Eklemler Için Hangi Kolajen
Tip 5 ve Tip 10 Kolajen Nedir?
Tip 5 kolajen, cildin, korneanın, eklemlerin ve bazı organların yapısında bulunan lif benzeri bir kolajendir. Genel olarak, Tip 10 kolajen ağ oluşturan kolajen olarak tanımlanır. Kolajen Tip 10 tipik olarak normal eklem kıkırdağında bulunan bir proteindir.Çok fazla bilinmese de takviye olarak yumurta kabuğu zarından üretilen TİP 5 ve TİP 10 kolajen, yumurta (kabuğu zarı) kolajeni olarak da bilinir.[1][2]
TİP 5 ve TİP 10 kolajen vücutta başta eklemler olmak üzere bağ doku, cilt, plasenta, kornea gibi birçok doku ve organda bulunurlar.[3][4][5] Bu formdaki kolajen peptidlerin özellikle eklemlere yönelik olarak pozitif etkileri hakkında son yıllarda birçok bilimsel makale yayımlandı.[6][7][8]
Bu yazımızda hakkında çok az bilgi bulunan Tip 5 ve Tip 10 kolajenin ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve bu tip kolajenlerin hangi besinlerden & takviyelerden alınabileceğini bilimsel makalelerden referanslar vererek inceleyeceğiz.
Kolajen Tipleri
Kolajen takviyesi kullanmaya karar verdiğinizde karşınıza genelde şu üç kolajen tipi çıkacaktır: TİP 1, TİP 2 ve TİP 3. Bazı ürünler sadece TİP 2 kolajen içerebilir, bazıları sadece TİP 1 içerirken bazıları da ikisini veya çok daha fazlasını içeren kompleks ürünler olarak karşımıza çıkar. Örneğin Supra Protein Multi Collagen Complex içerisinde balık, tavuk, sığır ve yumurta kabuğu zarı kaynaklı birçok tipte ve hayvansal kaynaktan kolajen peptidleri bir arada bulunur.
Tip 5 Kolajen Nedir?
Tip 5 kolajen, cildin, korneanın, eklemlerin ve bazı organların yapısında bulunan lif benzeri bir kolajendir.[9][10] Tip 5 kolajen aynı zamanda fibriler oluşturan kolajen olarak bilinen Grup 1 kolajeninin bir üyesidir. Tip 5 kolajen, kemik ve kasların, karaciğerin, akciğerlerin ve plasentanın yapısında da bulunur.[11]
Tip 5 Kolajen Neden Önemlidir?
Tip 5 kolajen vücutta az miktarda olsa da kritik doku ve organlarda bulunur. Tip 5 kolajenin başlıca üç önemini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
· TİP 1 kolajen ile çalışarak cilt katmanındaki kolajen liflerinin oluşumunu düzenler.[12]
· Eklemlerin yapısında bulunduğu için eklem sağlığı için önemlidir.[13]
· Bulunduğu doku ve organların sağlıklı yapısını korumak için gereklidir.[14]
Tip 10 Kolajen Nedir?
Genel olarak, Tip 10 kolajen ağ oluşturan kolajen olarak tanımlanır. Kolajen Tip 10 tipik olarak normal eklem kıkırdağında bulunan bir proteindir. Ayrıca Tip 10 kolajen kemiklerde de bulunur.[15][16]
Tip 10 Kolajen Neden Önemlidir?
Tip 10 kolajen, yukarıda belirttiğimiz gibi eklem kıkırdağında ve kemiklerde bulunduğu için bu bölgelerin sağlıklı yapısı için varlığı önem arz eder.[17]
Tip 5 ve Tip 10 Kolajenler Hangi Besinlerden Elde Edilir?
Yazının başında belirttiğimiz gibi yumurta kabuğu zarı (yumurtayı haşladığınızda etrafındaki soyulan ince zar) TİP 5 ve TİP 10 kolajen içerir. Haşlanmış yumurtayı yerken bu zarın soyulmadan yenmesi uzmanlarca önerilir. Yumurta dışında bilinen bir farklı kaynak henüz bulunmuyor.
Uyarı: Yumurtayı fazla pişirmek zarını denatüre edebildiğinden dikkatli olunması gerekir.
Daha yüksek dozda, pratik bir şekilde almak isterseniz yumurta kabuğu zarından elde edilmiş kolajen takviyelerini tercih edebilirsiniz.
Büyük Kolajen Ailesi ile Tanışın
Her ne kadar üç kolajen tipi (tip 1,2,3) öne çıksa da kolajen ailesinin çok daha büyük bir üye sayısına sahip olduğunu biliyor muydunuz? Yapılan araştırmalara göre şimdiye kadar vücudumuzda tam 28 kolajen tipi tespit edilmiştir ve bu sayının artması beklenmektedir.[18]
Peki Tip 1, Tip 2, Tip 3 kolajen bu kadar göz önündeyken neden diğer kolajen tipleri pek bilinmiyor? Bunun temel sebebi vücudumuzda bulunan kolajen tiplerinin büyük çoğunluğunun (yaklaşık %90 ve üzeri) bu üç kolajen tipinden meydana gelmesidir. Örnek olarak cildin yapısındaki kolajenin yaklaşık %80’den fazlası TİP 1 formdadır. Özellikle TİP1 kolajen başta cilt, bağ doku ve kemiklerde oldukça baskın bir şekilde vücutta çoğunluğu oluşturur. [19]
Kolajen Tipi Önemli Mi?
Tüm kolajen tipleri vücut için ayrı ayrı önemlidirler. Her birinin bulunduğu doku, yapısı ve görevi farklılık gösterir. Kolajen takviyesi seçerken hangi tip kolajen içerdiği bu nedenle özellikle sorgulanır. Halbuki vücudumuzu tanısak bu endişenin çok da önemli olmadığı anlaşılabilir.
Çünkü vücudumuz, farklı kolajen tiplerini kullanarak ihtiyacı olan kolajen tipini sentezleyebilme yeteneğine sahiptir. Yani siz mesela TİP 1 kolajen takviyesi aldığınızda vücudunuz bunu ihtiyacı olan tiplere dönüştürebilir. Kolajen metabolizmasında glikozilasyon denen bu süreçte pro-collagen parçacıklarındaki amino asitler modifiye edilerek farklı kolajen tiplerine dönüşüm sağlanabilir.[20][21][22]
Özetle hidrolize edilmiş peptid formunda olması koşuluyla her türlü kolajen tipi ve formu vücudumuzun tüm bölgelerinde kullanılabilir durumdadır. [23][24]
Yine de kolajen seçimi yaparken, kullanım amacına uygun kolajen tipi içeren takviyeleri seçme eğilimleri öne çıkıyor. Mesela cildin yapısı çoğunlukla TİP 1 ve TİP3 kolajen içerdiği için cilt için kolajen kullanacaklarda bu kolajen tiplerini içeren ürünlere talep artarken; eklemler için yapısındaki kolajen tipleri olan TİP 2, TİP 5 ve TİP 10 kolajen içeren ürünler tercih edilebiliyor.[25][26]
Supra Protein Multi Collagen Complex
Türkiye’de ilk olarak 4 farklı kolajen kaynağından (Balık, Sığır, Tavuk ve Yumurta Kabuğu Zarı) birçok kolajen tipini bir arada sunan Supra protein Multi Collagen Complex içerisinde aradığınız tüm kolajen formlarını bir arada bulabilirsiniz. Vitamin C ve Hyaluronik asit ile güçlendirilen bu ürün, tablet formunda olduğundan pratik bir tüketim deneyimi sunuyor.
Detaylı bilgi edinmek ve siparişleriniz için canlı destek hattından bize yazabilir veya 0216 740 0162 numaralı telefondan bize ulaşabilirsiniz.
Referanslar:
[1] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27376436/
[2] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6203793/
[3] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32621799/
[4] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26910848/
[5] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9298621/
[6] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27383572/
[7] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26761801/
[8] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19340512/
[9] https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/type-v-collagen
[10] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34314838/
[11] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26910848/
[12] https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/type-v-collagen
[13] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34314838/
[14] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11006503/
[15] https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128098479000106
[16] https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/collagen-type-10
[17] https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/collagen-type-10
[18] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507709/
[19] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3003457/
[20] https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/collagen-metabolism
[21] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507709/
[22] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0959440X18301076
[23] https://www.healthline.com/nutrition/collagen#what-it-does
[24] https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/amino-acid-metabolism
[25] https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/type-i-collagen
[26] https://www.healthline.com/nutrition/collagen-benefits#basics
Supra Protein
Supra Protein içerik ekibi çalışmalarını klinik araştırmalardan yararlanarak oluşturur. Sitemizde yayınlanan içerikler bilgilendirme amaçlıdır; sağlık tavsiyesi yerine geçmez. Tedavi ve teşhis için hekiminize danışmanız tavsiye edilir.
Kime, ne zaman ve hangi kolajen?
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
Kolajen destekleri zamanımızın “gözde” cilt, saç, eklem destekleri. Ne var ki hem oldukça pahalılar, hem de farklı tip kolajenlerin farklı marifetleri var. İşte bu nedenle “kolajen takviyeleri satın alırken” dikkat edilmesi gereken bazı “püf noktalar” var. Bunlar ve diğer mühim ayrıntıları yeniden ve toplu halde bir defa daha hatırlamaya ne dersiniz? Yanıtınız “evet” ise buyurunuz...
Hangi kolajen?
- Kolajenin farklı tipleri var. Farklı kolajen tiplerinin de farklı dokularda farklı yoğunlukta oldukları biliniyor.
Örneğin cildin yüzde 70’ini kolajen tip 1 ve 3 oluşturuyor. Bu durumda eğer kolajeni cildinize destek için kullanacaksanız tip 1 ve 3 kolajen karışımlarını özellikle de tip 1 kolajen tercih etmeniz lazım.
- Saç ve tırnaklarınızın bütünlüğü için de kolajen lazım. Onları desteklerken de tip ve tip 3 kolajen karışımlarından istifade etmeniz en akılcı yol.
- Tendonların yani kasların kemiğe tutunduğu kiriş yapıların da yüzde 100’ü tip 1 ve 3 kolajenin karışımı. Bu nedenle tendon desteği olarak da yine tip 1 ve 3 karışımlarından istifade etmeniz en iyi olur.
- Eklemlere gelince... Burada durum biraz farklı. Eklem kıkırdaklarını oluşturan kolajenin yüzde 60’ını tip 2 kolajen oluşturuyor. Bu nedenle eklem kıkırdaklarına destek söz konusu olduğunda tip 1 ya da 3 değil, tip 3 kolajeni seçmeniz gerekiyor.
Ne kadar kolajen?
- Kullandığınız kolajenin miktarı da alacağınız sonucu etkiliyor. İdeali hidrolize, peptid kolajenleri kullanmak ve mümkünse 2-2.5 gramın üstündeki dozlardan istifade etmek. Doğal kolajen tozları veya hapları kullanırken de günde 6-10 gramlık dozlara ulaşmak olmalı.
- Yuttuğunuz kolajen takviyelerinin daha çok emilebilmesi ve en yüksek biyolojik yararlanımın sağlanabilmesi için 3000 dalton civarında moleküler ağırlığı olan düşük molekül ağırlıklı kolajenleri tercih etmeniz de doğru bir seçim. Molekül ağırlığı çok yüksek olan kolajenlerin emilimi yetersiz, faydaları da sınırlı. Bu nedenle kullanılmaları da bir anlam ifade etmiyor.
- Özetle kullandığınız kolajenin molekül ağırlığı ne kadar düşük, içindeki kolajenin ve kolajen peptidin miktarı ne kadar fazlaysa işe yarama ihtimali de o kadar fazla.
Ayrıca sizin de cilt için hangi kolajeni, eklem, kemik ya da tendonlar için hangi kolajenleri seçeceğinizi bilmeniz gerekiyor.
- Kolajen ve jelatin ya da kemik tozu yerine kolajen hidrolizatı, peptid kolajenleri tercih edin. Tekrarlayalım: Bunlarda da minimum miktar 2500 mg olmalı.
Kolajen kime ve ne zaman lazım?
- Balık kaynaklı kolajenlerin cilt, sığır kaynaklı kolajenlerin kemik ve eklemleriniz için daha değerli olduğunu da bir kenara not edin. Ama temiz bir balık kolajeni olmalı. Cıva gibi ağır metallerle kirlenmiş balıklardan elde edilenlerden uzak durulmalı. Biz bu nedenle daha dikkatli olmanızı öneriyoruz ve güvenli sığır kolajenlerini kullanıyoruz.
- Kolajene ek olarak C vitamini, hyalüronik asit içeren ürünlerden de istifade edin.
- Faydayı daha da maksimize etmek istiyorsanız takviye olarak glutatyon kürlerinden, koenzim ve alfa lipoik asit enjeksiyonlarından da yardım almayı düşünün.
- Kolajen takviyelerini genelde 30’lu yaşlardan sonra öneriyoruz. 30-50 yaş arasında yılda 2 defa 3’er aylık kürleri, 60 yaş üzerinde yılda 3 defa 3 aylık kürleri tavsiye ediyoruz.
EGZERSiZ DÜZENLi YAPILIRSA...
AZALANLAR
- Dinlenme halinde kalp hızı
- Kan damarlarının sertliği
- Kan basıncı
- İnsülin seviyeleri
- Trigliserid
- Kan şekeri
- Toplam yağ kütlesi
- Kas kaybı
- Depresyon riski
- Unutkanlık
- Düşme ihtimali azalır.
ARTANLAR
- HDL kolesterol
- Metabolizma hızı
- Kemiklerin gücü
- Kasların miktarı
- Uyku kalitesi
- Dengeleme gücü artar.
(NOT: Dr. Harvey B. Simon’dan alınmıştır.)
#Osman Müftüoğlu#Kelebek#Yazar
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
