Şeker Hastası Için Diyet

Tip 2 Diyabet Hastaları Ne Yemeli Ne Yememeli?

Toplumun önemli bir kesimini etkileyen tip 2 diyabet, insüline bağlı olmayan şeker hastalığı türüdür. Bilindiği üzere diyabetin tip 1 ve tip 2 olmak üzere 2 çeşidi vardır. Tip 1 diyabet insüline bağlı gelişen diyabet hastalığıdır. Vücutta yeterli miktarda insülin salgılanmaması nedeniyle ortaya çıkar. Genellikle çocukluk çağında başlar.

Tip 2 diyabeti oluşum mekanizması ise daha farklıdır. Vücutta insülin üretimi vardır; ancak insülin reseptörleri bozulduğu için hücrelere glikoz girişi sağlanamaz. Bu durumda glikoz kanda kalır ve kandaki şeker seviyesi yükselir.

Şeker hastalarının tüketebileceği denenmiş lezzetler için: Diyabetik Tarifler

Tip 2 diyabet genellikle orta yaş üstü ve kilo problemi yaşayan kişilerde görülür. Oluşum dinamikleri bakımından tip 2 diyabetin bir yaşam şekli hastalığı olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla yaşam şekli değişiklikleri, doğru beslenme ve düzenli egzersiz tedavinin ilk basamaklarını oluşturur.

Bu yazımızda sizler için tip 2 diyabet hastalığını mercek altına aldık ve “tip 2 diyabet beslenmesi” nasıl olmalı sorusuna yanıt aradık. Ayrıca tip 2 diyabetliler için örnek tip 2 diyabet diyet listesi hazırladık.

Tip 2 Diyabet Diyet Listesi – Örnek Menü

• Özellikle son yıllarda yapılan araştırmalarda; obezite ve yanlış beslenme alışkanlıkları nedeniyle diyabetin görülme oranının arttığı gözlenmiştir.
• Kan şekerinin düşmesi veya yüksek olması çok tehlikelidir. Tip 2 diyabet tedavisindeki amaç kan şekerini olması gereken seviyeye getirmek ve dengede kalmasını sağlamaktır.
• Böylelikle tip 2 diyabetin neden olduğu komplikasyonlar azalır ve hastalığın ilerlemesi engellenir. Kan şekerinin normal seviyede olması hastalığın organlara verdiği zararı en az seviyeye indirir. Dolayısıyla tip 2 diyabetin en önemli tedavisi beslenme şeklinin düzenlenmesidir.
• Tip 2 diyabet beslenme listesi doktor ve diyetisyenler tarafından düzenlenmektedir. Uzmanlar tip 2 diyabetlilere özellikle şekerden uzak, dengeli ve sağlıklı beslenmelerini önermektedir.

Tip 2 diyabet yemek listesi hazırlamak ve öğünlerini düzenlemek isteyenler için bir günlük örnek menü hazırladık. İşte detaylar…

21 Günlük Şeker Diyeti Listesi, Nasıl Yapılır?

Tip 2 diyabetliler için bir günlük örnek menü:

Kahvaltı

• 1 adet haşlanmış yumurta veya az yağda pişirilmiş omlet
• 1 kibrit kutusu büyüklüğünde az yağlı beyaz peynir
• 2 dilim tam buğday ekmeği
• 1 orta boy domates
• Salatalık, roka, maydanoz vb. yeşillikler
• 2 adet ceviz veya 6-7 adet az tuzlu zeytin

Ara Öğün

• 1 porsiyon meyve
• 1 bardak ayran

Öğle Yemeği

• 1 porsiyon bakliyat veya zeytinyağlı sebze yemeği
• 2-3 dilim kepekli ekmek
• 1 kase ev yapımı yoğurt
• Mevsim yeşillikli salata

Ara Öğün

• 1 dilim az yağlı peynir
• 1 dilim tam buğday ekmeği

Akşam Yemeği

• 150 gram balık, kırmızı veya beyaz et
• 1 kase ev yapımı yoğurt veya bir bardak ayran
• 2 dilim tam buğday ekmeği
• Mevsim salatası

Yatmadan Önce

• 1 porsiyon meyve
• 1 bardak yarım yağlı süt

Açlık Kan Şekeri Kaç Olmalı? 7 Soruda Tüm Merak Ettikleriniz

Tip 2 Diyabet Beslenme Tedavisi

Diyabet hastaları nasıl beslenmelidir? Gelin diyabet hastalarının beslenmesini düzenlenemeye yardımcı olacak kuralları birlikte inceleyelim:

• Tip 2 diyabet hastaları ideal kiloda kalmaya özen göstermeliler. Zayıflamak isteyen diyabet hastaları diyetisyenin önerdiği beslenme listesi ile ideal kiloya rahatlıkla ulaşabilir. Ayda en fazla 2-4 kilo vermeleri önerilmektedir. Daha hızlı kilo vermek kan şekeri dengesinin bozulmasına neden olacağından bu konuda da dikkatli olmaları gerekir.
• Glisemik indeksi yüksek olan besinlerden kesinlikle uzak durulmalıdır. Bu besinler kan şekerinin yükselmesine neden olur.
• 3 ana, 3 ara öğün şeklinde beslenmelilerdir. Yaş, boy, kilo, metabolizma hızı gibi faktörler göz önünde bulundurularak günlük alınması gereken karbonhidrat, yağ ve protein dengesi planlanmalıdır.
• Ara öğünlerde protein ve karbonhidrat içeren besinler bir arada tüketilmelidir. Galeta, peynir, yoğurt, ayran, kuru yemiş ve meyve gibi besinler tercih edilebilir.
• Ara öğünlerde kalsiyum içeren besinlere yer verilmesi çok önemlidir. Böylelikle kan şekeri dengelenmiş olur. Bu nedenle her öğünde ayran, ev yapımı yoğurt veya süt gibi kalsiyum kaynağı besinlere az miktarda da olsa yer verilmelidir.
• Glisemik indeksi düşük besinlere yer verilmelidir. Beyaz ekmek yerine tam buğday veya çavdarlı ekmek, beyaz pirinç yerine ise bulgur tüketilmelidir.
• Her öğünde mutlaka salata ve tam buğday ekmeği tüketilmelidir.
• Tereyağı yerine zeytinyağı tercih edilmelidir.
• Kızartma, fast food besinler, katkı maddeli paketli yiyecekler ve şekerden uzak durulmalıdır.
• Her gün en az 2 litre su içmeye özen gösterilmelidir.
• Tatlı isteğini bastırmak için tarçından destek alınabilir. Yoğurt, meyve ve sulara tarçın ekleyerek tatlı krizleri ile başa çıkılabilir.
• Salam, sosis, sucuk gibi şarküteri ürünlerinden uzak durulmalıdır.

Tip 2 Diyabet Belirtileri Nelerdir?

Tip 2 diyabet rahatsızlığının en yaygın görülen belirtileri şu şekilde özetlenebilir:

• Ağız kuruluğu
• Sık sık susama hissi
• Çok su içme
• Sık idrara çıkma
• Açlık hissi
• Uzun süreli açlıkta el ayak titremesi
• Çok yemek yenmesine rağmen zayıflık veya halsizlik
• Kuru, kaşıntılı ve hassas bir cilt
• Cilt yaralarının geç iyileşmesi
• Sık enfeksiyon geçirmek
• Ellerde ve ayaklarda karıncalanma şeklinde tabir edilen uyuşma
• Bulanık göre (bazı vakalarda)

Tip 1 ve Tip 2 Diyabet Arasındaki Fark Nedir?

• Tip 1 ve tip 2 diyabet arasındaki farklar hem hastalar hem de hasta yakınları tarafından merak ediliyor. Bu iki hastalığın ismi birbirine benzer olsa da, aralarında ciddi farklılıklar vardır.
• Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üretemez hale gelmesi nedeniyle oluşur. Genellikle otoimmün sorunlar pankreasın insülin üretmesini engeller. Tip 1 diyabetin tedavisinde insülin kullanımı şarttır. Tip 1 diyabet hastaları insülin tedavisi uygulamadan hayatlarını idame edemezler.
• Tip 2 diyabet ise genetik faktörler nedeniyle gelişen insülin direnci ve insülin salgılama bozukluğu sonucunda oluşur. Tip 2 diyabetin görülme oranı daha fazladır. Toplumdaki diyabet hastalarının neredeyse yüzde 90’ı tip 2 diyabettir.
• Tip 2 diyabet geçmiş yıllarda erişkin tip diyabet olarak adlandırılmaktaydı. Bunun sebebi ise, bu rahatsızlığın genellikle kilolu ve orta yaşı geçen kişilerde görülmesiydi. Tip 1 diyabet ise genellikle çocukluk çağında ortaya çıkması nedeniyle jüvenil tip olarak adlandırılmaktaydı. Günümüzde ise tip 1 diyabetin daha ileri, tip 2 diyabetin ise daha erken yaşlarda görülebildiği bilinmektedir.
• Tip 2 diyabet hastalarında yaşam tarzı değişiklikleri, beslenmenin düzenlenmesi ve egzersiz tedavide önemli bir etkiye sahiptir. Bunların yanı sıra doktor gözetiminde oral antidiyabetikler kullanılır.
• Tip 2 diyabet hastalığının tedavisinde genellikle insülin tedavisinin yeri yoktur. Ancak tip 2 diyabetin ilerleyen dönemlerinde hastaların insülin salgılama kapasitelerine azalma meydana gelebilir. Bu durum hastaların tip 1 diyabetlilere benzer şekilde belirtiler göstermesine yol açar. Bunun yanı sıra ileri safhalarda böbrek fonksiyonlarındaki kayıplar ve karaciğer yetersizliği oluşabilir. Böyle durumlarda insülin tedavisi uygulamak şart olabilir.

11 Soruda Diyabet (Şeker Hastalığı) Uzman Doktor Cevaplıyor

Şekeri Ne Düşürür? Kan Şekerini Düşüren, Dengeleyici 12 Besin

Şeker Hastaları Ne Yemeli Nasıl Beslenmeli? En Sağlıklı Tavsiyeler

6 Soruda Diyabette Beslenme, Diyabetliler İçin Muadil Besin Tablosu

Şeker Hastalığına Ne İyi Gelir? Şifalı Bitkiler, Doğal Yiyecekler Listesi

Diyabet yani şeker hastalığı pankreasın insülin salgısının tamamen veya kısmen yetersizliği veya eksikliği sonucunda meydana gelen endokrin bir hastalıktır.. Bunun sonucunda glukoz (şeker) hücrelere girip kullanılamadığı için kandaki değeri yükselir. Yüksek kan şekeri, sinirleri, kan damarlarını ve organları zedeleyerek tehlikeli komplikasyonlara sebep olur.Bu komplikasyonlar; sinir sistemi, böbrekler, göz, kalp ve ayaklarda ciddi sorunlar yaratır.

Şeker hastalarının diyeti hastanın yaşına, boyuna, vücut ağırlığına, fiziksel aktivitesine, sosyo-ekonomik durumuna ve beslenme alışkanlıklarına göre düzenlenmelidir. Bu yüzden diyet kişiye özel olmalıdır.

Kan şekerindeki iniş-çıkışı önlemek için düzenli bir öğün planı oluşturmak çok önemlidir. Karbonhidratlar kan şekerini etkileyen en önemli besin ögesidir. Önemli olan karbonhidrat içeren besinlerin ana ve ara öğünlerde ne miktarda alındığıdır. Kan şekerinde ani düşüş veya çıkışların olmaması için her öğünde yeteri kadar karbonhidrat alınmalıdır. Özellikle öğün öncesi insülin uygulayan veya insülin pompası kullanan hastaların, öğünde aldıkları karbonhidrat miktarına ve kan şekeri düzeyine göre doz ayarlamayı sağlayan karbonhidrat sayımını bilmeleri gerekir.

İlaç ve diyet tedavisi ile kan şekeri seviyesi düzenlenmektedir. Çoğu şeker hastası kilo problemi ile karşı karşıyadır. Buna öğün aralarının fazla uzun tutulması ve bunun sonucunda diğer öğünde fazla yenmesi , iştah kontrolünün sağlanamaması veya sürekli atıştırmalar , tatlı yeme isteklerinin fazla olması neden olabilir. Şeker hastalarının kontrolsüz ve hızlı bir şekilde kilo vermeleri elektrolit kaybı, kan şekeri dengesizliği, diyabete bağlı komplikasyonların hızlı seyretmesi ve ölüm ile bile sonuçlanabilir. Bu nedenle şeker hastaları kilo verme sürecinde diyetisyen kontrolünde olmalıdır.

Şeker hastalarının diyet planı genel olarak şu kurallara uygun olmalıdır:

Düzensiz yemek ya da öğün atlamak kan şekerinin aşırı düşmesine (hipoglisemi), ardından fazla besin alımına bağlı kan şekerinin aşırı yükselmesine (hiperglisemi) neden olabilir.

Peki bunu önleyebilmek için ne yapabiliriz ?

Yeterli ve dengeli beslenmek için her gün 3 ana öğün, 3 ara öğün şeklinde beslenmeye dikkat ediniz.
Ara öğünde şekerli bir besin örneğin meyve tüketiyorsak yarım bardak yoğurt ya da 1 bardak ayran ile tüketmek daha sağlıklı olacaktır.
Şeker hastaları için posa da çok önemlidir . Posanın kan şekerini yavaş yükseltmesi, kan yağlarına olumlu etki göstermesi sebebiyle şeker hastasının beslenmesindeki rolü büyüktür. Günlük beslenmede posayı artırmak için;
Beyaz ekmek yerine tam buğday, çavdar veya kepekli ekmek gibi esmer ekmekler tercih ediniz
Haftada en az 2 kez kurubaklagil tüketiniz
Günde en az 2 porsiyon sebze yemekleri tüketiniz
Öğünlerinizin yanında mutlaka yağsız salata tüketiniz
Meyvenin suyu yerine, meyvenin kendisini yeyiniz
Kabuklu yenilen meyveleri kabuğuyla tüketmeyi tercih ediniz.

Peki nelerden uzak durmalıyız ?

Şeker ve şekerli tatlılar, bal, reçel ,pekmez, hazır meyve suları, pasta, çörek, kek, kurabiye, çikolata, helva gibi besinler kan şekerini çabuk yükselttiği için tüketmemelisiniz.
Yağda kızarmış besinlerden, salam, sosis, sucuk gibi şarküteri ürünlerinden uzak durmalısınız.

Çalışmalar, diyabetli bireylerin ortalama olarak kalorilerinin yaklaşık %45’ini karbonhidrattan, %36-40’ını yağdan %16-18’ini proteinden alması gerektiğini göstermektedir. ADA ( Amerika Diyabet Derneği)’nın önerilerine göre; diyabet hastaları için genellikle en az 130 g karbonhidrat içeren, doymuş yağların toplam kalorinin %7’sinden az olduğu ve çoklu doymamış yağların da aynı oranda olduğu beslenme programı uygun görülmektedir. Haftada 2 veya daha fazla balık tüketilmelidir. Hastaların her 1000 kcal için 14 g lif almaları önerilmektedir.

Kan şekeri değerlerinin korunması; hem kalori alımının kontrolü, hem de kilo kaybı yoluyla sağlanmaktadır. Tip 2 DM hastalarının %80-90’ı obez olduğundan hedef, hastanın kilo vererek hiperinsülinemi ve insülin direncinin azaltılmasıdır. Bunun için kalori kısıtlaması ,ara öğün verilmesi, öğünlerin zamanlamasının ayarlanması, besin değişim listelerinin öğrenilmesi gerekmektedir. Tip 2 diyabetli bireylerin, glisemi, dislipidemi ve kan basıncı değerlerinde iyileşme sağlanması için enerji, doymuş ve trans yağlar, kolesterol ve tuz alımını azaltmalarını ve fiziksel aktivitelerini arttırmaları gerekmektedir.

Gebelerde zayıflamaya yönelik uygulamalar önerilmemektedir, ancak gebelik diyabeti (GDM) olan fazla kilolu veya obez kadınlar için hafif-orta derecede enerji ve karbonhidrat kısıtlaması uygun olabilir. GDM, ilerleyen zamanlarda hem anne hem de bebek için tip 2 diyabet riskini artırır. Annenin doğumdan önce ve sonra kilo kaybının ve fiziksel aktivitesinin artırılmasını hedefleyen yaşam tarzı değişiklikleri yapılmalıdır.

Diyabetin tedavisinde doğru beslenme çok önemlidir. Diyetisyen tarafından hazırlanacak kişiye özel beslenme programı uygulanmalı ve yaşam tarzı haline getirilmelidir.

Hepimizin dikkat etmesi gereken kilolar ve sağlıklı beslenme konusu, birçok açından diyabet hastaları için daha önemli bir yer tutar. Diyabet rahatsızlığı bulunan kişiler için uygulanması gereken diyet programı ve dikkat edilmesi gerekenler genele nazaran biraz daha farklıdır. Fazla kilolardan kurtulmanın daha kritik önem arz ettiği bu rahatsızlıkta, her grup besinin diyet listesinde dengeli bir oranda yer alması oldukça önemlidir. Diyet yapmak isteyen diyabet (şeker) hastaları için dikkat edilmesi gerekenleri ve besinleri sizler için anlatıyoruz.

ŞEKER GEREKLİ ANCAK BASİT ŞEKER OLMAMAK KAYDIYLA...

Sağlıklı bireylerde kanda şeker ve insülin düzeyleri birbirine paralel seyrederken, pankreasta insülin üretiminin azalması ve/ya bunun doku ve organlar seviyesinde yeterli etki gösterememesi durumunda diyabet gelişir.

Diyabet rahatsızlığı gelişen bireylerin birçok besinden uzak durması, tüketirken de dikkatli olması gerekir. Şeker ve şekerli ürünler de bu besinlerden yalnızca biridir. Beynin sürekli olarak enerji harcaması ve bu durumdan kaynaklanan gereksinimin şeker ile giderilebiliyor olması nedeniyle vücudumuz şekere ihtiyaç duyar.

Ancak diyabet hastaları için şekeri kompleks karbonhidratlardan karşılamak çok daha faydalı ve sağlıklıdır. Çünkü kompleks şeker, basit karbonhidratlar gibi kan şekerini aniden yükseltmez. Bu yüzden de glisemik indeksi düşük meyve ve sebzeler tercih edilmelidir.
Bununla beraber diyabetin tedavisi düzenli egzersiz ile sağlıklı ve dengeli beslenmeden geçer. Diyabet hastaları için oluşturulan sağlıklı beslenme programı da kişiye özel olarak hazırlanır.

Bu öğünlerde daha öncede belirttiğim gibi şeker içeren besinlere ölçülü miktarda yer verilir. Bunun nedeni ise vücuda “Sevgili vücudum, kan şekerimi bir anda yükseltmemen için bu tür yiyeceklerden uzak duruyorum!” sinyali gönderebilmektir.

ÖĞÜN SAYISI VE ARA ÖĞÜNLER ÇOK ÖNEMLİ

Diyabet hastalarının beslenme piramidi oluşturulurken öğün sayısı ve saati büyük öneme sahiptir. Çünkü diyabet hastaları için öğün sayısı kan şekerini devamlı dengede tutan, aniden yükselmesini ve düşmesini dengeleyen en önemli faktördür. 

Biz bu yüzden toplamda 3 ana ve 3 ara öğün olmak üzere toplamda 6 öğün öneriyoruz. Son ara öğünün ise yatmadan 2,5 saat önce tüketilmesini tavsiye ediyoruz.

Diyabet hastalarının ara öğünleri yapmaması kan şekerinde düzensizliğe neden olabilir. Bu sebepten ötürü tok hissedilse dahi ara öğünler asla es geçilmemeli, saati gelen ara öğün yapılmalıdır. Bu öğünlerde bir kompleks karbonhidrat ve bir protein beraber alınmalıdır.

DİYET LİSTESİNDE OLMASI VE OLMAMASI GEREKENLER

Diyabet hastaları için diyet süreci belli bir dönemi değil, sürdürülebilir bir yaşam tarzını ifade eder. Bu sebeple diyabet rahatsızlığı bulunan kişiler sağlıklı beslenmeyi bir alışkanlık haline getirmelidir. Sağlıklı beslenmenin en temel koşullarından biri dengeli beslenmenin yanı sıra bol sıvı tüketimidir.

Dolayısıyla diyabet rahatsızlığı bulunanların günde ortalama en az 1,5 litre ila 2 litre arasında su tüketmeleri gerekir. Bitki çayları ise şekersiz olmak şartıyla tüketilebilir. Süt ve süt ürünleri ise az yağlı ya da yağsız olarak tercih edilmelidir. Uzak durulması gerekenler listesinin başında ise elbette sofra şekeri, reçel, bal, marmelat, pekmez, hazır meyve suları, pasta, kek, tatlı, şekerli bisküvi, helva gibi basit karbonhidrat içeren yiyecekler yer almaktadır.

Bunların yanında cips, beyaz ekmek, şekerli içecekler ve alkolden kaçınmak da oldukça önemlidir. Abur cubur ve paketli gıdalardan uzak durarak, atıştırmalık niyetine badem, fındık ve ceviz gibi sağlıklı kuruyemişler tüketilebilir. Protein bazlı yiyecekler de diyabet hastalarının diyet ve beslenme listelerinde önemli bir yer tutar.

Özellikle bakliyat, yumurta ve balık tüketimi protein ihtiyacı bağlamında isabetli tercihlerdir. Bunların yanında ıspanak ve lahana gibi lifli yeşillikler ile brokoli de diyabet hastalarının sağlıklı yaşam biçimleri noktasında oldukça kıymetlidir; günde ortalama 3 porsiyon kadar tüketilmesi önerilir.

Meyveler ise diyabet rahatsızlığı bulunan kişiye bir uzman tarafından tavsiye edilen miktarda tüketilmeli, daha çok yeşil elma, erik, kivi gibi glisemik indeksi düşük meyveler tercih edilmelidir. Özetlemek gerekirse, diyabet rahatsızlığı bulunan kişiler için sağlıklı beslenme bir yaşam tarzı haline gelmeli; bu noktada bir uzmandan destek alınmalıdır.

Dengeli beslenildiği, yeterli miktarda su tüketildiği ve düzenli egzersiz yapıldığı takdirde bahse konu hastalığa sahip bireylerin kan şekeri ve insülin seviyesi düzelebilmekte, hatta bazı hastalarda kullanılan ilaç dozajları da düşürülebilmektedir.