En Sağlıklı Ateş Ölçme Yöntemi

“Bebeğin ateşi nasıl ölçülür?” sorusu birçok ebeveynin kafasını karıştırmaktadır; çünkü bu konudaki bilgi kirliliği çok fazladır. Ancak, bebeğin ateşinin nereden ölçüleceği sorusunun cevabı aslında bebeğin yaşında yatmaktadır. Yani soru aslında “Yendioğan bebeğin ateşi nereden ölçülür?”, “6 aylık bebeğin ateşi nasıl ölçülür?” gibi olmalıdır ki doğru cevaba ulaşılabilsin.

Yazımıza geçmeden önce Bebeklerde Ateş Hakkında Bilinmesi Gerekenler içeriğimizi önerelim ve bebeklerde ateş ölçme yöntemleri, hangi yaşa uygun olduğu, nasıl yapıldığı ve yanılma payı hakkında ayrıntılı bilgileri inceleyelim.

Bebeklerde Makattan Ateş Ölçme

Öncelikle belirtmek isteriz ki makattan ateş ölçme yöntemi en güvenilir yöntemlerden biridir; ancak rektal tahrişin önüne geçmek için yenidoğan bebeklerin ateşini makattan ölçmeniz tavsiye edilmez.

3 aydan büyük bebeklerde tavsiye edilen bu yöntemi uygulamadan önce aşağıdaki ayrıntılara dikkat etmelisiniz:

1. Önce termometrenizin ucunu sabunla yıkayın ve bol suyla durulayın.
2. Sonrasında bebeğinizin makatını zedelememesi için vazelin ya da zeytinyağı yardımıyla nemlendirin.
3. Bebeğinizi bacakları aşağı sarkacak şekilde kucağınıza yatırın ve termometreyi nazikçe sokun.
4. Eğer bebeğiniz bu aşamada huysuzlanırsa onu sakinleştirmeyi ihmal etmeyin ki kendini kasmasın ve ölçümü engellemesin.
5. Termometrenin ucunu makata 2 cm kadar sokun ve ölçüm bitene kadar sabit tutmaya çalışın.
6. Eğer termometreyi sokarken herhangi bir dirençle karşılaşırsanız durun ve ölçümü oradan alın.

Bebeklerde Kulaktan Ateş Ölçme

Kulaktan ateş ölçme yöntemi en az 6 aylık olan bebekler için önerilir; çünkü 6 aydan küçük bebeklerde yanılma payı fazladır. Sonraki aylarda da güvenilirlik oranı makat ateşi ölçme kadar yüksek değildir. “Bebeğin ateşi nasıl ölçülür” sorusunun en yaygın cevabı olma sebebi ise 2 saniyeden daha kısa sürmesi ve pratik olmasıdır.

1. Bebeğinizin kulağını geriye doğru çekin. (Eğer bebeğiniz 1 yaşına erişmişse biraz yukarı da çekmeniz gerekebilir.)
2. Sonra probu karşı göz ve kulak arasına gelecek şekilde yerleştirin.
3. Yapmanız gerekenler yalnızca bu kadar; artık ateş ölçeriniz bebeğinizin kulağından çıkan ısı dalgalarını okumaya ve ateşini ölçmeye hazır.
4. Yaklaşık 5 sn sonra çıkartabilir ve bebeğinizin ateşini öğrenebilirsiniz.

Ayrıca belirtmek isteriz ki eğer bebeğinizin ateşini ölçme nedeniniz kulak iltihabı ya da akıntısı gibi bir rahatsızlıksa kulaktan ateş ölçerek doğru sonuca ulaşamayabilirsiniz.

Bebeklerde Dijital Emzik ile Ateş Ölçme

Dijital emzik ile ateş ölçme oldukça güvenilir bir yöntemdir ve tarama amaçlı kullanılır. Ancak bebeklerin yaklaşık 10 saniye kadar dijital emziği emmesi gerektiği için biraz uğraştırıcı bir yöntemdir ve yalnızca 1 yaşına kadar uygundur.

1. Bebeğinizin ağzına dijital emziği verin ve emmesini sağlayın. (Emmeyi kolaylaştırmak için emziğe başka bir madde sürmeyin.)
2. Yaklaşık 10 saniye kadar bekledikten sonra emzikten ateş ölçme işleminin bittiğine dair ses gelecektir.

Bebeklerde Koltuk Altından Ateş Ölçme

Öncelikle belirtmek isteriz ki koltuk altından bebek ateşi ölçme çok yaygın bir yöntem olmasına rağmen pek güvenilir bir yöntem değildir; çünkü yanılma payının üzerine bir de nem faktörü eklenir.

Özellikle bebeklerin koltuk altlarının nemli olduğu yaz aylarında ve tombul bebeklerde doğru sıcaklığa ulaşmak kolay olmayabilir.

1. Koltuk altından ateş ölçmeden önce bebeğinizin koltuk altının tamamen kuru olduğundan emin olun.
2. Termometrenin doğrudan bebeğinizin cildiyle temas ettiğin ve kumaşa temas etmediğinden emin olun.
3. Koltuk altındaki termometrenin sabit kalabilmesi için bebeğinizin kolunu göğsüne doğru kıvırın.
4. Ateş ölçme işlemi bitene kadar sabit kalın ve yaklaşık 10 saniye sonra işleminiz tamam.

Bebeklerde Alından Ateş Ölçme

Bu ateş ölçme yönteminin en güzel yanı her yaş grubu için uygun olması ve bebeklerde kullanımının kolay olmasıdır. Temporal arterdeki ısı dalgalarının okunmasına dayanan bu işlem sayesinde kolaylıkla doğru bir sonuca ulaşılabilir.

1. Ateş ölçerinizin sensörünü bebeğinizin alnının tam ortasına yerleştirin.
2. Ekranda vücut ısısı çıkana kadar sabit tutun ve bu kadar.

Ancak eğer eski bir ateş ölçeriniz varsa, ateşi doğru ölçebilmek için termometreyi bebeğinizin alın merkezinden kulağının üzerine doğru hareket ettirmeniz ve saçlarının hemen altında durarak aşamalı bir ölçüm yapmanız gerekebilir. Bu sebeple, ilk kullanımdan önce kullanım şeklini mutlaka okumanızı tavsiye ederiz.

 Bebeklerde ateş hakkında daha fazla bilgi için bakınız.

Sıkça Sorulan Sorular

Yenidoğan bebeğin ateşi nereden ölçülür?

Yenidoğan bebeğin ateşi alından, koltuk altından ya da dijital emzik ile ağızdan ölçülebilir. Ancak makattan ve kulaktan yapılan ölçümler yenidoğan bebekler için uygun değildir.

Hangi ateş ölçme yöntemi  bebeklerde en doğru sonucu verir?

Bu sorunun cevabı bebeğin yaşına göre değişmekle birlikte 3 aydan büyük olan bebeklerde en doğru sonuç makattan yani rektal ölçümle alınır.

Bebeklerin ateşi ne zaman ölçülmelidir?

Bebeklerin ateşi banyodan sonra, kundaktan sonra ve terlemesine neden olan aktivitelerden sonra ölçülmez; bu zamanlar hariç her zaman ateş ölçümü için uygundur.

Teknoloji alanındaki yenilikler tıp sektörü tarafından yakından takip ediliyor. Dijital tansiyon aletleri ve termometreler, nabız ölçerler hayatımız-da. Bu sayede özellikle çocuklarda ateş ölçmek çok kolaylaştı. Ateş ölçmenin inceliklerini çocuk sağlığı ve hastalık-ları uzmanı Dr. Ferda Dora anlattı


Ateş, sık karşılaşılan bir hastalık işaretidir ama her zaman kötü bir şey gibi görülmemelidir. Enfeksiyonlara karşı savaşta önemli rolü olan bir mekanizmadır. Özellikle çocuklarda ateşin nasıl ölçüleceğini bilmek durumun değerlendirilmesinde ayrı bir öneme sahiptir. Çocuklarda ateşi ölçme biçimi onun yaşına ve işbirliği yapma yeteneğine bağlıdır.
Çocuğunuz kendini sıcak veya kırgın hissediyorsa ateşine bakmalısınız. İşlem çok basit gibi görünebilir ama bu işte yeniyseniz kafanızda muhtemelen bazı sorular vardır. Hangi tip termometre kullanacağım? Koltuk altından alınan ateş doğru mu? Bebekler ve büyük çocuklar için termometre kuralları değişik mi? İşte, bu ve benzeri soruların cevapları.

Termometre seçimi
Yıllarca civalı cam termometreler sağlık dolaplarının vazgeçilmeziydi. Bugün bunların yerini dijital termometreler aldı. Dijital termometreler vücut sıcaklığını, elektronik olarak 30 saniye veya daha kısa zamanda ölçüyor. Bunlar ağız, koltuk altı veya makattan kullanılabilir. Timpanik termometre adı verilen dijital kulak termometreleri ise kulak kanalının içindeki ısıyı ölçmek için kırmızı ötesi ışın kullanır. Dijital termometrelerden daha da hızlı olup genellikle birkaç saniyede sıcaklığı ölçer. Küçük çocuklar için dijital emzik termometre diğer bir seçenek olabilir. Bütün aile için tek bir termometre almak istiyorsanız dijital termometre muhtemelen en iyi seçim olacaktır. Bebek için daha uygun bir termometre arıyorsanız kulak termometresi veya emzikli bir termometre de alabilirsiniz.

Yaşın önemi
En doğru ateş ölçümü ya da daha doğrusu ateşin nereden ölçüleceği, çocuğunuzun yaşına bağlıdır. Ölçümlerde en güvenilir yöntem dijital termometre ile koltuk altı, makat veya kulaktan yapılandır. Civalı cam derece kullanılmamalıdır.
Koltuk altından ateş ölçümü: Diğer ölçümlere göre 0,50o C daha düşüktür. Derece üç dakika koltuk altında tutulmalıdır.
Makattan olan ölçümlerde: 38o C derece ve üstü, yüksek ateş olarak kabul edilmelidir.
Kulaktan ölçümlerde: Saniyeler içinde güvenilir ölçümler yapılır. Derecenin ucunun bebeğinizin kulak kanalına iyi oturtulduğundan emin olmanız gerekir. Kulağı hafifçe çekerek yerleştirmelisiniz. Ucuna takılan plastik, üç ölçümden sonra değiştirilmelidir. Bu yüzden dördüncü aydan sonra kullanılmaları daha doğrudur. Özellikle küçük çocuklarda en hassas ölçüm rektal sıcaklıktır. Ağız ve kulaktan ölçümler, doğru yapılırsa kesinlik payı yüksektir. Koltuk altından ve emzikli termometre ile ağızdan yapılan ölçümler daha az güvenilirdir.
Yöntem ne olursa olsun, dijital termometreyi nasıl kullanacağınızı bilmelisiniz. Termometrenin kullanım talimatlarını okumalı ve yedek pil bulundurmalısınız. Her kullanımdan sonra termometreyi alkollü pamukla temizleyin veya sabun ve ılık suyla yıkayın. Termometrenin yerinde kaldığından emin olmak için ateşe bakarken çocuğu yalnız bırakmayın.


DOKTORU ARAMA ZAMANI
Üç aylıktan küçük ve rektal ateşi 38o C veya daha yüksekse,
Üç aylıktan büyük ve ateşi o C ise ayrıca huzursuz ya da rahatsız görünüyorsa,
Üç aylıktan büyük ve ateşi o C veya daha yüksekse, ateş düşürücü ilaçlara yanıt vermiyorsa doktora başvurmanız gerekir.
Doktora, ateşi nereden ölçtüğünüzü ve en son çıkan değeri söyleyin. En iyisi yaptığınız ölçümün değerini tam olarak bir yere yazın, böylece hem ateşi takip etmede hem de doktorunuza doğru bilgiler vermede çok faydasını görürsünüz.