Ella Kaç Gün Korur
Ertesi gün hapı hakkında sıkça sorulan sorular
Ertesi gün hapı, eczanelerde reçetesiz olarak satılan yüksek progesteron hormonu içerikli bir ilaçtır. Gebeliğin planlanmadığı zamanlarda korunmasız olarak cinsel ilişkiye girilmesinin ardından kullanıldığında gebelik oluşumunu engelleme konusunda etkilidir. Ertesi gün hapının, isminden dolayı cinsel ilişkiden sonraki gün kullanılması gerektiği sanılsa da gebelik ihtimali söz konusu olan ilişki sonrasında ne kadar çabuk alınırsa o kadar etkilidir. İlişki sonrası ilk 12 saat içinde alındığında olası gebeliği engelleme ihtimali %90 civarındayken, ikinci gün alındığında bu oran %75'e geriler. 5. günün sonunda ise etki etmeyeceği kabul edilir. Acil korunma yöntemi olarak düşünülmesi gereken bu ilaçlar, gebeliği kesin olarak engellemediği için doğum kontrol yöntemi olarak kabul görmez. Ertesi gün hapı, doğum kontrol yöntemlerinden hiçbirinin uygulanmadığı durumlarda yalnızca cinsel ilişki sonrasında geçici olarak, âdet döngüsünün herhangi bir zamanında kullanılabilir.
Âdet dönemi içinde gebelik ihtimalinin en yüksek olduğu ovulasyon ya da farklı bir deyişle yumurtlama döneminde bile alındığında, içeriğindeki yüksek progesteron hormonu yumurtanın sperm tarafından döllenmesini güçleştirir. Yumurta, ilaç alınana kadar döllenmiş olsa dahi döllenen yumurta, rahme tutunamaz. Böylece gebelik oluşumu engellenmiş olur. Bir doğum kontrol yöntemi olmayan ancak korunmasız ilişki sonrasında gebelik oluşumunu yüksek oranda engelleyen ertesi gün hapının kullanımı, korunmanın unutulduğu ve kondom yırtılması gibi beklenmedik durumlarla sınırlandırılmalıdır. Doğum kontrol yöntemi gibi algılanarak düzenli kullanıldığında pek çok yan etkiye yol açabilen ertesi gün hapının uzun süreli kullanılması kesinlikle önerilmez. Eczanelerde tablet hâlinde satılan ilaçların kullanım dozları markalar arasında farklılık gösterebilir. Bazı ilaçlar tek kullanım ile etki ederken bazılarının iki kez ya da iki doz kullanılması gerekebilir. Bu yüzden ilaç alındığında eczacıya danışılmalı ve ilaç prospektüsü mutlaka dikkatle okunmalıdır. Ertesi gün haplarının cinsel hastalıklara karşı koruma sağlamadığı da unutulmamalıdır. Kişinin aktif ve düzenli bir cinsel hayata sahip olması ve gebelik planlamaması durumunda ertesi gün hapı kullanımı yerine doğum kontrol yöntemlerini kullanması önerilir.
Ertesi g&#;n hapı ne zaman alınmalı?
ERTESİ GÜN HAPI NEDİR?
Ertesi gün hapı, yüksek dozda hormon içeren bir ilaç olup korunmadan girilen cinsel ilişkiden sonra 72 saat içinde kullanılması gerekir. Bu hap, östrojen ve progesteron hormonları içerir.
ERTESİ GÜN HAPI NASIL ETKİ EDER?
Cinsel ilişki sonrası sperm yumurtayla birleşmişse, döllenmiş yumurtanın rahim içinde tutunmasına engel olur.
ERTESİ GÜN HAPI NASIL KULLANILIR?
Jinekolog Op. Dr. Pınar Tokatlıoğlu ertesi gün hapının nasıl kullanılması gerektiğini anlatıyor.
Ertesi gün hapları korunmasız cinsel ilişkide bulunduktan sonra veya kullanılan doğum kontrol yönteminin başarısız olduğu durumlarda, istenmeyen gebeliğin önlenmesinde kullanılır.
Bir düşük yöntemi değildir, hamileliğin oluşmadan önlenmesini sağlar. Uzun süreli bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanılmamalıdır. Korunmasız cinsel ilişki, kondomun yırtılması kondomun yerinden çıkması veya kondomun unutulması, tecavüz, spiralin yeni çıkarılmış olması, doğum kontrol haplarının unutulması veya atlanması gibi durumlarda cinsel ilişkinin hemen sonrasında ilk 72 saat içinde kullanıldığında etkilidir.
İlişki sonrası ne kadar erken kullanılırsa gebeliği önleme şansı o kadar yüksektir. Örneğin; ilk 24 saatte alınan ertesi gün hapları % 98 oranında başarılıyken; ikinci gün kullanımda bu oran % 85’e; üçüncü günde % 55’e kadar düşmektedir. Adet döngüsünün herhangi bir günü kullanılabilir. En yaygın kullanım şekli 12 saat ara ile iki kez kullanımı şeklindedir.
ERTESİ GÜN HAPININ YAN ETKİLERİ VAR MIDIR?
Çok fazla yan etkisi olmadığı belirtilen ertesi gün hapı, yine de bazı bünyelerde mide bulantısı, baş ve kasık ağrısı, halsizlik, kusma ve baş dönmesi gibi durumlara neden olabiliyor. İlaç alındıktan sonra gün içinde hafif bir kanama yaşanabiliyor ve ondan sonraki adetle birlikte düzenli adet görülmeye başlanıyor.
ERTESİ GÜN HAPI İLİŞKİDEN NE KADAR SONRA ALINMALI?
Cinsel ilişkiden hemen sonra yani en kısa süre içerisinde alınmalıdır. İlişkiye girmeden önce alınan ertesi gün hapının hiçbir koruyuculuğu yoktur.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Prezervatifin yırtılması, diyaframın kayması, doğum kontrol hapının birkaç gün unutulması ya da kullanılan diğer bir yöntemin başarısızlıkla sonuçlanması durumunda, uygulanması gereken ve hormonal acil kontrasepsiyon olarak da adlandırılan bu yöntemi kullanırken dikkat edilmesi gereken üç önemli nokta var:
• İlki, hapı korunmasız cinsel ilişkiden hemen sonra almaktır. Önce hapı alıp sonra ilişkiye girerseniz, hiçbir işe yaramayacağından emin olabilirsiniz.
• İkincisi, ertesi gün hapını sürekli bir doğum kontrol yöntemi olarak görmemek. Bu hapın amacı, bir gecelik kazaların sonucu olan hamilelik ihtimalinin ortadan kaldırılmasıdır. Kısa süre içinde sık sık kullanılması halinde ise etkisini azaltır, yan etkileri artırır.
• Üçüncü önemli nokta, ertesi gün hapının cinsel yolla hastalık bulaşmasını engelleyici hiçbir özelliğinin bulunmamasıdır. O yüzden bu hapı, daha rahat ve sorumsuz davranmanız için bir kazanım değil, çok ekstra bir durum yaşadığınızda sizi kürtajdan kurtarabilecek ve içinizin rahat etmesini sağlayacak bir seçenek olarak görünüz. Ayrıca cinsel hayatınızda sürekli bir doğum kontrol yöntemini düzenli olarak uygulamak konusunda titiz davranmaya devam ediniz.
ERTESİ GÜN HAPLARI HANGİ DURUMLARDA KULLANILIR?
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Kutlugül Yüksel, hamileliği önleme amaçlı tercih edilen ertesi gün haplarının kullanımını anlattı ve gebeliği önleme oranlarına ilişkin bilgiler verdi.
Ülkemizde ertesi gün hapı içinde en fazla kullanılan ilaç etken maddesi mcg levonorgestrel olan tabletlerdir. İlişkiden sonra oral yolla iki tablet birden alındığında ilk 24 saat içinde ortalama %95, saatte %85, saatte ise %58 oranında gebeliği önler.
ERTESİ GÜN HAPLARI HANGİ DURUMLARDA KULLANILIR?
• Geri çekme yönteminin hatalı uygulanması,
• Prezervatif yırtılması,
• Özellikle yumurtlama dönemi uyan günlerde korunmasız cinsel ilişkide bulunulması,
• Cinsel istismara maruz kalınması,
• İkiden fazla doğum kontrol ilacının unutulması,
• İlaç kullanımını etkileyebilecek bir sağlık sorunu olmaması, halinde kullanılabilir. Ertesi gün hapını ne zaman kullanmamalı?
• EGH'nın etken maddesine karşı alerjik durumu olanlar,
• KC yetmezliği ve ağır barsak hastalığı olanlar,
• Aynı adet döngüsü içinde bir kez bu ilacı kullananlar ( aynı adet döngüsünde daha sonra yaşanan korunmasız cinsel ilişkilerde kullanamaz; çünkü bu ilacın tekrarlanması halinde hem yüksek dozda hormon alınmış olur, hem de çok fazla adet düzensizliğine neden olur),
• Halihazırda gebeliği mevcut olanlar, bu hapı kullanamaz.