Protein kaynaklarının beslenmemizde ne kadar önemli bir yer tuttuğunu artık biliyoruz. Daha önce “En iyi protein kaynakları nelerdir?” yazımızda bitkisel ve hayvansal protein kaynaklarından detaylı bir şekilde bahsetmiştik. Fakat günümüz ekonomik koşullarında üst üste gelen zamlar sebebiyle yüksek proteinli beslenmenin maliyeti oldukça artmış durumda.
Her zaman yinelediğimiz bilgileri tekrar hatırlatalım; tek başına protein veya tek başına herhangi bir besin sağlıklı beslenmenin temel prensibi değildir. Temel prensip; ihtiyaç duyduğumuz kalori miktarını dengeli bir şekilde makrolarına ayırmak ve bu makroları tamamlayabilmek için en sağlıklı ve en ulaşılabilir kaynaklara yönelmektir.
Fitness ile ilgilenen bazı sporcuların maliyeti göz önünde bulundurarak protein kaynağı olarak yumurta ve tavuk bazlı tekdüze bir beslenme planı uyguladığını görmek bizi üzer. Makro değerleri ihtiyacı karşılasa da besin çeşitliliğinin kısıtlı olduğu tekdüze programlar mikro değerlerde açık oluşturabilir. Uzun vadede bakıldığında bu durum sağlıksızdır ve ileride vitamin eksikliğine bağlı sağlık sorunları yaşamanıza neden olabilir. Bu yazımızda sizler için en ekonomik protein kaynaklarını bir araya getirerek bütçeleri sarsmadan nasıl temiz beslenebiliriz sorusunu ele almak istedik. Keyifli okumalar!
Berkay Türkkan Fitness mobil uygulamasıyla antrenman ve beslenme adına ihtiyaç duyacağınız her şey cebinizde!
iPhone için App Store'dan ücretsiz indir!
Google Play'den ücretsiz indir!
Neden Protein, Ne Kadar Protein?
Proteinler tüm canlı hücrelerde yer alan, yaşamsal faaliyetleri gerçekleştirmede büyük role sahip organik moleküllerdir. Bir veya birden çok aminoasitin dizilişiyle meydana gelen proteinler, aminoasitlerin diziliş sırasına göre çeşitlenir ve bu çeşitliliğiyle farklı yaşamsal fonksiyonlarda hayati rol üstlenirler.
Protein kavramını anladıktan sonra, protein yapıtaşı olan aminoasitleri anlamak çok önemlidir. Vücut ağırlığımızın 5’te 1’ini oluşturan aminoasitler bir araya gelerek proteinleri oluşturmaktadır. Doğada şimdiye kadar bulunmuş 20 çeşit aminoasit vardır.
Bunlardan 8 tanesi esansiyel olarak adlandırılan, vücutta sentezi gerçekleşmeyen dışarıdan alınması gereken aminoasitlerdir. Histidine ve Arginine aminoasitleri gelişme çağına kadar vücutta sentezi gerçekleştirilebilen gruptayken yetişkinlik evresine ulaşıldığında vücutta üretimi gerçekleşmez ve dışarıdan alınması gerektiği için esansiyel grupta yer alırlar.
Dışarıdan temin edilmesi gereken diğer aminoasitler ise valin, lösin, izolösin, lizin, triptofan, metiyonin, fenilalanin ve treonindir.
Protein tüketimi sırasında önemli olan tek şey alınan protein miktarı değildir. Protein kalitesi de biyoyararlılık açısından oldukça önemlidir. Hayvansal kaynaklardan sağlanan proteinler bitkisel kaynaklara göre vücut tarafından daha iyi işlenebilir.
Çeşitli kaynaklardan protein miktarını karşıladığımızda aminoasit içerikleri farklı farklı besinlerden sağlanacağı için daha verimli olacak ve yakalamak istediğimiz dengeyi sağlayacaktır.
Ne kadar protein almalıyız noktasına değinecek olursak günlük toplam enerji ihtiyacının %’si proteinlerden karşılanmalıdır. Kas kütlesini arttırmak için çoğu araştırma sonucu kilogram başına 1 gram protein alımının yeterli olduğunu belirtirken yapılan araştırmaların çokluğu ve elde edilen rakamların farklılığı göz önünde bulundurarak bu rakamı gr/kg aralığında belirtmek mümkün.
Yakın zamanda yapılan araştırmalar ışığında sporcularda yüksek protein içeren beslenme programları oluşturarak bu rakamı kilogram başına 2 grama kadar yükseltebiliyoruz. Tabii ki bu değerler bitkisel ve hayvansal tüm besinlerin içeriğinde yer alan protein miktarının toplamını oluşturuyor.
Fakat vücut yağ oranınız fazlaysa ve beden kitle indeksiniz idealin üzerindeyse bu hesabı yaparken gerçek vücut kütleniz yerine ideal vücut ağırlığınızı göz önünde bulundurmanız daha doğru bir sonuç verecektir. Hesaplama yapılırken yaş, cinsiyet ve yapılan aktivite çeşidine göre bu rakamların değişiklik gösterebileceği de unutulmamalıdır.
Yukarıda yer alan tabloda besinlerin gramında kaç gram protein içerdiğini inceleyebilirsiniz. Protein oranı yüksek bitkisel besinlerde karbonhidrat oranı da görece olarak yüksek olduğundan ötürü protein kaynaklarını ele aldığımızda ilk olarak hayvansal besinleri düşünürüz. Burada dikkat etmemiz gereken nokta hayvansal besinleri protein kaynağı olarak kullanırken doymuş yağ miktarını kontrol altında tutabilmek için az yağlı/yağsız kaynaklar tüketmeye özen göstermek ve yağ makromuzu tamamlarken doymamış esansiyel yağ asitlerini beslenmemize ekleyerek dengeyi sağlamaktır.
Görece olarak bitkisel besin kaynakları hayvansal besinlere oranla daha uygun fiyatlı olduğu için esas olarak hayvansal protein kaynakları kendi içinde değerlendirdik. Aralık itibariyle piyasadaki ortalama fiyatları baz alarak yaptığımız değerlendirme için gelin bu besinleri tek tek ele alalım.
YUMURTA
Besin değeri zenginliği yönünden hepimizin bildiği yumurta uzun süre tok tutması açısından da özellikle zayıflama programlarında sıklıkla tüketimini önerdiğimiz bir besin. İçerdiği proteinin miktarı ve biyoyararlılığı açısından vücut geliştirme programlarında da yumurtayı sıklıkla tüketmeyi tavsiye ediyoruz. Çünkü anne sütünden sonra insan vücudunun neredeyse tamamını sentezleyebildiği en kaliteli protein kaynağını oluşturuyor.
Protein değerinde kayıp gerçekleşmemesi için yumurtayı fazla pişirmemek gerekiyor. Orta seviyede pişirilmiş gramlık bir adet yumurta ortalama gr protein içermekte. Hem kolay ulaşılabilir olması, hem de maliyet açısından değerlendirildiğinde yumurta her bütçeden insanın programında sıklıkla yer verebileceği bir kaynak. Standart M boy bir yumurtanın ortalama maliyeti ₺ arasında. Bu sebeple fiyat performans olarak değerlendirdiğimizde en ekonomik protein kaynağının yumurta olduğunu söylemek mümkün.
KIRMIZI ET GRUBU
Son zamanlarda fiyatları yüksek olsa da kaliteli bir protein kaynağı olmasının yanı sıra içerdiği demir ve B12 vitamini bakımından her bireyin haftada en az 1 kere kırmızı ete öğünlerinde yer vermesi gerekiyor. Bu noktada en makul seçeneklerin başında kıyma yer alıyor. Yağsız dana kıymanın gramlık porsiyonu ortalama 9 ₺.
Et boyutları büyüdükçe porsiyon maliyeti artış göstermekte fakat amacınız uzun süre tok kalmaksa midede daha uzun süre kalması açısından kuşbaşı veya parça et de tercih edebilirsiniz. Kuşbaşı etlerde porsiyon maliyeti 10 ₺ dolaylarında iken bonfile et grubunda porsiyon maliyeti ₺ aralığında. Kolesterolü olan bireylerin doymuş yağ tüketimine dikkat etmesi gerektiğinden haftada maksimum 2 gün protein kaynağı olarak kırmızı et tercih edebilirler.
Kırmızı et grubunu en yüksek maliyetli hayvansal protein kaynağı olarak değerlendirebiliriz.
BALIK
Kırmızı et ile karşılaştırdığımızda daha düşük kolesterol içeriğine sahip olan balık, kalp-damar sağlığı açısından risk grubunda yer alan bireyler için iyi bir tercih olacaktır. İçerdiği omega-3 ile de bağışıklık sistemi için iyi bir destekleyici. Bu grup maliyet olarak orta sınıfta değerlendirebileceğimiz aralıkta yer alıyor. Ancak kendi içinde tükettiğiniz türe göre maliyeti de değişkenlik gösterecektir.
Hijyen güvenilirliği yönünden birçok tüketici tarafından şüpheyle yaklaşılan dondurulmuş balıklar aslında sandığımızdan daha masum. Uzun süre saklanabilmesi için birçok hijyen basamağı ve sağlıklı ambalajlama işlemlerinden geçen dondurulmuş balıklara da öğünlerde yer verebilirsiniz.
Somon gibi maliyetli balıklar mevcut olduğu gibi uskumru gibi yine omega-3 açısından zengin ve daha uygun fiyatlı balıklar piyasada mevcuttur.
Dondurulmuş kullanabileceğimiz gibi denizi olan bir şehirde yaşıyorsak balıkları mevsiminde tercih etmek de maliyetini düşürecektir.
Yağda kızartma besin değerlerinde kayıplara yol açabileceğinden ızgara veya fırında pişirme yöntemlerini tercih etmeliyiz.
TON BALIĞI
Özellikle aktif iş hayatında öğün hazırlamakta zorluk yaşayanlar için kurtarıcı nitelikte olan ton balığı son zamanlarda fiyat yönünden artışa gitmiş olsa da diğer protein kaynakları ile karşılaştırıldığında halen ucuz kategorisinde yer verilebilir aralıkta. gramlık bir porsiyonun ortalama maliyeti markasına göre ₺ aralığında. Piyasada birçok marka yer aldığı için en uygun fiyatlı ve ulaşılabilir markayı yaşadığımız bölgeye göre tespit edip genel olarak o markayı tercih edebiliriz. Tüketirken yağını iyice süzmek gerektiğini de eklemeden geçmeyelim.
TAVUK ETİ
Yüksek protein değeri ve kolay ulaşılabilirliği açısından tavuk eti de sıklıkla tercih edebileceğimiz kaynaklardan. Eskiye nazaran maliyeti artsa da içeriği açısından diğer besinlerle kıyaslandığında hala ekonomik sınıfında değerlendirebiliriz. Özellikle derisiz olarak tüketilen tavuk göğüs eti gramında ortalama 23 gram protein bulunduruyor. gram maliyeti ise ortalama 5₺. Bonfile, pirzola, kanat gibi kısımları yağ içeriği göğüs etine göre yüksek olduğundan makro değerlere dikkat edilerek ikincil olarak tercih edilebilir.
HİNDİ ETİ
Birçok yönüyle tavuk etine benzeyen hindi eti de göğüs formda tercih edilebilir. gramı ortalama 20 gram protein içerirken fiyat olarak da tavuk etine yakın aralıkta seyretmekte.
Özellikle hindi füme kahvaltılarda sıklıkla tercih edebileceğimiz alternatif protein kaynaklarından. Görünümü salama benzese de gördüğü işlemler ve besin değeri açısından salam ile kıyaslanamayacak kadar masum bir besin. Yağ içeriği çok düşük olan hindi fümenin 60 gramlık bir paketi ortalama 4₺.
PEYNİR
Özellikle süzme peynir kazein içeriği bakımından oldukça zengin. Kazein kaslar tarafından yavaş sindirilen proteinlerdir. Uyku aşamasında gerçekleşen anabolik faaliyetler esnasında kas gelişimini desteklemek açısından sporcular tarafından gece tüketime uygun bir protein kaynağıdır. gram için ortalama maliyeti sadece 4₺.
Diğer peynir çeşitlerine değinecek olursak kaşar peyniri gibi yüksek yağ içeriğine sahip peynirlerden ziyade; lor peyniri, yağsız beyaz peynir gibi peynirler tüketime daha uygundur. Maliyet açısından her bütçeden insanın rahatlıkla erişebileceği bir kaynaktır.
KEFİR
Fermente olduğundan içerisinde çok fazla faydalı bakteri bulunduran kefir de yine ara öğünlerde yer verebileceğimiz uygun fiyatlı ve sağlıklı protein kaynaklarından. Sade tüketmekte zorlananlar için marketlerde meyveli formları bulunsa da, daha temiz bir beslenme için damak tadınıza uygun meyveler ile evde meyveli kefir yapmayı daha çok tavsiye ediyoruz. ml’lik bir porsiyon için protein içeriği gram, maliyeti ise sadece ₺.
SÜT
İçerdiği laktoz sebebiyle sindirimi zor olan bu hayvansal protein kaynağını laktozsuz formda tercih etmekte fayda var. ml UHT inek sütü için maliyet ₺ iken, yüksek proteinli laktozsuz sütlerde fiyat ₺ bandında seyrediyor.
YOĞURT
Bir besin düşünün ki ne ile tüketirseniz onun yanına yakışıyor, üstelik bağırsak floranız için de bulunmaz bir probiyotik kaynağı ve el yakmaması da cabası. gramlık bir porsiyonun maliyeti ortalama ₺.
PROTEİN TOZU
Doğal besin grubu olarak ele alınmasa da içerdiği yüksek protein miktarı nedeniyle sıklıkla tercih edilen protein tozları servis başına ortalama gr protein içermekte. İçerdiği protein miktarına kıyasla uygun fiyat aralığında değerlendirebileceğimiz bu ürünlerin porsiyonu ortalama ₺.
YER FISTIĞI EZMESİ
Antrenman öncesi öğünlerde bizim de sıklıkla yer verdiğimiz bir besin olan şekersiz yer fıstığı ezmesi aynı zamanda tatlı isteğini bastırmak için oldukça kaliteli bir alternatif. gramlık bir kutu fıstık ezmesinin porsiyon maliyeti ortalama ₺. (1 porsiyon=15 gram).
SOYA FASÜLYESİ
Vegan beslenmeyi tercih edenler için en iyi protein kaynaklarından biri olan soya fasülyesi de bütçeleri sarsmayacak nitelikte. gramlık bir porsiyon için ortalama maliyet ₺ aralığında.
MERCİMEK
Vegan beslenenler için de iyi bir alternatif olan mercimek sadece protein açısından değil, yüksek lif ve demir içeriği açısından da öğünlerde sıklıkla yer verebileceğimiz uygun fiyatlı besinlerden biri. gramlık bir porsiyon maliyeti ortalama ₺.
**Hap bilgi: Yeşil mercimek ve diğer kurubaklagilleri fitik asitten arındırmak ve sindirimini kolaylaştırmak için haşlamadan önce 1 tatlı kaşığı karbonat eklenmiş suda bekletebilirsiniz.
YULAF
Diğer tahıllar içinde en yüksek protein değerine sahip olan yulaf, kahvaltılarda sıklıkla yer verebileceğiniz besinlerden biri. Gluten içermediği için intolerans şüphesi olanlar tarafından ekmek alternatifi olarak da tüketilebilir. gramlık bir porsiyonun ortalama piyasa değeri 3 ₺.
KABAK ÇEKİRDEĞİ
Yağlı tohum grubunda değerlendirdiğimiz kabak çekirdeği kalp-damar sağlığı açısından da oldukça faydalı. Besleyiciliği yönünden çiğ formunun tüketilmesi gerektiğini de ekleyerek. gram maliyetinin ortalama 7 ₺ olduğu bilgisini buraya not düşelim. Ara öğünlerde bitkisel protein kaynağı olarak yer verilebilir.
ÖZETLE
Maalesef içinde bulunduğumuz ekonomik koşullar içinde sadece sağlıklı besinler değil eskiye nazaran hemen her besin daha yüksek maliyetli. Fakat dengeli ve planlı bir beslenme sürdürdüğümüzde toplu alışverişler yaparak ve yemeklerimizi kendimiz hazırlayarak bütçemize göre en makul şekilde ilerleyebiliriz.
Sürdürülebilir olması açısından her gün veya gün aşırı yumurta tüketmek, genellikle tavuk, hindi ve balık gibi beyaz et grupları ağırlıklı olarak haftada en az 1, ideal defa kırmızı et tüketerek, haftada en az 2 defa kurubaklagil tüketerek ve süt grubu besinler ile peynire ara öğünlerimizde veya ana öğünlerimizde destekleyici olarak yer vererek dengeyi sağlayabiliriz.
Berkay Türkkan Uzaktan Eğitim Beslenme Ekibi
Diyetisyen Fizyoterapist Fatmanur Güler
Diyetisyen Melis Kuşka
Kaynakça
ÇETİNER, M., & BİLEK, S. E. (). Bitkisel protein kaynakları. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 33(2),
Güneş, Z. (). Spor ve beslenme. Nobel Yayın Dağıtım, 4, 1.
Turan, H., Yalçın, K. A. Y. A., & Sönmez, G. (). Balık Etinin Besin Değeri ve İnsan Sağlığındaki Yeri. Su Ürünleri Dergisi, 23(3),
Yücecan, S. (). Optimal beslenme. Sağlık Bakanlığı Yayın,
Uysal, H. R., & Akpınar, Ö. Ü. A. Kefir; bir mucizemi?. In 1st International Symposium on Agriculture and Food in Turkish World (p. ).
Özalp, B. B., & Kürklü, N. S. (). Fonksiyonel Bir Gıda: Yer Fıstığı ve Sağlığa Yararları. Akademik Gıda, 18(3),
ESKİCİ, G. PROTEİN VE EGZERSİZ-YENİ YAKLAŞIMLAR. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(3),
Et ve/ya süt ürünleri tüketmiyor ya da az tüketmeye çalışıyorsanız günlük protein ihtiyacınızı karşılamak için protein değeri yüksek bakliyatlar ile meyve sebzeleri tüketmelisiniz. Genellikle bakliyatlar ve sebzeler meyvelere göre daha fazla protein içerse de meyvelerin gücünü de hafife almamak gerek. Protein değeri en yüksek olan 10 meyveyi listeledik.
TIKLAYIN: Bol proteinli sonbahar kahvaltısı: Tek lokmalık kinoalı omletler
#1 GuavaBir fincanında ortalama 4,2 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %8ini karşılar.
Bu miktar yaklaşık kaloridir.
1 adet meyve günlük protein ihtiyacının yaklaşık %3ünü karşılar.
#2 Avokado
Bir avokadoda ortalama 4 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %8ini karşılar.
Bu miktar yaklaşık kaloridir.
1 adet meyve günlük protein ihtiyacının yaklaşık %8ini karşılar.
#3 Kayısı
Bir fincanında ortalama 2,2 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %4ünü karşılar.
Bu miktar yaklaşık 74 kaloridir.
1 adet meyve günlük protein ihtiyacının yaklaşık %1ini karşılar.
#4 Kivi
Bir fincanında ortalama 2,1 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %4ünü karşılar.
Bu miktar yaklaşık kaloridir.
1 adet meyve günlük protein ihtiyacının yaklaşık %2sini karşılar.
#5 Böğürtlen
Bir fincanında ortalama 2 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %4ünü karşılar.
Bu miktar yaklaşık 62 kaloridir.
#6 Portakal
Bir fincanında ortalama 1,7 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %3ünü karşılar.
Bu miktar yaklaşık 85 kaloridir.
1 adet meyve günlük protein ihtiyacının yaklaşık %2sini karşılar.
#7 Muz
Bir fincanında ortalama 1,3 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %3ünü karşılar.
Bu miktar yaklaşık kaloridir.
1 adet meyve günlük protein ihtiyacının yaklaşık %3ünü karşılar.
#8 Kavun
Bir fincanında ortalama 1,5 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %3ünü karşılar.
Bu miktar yaklaşık 60 kaloridir.
1 adet meyve günlük protein ihtiyacının yaklaşık %9unu karşılar.
#9 Ahududu
Bir fincanında ortalama 1,5 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %3ünü karşılar.
Bu miktar yaklaşık 64 kaloridir.
#10 Şeftali
Bir fincanında ortalama 1,4 gram protein bulunur.
Günlük protein ihtiyacının %3ünü karşılar.
Bu miktar yaklaşık 60 kaloridir.
1 adet meyve günlük protein ihtiyacının yaklaşık %3ünü karşılar.
Kas geliimi ve hücre onarm alannda vücudunuza destek olan 6 besin grubu vardr. Bunlar: yalar, vitaminler, karbonhidrat, mineraller, su ve protein grubudur. Protein grubunu ele alacamz bu yazmza, öncelikle herkesin duyduu fakat tam olarak ne anlama geldiini bilmedii proteini açklayarak balayalm.
Protein içeren besinler salmz için neden önemlidir? Protein; kaslarn oluumunu salayan temel yap tadr. Hücrelerin yenilenmesinde ve onarlmasnda da oldukça etkilidir. Vücudun ihtiyac olan enerjinin neredeyse %15’ini karlar.
Bunca besin arasnda “protein içeren besinleri nasl anlarz” diye bir endieye dütüünüzde biraz zahmetli bir ilem sizi bekleyecektir. mkannz varsa, besin üzerine nitrik asit damlatmalsnz. Bir süre sonra besinde sar bir renk gözlemlenirse bu besin proteindir. Protein içeren besinler hangileridir sorusuna bilimsel olarak net cevab bu ekilde alabilirsiniz.
Proteini vücut üretemedii için hayvansal gdalardan alnmaktadr. Salkl bir beden için gerekli olan enerjiyi karlar. Protein içeren besinler ve görevleri göz önünde bulundurulunca salkl beslenme rutininde mutlaka yer almas gerektii aikardr. Protein içeren besinler tüketmezsek ne olur derseniz öncelikle kaslarda güçsüzlük balar sonra yorgunluk hali zamanla tüm bedene yaylr ve beyin fonksiyonlarnda da yavalama balayabilir, diyebiliriz.
Günlük alnmas gereken protein miktar DSÖ verilerine göre yaklak olarak kilo bana 0,8–1 gramdr. 70 kg bir kii için günlük protein ihtiyac ortalama 56–70 gram olabilir. Ar protein alm kalbin yorulmasna, kalsiyum boalmas etkisiyle kemiklerin zayflamasna, karacierin gereinden fazla çalmasna ve gut hastalna yol açabilir.
Her insan için hayati önem tayan protein içeren besinler nelerdir diye merak ediyorsanz sizler için hazrladmz bol protein içeren besinler listesi ite sizlerle. Aklnzdaki en önemli soru protein içeren besinler kilo aldrr m sizi korkutmasn. Ölçülü tüketimde kilo aldrmaz, kas oluumunuzu desteklemektedir. Beslenmenizi fiziksel egzersiz ile desteklemelisiniz.
En doru bilgiler ve salkl sonuçlar için uzman doktor destei alnz. çeriimizde yer alan bilgiler reçete nitelii tamaz.
Yüksek protein içeren besinler dendii zaman akla ilk olarak krmz et gelir. Protein kayna olan besinler arasnda hayvansal gdalar arasnda en yüksek protein içeren gdadr. Salkl bir yaam için uzmanlar haftada iki defa krmz et tüketilmesini önermektedir.
Kolesterol açsndan yüksek olduu için tüketim miktarnda dikkatli olmaya özen göstermelisiniz. Az yal gram dana etinde, yaklak 36 kalori bulunmaktadr. Özellikle yasz sr etinin protein deeri çok yüksektir.
Protein kayna besinler arasnda krmz et gibi beyaz et de bulunur. Krmz ete göre daha az ya içermektedir. Tavuk, balk, hindi eti bu gruba girmektedir. Özellikle tavuk gösü saf protein içeren besinler arasnda saylr. Beyaz etlerin sindirimi daha kolay olduu için skça tercih edilir. Özellikle hindi etleri beyaz etler arasnda en az yaa sahip protein kaynadr.
Özellikle vejetaryen ve veganlar için protein arlkl bitkisel besinler çok önemlidir. Hemen hemen her yemee eklenerek gün içinde alnmas gereken proteini karlarlar. Ayn zamanda diyet beslenmelerinde önemli rol oynarlar. Demir ve protein içeren besinler arasnda olan baklagiller içerii besleyici kaynaklardr.
Bitkisel protein içeren besinler arasnda en yüksek deere sahip olanlar:
lginizi çekebilir: Kuru Baklagiller Nelerdir? Resimli Listesi
Süt ve süt ürünleri, kas ve kemik geliimini destekleyen en önemli gdalardr. Hayvansal protein kaynaklar olarak beslenmenize katkda bulunan süt ürünleri, özellikle de geliim çandaki çocuklarda oldukça etkili olmaktadr.
Peynir, yourt ve süt daha salkl kemik yapsna sahip olmanz salayacaktr. 1 fincan sütte 10 gram, gram yourtta 15 gram protein bulunmaktadr. Protein içeren gdalar bebekler için de geliim açsndan çok deerlidir; süt ve süt ürünleri 6+ ay bebeklere doktor onay ile verilebilecek seçenekler arasndadr. Kahvaltda protein içeren yiyecekler neler olabilir diyorsanz süt ve süt ürünlerine yönelebilirsiniz.
Proteinli besin denince akla öncelikle et, süt, sebzeler gibi genel gdalar gelse de kuru yemiler arasnda da protein zengini olanlar vardr. Kuru yemiler arasnda protein oran en yüksek olan kabak çekirdeidir. Ya içermesinden dolay tüketimde dikkat edilmelidir. gramnda 16 gram protein bulunan kabak çekirdei omega-3 ve çinko kaynadr.
lginizi çekebilir: Her Gün 1 Avuç Kabak Çekirdei Faydalar, Kalori ve Besin Deerleri
Kolesterol, kalp ve baklk dostu olan badem protein deeri açsndan güçlü bir kuru yemitir. Diyabete kar koruyucu göreve sahiptir. Ulusal Kanser Merkezi tarafndan kolon kanserini önledii ifade edilmitir.
lginizi çekebilir: Bademin Faydalar Nelerdir?
Protein içeren besinler balk türlerini de kapsar ve balklarn protein içermelerinin yannda ya asidi bakmndan zengin olmalar da vücut için büyük önem tar. Balk, en çok protein içeren besinler arasnda yer ald gibi tam bir omega-3 kaynadr. Omega-3 ise kalp ve beyin sal için gerekli olan, vücutta üretilmeyen bir mineraldir. Protein kayna açsndan zengin balk ve deniz ürünleri:
lginizi çekebilir: Omega 3 Faydalar Nelerdir, Ne e Yarar?
Yorgunluk ve açlk gibi sonuçlara sebep olan protein eksikliini yaamamak için, gün içinde gerekli olan protein desteine dikkat etmek önemli bir husustur. Kuru incir ise vücudunuzun ihtiyac olan protein kaynaklar arasnda yer alr. 30 gramnda protein içererek salnza faydal olmaktadr.
lginizi çekebilir: Kuru ncir Faydalar Nelerdir?
ylnda proteine alternatif olarak üretildii ve tam bir sporcu gdas olduu bilinmektedir. Lif deeri bakmndan yüksek olan fstk ezmesi, dolam sisteminizi düzenleyen besin kaynadr. Doal yer fst etten daha fazla protein içeren besinler arasnda bile saylabilir.
lginizi çekebilir: Fstk Ezmesi Kalori ve Besin Deeri, Faydalar, Kilo Aldrr M?
7 bin yllk geçmie sahip besleyici özellikleri yüksek kinoa, diyet ve salkl beslenme listelerinin günümüzde oldukça popülerlemi ögelerinden biri. 1 su barda pimi kinoa ( gr) 8 gram protein içerir. Ayn zamanda yüksek lif kayna kinoa içerdii B2 vitaminiyle de kas hücrelerinin geliimini destekleyerek enerji verir.
lginizi çekebilir: Kinoa Nedir? Nasl Kullanlr? 8 Kinoal Diyet Tarifi
Diyet beslenmelerinde önemli yere sahip fazla protein içeren besinler arasnda yer alan brokoli, cilt, saç, göz salnz için önemli role sahiptir. Diyet lifi açsndan da yüksek olduundan zayflama süreçlerinizde rahatlkla tüketeceiniz gdalar arasndadr. Protein içeren bitkisel besinler arasnda bulunan brokoli kemik erimesi balangc yaayanlar için de önerilmektedir.
lginizi çekebilir: Brokoli Faydalar: Sapndan Suyuna Tüm Faydalar
Sofra kültürümüzde önemli bir yer edinen ekmekler, her saatte açlnz bastran kurtarclar olarak mutfakta yer almaktadr. Beyaz ekmek, tam buday ekmei, çavdar ekmei ve kepek ekmei skça tüketilen türlerdir.
Protein arlkl beslenenlerin tercih edecei ise kepek ekmei olmaldr. Yüksek lif içermesi kilo vermenizi kolaylatracaktr. Tükettiinizde ise midenizde ilik yaratmayacak ekmek türüdür. Diyette protein içeren besinler aray olduunda kepekli ekmek çeitleri imdada yetien seçeneklerdir.
lginizi çekebilir: Ekmek Besin Deerleri Listesi: Sk Tüketilenler
Bol protein içeren gdalar arasnda yumurta da vardr bu yüzden özellikle sporcular ve vücut gelitirmek isteyenler yumurtadan yararlanrlar.
nsan sal için anne sütünden sonra gelen en deerli yiyeceklerden biri olan yumurta ve tüm çeitleri (tavuk, bldrcn, kaz, ördek) yüksek oranda protein içermektedir. 50 gramlk bir tavuk yumurtas gram deerinde protein içerir.
Kaz yumurtasnda bu oran gram, ördek yumurtasnda ise gramdr. Yumurtay sabah kahvaltlarnzda ya da dilediiniz her öünde farkl piirme seçenekleriyle güvenle tüketebilirsiniz. Sporcular için protein içeren besinler listesi içinde de yumurta önemli bir yer tutar.
lginizi çekebilir: Halanm Yumurta Yemenin 9 Önemli Faydas
Protein arlkl yiyecekler nelerdir denince sralama hayvansal besinlerle balar. En çok protein krmz ette olmakla birlikte bitkisel kaynakl gdalar arasnda yeil mercimekte de protein oran oldukça yüksektir.
Özellikle veganlar ve vejetaryenler et yemedikleri için protein ihtiyaçlarn meyve ve sebzelerden karlarlar. Avokado tercih listesinden ilk srada gelir onu; muz, kivi, eftali, kays, böürtlen ve kavun izler.
Edamme, soya fasulyesi, brokoli, msr, bezelye, Brüksel lahanas, spanak protein içerii yüksek olan sebzeler arasndadr.
Vücudun kendisinin üretemedii proteini, sadece protein içeren besinler ile alabilirsiniz. Bu sebeple yemeklerinizde et tüketimine önem vermelisiniz. Daha salkl yaam için krmz ve beyaz et yemenin önemini vurgulayan uzmanlar, et yiyenlerin daha uzun yaadklarn da ifade ederler. Krmz et denildiinde akla gelen bonfile ile nefis bir tarif öneriyoruz. yi bir et piirmenin püf noktalar ile beraber tarifimiz sizlerle. Domates Soslu Bonfile Nasl Yaplr?
Sporcu beslenmelerinden eksik olmayan tavuk, bu tarif ile hem davet sofralarnz lezzetlendirecek hem de gün içinde almanz gereken proteini karlayacaktr. k sunumu ve nefis tadyla lezzetini unutturmayacak tarifimiz çok sevilecek. Tavuklu Sultan Kebab (Videolu)
Protein içeren besinler sralamas yapldnda baklagiller arasnda en yüksek proteine sahip olan barbunya, zeytinya ile bulutuunda damaklarda nefis bir tat brakmaktadr. sterseniz scak isterseniz souk olarak tüketin, bu lezzetten hiçbir zaman sklmayacaksnz. Akama ne yapsam diye düünenleri tarifimize davet ediyoruz. Zeytinyal Barbunya Tarifi (Videolu)
Kas ve kemik geliimi için gerekli olan protein kaynaklar arasnda süt ve süt ürünleri bulunmaktadr. Özellikle büyüme çandaki çocuklarn bolca tüketmesi gereken peynir ve yourt, salkl kemiklere sahip olmada büyük role sahiptir. Evinizde peynir yapmak istediinizde bu tarifimiz aklnzda bulunsun. Doal ve salkl beslenme, mutlu yaamn srr olmaktadr. Ev Yapm Pratik Peynir
Spor yapanlarn, formuna dikkat edenlerin ve ayn zamanda protein bakmndan zengin beslenenlerin menülerinden ayramayaca nefis bir tarif! Dileyenler hiç ya ve tuz kullanmadan sadece sebze ve tavuk ile hazrlayp frnda piirebilir. Mutlaka denenmeli! Lokum Gibi Yumuack Frnda Tavuk Çöp i (Videolu)
Salkl yaam için haftada 2 defa ballk tüketmenin önemini artk herkes bilmektedir. hmal edilen balk tüketimi, protein eksikliine neden olmaktadr. Protein eksiklii sonucunda ise kemik ve kas arlar, unutkanlk, direnç kayb meydana gelecektir. Bu nefis balk tarifi ile gerekli olan protein ihtiyacnz afiyetle karlayabilirsiniz. Frnda Soslu Balk Tarifi (Videolu)
Mant sevenlere yepyeni bir lezzet. Patatesin doyurucu özellii ile skça tercih edilecek patates mants sofranz enlendirecek. Protein kaynaklar arasnda skça gördüümüz patatesi bir de bu tarifle deneyerek tüketin. Tadn çok seveceksiniz. Patates Mants Nasl Yaplr?
Brokoliyi herkes kolay kolay sevmez deil mi? Bu tarifle salatalarnza renk katp brokoliyi herkese sevdirebilirsiniz. Ayrca brokolinin zengin lif ve protein kayna olmas da oldukça cezbedici bir nitelik. Salkl beslenme listesine brokoliyi eklemeyi unutmayn! Brokoli Salatas Nasl Yaplr? (Videolu)
Ekmeksiz yemek düünemem diyenleri de unutmadk. Bol lif ve protein içeren kepek ekmeklerini evinizde yapn diye bu tarifi ekliyoruz. Dilediiniz anda frndan çkt lezzetiyle tüketebilirsiniz. Sporcu beslenmelerinde önemli yere sahip kepek ekmei, protein içeren besinler listesi arasnda yerini almaktadr. Kepekli Ekmek Tarifi
Nerede olursanz olun, anne köftesinin lezzetini bulamayacaksnz. Protein deeri bakmndan yüksek olan krmz eti, bu tarifimizle deneyip gün içinde almanz gereken proteini karlayabilirsiniz. Anne Köftesi
Hayatnzdan eksik etmeyeceiniz süt ve süt ürünlerine, ev yapm yourdu da eklemelisiniz. Her öünde severek tüketeceiniz nefis yourtlar için bu tarifimiz aklnzda bulunsun. Güçlü kemikler için, gün içinde yourt tüketerek ilerleyen yllarda kemik erimesi oluma riskini de ortadan kaldrabilirsiniz. te nefis tarif sizlerle. Evde Pratik Yourt Yapm (Püf Noktalaryla)
Saf protein içeren besinler nelerdir diye düünseniz herkesin aklna ilk gelen yumurtay söylersiniz. Kahvaltda skça tüketilen yumurta, neredeyse bütün yiyeceklerin içinde yer alarak salmzda büyük rol almaktadr. Sahanda yumurtadan sklanlar için farkl ve kolay bir tarif ile sizlerleyiz. Çlbr Tarifi (Videolu)
Yumurta Ak Tozu: %80i Salkl Protein
Bitkisel Protein Kayna 10 Salkl Besin
Protein Tozunu Doru Kullanmann 5 Yolu
Günlük Protein htiyac: Hesaplama, Karlama
Protein Nedir? Özellikleri ve Görevleri Nelerdir?
Vücudunuz fonksiyonlarını düzenli biçimde devam ettirebilmek için proteine ihtiyaç duyar. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne göre, yetişkin kadınların her gün yaklaşık 46 gram proteine ihtiyacı varken bu rakam erkekler için 56 gram civarındadır. Bununla birlikte, otoriteler aşırı miktarda protein tüketiminin kilo artışı, dehidrasyon ve kalsiyum kaybına neden olabileceğini söylemektedirler. Çok fazla protein tüketmekten endişeleniyorsanız, sizin için protein içermeyen yiyeceklerin bir listesini hazırladık.
• Meyveler:
Çoğu meyve, ya hiç protein içermez ya da ihmal edilebilir bir miktara sahiptir. Örneğin bütün bir kivi meyvesi gram protein içerir. Bir bütün çiğ armut gram içerirken, bir fincan çiğ ananasta gram protein vardır. Meyve pestilleri, kurutulmuş meyveler ve meyve suları da protein bakımından zengin değildirler. Örneğin, bir fincan elma suyu, gram protein içerirken, kızılcık suyunda hiç protein bulunmaz. Bununla birlikte, kuru meyve ve meyve suyunun şeker içeriğini göz önünde bulundurun; zira çok fazla şeker, proteinden daha büyük sağlık problemlerine yol açabilir.
• Sebzeler:
Diyetinize daha fazla sebze eklemek, daha fazla lif ve potasyum elde etmek açısından iyi bir yoldur ve çoğu sebze çok az miktarda protein içerir. Bir adet kereviz sapı gram protein içerirken, bir bütün havuçta sadece gram protein vardır. Bu rakamlar marul ve avokado için sırasıyla gram ve gramdır. Aysberg, su yosunu, sarımsak, pancar, soğan ve jalapeno biberi de, çok az protein içeren sebzeler listesinde üst sıralarda yer alan yiyeceklerdir.
• Soslar ve çeşniler:
Salata sosları, yemeklik yağlar, margarin, sirke ve tuz, hiç protein içermeyen sos ve çeşnilere verilebilecek örneklerdendir. Akçaağaç şurubu da hiç protein içermez. Bir çorba kaşığı acı sosta sadece gram protein bulunur. Kara turp, turşu aroması, ketçap, barbekü sosu ve tereyağı gibi besinler ise çok az miktarda protein içerirler.
• Diğer protein olmayan yiyecekler:
Çoğu şekerle tatlandırılmış içecek (örneğin, soda ve meyve aromalı içecekler) hiç protein içermez, ancak, bu tarz ürünler yine de sağlıklı seçimler değillerdir. Kahve, çay ve alkollü içecekler de iyi birer protein kaynağı değillerdir. Bunların yanı sıra çoğu baharat, örneğin sarımsak tozu ve maydanoz, porsiyon başına 0,5 gramdan daha düşük protein içerir.