Engellilerin Hayatını Kolaylaştıran Icatlar

Türkiye’deki 9 milyon engellinin ve ailelerinin pek çoğu ev hapsi yaşamak zorunda kalıyor. Bu durumu değiştirmek, engelli teknolojileri ile mümkün. 3 Aralık Dünya Engelliler Günü vesilesiyle engellilerin hayatını kolaylaştıran 8 teknolojiyi bir araya getirdik.

1. VoiceOver ile Cep Telefonu Kullanmak Çok Kolay

iOS’a ait, hareketlere dayalı bir ekran okuyucusu olan VoiceOver, görme engellilerin de kolayca cep telefonu kullanmasına imkan veriyor. VoiceOver ile ekranı görmeden pil düzeyini, cevapsız aramaları öğrenmek, telefonun her özelliğini kullanmak mümkün.

2. Ava: İşitme Engellileri Sosyalleştiriyor

Bir grup içindeyken herkesin ağzını okumak işitme engelliler için pek kolay olmayabiliyor. Bu noktada Ava isimli uygulama işlevsel bir çözüm öneriyor. Tek yapmanız gereken akıllı telefonunuzun mikrofon özelliğini açmak ve Ava’nın konuşulanları dinlemesini sağlamak. İşte tüm diyalog ekranınızda!

3. Hem Stil Sahibi Hem de Rahat Protezler

 Teknolojinin gelişmesiyle birlikte her geçen yıl daha etkili hale gelen protez organlar, beden bütünlüğünün bozulduğu durumlarda el, kol, bacak yerine geçebiliyor, engelli bireylere özgürce hareket etme imkanı veriyor. Örneğin dünyadaki ilk renkli protez bacaklarını üreten Confetti markası, Red Dot en iyi ürün tasarımı ödülünün de sahibi.

4. Eyeborg ile Renkleri Duymak

Engelli teknolojileri her geçen gün gelişiyor. Her şeyi siyah-beyaz görme olarak bilinen achromatopsia adlı hastalık için üretilen ve her bir renk tonunu farklı frekanslara dönüştüren Eyeborg adlı alet ile renkleri görmek yerine duymak mümkün.

5. Spread Signs: Dijital İşaret Dili Sözlüğü

iOS ve Android işletim sistemi için geliştirilen Spread Signs adlı uygulama, Türkçe dahil onlarca dili destekleyen, binden fazla kelimenin bulunduğu bir işaret dili sözlüğü. European Sign Language Centre adlı bir sivil toplum örgütü tarafından geliştirilen bu uygulamaya herkes ücretsiz olarak erişebiliyor.

6. Dot Akıllı Saat

İngiliz ve Kore ortak girişimi olan Dot akıllı saatler, görme engellilerin hayatını kolaylaştırıyor. Dokunmatik yüzeyiyle kullanımı çok kolay. Üstelik mobil uygulamalara entegre edilerek, sosyal medya mesajlarını okumak veya navigasyon gibi özellikleri kullanmak mümkün. Bir hafta gibi uzun bir şarj süresi var.

7. Liftware: Parkinson Hastalarına Özel

İstemsiz el titremelerinden mustarip olanların hayatını büyük oranda kolaylaştıran bir teknoloji. Liftware kaşıklar ve çatallar titremeri yüzde 70 oranında azaltıyor. Şarjla çalışmakla birlikte, bir kez şarj etmek ortalama üç öğün için yeterli oluyor.

8. Engelli Arabaları

Tekerlekli sandalye kullanan engellilerin sağlığı ve konforu düşünülerek tasarlanan engelli arabaları her geçen yıl yaygınlaşıyor. Elektrikli pek çok modeli bulunan bu araçlar engelli teknolojleri kapsamında “engelliler için engelsiz yolculuklar” mottosunu en iyi şekilde yansıtıyor. Ogo, Whill, Zenith, o2GEN, hem tasarım hem de teknoloji olarak öncü markalardan.

Görme engelliler için yapılan çalışmalar arasından azımsanmayacak kadar çalışma bulunmaktadır. Tabi ki bu onların en önemli organlarını geri getirmeyecek olsa da bizler elimizden gelen tüm çabayı insanlık olarak sarf etmeye devam edeceğiz. Peki görme engelli, az görenler ya da herhangi bir türde görme engeli olan bireyler için insanlık şimdiye kadar neler yapmış? Hangi alanlarda ne tür buluşlara imza atmış ve engellilerin hayatını hangi alanlarda kolaylaştırmış? Bu içeriğimizde bu konuları ele alacağız.

Görme Engelliler İçin Yapılan Çalışmalar

Öncelikle bilmenizi isteriz ki Görme engelli bireyler için yapılan çalışmalar kategori kategori ayrılmış olup her alanda onlarca konu için farklı buluşlar üretilmiştir. Öncelikle bunları daha net anlaşılabilir olması için tek tek maddeleyelim. 

1. Dış mekan için üretilmiş olan ürünler.
2. Eğlence mekanları için üretilmiş olan ürünler,
3. Ev içi için üretilmiş ürünler,
4. Hobi amaçlı olması için üretilmiş ürünler,
5. Sağlıklı yaşamlarına devam edebilmek için üretilmiş ürünler,
6. Araçlar için üretilmiş ürünler ve görme engelli bireyler için üretilmiş araçlar,
7. Görme engelli bireylerin iş yaşamına entegre olabilmeleri için üretilmiş olan araç gereçler vs.

Yukarıda ki maddeler liste halinde daha oldukça uzatılabilir fakat bizler konuyu çok fazla uzatmamak adına heyecanla sizlere bu bilgileri vermek istiyoruz.  Aslında bakılırsa yukarıda bulunan maddeleri incelediğiniz de görme engelliler, bizlerin sayesinde görme yetilerini belki çoğu zaman geri kazanamamaktalar fakat bu buluşlar ve yardımlar onların yaşamlarını geçmiş yıllara nazaran oldukça kolaylaştırmıştır.

Peki o zaman hadi ilk maddemiz olan dış mekan için üretilmiş olan ürünlere bir alt başlıkta göz atalım.

Dış Mekan İçin Üretilmiş Olan Ürünler

Öncelikle bu alt başlığımız altında bizlerinde hizmet verdiği hissedilebilir yüzey çalışmaları hakkında açıklama yapmak isteriz. Hissedilebilir yüzeyler görme engelli bireyler için sokak da, herhangi bir resmi kurum giriş çıkışlarında, kat aralarında ya da aklınıza gelebilecek tüm yürünmesi gereken alanlarda uygulanabilen bir sistemdir.

Kılavuz yüzey ve uyarıcı işaret olarak üretimsel anlamda farklı olan fakat uygulama esnasında birinin görme engelli bireyin daha sağlıklı yürümesine bir diğeri ise dikkat etmesi gerektiğine yardımcı olan ürünlerdir. 

Görme engelli bireyler için üretilen en geniş baston ölçülerine uygun şekilde üretilen ve uygulanması gereken yüzeye montajı yapılan kılavuzu yüzeyler ve uyarıcı işaretler, görme engelli bireylerin bastonlarını iki kılavuz yüzey arasına denk getirerek sürme tarzıyla ilerlemesine yardımcı olmaktadır. Bu sayede görme engelli birey kılavuz yüzey devam ettiği sürece önünde herhangi bir engel ya da dikkat etmesi gereken bir şey olmadığını düşünüp yürümeye devam etmektedir. 

Aynı zamanda kılavuz yüzeylerin belli kısımlarında dikkat edilmesi, yavaşlaması ya da durması gereken yerlerde uyarıcı işaretler uygulanıyor ve görme engelli bireylerin bastonları bu işaretlere temas ettiğinde dikkat etmesi gerektiğini kişiye izah edebiliyor. Görme engelli bireyler için yaşamsal fonksiyonlarını devam ettiren aynı zamanda hobi amaçlı aktivitelerinde yapabilmelerini amaçlayan yüzlerce buluşup bulunmaktadır. Bizce firma olarak bu buluşlardan en önemlisi hissedilebilir yüzey uygulamalarıdır. 

Nedeni ise sizlerin de tahmin edebileceği gibi bir birey genelde hayatını dışarıda sürdürmektedir. Faturaların ödenmesi gerekir, işe gidiyor olması gerekir, okula gitmesi gerekir, alışveriş yapması gerekir, eğlenmek için dışarı çıkması gerekir veya çok basit bir aktivite olan hava almak için ufak turlar atmak isteyebilir. Bu ve bunun gibi nedenlerden dolayı dışarı çıkmak zorunda kalan görme engelli bireyler bu uygulama sayesinde daha rahat ve neredeyse herhangi bir sorun yaşamadan bizler için çok basit fakat onların hayatını etkileyen yürüme eylemini daha rahat bir şekilde yapabilmektedirler.

Hissedilebilir yüzey uygulaması dışında dış mekan için üretilmiş bazı buluşları maddeleme yaparak özetlemek isteriz.

• Bankamatiklerin kabartmalı ve sesli hallerinin üretilmesi,
• Kaldırımlarda görme engelli bireyler ve tekerlekli sandalye ile ilerlemek zorunda olanlar için engelli rampaları,
• Trafik ışıklarının sesli bir şekil de durması ve ilerlemesi gerektiğini anlatan türleri,
• Otobüs duraklarının otobüs geliş saatleri tabelalarının kabartmalı olması,
• Yağmur alarmları vs.

Yukarıda yazmış olduğumuz maddelemeler arasında belki de kategori olarak gördüğünüzde karşınıza çıkacak binlerce buluş bulunmaktadır. 

Eğlence Mekanları İçin Üretilmiş Olan Ürünler

Eğlence mekanları bir insan için önemli aktivite yerleridir. Bireyler bu mekanları yakınlarıyla giderek stres atmak, sohbet etmek ve zaman geçirmek için kullanırlar. Tabi ki bu alanlar toplu alanlar olduğu için görme engelli bireylerin daha dikkatli olması gereken alanlardır. 

Peki bu alanlarda ne gibi buluşlar üretilmiştir? Dilerseniz gelin yine maddelemeler yaparak bu konuyuda hızlıca ele alalım.

• Cafe giriş çıkışlarda hissedilebilir zemin uygulamaları bulunmaktadır.
• Masa üzerlerinde sesli ya da kabartmalı menüler bulunmaktadır. 
• Garson çağırabilmek için el kaldırmak ya da garsona seslenmek yerine masa üzerlerinde bulunan garson çağırma butonları bulunmaktadır. 
• Hesap ödeme için bazı mobil uygulamalarda sesli ve temassız kredi kartı entegrasyonları bulunmaktadır. (Böylece engelli bireyler fazla hesap ödeme gibi sorunlar yaşamamış olur.)
• Bazı mekanlarda masa araları geniş tutulmakta da ya da görme engelli bireyler için daha teknolojiksel özel alanlar bulunmaktadır vs.

Yine yukarı da yazmış olduğumuz bu maddeler sayesinde görme engelli bireyler cafe, club, kütüphane, lunapark gibi alanlara daha rahat ve güvenli olabilecek şekil de girebilmektedirler. 

Ev İçi İçin Üretilmiş Ürünler

Görme engelli bireyler için yapılan çalışmalar arasında en çok ürün bulunan grup bu kısımdır denebilir. Hayatlarının çoğunluğunu tıpkı bizler gibi evlerinin içerisinde geçiren görme engelli ya da az gören bireyler için yüz binlerce buluş bulunmuştur.  Lafı daha fazla uzatmadan dilerseniz hemen diğer alt başlıklarda yapmış olduğumuz gibi açıklayıcı olması adına bu ürün gruplarından bazılarını da listeleyelim.

1. Alarm, ses kaydedici cihazlar ve kabartmalı televizyon kumandaları.
2. İlaçların üzerine yapıştırılabilen tek kelime ya da kısa cümleye yetecek kadar hafızası olan ilaç ismi seslendiricisi. Bu cihaz ilacın ismini bir kez söylendiğinde hafızasına kaydediyor ve görme engelli birey o cihaza tıkladığında elinde ki ilacın ne olduğunu anlamış oluyor. 
3. Kitap okuyucu kameralar. Masa lambasına benzeyen bu kameralar görüntü işleme teknolojisi ile görüntüyü bilgisayara aktarıyor ve bilgisayardaki sesli asistanlar kitabı bireyler için okumaya başlıyor. 
4. Duman, deprem, yangın, gaz gibi tehlikeli maddelerin oluşturduğu tehlikeleri haber vermek ve durdurmak için üretilmiş olan sesli uyarıcı sistemler.
5. Konuşan saatler, tansiyon ölçen cihazlar, konuşan termometreler ve konuşan hesap makineleri vb.

Yine yukarıda bulunan maddelerimizi biz beş adet ile sınırlamış olsak da bu alan için üretilen belki de yüzbinlerce buluş bulunmaktadır. Bu buluşların en önemlisi akıllı telefon ve giyilebilir ürünlerdir diyebiliriz. Akıllı telefonlarda bulunan yüzlerce uygulama sayesinde artık görme engelli bireylerin hayatları daha kolay diyebiliriz.

Hobi Amaçlı Olması İçin Üretilmiş Ürünler

Hobi insanların boş zamanlarını güzel geçirebilmek ya da kendilerini geliştirebilmek için ürettikleri bir alan olarak bilinmektedir. Origami, ahşap oymacılığı, ebru sanatı gibi aktiviteler boş zamanlarımızın güzel geçmesi için uygulanabilir hobilerdir. Peki bu hobileri görme engelli bireyler için nasıl daha hale getirebilmişiz?  Dilerseniz gelin hemen bunları da maddeleyerek inceleyelim.

Bizim hobilerimizin onlar için kolaylaştırılmış halleri

1. Biraz önce de vermiş olduğumuz gibi sesli kitap okuma sistemi ya da uygulamaları. Bu sayeden onlarda bizim gibi yüzlerce kitabı sesli bir şekil de dinleyerek güzel vakitler geçirebilmekteler.
2. Konuşan defter. Kimileri için yazma eylemi eşsiz bir hobidir. Bu hobi de konuşan defter sayesinde görme engelli bireyler için kolaylaştırılmıştır.
3. Resim çizmek, müzik yapmak için üretilmiş enstrümantal ve kalem, boya araçları.

Sağlıklı Yaşamlarına Devam Edebilmek İçin Üretilmiş Ürünler

Bu konu bizler için olduğu kadar onlar için de oldukça önemlidir. Yetişkin görme engelli bireyler genel olarak bakıldığın da çoğu iş ve işlemlerini kendileri halletmektedir. Fakat bazı durumlarda sinir, üzüntü, özlem onların mantıklı kararlar almalarına engel olabilmektedir. Bu nedenle hiç sorun olmasa dahi onlara yardımcı olmak için üretilmiş olan bazı ürünler bulunmaktadır.

Sağlıklı yaşamlarına devam edebilmeleri için üretilmiş bazı ürünler. 

• Sesli ya da kabartmalı test cihazları,
• Tuvaletlerde uygulanan tutamaklar,
• Kolay temizlik cihazları, 
• Acil durum butonları,
• Kolay giriş çıkış yön ve işaretçileri,
• Elektriksel alanların kabartmalı hale getirilmiş türleri,
• Giyilebilir cihazlar. (Kalp ritmi ölçerek yakınlarına acil durumda haber veren yüzükler vb.)

Yukarıda bulunan araçlar ve bunların türevleri sayesinde görme engelli bireyler sorun yaşamadan ev içinde ya da dış yaşamlarında kolaylıkla ve sağlıklı bir şekil de hayatlarına devam edebilmektedir. 

Araçlar İçin Üretilmiş Ürünler Ve Görme Engelli Bireyler İçin Üretilmiş Araçlar

Bu ürün grubu aslında onlar için paha biçilemez derece de ki buluşların olduğu bir alandır. Görme engelli bireyler için zaten toplu taşıma araçlarında inmek, binmek, araç numarasını tanımak gibi konular hakkında oldukça fazla ürün bulunmaktadır. Fakat son olarak geçtiğimiz yıllarda görme engelli bireyler için özel üretilen araçların yanı sıra oto kontrolü çok yüksek olan elektrikli otomobiller ve şerit takip sistemleri de üretilmiştir.

Görme Engelli Bireylerin İş Yaşamı

Zaten oldukça zor olan iş yaşamı insanların ya da üretimsel sorunların ortaya çıkarttığı zorluklardan dolayı çekilmez bir hale getirebilmektedir. Bu durum görme engeli olmayan bireyler için dahi inanılmaz derecede zorken görme engelli bireyler için iş yaşamını kolaylaştırabilmek adına bu alanda da yüz binlerce buluş yapılmıştır. Bunları maddeleme yapmadan kısaca özetlemek isteriz.

Klasik zımba, hesap makinesi, bilgisayar, stok takip sistemleri, giyilebilir teknolojiler, sensörler, otomatik kapılar gibi saatlerce inceleyip sizlere tek tek madde yazmamız gerekse dahi sonuna ulaşamayacağınız bir ürün grubudur iş yaşamı grubu. Bunun yanı sıra devletlerin, görme engelli bireyler için firmalara uyguladığı bazı yaptırımlar bulunmaktadır.

Onlar da bizler gibi profesyonel bir şekilde işlerini yürütebilir ve büyük sorumluluklar altından kolayca kalkabilirler. Bu durumun yeterince farkında olmayan bazı işverenler, devlet tarafından bazı kampanyalarla görme engelli bireylerin de iş yaşamına katılabilmesi için destek de bulunmaktadır. Çağımızın teknoloji çağı olmasının verdiği olumlu etkilerden dolayı artık görme engelli bireylerde profesyonel iş yaşamlarında üstün performans sergileyebiliyorlar. Ekstra olarak mükemmel sorumlulukların altından üretilmiş olan buluşlar sayesinde kolayca kalkabiliyorlar.

Firma olarak özetlemek ve söylemek istediğimiz son şey şu olacaktır. Görme engelli bireylerin bizlerden hiçbir farkı bulunmamaktadır. Aynı zamanda teknoloji çağında olmamızdan dolayı artık arada fark olarak görülebilecek hiçbir şeyin kalmadığını tekrar tekrar gözlemleri biliyoruz. Lütfen hissedilebilir zemin yüzeyi uygulamaları veya görme engelli bireyler için üretilmiş olan herhangi bir cihazın, uygulamanın,  bozulduğunu görürseniz bunu yetkili mercilere bildirin ve bu deformasyondan dolayı görme engelli bireylerin maddi, manevi zarar görmesinin önüne geçin.

Görme engelli bireyler için yapılan çalışmalar hakkında detaylı ve teknik bilgi almak isterseniz bizleri arayabilir ve hissedilebilir zemin uygulamaları başta olmak üzere tüm konularda hizmet alabilirsiniz