarlara karşı doğal bir böcek kovucudur. Ancak bununla ilgili daha çok araştırmaya ihtiyaç var.
Toz tarçının faydaları saymakla bitmez. Bunlardan faydalanmak için toz tarçını yemeklerinizle, içeceklerinizle ve sağlıklı tatlılarınızla birlikte tüketebilirsiniz. Toz tarçınla sağlıklı smoothie, pancake ve krep gibi ürünler yapabilirsiniz. Yine yulaf tüketirken ilave edebilirsiniz. Hem lezzetini hem de kokusunu verecektir. Çubuk tarçının faydaları da aynıdır. Çubuk tarçını bitki çaylarınızın içine atabilirsiniz. Ancak tarçını çayınızın içinde uzun süre bırakmayın, acı bir tat bırakabilir. Kabuk tarçının faydaları daha çok çaylarla alınabilir. Direkt olarak tarçın çayı yapabilirsiniz.
Tarçını bayatlamaması için ağzı sıkıca kapatılmış bir kavanozda, serin ve kuru bir yerde saklayın. Tarçının paketini açtıktan sonra mutlaka ağzı sıkı kapattığınızdan emin olun. Hem toz tarçını hem de çubuk tarçını bu şekilde saklamalısınız.
Günde 1 tatlı kaşığı kadar tarçın tüketilebilir.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Tatlının saatine dikkat
Ramazan sonrası bayramın ilk günü güzel bir kahvaltı yapmak gerekiyor. Protein ağırlıklı yani peynir, yumurta ve sütün olduğu bir kahvaltı yapmak sağlıklı bir tercih olacaktır. Bunun ardından öğle ve akşam yemeklerini düzenlemelisiniz. Öğlen et tüketiyorsanız, akşam yemeği tercihiniz sebze olmalı. Ramazan ayında kan şekeri dengesi bozuldu. Kan şekerini dengelemek için mutlaka bu süreçte ara öğün yapın. Ara öğün terciniz de meyve, süt, yoğurt, kuruyemiş olabilir.
En çok merak edilen ise Ramazan Bayramı'nda tatlı tüketimi. Tatlının porsiyonu ve tüketildiği saat çok önemli. Baklava tüketecekseniz 3 dilim ile sınırlandırmalısınız, sütlü tatlı ise 1 kase tüketilmelidir, bunu kare bitter çikolata ile değiştirebilirsiniz. Saat terciniz akşamüstü olmalıdır. Bazı yörelerde daha tok tutması ve şekeri dengelemesi için baklavanın yanında ayran ya da süt ikram edilir. Gün içinde içeceğiniz bir bardak yeşil çay da antioksidan içeriği bakımından etkili olacaktır.
Bu karışımla tatlı krizini bastırın
Önceki senelerde misafirliklerde dikkatli olun, yeri geldiğinde ikramı geri çevirin uyarısında bulunuyorduk. Bu sene misafirlik söz konusu değil. Tatlı ve hamur işi tüketimini daha kontrol altına alabiliriz. Tatlı kontrolünü sağlamak adına tarçını öneriyoruz. Akşam yatmadan bir bardak suyun içine bir adet çubuk tarçın, 2 karanfil, 1 dilim limon ekleyin. Sabah kalkar kalkmaz bu suyu için. Bu gün içindeki kan şekerini kontrol altına almanızı sağlar, tatlı ihtiyacını bastırır.
Meyve deyip geçmeyin
Sağlıklı kilo vermede yüzde 70 beslenme, yüzde 30 ise spor etkili. Beslenmenin önemi çok büyük. Karbonhidratı azaltarak protein, sebze ve meyve ağırlıklı beslenin. Akdeniz tipi beslenmeye geçmeniz gerekiyor. Bunu sporla desteklemeniz şart. Karantina süreci ve ramazan ayı ile birlikte çok hareketsiz kaldık.
Bu süreçte evde yapılacak egzersizlere de yönelmeniz gerekiyor. Su tüketimi de çok önemli. Ramazan ayında su tüketimi azaldı. Günde litre su içmelisiniz. Sıcaklığın da arttığı şu günlerde su tüketime dikkat edin. Yaz geldi meyve çeşitliliği arttı. Ancak meyce deyip geçmeyin porsiyon kontrolüne dikkat edin. Çünkü erik, çilek masum görünüyor ancak 12 erik, 10 çilek şeklinde tüketmeliyiz. Yanında çiğ fındık, badem ya da ceviz tokluk süresini artıracaktır.