Sezaryen ameliyatlarından sonra cildin katmanları dikilerek yeniden birleştirilir ve ameliyat sona erer. Bu katmanlar sırasıyla uterus (rahim), fasya, cilt altı ve cilt üstüdür. Özellikle cilt üstündeki dikişler, hem enfeksiyon ve açılma riskine karşı hem anne adaylarının estetik kaygısı nedeniyle oldukça önemlidir. Biz de bu yazımızda, sezaryen sonrası yapılan dikişlerin çeşitleri ve estetik dikiş hakkında merak ettiklerinizi derledik.
Sezaryen ameliyatlarından sonra dikiş genellikle karının alt bölgesine, yatay olarak yapılır. (Pfannenstiel insizyon) Çok nadir durumlarda ise göbekten aşağıya doğru dikey bir kesi atılır. Buna da göbek altı midline kesi adı verilir. Her iki kesi yönteminde de benzer dikiş türleri kullanılır. Günümüzde doktorların en sık kullandığı dikiş yöntemleri ise;
Bu dikişe tıp literatüründe subkutikuler sütur denilmektedir. Halk arasında ‘estetik dikiş’ olarak adlandırılan bu dikiş türünde kendi kendine eriyen materyaller kullanılır. Dikiş tek tek değil de devam eden bir çizgi gibi uygulanır. Dikiş cilt altından yapıldığı için dışarıdan gözle görülmesi pek mümkün değildir ve diğer dikişlere göre çok daha az iz bırakır.
Tel zımba yöntemi kulağa her ne kadar korkutucu gelse de aslında sanıldığı kadar sancılı bir dikiş türü değildir. Bu dikiş uygulamasında, aynı tel zımba gibi tek tek yerleştirilen ilmeklerle yara bölgesi birbirine yakınlaştırılır. Genellikle ameliyattan bir hafta sonra bu teller basit ve ağrısız bir şekilde alınır.
Bu dikişler, estetik dikiş gibi kendi kendine eriyen materyal kullanılarak yapılmaz. Bu nedenle doğumdan 7 – 10 gün sonra doktor tarafından alınması gerekmektedir.
Strip adı verilen şeffaf ve ince bir bant, ameliyat yerinin üzerine yerleştirilir. Yara kenarları karşı karşıya getirilir ve yakınlaştırılır. Gerilimi fazla olmayan yaralarda kullanılan bir dikiş türüdür.
Günümüzde, yukarıda bahsedilen yöntemlerden en çok estetik dikiş kullanılmaktadır. Estetik dikiş veya gizli dikiş olarak bilinen yöntemde dikiş, cilt altına uygulanır ve dışarıdan görünmez. Dolayısıyla diğer dikiş türlerine göre sezaryen ameliyattan sonra daha az iz bırakır. Genellikle kendi kendine eriyen materyaller ile dikiş atılır. Bu nedenle dikişleri aldırmak için doktora gidilmesine gerek kalmaz. Cilt altına, dışarıdan gözükmeyecek bir şekilde kesinin bir ucundan diğer ucuna kadar ilerleyen bir sütur atılır.
Estetik dikiş, halk arasında lazerle dikiş şeklinde yer etmiştir. Bu söylem doğru değildir, estetik dikişlerde lazer kullanılmaz.
Cildin en üst epitel tabakasının oluşması genellikle 1 – 2 gün içinde gerçekleşir. Bu nedenle eğer doktorunuz koruyucu bant vb. aparatlar önermediyse 2 – 3 gün sonra annenin banyo yapması tavsiye edilir. (Doktorunuz koruyucu bant önerdiyse daha erken duş alabilirsiniz.) Cilt dokusunun karşı karşıya gelip kuvvetle birbirine yapışması ise ortalama 7 – 10 kadar sürer.
Yukarıda da değindiğimiz gibi eğer dikiş yapılırken kendi kendine eriyen materyaller kullanıldıysa, dikişleri aldırmak için doktora gitmenize gerek yok. Ancak erimeyen sütur ile dikiş atıldıysa, annenin yaklaşık 1 hafta sonra dikişleri alınır. Bu süre kişinin durumuna göre birkaç gün değişiklik gösterebilir.
Ameliyat yapıldıktan 1 hafta sonra bölgede ödem oluşabilir ve bu ödem bölgenin hafif sert ve şiş olmasına neden olabilir. Hatta bölgenin çok hafif mor olması da normal karşılanabilir. Ancak bu belirtilerin yoğun yaşanması durumunda doktora başvurulması gerekir. Çünkü büyük, kırmızı ve mor renkteki şişlikler hematom olabilir.
Sezaryen dikişinin olduğu yerde kızarıklık ve ısı artışına kötü kokulu sarı veya yeşil akıntı da eklenirse mutlaka doktora başvurulmalıdır. Bu durum enfeksiyon belirtisi olabilir. Sıcaklık olmadan, berrak, kokusuz ve az miktarda akıntı gelmesi ise normal karşılanır. Eğer iltihap olduğu tespit edilirse, yara yeri bakımı, pansuman ve antibiyotik gibi seçenekler ile annenin iyileşme süreci gözlemlenir.
Editörün Seçtikleri
Popüler Yazılar
Gebe Sözlüğü
lk yazmzda cerrahi diki hakknda genel bilgiler ve temel tekniklerden bahsedeceiz. Dikiin tarihçesinden ksaca bahsedip, iplerin özellikleri, sk kullanlan ipler, ine özellikleri ve temel diki tekniklerinden de görseller ile destekleyerek yazmz tamamlayacaz.
1. Diki nedir?
2. Neden Atlr?
Diki ipliklerini materyal kompozisyonu, dokuda erime özellikleri ve iplik yapsna göre snflandrabiliriz (ekil 1).
Tablo 1’de ise, en sk kullanlan diki materyalleri görülmektedir.
Monofilaman | Multifilaman | |
Emilebilir | KATGÜT KOLLAJEN POLGLEKAPRON POLDOKSANON | POLGLKOLK AST POLGALAKTN |
Emilmez | NAYLON POLPROPLEN | PEK POLYESTER |
Tablo 1: En sk kullanlan diki materyallerinin emilebilirlik ve filaman yapsna göre snflamas. Doal yapda iplikler alt çizili gösterilmitir.
deal artlarda;
Kullanld alanlar:
Monofilaman sütürler– vücut enzimleriyle parçalanr
– Normal katgütde 7 günde,
– Krome katgütde 14 günde ulalr.
Doal yapda dikilerden farkl olarak, hidrolizle parçalanr. Bunun sonucunda, degradasyon süreci, daha az doku reaksiyon oluturur.
Poliglekapron 25 -“MONOCRYL, TEKMON”
Ciltalt dikiler, mukoza, subkutiküler onarmlar için idealdir.
Polidioksanon-“PDS II, Pedesente”
Kranyofasyal cerrahide kemiklerin arasnda semi-rigid tespit oluturmak için, kas/tendon onarmnda, mukozalarda kullanlr.
Poligalaktin -:”VCRYL, PEGALAK”
Mukoza, yumuak doku onarmlarnda, abdominal ve oftalmik cerrahide kullanlr.
Sk kullanlan emilmeyen sentetik sütürler
Polipropilen “PROPILEN, PROLENE, SURGILENE,SURGIPRO”
Cilt onarmlar, Tendon onarmlar, kardiyovasküler, mikrovasküler onarmlarda yaygn olarak kullanlr.
Polyester “ETHIBOND,POLITER”
3-Poliamid (Naylon) “ETHILON, DAYLON”
Deri, mikrocerrahi, oftalmik cerrahide tercih edilir.
lk iplikler kalnlklarna göre arasnda numaralandrlm olup, 6 numara en kaln, 1 numara en inceyi temsil etmekteydi. Zaman içerisinde, teknolojinin gelimesiyle daha ince iplikler üretilmesi mümkün olunca, 1 numaradan daha ince olan ilk materyal 0 (#0) olarak numaralandrlm. Ancak daha sonra daha ince iplikler üretildikçe, “-“ veya ondalkl rakamlar kullanmak yerine, yeni ve daha ince iplikler, incelik arttkça, “0” rakamnn saysnn arttrlmasyla, 00, , olarak numaralandrlmaya devam edilmi. Bunun üzerine günümüzde kullandmz iplik kalnlklar da böylelikle isimlendirilmi. USP snflamasna göre diki iplerinin kalnlklar tablo 2’de verilmitir.
Örnek :
#0
#00 -> (2/0)
# -> (3/0)
USP designation | sentetik emilebilir çap (mm) diameter (mm) | emilmeyen çap (mm) diameter (mm) |
0 | ||
1 | ||
2 | ||
3 | ||
4 | ||
5 | ||
6 | ||
7 |
Tablo 2. Diki iplerinin kalnlklarnn USP snflamasna göre karl
Diki materyalleri tek balarna dokudan penetre olma özelliine sahip olmadklarndan, dokuyu penetre edici bir ine ile kullanlmalar arttr.
Sütür ileminde kullanlacak olan ineler ideal olarak;
ne ucu :
ne gövdesi :
ne boyu :
ne yarçap :
Yukarda bahsedilen iplik ve ine özelliklerinin tümü ve son kullanma tarihi gibi temel malzeme özellikleri, ambalajn üzerinde açk olarak okunur olmaldr. (Resim 1)
Diki atlrken karlkl dermal ve epidermal dokular birbiriyle en uygun ekilde yaklamas için inenin srma mesafesinin (yara kenar ile inenin cilde girdii nokta arasndaki mesafe) ve srma kalnlnn (yara kenar ile derin dokuda inenin giri-çk yapt nokta arasndaki vertikal mesafe) her iki tarafta eit olmasna dikkat gösterilmelidir (ekil 2).
Diki atlmasn mümkün klmak ve uygun diki atmak ancak doru enstrümanlarn doru ekilde kullanlmas ile mümkündür. Cilt dikii atarken kullanlan en temel enstrümanlar:
Referanslar