Engelli Araç Hesaplama 2021
Volkswagen ÖTV Muafiyetli Araç Satışları
ÖTV Muafiyeti ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
İstisnadan ilk seferde yararlanabilmek için belirlenmiş bir süre yoktur. Ancak, istisnadan yararlanarak adlarına bir araç tescil edilenlerin, ilk araç alımından itibaren 5 yıl süresince ÖTV ödemeden araç satın almaları veya ithal etmeleri mümkün değildir.
ÖTV muafiyetinden yararlanmak için tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık raporunda engel oranı %90 ve üzeri, ÖTV indirimden faydalanmak için ise en az %40 olmalıdır. Ayrıca “ağır engelli” ya da “sürücü belgesi alabilir” ifadelerinin yer alması gerekmektedir.
ÖTV muafiyeti yalnızca engelli bireyin şahsına tanınmış bir haktır. Bu istisnadan yararlanmak isteyen kişilerin aracı mutlaka kendi üzerlerine almaları gerekmektedir.
Tüm binek otomobil modellerinde motor silindir hacmine bakılmaksızın, hesaplanması gereken Özel Tüketim Vergisi ve diğer her türlü vergiler dâhil bedelin ₺1.004.200’nin altında olması gerekmektedir.*
* 2020 yılında malul veya engellilerin taşıt alımlarında istisna hakkında ÖTV(II) sayılı liste uygulama genel tebliğinde değişiklik (8 seri no'lu) tebliğ esas alınmıştır.
Tam teşekküllü devlet hastanesinden verilmiş %90 ve üzeri engelli raporu olan kişi adına alınan aracı üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılabilir. Araç sahibi kendisi dışında 3 ismi daha araç ruhsatına işletebilir ve yalnızca bu isimler tarafından aracın kullanılmasına izin verilir. Ruhsatta ismi geçmeyen kişilerin; hastalık, doğum ve benzer acil durumlar dışında aracı kullanması durumunda ise aracın bağlanması ve ağır para cezaları ile karşılaşılması muhtemeldir.
%90’ın altında rapor derecesi bulunan araç sahiplerinde ise; araçta özel donanım varsa ve/fakat bu özel donanım takılırken aracın orijinal/teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmamışsa, yani özel donanım ilaveten takılmışsa; araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir.
İstisnadan yararlanılarak ilk satın alınan aracın, deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle hurdaya ayrılması halinde, bu aracın ilk satın alma tarihinden itibaren beş yıl geçmemiş olsa dahi - aynı koşullarla - bir başka aracın ilk satın almasında da ÖTV istisnasından yararlanılabilecektir.
Evet, 5 yıldan fazla kullanımının ardından hiçbir ÖTV ödemesi olmaksızın araç satışı gerçekleştirilebilir. ÖTV Kanunu’nun 7/2’nci maddesinde “düzenlenen istisnadan yararlanan malul ve engellilerin bu kapsamda iktisap ettikleri araçları 5 yıldan fazla kullanarak bir başkasına satması durumunda, aracı alan kişi tarafından ÖTV ödenmeyecektir” ifadesi yer almaktadır.
ÖTV Kanunu'na göre, ilk satın alınmasında istisna uygulanan kayıt ve tescile tabi taşıtların, veraset yoluyla intikallerinde ÖTV aranmaz. Dolayısıyla, taşıtın veraset yoluyla intikaline bağlı olarak müştereken bütün mirasçılar adına kayıt ve tescil edilmesi halinde, bu intikal işlemi nedeniyle ÖTV uygulanmaz. Ancak, muristen mirasçılara sadece bir taşıtın intikal etmiş olması, başka bir mal ve/veya hakkın intikal etmemiş olması halinde, taşıtın miras hisselerinin tek bir mirasçıya devredilmesi, devralan mirasçı açısından (kendi miras hissesine karşılık gelen kısmı hariç olmak üzere) "veraset yoluyla intikal" olarak değerlendirilmez.
Muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal ve/veya hakkın da bulunması halinde ise diğer mirasçıların, lehine taşıt üzerindeki mülkiyet hakkından ivazsız olarak feragatini gösteren belgenin ibrazı şartıyla istisnadan yararlanılmış olan taşıtın lehine feragat edilen mirasçıya intikali, "veraset yoluyla intikal" olarak değerlendirilir. Bununla birlikte, terekede yer alan diğer mal ve/veya hakların değerinin taşıtın değeri ile mütenasip olması gerekmektedir.
Engellilik dereceleri %90 ve daha fazla olan malul ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtları ile diğer malul ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtları Motorlu Taşıtlar Vergisi'nden istisna edilmiştir.
İstisnadan faydalanabilmek için aşağıdaki belgelerin vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir;
Tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık raporu,
Kendi adına kayıt ve tescilli olan aracın engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş olduğunu belirten Motorlu Araç Tescil Belgesi’nin ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği,
Teknik Belge ve Proje Raporu’nun aslı veya noter onaylı örneği,
Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu.
İstisnadan yararlanmak için, Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu ile gerekli olan diğer belgeler ilgili vergi dairesine ibraz edilmelidir.
Sağlık raporunda sadece sol alt ayak veya bacakta engeli olduğu belirtilen malul ve engellilerin otomatik vitesli taşıtlarının başkaca özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın, kendi adına kayıt ve tescil edildiği tarihten itibaren Motorlu Taşıtlar Vergisi'nden istisna olur.
İSPARK gibi belediyelere ait park alanlarından ücretsiz olarak faydalanılabilirsiniz,
Birçok alışveriş merkezinde engelli araçları için özel olarak ayrılmış, ücretsiz otopark alanları yer almaktadır,
Engelli kişiye ait araçların ödünç verilmesi kesinlikle mümkün değildir,
Bir engelli aracının 5 yıl içinde satılması durumunda ÖTV istisnası hakkı kaybedilir ve ödenmesi gerekir. 5 yılını tamamladıktan sonra ise herhangi bir ÖTV ödemesi yapılmadan satılabilir.
Engelli Araç Hesaplama Nasıl Yapılır?
Engelli araç hesaplama nasıl yapılır sorusunu yanıtlamadan evvel bir güncellemeden bahsetmek istiyoruz. 01.01.2023 tarihi itibarıyla Resmi Gazete’de de yer verilen Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği kararınca malul ve engelli bireylerin otomobil satın alımlarında uygulamaya alınacak istisna artık 1.004.200 TL olarak kabul görecektir.
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ÖTV Kanunu’nun 7/2. maddesine göre engel derecelerine bağlı olarak özel tüketim vergisi indiriminden yararlanabiliyor. Kanunda belirtilen maddelere göre taşıt alırken ÖTV indiriminden yararlanmak isteyen engelli kişilerin en az %40 engel derecesine sahip olması gerekiyor. Engelli ÖTV indirimi hesaplama işlemi ise kişilerin engel derecesine göre aracın vergiler dahil satış fiyatı üzerinden yapılıyor.
Engel derecesi %40 ve %89 arasında olan kişiler sıfır kilometre bir araç almak istediklerinde %26,3’lük ÖTV indiriminden yararlanabiliyor. Engel derecesi %90 ve üzerinde olan vatandaşlar ise beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisapları özel tüketim vergisinden tamamen muaf tutuluyor.
Engelli araç alımı hesaplama işlemi karmaşık gibi görünse de basit bir formüle sahip. %90 ve üzerinde engel derecesine sahip vatandaşların elde edeceği indirim miktarını hesaplamak için şu şekilde bir örnek verilebilir:
- Vergiler dahil satış fiyatı 300.000 TL olan bir araç alacağınızı farz edin.
- Satış fiyatı üzerinden %18 KDV bedelini hesaplayıp miktardan düşün (300.000 / 1.18 = 254.237 TL KDV’siz fiyat).
- KDV’yi çıkardıktan sonra ÖTV dahil 254.237 TL’lik satış fiyatından %80 ÖTV bedelini de düşün (254.237 / 1.80 = 141.242 TL ÖTV ve KDV’siz fiyat).
- Vergiler hariç fabrika çıkış fiyatı olan 141.242 TL’ye %18’lik KDV bedelini tekrar ekleyin (141.242 x 1.18 = 166.665 yalnızca KDV’li fiyat).
- Satış bedeli 300.000 TL olan bir otomobili ÖTV muafiyetinden faydalanarak 166.665 TL’ye satın alabilirsiniz.
Engelli araç alımı hesaplama sürecinde yalnızca ÖTV değil her yıl iki defa ödenen MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) istisnası sunulduğunu da belirtmek gerekiyor. Buna göre engel derecesi %90 ve altındaki kişiler aracın engellilik haline uygun özel tertibata sahip olduğunu belirten motorlu araç tescil belgesiyle, %90 ve üstünde olanlar ise özel tertibat şartı aranmadan yalnızca engel derecesine ilişkin sağlık kurulu raporuyla vergi dairelerine başvurdukları takdirde motorlu taşıtlar vergisinden muaf tutulabiliyor.
01.01.2023 itibariyle Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından öngörülen taahhütname metninin de vergi dairesine sunulmak üzere engelli araç alımı esnasından imzalanması gerekmektedir.
Motorlu Taşıtlar Vergisi ne kadar diye merak edenler için bu verginin aracın yaşına ve modeline göre değiştiğini belirtmekte fayda var.
Engelli Araç Alımı Şartları
Engelli araç alımı ÖTV Kanununun 7/2. maddesine göre kişilerin engel derecesine göre belirlenmiş çeşitli şartlardan oluşuyor.
- Engelli raporu ile araç alımının gerçekleşmesi için 18 yaşından büyük ve zihinsel engeli olmayan kişi, kendi başına işlemlerini gerçekleştirebilir.
- 18 yaşından küçük ise velisinin muvafakatname vermesi gerekir.
- 18 yaşından büyük ve zihinsel engelli bireyler için vasi kararı gerekir.
- Engel derecesi raporunun tam teşekküllü devlet hastanelerinden alınmış olması gerekir.
- Engel derecesi %40 ila %89 arasında olan kişilerin 1 Ocak 2016’dan önce alınmış H sınıfı sürücü belgesi veya üzerinde engelli ibaresi bulunan yeni tip B sınıfı sürücü belgesine sahip olması, ehliyet üzerinde özel tertibatlı araç kullanabilir ibaresi yer alması ve aracı kendi adına tescil ettirmesi gerekir.
- Engel derecesi %90 veya üzerinde olan bireylerde özel tertibatı olmayan aracı, kişinin eşi, kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücünün kullanması zorunludur.
- Alınacak aracın motor silindir hacmine bakılmaksızın tüm vergiler dahil satış fiyatının 1.004.200 TL’nin altında olması gerekir.
- ÖTV indirimiyle alınacak aracın sıfır olması ve 5 yıl boyunca başka birine satılmaması gerekiyor.
Engelli Araç Alımı İçin Gerekli Evraklar
Engelli bireylerin ÖTV indiriminden yararlanarak taşıt sahibi olabilmeleri için birtakım evrakları eksiksiz olarak tamamlaması gerekiyor.
Engelli araç alımı için gerekli evraklar:
- Devletin yetkilendirdiği hastanelerin sağlık kurulları tarafından verilmiş engelli raporu,
- Alınan rapor neticesinde belirlenen engel derecesi belgesi,
- Aracı engelli kişi kullanacaksa onun adına düzenlenmiş eski tip H sınıfı veya yeni tip B sınıfı sürücü belgesi,
- İnteraktif Vergi Dairesi veya Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı vergi dairelerinden alınan ÖTV ödeme belgesi.
Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlı olup, ÖTV muafiyetli araç alımlarında güncel mevzuatın geçerli olacağı ve uygulanacağını hatırlatırız. Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. burada yazan bilgilendirmenin uygulanması konusunda herhangi bir taahhüt vermemektedir. ÖTV muafiyetli araç alımınızda mutlaka satıcı ile alım koşulları konusunda güncel bilgileri edinmeniz gerekmektedir.
Bakanlık Bağlantıları
Soru 1: ÖTV Muafiyeti Nedir?
Engellilik oranı %90 veya üzerinde olan yetişkin engelliler ile Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu'nda (ÇÖZGER) “Özel Koşul Gereksinimi Vardır (ÖKGV)” ibaresi bulunan 18 yaş altı engelliler ÖTV istisnasından yararlanabilirler.
Bununla birlikte engellilik oranı %90'ın altında olan engellilerden engelli sağlık kurulu raporunda "Sadece hareket ettirici aksamda özel tertibatlı taşıt kullanması gerekir." değerlendirmesi bulunanlardan, ilk iktisabı yapılacak taşıtın hareket ettirici aksamında (debriyaj pedalı, fren pedalı, gaz pedalı ve/veya vites kolunda) tadilat yaptırılmasını gerektirecek nitelikte olan engelliler ÖTV istisnasından yararlanabilirler.
Soru 4: Üzerine araç alınan engelli kişinin engelli sürücü belgesine sahip olma şartı var mıdır?
Hayır, yoktur. Engelli oranı %90 ve üzerinde olan engelli bireyin üzerinden ilk iktisap edilecek araçta ÖTV muafiyetinden yararlanılabilir.
Soru 5: Özel tertibatlı araçları kimler kullanabilir?
Engellilik derecesi %90’ın altında olan engelliler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla düzenlenmiş özel tertibatlı araçları, engelli araç sahibinin yanı sıra araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü de kullanabilir.
Ancak, söz konusu kişilerin de engelli aracını kullanabilmesi için “herhangi bir engeli bulunmayan kişilerin kullanımına uygun olarak üretilmiş olan aracın teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmadan, engelli kişinin sağlık raporunda belirtilen tertibatın ilave aparatlarla taktırılmış olması” ve aracın engelli veya bu kişiler tarafından her iki şekilde de kullanılabileceğinin yetkili kurum ve kuruluşlarca belgelendirilmesi şarttır.
Soru 6: Engelli adına alınan araçlar kimler tarafından kullanılabilir?
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 53. maddesi, 3. fıkrası uyarınca; özel tertibatı olmayıp, engellilik derecesi % 90 ve üzeri olan malul ve engelliler tarafından ÖTV muaf olarak bizzat ithal edilen araçların; araç sahibi engelli kişinin eşi, kanuni mümessili ile üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılması zorunludur.
Engellilik derecesi %90 ve üzeri olan kişiler adına ÖTV’den muaf olarak yurt içinden alınan ve özel tertibatı bulunmayan araçların araç sahibi dışında birisi tarafından kullanılması konusunda mevzuatta herhangi bir kısıtlayıcı hüküm bulunmamaktadır.
Soru 7: Engelli raporuna sahip olan birinin tercih edebileceği motor seçenekleri nelerdir?
Motor silindir hacmine bakılmaksızın bu araçlar istisna kapsamında değerlendirilir. 2022 yılında engelliler için ÖTV muafiyeti 450.500 TL'yi aşmayan araçlar için uygulanmaktadır.
Soru 8: Engelliler motorlu taşıt vergisinden (MTV) faydalanabilir mi?
Engellilik dereceleri%90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtları ile diğer malûl ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtları motorlu taşıtlar vergisinden istisna edilmiştir.
Soru 9: Engelliye ait aracın ilk iktisabından sonra doğal afet veya kaza sonucu “pert” olması, kullanılamaz hale gelmesi durumunda yeni bir sıfır araç alımında ÖTV hesaplanır mı?
Doğal afet veya kaza sonucu aracın kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle hurdaya ayrılması halinde bu aracın ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmemiş olsa dahi aynı koşullarla başka bir aracın ilk iktisabında da istisnadan yararlanılabilecektir.
Soru 10: Engellinin ilk araç alımında (ilk iktisabında) ÖTV doğar mı?
Kayıt ve tescile tâbi mallardan; bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından, beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı, vergiden müstesnadır.
Soru 11: Engelli park kartı nedir?
Yalnızca üzerine araç tescil edilmiş engelli bireylerin, ayrılmış park alanlarına araçlarını bıraktıklarında camdan görünür şekilde yerleştirdikleri park kartlarıdır.
Soru 12: Engellilere ayrılmış otoparkları kimler kullanabilir?
Engellilere ayrılmış otopark yerlerini kullanabilmek için engelli ve gazilere verilen kartlardan edinilmesi gerekmektedir. Engellilere ve gazilere park kartlarının verilmesi, kullanılması ve iptaline dair usul ve esaslar Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından belirlenmektedir. Engelliler ve gazilerin bu kartı alabilmek için bulunulan il veya ilçelerdeki Trafik Denetleme Amirlikleri veya Bürolarına başvuru yapmaları gereklidir.
Soru 13: Engelliler için ayrılmış park yerlerine ilişkin yasal düzenlemeler nelerdir? Engelli park yerleri ve kaldırımların işgali durumunda ne yapılmalıdır?
Otopark Yönetmeliğinde; otoparkların yapımında TSE standartlarına uyulması, umumi bina, bölge otoparkları ve genel otoparklarda, giriş-çıkış ve asansörlerine en yakın yerlerinde birden az olmamak şartıyla, her 20 park yerinden birinin engelli işareti konularak engelliler için ayrılması zorunludur.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 61 inci maddesine göre “Engellilerin araçları için ayrılmış park yerlerine” engelli olamayanlar tarafından park edilmesi yasaklanmıştır ve engelli olmayanlar tarafından yapılan ihlâlin para cezası iki kat olarak uygulanmaktadır. Yasaklara aykırı park edilmiş araçlar trafik zabıtasınca kaldırılabilir.
Soru 14: B sınıfı engelli ehliyeti almak için hangi şartlar aranmaktadır?
1 Ocak 2016 tarihinden, “H sınıfı” engelli sürücü uygulaması kaldırılmış ve engelli sürücülere de B sınıfı engelli ehliyetleri düzenlenmeye başlamıştır. Bir başka deyişle engelliler için ayrı bir sürücü belgesi sınıfı bulunmamaktadır.
B sınıfı engelli sürücü belgesi alabilmek için 18 yaşını doldurmuş ve 19 yaşından gün almak ve bağlı bulunulan aile hekimine başvurmak gereklidir.
Aile hekiminin, engelli bireyin özel tertibatlı araç kullanabileceğine yönelik karar vermesi durumunda, engelli sürücü adayını İl Sağlık Müdürlüklerine bağlı İl Sağlık Komisyonuna sevk eder.
İl Sağlık Komisyonu tarafından, engelli kişinin kullanacağı araçta bulunması gereken özel tertibat, “Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğe” göre hazırlanan listeden belirlenen kodu ile birlikte sağlık raporuna yazılır.
Sağlık raporunda belirtilen kısıtlama ve araç uyarlama kodları engelli sürücü belgesine de işlenmekte ve engelli sürücünün bu kodlara uygun olan araç kullanması gerekmektedir.
Soru 15: Engellinin vefat etmesi durumunda ÖTV istisnası kapsamında iktisap edilen taşıtın veraset yoluyla intikalinde ÖTV alınır mı?
ÖTV Kanununa göre, ilk iktisabında istisna uygulanan kayıt ve tescile tabi taşıtların, veraset yoluyla intikallerinde ÖTV aranmaz. Dolayısıyla, taşıtın veraset yoluyla intikaline bağlı olarak müştereken bütün mirasçılar adına kayıt ve tescil edilmesi halinde, bu intikal işlemi nedeniyle ÖTV uygulanmaz. Ancak, muristen mirasçılara sadece bir taşıtın intikal etmiş olması, başka bir mal ve/veya hakkın intikal etmemiş olması halinde, taşıtın miras hisselerinin tek bir mirasçıya devredilmesi, devralan mirasçı açısından (kendi miras hissesine karşılık gelen kısmı hariç olmak üzere) «veraset yoluyla intikal» olarak değerlendirilmez.
Muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekede söz konusu taşıtın yanı sıra başkaca mal ve/veya hakkın da bulunması halinde ise diğer mirasçıların, lehine taşıt üzerindeki mülkiyet hakkından ivazsız olarak feragatini gösteren belgenin ibrazı şartıyla istisnadan yararlanılmış olan taşıtın lehine feragat edilen mirasçıya intikali, “veraset yoluyla intikal” olarak değerlendirilir. Bununla birlikte, terekede yer alan diğer mal ve/veya hakların değerinin taşıtın değeri ile mütenasip olması gerekmektedir.
Soru 16: Kaza sonucu vücudunun fonksiyonlarını sonradan kaybeden kişi, var olan sürücü belgesini nasıl değiştirebilir?
Bu kişiler tekrar yazılı sınava tabi tutulmazlar, verilen sağlık raporuna göre düzenlenmiş özel araçlarla eğitim aldıktan sonra, direksiyon sınavına tabi tutulurlar. Bu sınavda başarılı olan sürücüler engelli sürücü belgesi almaya hak kazanır.
Soru 17: Engelliler araçlarını aldıktan 5 yıl sonra engeli olmayan birisine ÖTV ödemeden satabilirler mi?
Düzenlenen istisnadan yararlanan malul ve engellilerin bu kapsamda iktisap ettikleri araçları 5 yıldan fazla kullanarak bir başkasına satması durumunda, aracı alan kişi tarafından ÖTV ödenmeyecektir.
Soru 18: Engelli yakınına ÖTV indirimi var mı?
ÖTV indirimi sadece engelli bireyin şahsına tanınmış bir haktır.
Soru 19: Zihinsel engelli birey ÖTV indiriminden yararlanabilir mi?
Engellilik yüzdesi, %90 ve üzerinde olmak şartı ile engelli bireyin üzerine araç alınabilir.
Soru 20: Araç alımında bankalar kredi veriyor mu?
Bankaların araba alımında, engellilere özel kredi ya da faiz şartları olmayıp, herkese tanınan banka kredi şartları engelliler içinde geçerlidir.
ÖTV ve KDV Hesaplama 2023
Birçok üründe olduğu gibi sıfır araçlara da Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) uygulanır. Her yıl ÖTV oranı güncellenir ve farklı silindir hacimlerine farklı oranlar uygulanır. Bu nedenle de sıfır araç satın almayı düşünen kimseler, “Araçlarda ÖTV hesaplaması nasıl olur?” ve “Güncel sıfır araç ÖTV oranları nelerdir? gibi soruları sık sık sorar.
Sıfır Araçların Güncel ÖTV Oranları Nelerdir?
Resmi Gazete’de yayımlanan yeni ÖTV matrah güncellemesi açıklandı. Araçların motor silindir hacmi ve vergisiz satış bedeline göre değişen ÖTV oranlarını ve sıfır araç KDV oranlarını aşağıdaki tablomuzda listeledik. Güncel ÖTV ve KDV oranlarını aşağıdaki tablodan inceleyebilirsin.
Yeni ÖTV matrah düzenlemesine göre güncel oranlar:
| Motor Silindir Hacmi | Vergisiz Satış Tutarı (ÖTV matrahı) | ÖTV | KDV |
| 1600 cm³’e kadar | 184.000 TL’yi aşmayan | %45 | %18 |
| 184.000 TL - 220.000 TL arasında olan | %50 | %18 | |
| 220.000 TL - 250.000 TL arasında olan | %60 | %18 | |
| 250.000 TL - 280.000 TL arasında olan | %70 | %18 | |
| 280.000 TL üzeri | %80 | %18 | |
| 1600 cm³ ile 2000 cm³ arası | 170.000 TL’ye kadar | %130 | %18 |
| 170.000 TL’yi üzeri | %150 | %18 | |
| 2000 cm³’ten fazla | Sınırsız tutarda | %220 | %18 |
ÖTV Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Araç ÖTV hesaplama işleminde, araçların silindir hacimleri ve vergisiz satış tutarları baz alınır. Basit bir işlemle ÖTV hesaplaması yapalım:
Almayı planladığın sıfır aracın vergi matrahının yani vergisiz satış tutarının 200.000 TL olduğunu düşünelim. Aracın silindiri 1600 cm³’ten küçük olsun. Devletin belirlediği ÖTV oranı bu şartlarda %50’tir.
- 200.000 TL x %50 = 100.000 (Ödenmesi gereken ÖTV tutarı)
- 200.000 matrah bedeli + 100.000 (ÖTV tutarı) = 300.000 TL (ÖTV dahil araç tutarı)
MTV hesaplama hakkında bilgi almak için tıkla.
Motosikletlerin ÖTV Oranı Kaçtır?
Motosikletler için 2 farklı ÖTV ödemesi bulunur. Dolayısıyla motosiklet ÖTV indirimi hesaplanırken de iki farklı yol izlenir. Motosiklet ÖTV oranları ve KDV oranları şu şekildedir:
- Motor silindir hacmi 250 cm³’ün altında olan: ÖTV oranı %8 ve KDV oranı %18
- Motor silindir hacmi 250 cm³’ün üstünde olan: ÖTV %37 ve KDV %18
Motosiklet kasko sigortası ve motosiklet trafik sigortası hakkında bilgi almak istersen de yazılarımızı incele.
Hibrit Araçların ÖTV Oranları Ne Kadar?
Elektrikli motoru da bulunan hibrit araçlarda Özel Tüketim Vergisi oranları;
| Motor Silindir Hacmi | Vergisiz Satış Tutarı (ÖTV matrahı) | ÖTV | KDV |
| 50 kW'ı geçip, 1800 cm³'ü geçmeyen | 228.000 TL'yi aşmayan | %45 | %18 |
| 50 kW'ı geçip, 1800 cm³'ü geçmeyen | 228.000 TL-350.000 TL arasında olan | %50 | %18 |
| 50 kW'ı geçip, 1800 cm³'ü geçmeyen | 350.000 TL üzeri | %80 | %18 |
| 100 kW’ı geçip, 2000 cm³'- 2500 cm³ arasında | 170.000 TL'yi aşmayan | %130 | %18 |
| 100 kW'ı geçip, 2500 cm3'ü geçmeyen | Sınırsız tutarda | %150 | %18 |
| Diğerleri | %220 | %18 |
Elektrik motor gücü 100 kW'den fazla olup motor silindir hacmi 2500 cm³’ü geçmeyen ve ÖTV matrahı 170.000 TL’nin altında olan hibrit araçların ÖTV oranı ise %130’dur.
Elektrikli Araçların ÖTV Oranları Ne Kadar?
Elektrikli araç ÖTV oranları aracın motor gücüne ve matrahına bağlı olarak değişmektedir. Elektrikli araçlarda ÖTV oranları 4 farklı silindir hacmine göre şu şekilde olur:
- Motor gücü 160 kW’ı geçmeyen ve matrahı 700 bin TL altında olan araçlarda; ÖTV %10, KDV %18
- Motor gücü 160 kW’ı geçmeyen fakat matrahı 700 bin TL üstünde olan araçlarda; ÖTV %40, KDV %18
- Motor gücü 160 kW üstü ve matrahı 750 bin TL altında olan araçlarda; ÖTV %50, KDV %18
- 160 kW motor gücü olan ve 750 bin TL matrahı olan araçlarda; ÖTV %60, KDV %18
ÖTV’den Muaf Olmak Mümkün mü?
ÖTV muafiyetli veya ÖTV indirimli araç satın almak, bazı şartların sağlanması ile mümkün. Bu şartlar şu şekilde:
Engelli Raporuna Sahip Olmak
Engelli raporuna sahip olan kişilere, engellilik yüzdesine göre değişkenlik gösteren ÖTV indirimi ya da ÖTV muafiyeti uygulanır. Ancak engelli kişinin alacağı sağlık raporunda “ÖTV istisnalı araç kullanabilir” ibaresi yer almalıdır. Ek olarak engelli ÖTV muafiyetli araç alımının üst limiti ise 450 bin 500 TL’dir.
Ek olarak engelli raporu ile ÖTV muafiyetli veya indirimli araç alımı hakkında bilgi almak istiyorsanız Engelli Raporu ile Araç Alımı ve Şartları Nelerdir? başlıklı yazımızı inceleyebilirsin.
Gazi veya Şehit Yakını Olmak
Uzuv kaybı yaşayan gaziler ve şehit yakınları ÖTV’siz araç alımı seçeneğinden faydalanabilirler. Bunun için şehit yakınlarının Sosyal Güvenlik Kurumundan “Şehitlik Belgesi” almaları gerekir. Uzuv kaybı yaşayan gazilerin ise engellilik raporuna sahip olmaları gerekir. Ayrıca gazi ve şehit yakınları için ÖTV muafiyetli araç alımında üst limit bulunmaz. Tek şart, motor hacminin 1600 cm³’ü geçmemesidir.
Anahtar teslim araç fiyatı hesaplanırken eklenen vergilerden biri de Katma Değer Vergisi yani KDV’dir.
KDV Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Araçlarda KDV hesaplaması, KDV dahil hesaplama ve KDV hariç hesaplama olmak üzere 2 farklı şekilde yapılabilir. KDV hariç hesaplama ise “KDV dâhil ürünün fiyatı/(1+KDV oranı) formülüyle yapılır. Ülkemizde araç satış bedeli ve motor silindir hacmine bakılmaksızın motosikletler, elektrikli ve hibrit araçlar dahil her araç için ÖTV oranı; %18’dir.
KDV Dahil Hesaplama Nasıl Yapılır?
KDV dahil hesaplamaişlemi yapılırken “KDV hariç ürün fiyatı x (1+KDV oranı)" formülü uygulanır. KDV hesaplama işlemi yapılırken aracın ÖTV tutarı eklendikten sonraki toplam fiyatına KDV oranı eklenir. Gel yukarıdaki işlemden devam ederek KDV dahil hesaplama işlemini yapalım:
- 200.000 bin TL’lik araç ÖTV ile 300.000 bin TL oldu.
- 300.000 TL’nin %18’i = 54.000 TL’dir.
- KDV dahil aracın fiyatı ise 300.000 TL + 54.000 TL = 354.000 TL olur.
KDV Hariç Hesaplama Nasıl Yapılır?
KDV hariç hesaplama işlemi yapılırken (KDV dâhil ürünün fiyatı/(1+KDV oranı) formülü dikkate alınır. Yani yukarıdaki işlemden devam edersek;
KDV hariç bedeli; 354.000 TL / 1,18 = 300.000 TL olur.