Elektrik Kaynakları Nelerdir 3 Sınıf

YENİLENEBİLİR ENERJİ SİSTEMLERİ

Günümüzde enerji, giderek en önem verilen bir kavram olarak tüm insanları etkilemektedir. Özellikle “sürdürülebilir gelişme” kavramının dünyada tüm toplumların üzerinde önemle durduğu bir konu durumuna gelmesi, günümüzde, alışılagelmiş enerji kaynaklarının verimli üretim ve tüketimi, çevre etkilerinin en aza indirilmesi yanında, temiz ve tükenmez enerji kaynaklarına (Güneş, rüzgar, biokütle, yeriçi ısısı gibi) geçişi gündeme getirmiştir. Özellikle  artan enerji talebinin büyük ölçüde fosil yakıtlardan karşılanıyor olmasının sonuçları olarak ortaya çıkan küresel ısınma ve çevre kirliliği sorunları ile fosil yakıtların uzak olmayan bir gelecekte tükeneceği öngörüsü yenilenebilir enerji çalışmalarının yaygınlaşmasına neden olmuştur. Bu alanlarda dünyadaki çalışmalardan uzak kalmamak, hem bu konularda yetişmiş insan gücüne, hem de üniversitelerde bu konulardaki araştırmaların yoğunlaşmasına bağlıdır.

Yenilenebilir Enerji Sistemleri Yüksek Lisans Programı, ülkemizde temiz tükenmez enerji uygulamalarında ve yönetiminin de görev alacak uzman kişiler yetiştirilmesi amacına yönelik, birden çok anabilim dalının katkısıyla yürütülen disiplinler arası program olarak açılmıştır. Bingöl Üniversitesi Yenilenebilir Enerji Sistemleri Anabilim dalında yürütülecek tezli yüksek lisans programında lisans üstü öğrenim görecek öğrenciler yenilenebilir enerji sistemleri alanı ile ilgili bilimsel araştırma yeteneğini geliştirirler ve bilgi birikimini arttırırlar, bilgi erişimi, değerlendirmesi ve yorumlaması yeteneklerini kazanırlar. Bunların yanı sıra yüksek lisans tez çalışmaları anabilim dalı araştırma laboratuarlarında, konusunda yeterli bilgi ve beceriye sahip öğretim üyeleri danışmanlığında başarılı bir şekilde yürütülecektir.

Bingöl Üniversitesi, yetişmiş bilim gücü ve alt yapı olanakları ile bu tür bir programı ülkemizde en iyi yürütebilecek bilgi ve deneyim birikimi olan seçkin bir kuruluştur.

Yenilenebilir Enerji Nedir?

Yenilenebilir Enerji, sürekli devam eden doğal süreçlerdeki var olan enerji akışından elde edilen enerjidir. Günümüzde küresel enerjinin yüzde 80’i fosil yakıtlardan elde ediliyor. Yenilenebilir enerji kaynakları kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltmada en önemli rolü üstlenmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaları Güneş, Rüzgar, Biyokütle, Jeotermal, Hidrolik, Hidrojen ve Okyanus Enerjisi (Dalga ve Gel-Git) olarak sıralanabilir.

Güneş, su, rüzgar,dalga gibi kendileri bitmeden diğer enerji kaynaklarının üretiminde kullanılan kaynaklara yenilenebilir enerji kaynakları diyebiliriz basitçe. Yenilenebilir enerji kaynakları doğal kaynaklardan sağlanır ve sürdürülebilirliği mümkün olan enerjilerdir.

Yenilenebilir enerji kaynakları, fosil enerji kaynakları gibi zamanla bitmez, tükenmez. Kömür, petrol, doğalgaz gibi kaynaklarımız yenilenemez enerjilere örnektirler.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları:

Temel yenilenebilir enerji kaynakları sınıfları aşağıdaki gibidir. Aşağıda her bir kaynak için detay bilgi bulabilirsiniz.

• Güneş Enerjisi
• Rüzgar Enerjisi
• Biyokütle Enerjisi
• Jeotermal Enerji
• Hidroelektrik Enerji
• Hidrojen Enerjisi
• Dalga Enerjisi

Güneş Enerjisi:

Güneş, güneş sisteminde bulunan tüm gezegenler için enerji kaynağıdır. Özellikle dünyamızda yaşayan tüm canlılar için vazgeçilmez bir kaynaktır.

Özellikle yaz aylarında kullanımının vermiş olduğu pratiklik ve elektrik faturalarında sağladığı büyük düşüşlerle güneş panelleri günümüzde en önemli yenilenebilir enerji kaynakları arasında ilk sıralarda yer almaktadır.

Şehir ve köylerdeki evlerin çatılarında sıkça rastladığımız güneş panelleri ile su ısıtılabilir, evin sıcak su ihtiyacı karşılanabilir ya da sıcak su, evin ısıtma tesisatına verilerek ısınma ihtiyacının karşılanmasında kullanılabilir.

Güneş enerjisi teknolojileri güneş ışınlarını toplayarak ısı veya elektrik üretimini sağlamaktadırlar. Güneş enerjisi ışık, ısı ve elektrik şeklinde değerlendirilmektedir.

Güneş enerjisi sistemleri toplanan enerjiyi direk olarak elektriğe dönüştürmektedir ve bina çatılarına, cihazlara, arabalara yerleştirilebilir. Konsantre güneş enerjisi santralleri ayna ve lens düzenekleri ile güneş ışınımlarını nispeten küçük bir alana yansıtma esasına göre çalışarak elektrik veya ısı üretimi için kullanılabilir.

Rüzgar Enerjisi:

Rüzgar enerjisinin kaynağı aslında güneş enerjisidir. Güneş enerjisi karaları ve denizleri aynı oranda ısıtmadığından oluşan basınç farkı rüzgarı meydana getirir. Rüzgarın etkisinin fazla hissedildiği bölgelere kurulan rüzgar tribünleri rüzgarın var olan kinetik enerjisini önce mekanik enerjiye, daha sonra elektrik enerjisine dönüştürür. Rüzgârdan elde edilen enerji rüzgarın o anki hızına ve esme süresine bağlıdır.

Rüzgâr enerjisi günümüzde Dünya’nın elektrik ihtiyacının %2’sini karşılamaktadır. Rüzgâr tribünü teknolojilerinin diğer elektrik üretimi teknikleriyle kıyasla çevreye zararlı etkisi çok azdır.

Biyoenerji / Biyokütle Enerjisi:

Bu enerji çeşidi tükenmez bir kaynaktır, her yerde elde edilebilir, özellikle kırsal alanlar için sosyo-ekonomik gelişmelere yardımcı olması nedeniyle uygun ve önemli bir enerji kaynağı olarak görülmektedir.

Biyokütle için mısır, buğday gibi özel olarak yetiştirilen bitkiler, otlar, yosunlar, denizdeki algler, hayvan dışkıları, gübre ve sanayi atıkları, evlerden atılan tüm organik çöpler (meyve ve sebze artıkları) kaynak oluşturmaktadır.

Fosil yakıtların (kömür vb) tükenmesi ve yarattığı çevre kirliliğine karşın, biyokütle kullanımı enerji sorununu çözmek için giderek önem kazanmaktadır.

Jeotermal Enerji:

Jeotermal, yer ısısı anlamına gelmektedir. Doğa olayları ve özellikle yağışlar sonucu oluşan sular yer kabuğu çatlaklarından magma tabakasına ulaşır. Magma tabakasındaki bu ısınan sular sıcak su ve buhar olarak yeryüzüne ulaşır. Yeryüzüne ulaşan bu su ve buhar tribünler sayesinde birçok enerji türüne dönüştürülebilir. Genel olarak baktığımızda yer kabuğunda depolanmakta olan ısıl enerji, jeotermal enerjiyi oluşturmaktadır.Yeryüzüne çıkarılan bu enerji kurulan elektrik santralleriyle elektrik enerjisine dönüştürülür. Ayrıca ev ve iş yerlerinde kullanılan merkezi ısıtma ve soğutma sistemlerinde, hastaların tercih ettiği birçok fizik tedavi merkezinde ve turistik merkezlerde de kullanılabilirler.

Hidroelektrik Enerjisi:

Hidroelektrik enerjinin temelinde, akan suyun enerjisini kullanmak ve bu enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürmek vardır. Hidroelektrik enerji santralleri yenilenebilirdir. Doğa için temiz bir enerji kaynağı konumundadırlar. Yükseltinin fazla olduğu yerlerde suyun akış hızı fazla olacağından, bu santraller bu bölgelerde daha kullanışlı olacaklardır. Hidroelektrik santrallerde akan suyun enerjisi baz alındığından balıkçılığı geliştirmede, ulaşımı kolaylaştırmada, sulamada ve en çok da enerji üretiminde kullanılmaktadır.

Hidrojen Enerjisi:

Günümüzde kullanılmakta olan teknoloji ve üretim zorluğu nedeni ile kullanımı henüz çok yaygın değildir. Ancak teknolojinin ilerlemesi ile birlikte temiz bir enerji kaynağı olarak dünyanın enerji ihtiyacını karşılamada en önemli adaylardan biridir. Gelecekte elektrik, ısı ve yakıt pili üretiminde hidrojen enerjisinin kullanılacağından bahsedebiliriz.

Dalga/Okyanus Enerjisi:

Okyanusları aslında iki ayrı enerji kaynağı olarak düşünebilir. İlki güneş ısısına bağlı termal enerji, ikincisi ise dalgalardan ve gel-gitlerden beslenen mekanik enerjidir.

Dünyanın yüzeysel olarak %70’lik bölümünü kaplayan okyanuslar aynı zamanda, dünyanın en büyük güneş toplayıcılarını da oluştururlar.

Okyanusların yüzeyindeki fazla ısına su ile derinlerdeki serin suların sıcaklık farkı, doğal bir termal enerji oluşturur. Yeterince yararlanılabildiği takdirde, bu enerjinin küçük bir bölümü bile tüm dünyanın enerji ihtiyacını karşılamaya yeterlidir.

Elektrik Kaynakları
1-Şehir Cereyanı
2-Pil
3-Akümülatör (akü)

PİL:
Düşük elektrik enerjisinin depolandığı elektrik kaynağıdır. Kullanılan elektrikli araca göre ,kalem pil,saat pili ,yassı pil,batarya gibi çeşitleri vardır.Oyuncaklarda , el fenerlerinde radyo ve müzik çalarlarda kullanılır.Artı (+) ve eksi(-) olmak üzere iki kutbu vardır.Pil yatağına yerleştirilirken bu kutuplara dikkat edilmesi gerekir.
                                 
      Pilleri en büyük avantajı taşınabilir olmasıdır. Boş piller doğaya çok zarar verir.
      İçindeki zehirli maddeler toprağa akarak kalıcı kirliliğe neden olur. Kesinlikle pil atık kutularına atılmalıdır.  Bir kaç pilin birbirine bağlanması ile bataryalar oluşur.

ŞEHİR CEREYANI:
Evimizde ve iş yerlerimizde elektrikli araçları kullanmak için bu araçları prize takmamız yeterlidir.Evimize kadar ulaşan bu elektrik kaynağı şehir cereyanıdır.Buzdolabı,ütü,buzdolabı şehir cereyanı ile çalışır.

ŞEHİR CERYANI 220 VOLT TUR

AKÜMÜLATÖR (AKÜ)
Kamyon, otomobil, traktör,
motosiklet gibi motorlu araçların elektriğini
sağlamak için kullanılır.

Günlük hayatta kullandığımız elektrikli araç gereçlerin kullandıkları elektriğin kaynakları birbirinden farklıdır. Kullandığımız elektrikli araç gereçlerin bazıları şehir elektriği ile bazıları pil ile bazıları batarya ile bazıları da akü gibi farklı elektrik kaynakları ile çalışır.

1. ŞEHİR ELEKTRİĞİ

Şehir elektriği, elektrik santrallerinde üretilir. Şehir elektriği tellerle ve kablolarla evlerimizdeki prizlere kadar gelir.

Evlerimizdeki ampuller, televizyon, buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makinesi, fırın ütü gibi araç gereçler şehir elektriği ile çalışır.

Şehir elektriği doğal kaynaklardan elde edilir. Santraller ise hareket enerjisini elektrik enerjisine çevirir.

* Hidroelektrik Santralleri

Barajlarda biriken sular, yüksekten bırakılarak suyun hareketi sağlanır.Suyun hareketini kullanarak, jeneratörler denilen aletler sayesinde elektrik enerjisi elde eder.

* Rüzgar Santralleri

Rüzgarın hareketi pervaneleri çevirir.Rüzgarın hareketini jeneratörler elektrik enerjisine çevirir. Rüzgar santralleri çevre kirliliğine neden olmaz.

* Termik Santraller

Bu santrallerde kömür ya da petrol yakılarak buhar gücü elde edilir buhar gücü sayesinde elektrik elde edilir.Bu santraller çevre kirliliğine neden olur.

* Güneş Santralleri

Güneş ışığından gelen ısı ve ışık enerjisini elektrik enerjisine çeviren santrallerdir. Doğaya zararı ve yakıt maliyeti yoktur.

* Nükleer Santraller

Yakıt olarak radyoaktif maddeyi kullanarak; elektrik elde eden santrallerdir. Radyoaktif madde sağlığına zararlı olduğu için doğaya zararı fazladır. Gerekli önlemler alınmazsa yararından çok zararı olabilir.

2. PİL

Bazı oyuncaklar, el fenerleri, saatler, uzaktan kumandalar, hesap makinesi, küçük radyolar çalışırken fazla elektriğe ihtiyaç duymadıkları için pil ile çalışırlar.

Piller, farklı büyüklükte ve güçte olabilirler. Pillerin enerjisi fazla değildir. Bu yüzden çok fazla enerjiye ihtiyaç duyan eşyaları çalıştırmazlar.

3. BATARYA

Batarya çok sayıda pilin bir araya getirilmesiyle oluşturulan bir elektrik kaynağıdır.

Cep telefonu, dizüstü bilgisayar, radyo ve telsiz gibi araç gereçler batarya ile çalışır. Bu elektrikli araç gereçlerin fişleri prize takıldığında, bataryaları şarj edilerek elektriği depo eder.

4. AKÜMÜLATÖR (AKÜ)

Aküler; elektriği depolayan çok sayıda pilden oluşan sistemlerdir. Akünün sağladığı elektrik enerjisi ve kullanım süresi pil ve bataryaya göre daha fazladır.

Otomobil, uçak ve otobüs gibi taşıtlarda motor, akü sayesinde çalışır. Bu araçlardaki far, radyo ve klima gibi araç gereçlerin çalışması için akülerden yararlanılır.

5. GÜNEŞ PİLLERİ

Güneşin ısı ve ışık enerjisini elektriğe çeviren sistemlerdir. Güneş pilleri bazı hesap makinelerinde ve saatlerde kullanılır. Bu saatler güneş enerjisi ile çalışır.

Kablo ile şehir elektriği alınamayan yerlerde trafik lambaları ve aydınlanma lambaları güneş pilleri sayesinde elektrik üretirler.

Sokaklarda, evlerde, işyerlerinde, okullarda hep elektriği kullanmaktayız. Bu durum insanların elektriğe ne kadar bağlı olduğunun bir göstergesidir. Bu bağlamda elektrik üretimin sağlandığı kaynakların korunması önem arz etmektedir. Bu kaynaklardan güneş, su ve rüzgar doğal elektrik kaynakları arasında sayılır.

Elektrik Kaynakları Nelerdir?

Elektrikleri üreten elektrik santralleri bulunmaktadır. Bu santralleri besleyen bir takım enerji kaynakları bulunmaktadır. Bu kaynaklar, su, rüzgar, güneş, petrol, doğal gaz, kömür, pil, batarya, akü, jeneratör gibi unsurlardır. Tüm bu kaynaklar elektrik üretiminde kullanılmakta olan ana kaynaklardır.

Bu elektrik santrallerinde oluşan elektrik, kablolar sayesinde tüm şehre, tüm yurda dağıtılmaktadır. Buradan da anlaşılacağı üzere çeşitli elektrik kaynakları bulunmaktadır. Son dönemlerde artan rüzgar gülleri ile rüzgardan, güneş panelleri ile güneşten önemli miktarlarda elektrik enerjisi sağlanmaktadır.

Elektrik Kaynakları Tükenirse Ne Olur?

Anlatıldığı üzere elektrik insanların yaşamında vazgeçilmez bir unsurdur. Tüm sektörlerin temeli hemen hemen elektrik kaynağına dayanmaktadır. Elektrik olmazsa hastaya gerekli tedavi için makinalar bağlanamaz, elektrik olmazsa fabrikalarda üretim yapılamaz, elektrik olmazsa telefon, tablet, bilgisayar kullanılmaz.

En basit örnekle bir TV kumandası, bir ateş ölçer, bir hesap makinesi bile bu enerji ile çalışmaktadır. Tüm bu sayılan nedenlerden dolayı elektrik kaynaklarını korunması ve tasarruflu kullanılması gerekmektedir. Hatta bu durumun bir devlet politikası olarak benimsenmesi gerekmektedir.