Elmacık Kemiğinde Uyuşma
Göz, ağız, bazende boyun bölgesindeki kasların istem dışı, gayri-iradi, kendiliğinden zaman, zaman kasılmalarıdır. Yüz seyirmeleri tipik olarak gözün etrafında başlar daha sonra diğer ağız etrafındaki yüz kaslarına sirayet eder. Seyirmeler başlangıçta çok seyrek sıklıkta gelirken daha sonraları daha sık olarak gelir.Seyirmeler çoğunlukla yorgunluk, stress, anksiyete, heyecan esnasında artarken istirahat ve uyku esnasında azalmaktadır.
Yüz seyirmelerinin genel özellikleri: bu hastalık 100 000 kadın da 14- 15, 100 000 erkek arasında 7- 8 kişide rastlanmaktadır. En sık 40-60 yaşlarında görülmelerine rağmen 70 yaşlarda 100 000 kişide 40 kadar çıkmaktadır. Kadınlar erkeklere göre iki kat daha fazla etkilenmektedir. Tüm yüz seyirmelerinin % 1-2 sinde ailevi geçiş bildirilmiştir.
Yüz seyirmelerinin klinik özellikleri: Yüz seyirmeleri aralıklı harketlerle seyreden kronik seyirli bir hastalık olup, hastalar yüz kaslarında ağrısız, tekrarlayıcı, gelip geçici titreme hareketlerinden bahsederler. Yüzün tek tarafındaki kaslarda aralıklı düzensiz kasılmalar olup bu kasılmalar tek taraflı göz çevresindeki kaslarda başlar sonraları ağız etrafındaki kaslarda bazende boyun kasların da bile görülür. Bu istemsiz hareketler hasta tarafında durdurulamaz özellikle heyecan, anksiyete, konuşma, çiğneme ve efor esnasında artar, uyku esnasında % 80 olguda gözlenebilir
Yüz seyirmelerinin sebeb ve oluşumu: Yüz seyirmeleri iki grubda sınıflandırılmaktadır:
1: Primer (birincil) yüz seyirmesi : Bu tip yüz seyirmesi aynı tarafta yüz siniri felci olmaması, atar damar basısı dışında lezyon olmaması ve kronik gidişli olması genel özelliğidir. Bu tip hastalarda bir atar damar yüz sinirine bası oluşturarak sinirdeki fizyolojik iletimi engelleyerek seyirmelere neden olmaktadır.
2: Sekonder (ikincil) yüz seyirmesi genellikle altta yatan başka hastalıklar yüz seyirmesinden sorumludurlar bunlardan; (Kafa travması,beyin tümörleri,beyin damar hastalıkları,multipl skleroz)
Yüz seyirmelerinin teşhisi: Kapsamlı bir nörolojik muayene: yüz seyirmelerinde yüz kaslarının hareketlerinin görülmesi bu hastalığın tanısında çok önemlidir. Hastanın konuşması veya heyacanlanması bu hastalığın görüntüsü olan seyirmeleri görünür hale getirir. Primer yüz seyirmelerinde nörolojik muayene genellikle normaldir. Buna karşılık sokonder seyirmelerde ise sebeb olan hastalığın beyinciğe veya diğer komşu beyin sapı sinirlerin basısına ait nörolojik bulgularına neden olabilir. Teşhiste Görüntüleme yöntemlerinden beyin Magnetik Rezonans (MR) tekniği hem primer hemde sekonder yüz seyirmelerine neden olan sebebi ortaya çıkarmaktadır. Burada bu tekniği kullanırken özellikle yüz sinirine ait bir araştırma ve inceleme yapmak önemlidir.
3: Yüz sinirinin fizyolojik ileti çalışmalarından EMG( eloktromyelografi) tekniği ise bu yüz sinirini taklid eden bazı hastalıkları ayırt etmek için önemlidir.
Yüz seyirmelerinin ayırıcı tanısı:
1: Fasial tik: Yüz kasları dışında vücudun diğer kaslarında benzer istemsiz hareketler olmasıdır. Hemifasial spazmdan farkı hareketlerin kısmen baskılanmasıdır.
2: Blefarospazm: İki taraflı simetrik ve senkron göz kaslarının tutulması ile hemifasial spazmdan ayırt edilir.
3: Oromandibüler distoni: altyüz, çene,dil, boğaz ve ağız kaslarında tekrarlayıcı ve devamlı kasılmalar vardır göz kasları tutulmaz.
4: Fasial miyokimi: Yüz kaslarında devamlı ve dalgalara benzer istemsiz kasılmalardır.
5: Tardif disknezi: Yüz, boyun, kollarda sterotipik hareketlerdir. Gövdede dönme, yüzde buruşma hareketleri tipiktir.
6: Fokal epilepsi nöbetleri: Yüzün bir yarısını etkileyen fokal saralar yüz seyirmelerine karışır.
7: Psikojen: Geceleri uykuda olmazlar.
Yüz seyirmelerinin tedavisi:Tıbbi tedavi: Burada kullanılan ilaçlarlardan: karbomezapin, antikolinerjikler, baklofen, haloperidol, gabapentin, ve diğer ilaçların amacı sedasyondur. Belki bu ilaçlar sadece hafif vakalarda ve cerrahi teknikler uygulanamayan hastalarda düşünülebilir. Bunun dışında yüz seyirmelerinin tedavi seçeneği olarak düşünülmemelidir. Bu tedavi etkisi sınırlıdır.
Botiliniyum toksin enjeksiyonu: Asetil kolin sinapsını inhibe ederek hedef organda nöronal aktivite kaybıne neden olur.
Cerrahi tedavi: Bu tedavi seçeneği bu hastalıkta radikal ve altın standart tedavi yöntemi cerrahi mikrovasküler dekompresyondur (MVD). Bu cerrahi tedavi seçeneğinde iki ana endikasyon vardır.
1: Tekrarlıyan botoks enjeksiyonları veya tıbbı tedavi seçenekleri uygulandığında,
2: Her türlü ilaç tedavi seçenekleri uygulandığında,
Yüz seyirmesi hastanın özellikle yaşam koşullarını etkiliyenlerde cerrahi tedavi yöntemi önerilebilir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Elmacık Kemiği Ağrısı Neden Olur? Hangi Doktora Gidilir?
Elmacık kemiği insan kafatasında yer alan bir kemiktir. Vücudun en dikkat çeken bölgeleri üzerinde yer almaktadır.
Elmacık Kemiği Nedir?
Eklemi bulunmayan bir kemik sayılan elmacık kemiği yanağın üst tarafında bulunmaktadır. Elmacık kemiği için çok sayıda estetik işlem yapılmaktadır. Elmacık kemiğinin belirgin olmadığı kişilerde elmacık kemiğinin belirginleşmesi için protezler uygulanmaktadır. Bu da yüzdeki ifadeyi çok daha belirgin hale getirmektedir.
Elmacık Kemiği Ağrısı Nedir?
Elmacık kemiği ara sıra ağrı yapabilmektedir. Buda kişiyi bir hayli rahatsız edebilmektedir ve dolayısı ile elmacık kemiği ağrısının tedavi edilmesi gerekebilmektedir. Elmacık kemiği ağrısı çok farklı komplikasyonlara bağlı şekilde gelişebilmektedir. Çoğu elmacık kemiği ağrısının zararsız olduğu bilinmektedir ancak bireyi rahatsız edecek biçimde de olabilmektedir. Elmacık kemiği ağrısı geçmiyor ise ve uzun süre tekrarlıyorsa muhakkak bir doktora görünmek gerekmektedir.
Elmacık Kemiği Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilmelidir?
Elmacık kemik ağrısı için genel olarak ortopedi doktoruna gidilmesi gerekmektedir. Doktor bu konuda gerekli olan incelemeyi ve tahlilleri yaptıktan sonra elmacık kemiği ağrısının diğer bir hastalığın belirtisi olması halinde ilgili doktora kişileri yönlendirmektedir.
DERGİ - Uyuşma ve karıncalanma hissi nasıl oluşur?
- Jason G Goldman
- BBC Future
Sanki binlerce iğne batırılıyor sanırız, ama biraz kımıldayınca geçer. Uyuşma ve karıncalanma olarak tanımladığımız bu ilginç hisse yol açan nedir?
Herkes yaşamıştır elindeki, ayağındaki o uyuşma hissini. İğne batırılıyor gibidir; tende uyuşma hissi olur. Uyuşma ayakta ise ayağa kalkınca vücut ağırlığını taşıyamaz hale gelir. Ama biraz sallayınca uzvunuzdaki batma hissi yavaş yavaş kaybolur.
Bu hisse ‘parestezi’ adı verilir. Uyuşma sonucu oluşan ‘geçici parestezi’ tümüyle zararsızdır. Peki, bu hisse yol açan nedir?
Vücudumuzun her yanı sinirlerle doludur. Bunların görevi beyin ile vücudun diğer kısımları arasında bilgi taşımaktır. Kol ya da bacağımıza biraz fazla basınç uyguladığımızda hem oralardaki sinirleri hem de kan taşıyan damarları sıkıştırmış oluruz.
Bu, beyni o sinirlerden alınacak bilgiden, sinirleri ise kalpten gelen oksijenli kandan yoksun kılar. Sonra bu basınç ortadan kalktığında uzva kan akışı, sinirlerle beyin arasında da bilgi akışı geri başlar.
1930’larda ve 40’larda yapılan deneyler uyuşma hissinin nasıl oluştuğunu anlamamızı sağladı. Bir uzvu uyuşturmak için damara biraz basınç uygulamak yetiyordu. 1946’da Oxford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar da bunu yaptı.
Bir-iki dakikalık basınç uygulandıktan sonra üç-dört dakika kadar karıncalanma hissi oluyor, denekler bunu “sodalı su hissi” ya da “tenin içinde karıncaların yürümesi” gibi ifadelerle tanımlıyordu.
10 dakika kadar sonra başlayan ikinci aşamadaki his ise “kadifemsi uyuşukluk” olarak tarif ediliyordu. Bu his uzuvdaki sinire ve damara basınç uygulandığı süre boyunca devam ediyordu.
Basınç ortadan kalktığında üçüncü aşama başlıyor, buna “serbest bırakma iğnelenmesi” deniyordu. İşte asıl iğne batması hissi bu aşamada meydana geliyor.
İğne batması hissi ilk iki aşamadan daha fazla acı veriyor, bu sürece eşlik eden duygular ise merak ve ilgi şeklinde tanımlanıyor. Duyulan sadece fiziksel bir acıdır ve yavaş yavaş azalır, ama insanlar tenlerindeki hissin ne zaman normale döndüğünü tam olarak kestiremez.
Ancak bütün uyuşma hisleri geçici değildir. Yanma gibi travma sonucu oluşan sinir tahribatı gibi çeşitli nörolojik bozukluklar yüzünden kronik parestezi meydana gelebilir.
Montreal’de bir hastane ile üniversitede yapılan bir araştırmada 104 yanık vakası incelenmiş, birçoğunun acısının tedavi tamamlandıktan bir yıl sonra bile devam ettiği görülmüştü. Ağır yanıklarda sinirler ve duyargaçları tahrip olduğu gibi, tedavi amaçlı deri nakli de sinir hücrelerinin hasar görmesine neden olabilir.
Hastaların üçte ikisine yakını yanık yerlerinde hala karıncalanma hissi olduğunu, dörtte biri ise daha yoğun iğne batması hissettiklerini ifade etti. Araştırmacılar, bu acının her gün hissedilebildiğini ve hastanın günlük yaşamını aksatabildiğini belirtmişti. Bu ise bildiğimiz anlamda uyuşma ve karıncalanmadan çok daha ötesini ifade ediyordu.
Parestezi diş tedavisi sırasında uygulanan lokal anestezi sonucu da oluşabilir. Nadir görülen bu sonucun birkaç nedeni olabilir. Enjektörün ucu kazayla sinire dokunup tahrip etmiş ya da sinirin etrafında meydana gelen bir kanama nedeniyle basınç artmış olabilir. Şırıngayla verilen sıvı da aynı şekilde sinir üzerinde basınç yapabileceği gibi, anestezi kimyasalları sinir hücrelerini zedeleyecek derecede toksik olabilir.
2010’da Amerikan Diş Hekimleri Birliği Dergisi’nde yayımlanan Toronto Üniversitesi araştırmasında, 11 bin lokal anestezi nedenli “ters etki” vakası incelenmiş, parestezi şikayeti olanların yüzde 89’unda uyuşmanın dillerinde, geri kalanında ise dudaklarında olduğu görülmüştü. Bu vakalardan birinde uyuşma ve iğnelenme hissi diş tedavisinden sonraki iki yıl boyunca devam etmişti.
Ancak bu karıncalanma ve uyuşma hissine sadece farmakolojik anestezi ilaçları neden olmaz. Acı biberlerdeki kapsaisin adlı madde de aynı hissi yaratır. Çin biberindeki alkilamid adı verilen maddeler de karıncanlanmaya benzer bir his oluşturur.
Bazı bitkilerin eskiden beri diş ağrısı tedavisinde kocakarı ilacı olarak kullanılmasının nedeni içerdikleri bu tür uyuşturucu maddelerdir.
Bu makalenin İngilizce aslını BBC Future’da okuyabilirsiniz.
Dergideki diğer makalelere buradan ulaşabilirsiniz.