Evde Bakım Parası Nasıl Alınır 2020
Mevzuat
Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti Ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; bakıma muhtaç engellilerin bildirimi, tespiti, değerlendirilmesi ile bakım hizmetlerine, bakım ücretlerine ve ödemelerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (Değişik:RG-23/10/2007-26679)
(1) Bu Yönetmelik, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarı bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma muhtaç engellileri, bu engellilere verilecek bakım hizmetlerini, hizmetlerin ücretlendirilmesini ve ücretlerin ödenmesini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun ek 7 nci maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
- a) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Akraba: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, üveyler dahil olmak üzere bakıma muhtaç engellinin; eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile kardeş çocuklarının eşleri, eşinin ana ve babası, eşinin kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşlerinden her birini,
- b) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakıcı Personel: Bakıma muhtaç engellilere bakım hizmeti sunabileceğine ilişkin Millî Eğitim Bakanlığı onaylı sertifikası veya başarı belgesi olan kişiyi,
- c) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakıma Muhtaç Engelli: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, engellilik sınıflandırmasına göre ağır engelli olduğu belgelendirilenlerden; günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olduğu, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğu bakım raporu ile tespit edilenleri,
ç) Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyeti: Müracaatı yapılan bakıma muhtaç engellinin ikametgâhında veya bakım merkezlerinde bakım raporu hazırlayan, bakıma muhtaç engellinin bakım hizmetlerinin hangi türünden yararlanacağına karar veren, uygun ortama yerleştirmeyi öneren, bakım hizmetlerine yönelik gözlem, inceleme, kontrol yapan ve sonucunda bakım hizmetleri değerlendirme raporu hazırlamakla görevli heyeti,
- d) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakım Raporu: Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin; engelliye ait veya bakmakla yükümlü olunan kişi sayısına göre engelliye düşen ortalama aylık geliri belirlediği; engellinin ve ailesinin sağlık ve psiko-sosyal durumunu tahlil ettiği; engellinin bakıma muhtaçlığını, ihtiyaç duyduğu bakım hizmetlerini ve engelliye verilecek bakım hizmet modellerini tespit ettiği ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen raporu,
- e) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bireysel Bakım Planı: Bakıma muhtaç engellinin bakımına ilişkin fiziksel, psiko-sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu sorunların sebepleri ve tespit edilen veriler dikkate alınarak hangi alanlarda ve süreçte bakıma ihtiyaçlarının olduğunun belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içeren ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen planı,
- f) Genel Müdürlük: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü,
- g) İlçe Müdürlüğü: İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,
ğ) İl Müdürlüğü: İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerini,
- h) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakmakla yükümlü olunan bireyler: Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, üveyler de dâhil olmak üzere bakıma muhtaç engellinin kendisi ve kendisi ile birlikte aynı evde yaşayan eşi, çocukları ile ana ve babası, çocuklarının eşleri, evli olmayan torunları, ana ve babasının ana ve babası, evli olmayan kardeşleri, eşinin ana ve babası, eşinin evli olmayan kardeşleri; başka bir adreste bulunsa dahi evli olmayan ve eğitimini devam ettiren çocukları ile aynı durumdaki kardeşleri ve eşinin kardeşleri ile aynı evde yaşamakta iken er veya erbaş olarak askere gitmiş olan babası, çocuğu ve kardeşi; ayrı adreslerde ikamet etse dahi engelli üzerinde velayeti devam eden anne ve babası veya kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunamayan engelli ile aynı evde yaşayan ve bakım hizmeti vermeyi yazılı olarak taahhüt eden akraba, vasi ve bunlarla birlikte aynı evde yaşayan kişileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Bakıma Muhtaç Engellilerin Bildirimi, Tespiti ve Değerlendirilmesi
Bildirim
MADDE 5 – (1) Mülki amirler, sağlık kuruluşları, köy muhtarları, genel kolluk kuvvetleri ve belediye zabıta memurları, çevrelerinde bulunan bakıma muhtaç engellileri bakım hizmetlerinden yararlandırılması amacıyla il/ilçe müdürlüklerine bildirebilirler. Ayrıca, diğer kamu kurum ve kuruluşları, vatandaşlar, engellilerin kendileri veya akrabaları da bildirimde bulunabilirler.
(2) Engellinin bildirimini müteakiben engelli veya talep edilen hizmetler hakkında bildirimde bulunan kişi ile il/ilçe müdürlüklerinde ön görüşme yapılır. Bakıma muhtaç engellinin bakım hizmeti talebi doğrultusunda Bakım Hizmetleri Talep Formu düzenlenir.
İstenecek belgeler
MADDE 6 – (1) Bakıma muhtaç engellinin başvurusunda, bakıma muhtaç engelliden, ailesinden veya yasal temsilcisinden aşağıdaki belgeler istenir.
- a) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) C. Kimlik Numarası beyanı,
- b) (Mülga:RG-31/7/2009-27305)
- c) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Engelli sağlık kurulu raporu,
ç) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Yatılı ve sürekli bakımı için resmi veya özel bakım merkezine yerleştirilecek olan; 18 yaşını tamamlamamış bakıma muhtaç engelli için ilgili mahkemelerden alınacak, koruma altına alınması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı; 18 yaşını tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini görememesi veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması gerekli bakıma muhtaç engelli için ilgili mahkemelerden alınacak, kısıtlanması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı.,
- d) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakmakla yükümlü olunan bireyler kapsamındaki kişilerin gelir ve mal durumuna ilişkin yazılı beyanı ve taahhüdü ile beyanın içeriğine dair belgeler,
- e) İki adet vesikalık fotoğraf,
- f) Varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti,
- g) Engellinin vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı,
ğ) Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı,
(2) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Birinci fıkranın (ç), (e), (f), (g) ve (ğ) bentlerinde belirtilen belgeler, bakım raporunun hazırlanmasından sonra da verilebilir.
(3) (Ek:RG-21/10/2010-27736) İl müdürlüklerince, beyan edilen T.C. Kimlik Numarası üzerinden elde edilecek nüfus cüzdanı sureti, aile nüfus kayıt örneği ve ikametgâh adres belgesi dosyaya eklenecektir.
İnceleme ve tespit
MADDE 7 – (1) Bakıma muhtaç engellilerin incelenmesi il/ilçe müdürlüklerinin sorumluluğundadır.
(2) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) İl/ilçe müdürlüğüne bildirimi yapılan ve bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen belgeleri tamamlanan engelli ve ailesi hakkında, bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, engelliyi ve ailesini ikametgâhında, ikametgâh adresinde yaşamıyorlar ise fiilen yaşadıkları yerde ziyaret ederek, bakım raporunu hazırlar. Ayrıca, terk edilmiş ve kimsesiz engellilerin bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen belgeleri tamamlayamaması durumunda, İl Müdürlüğünce belgelerin tamamlanması için yardım sağlanır.
(3) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, engelliye ait veya bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre engelliye düşen gelir ile engellinin ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, engeli ve engelliyi kabullenme durumu tespit edilerek engellinin hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılır, varsa kanaat ve teklif belirtilir. Ayrıca gözlemlenen yaşam standardı ile beyan edilen gelir arasında farklılık görülmesi hâlinde, gelire ilişkin ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımında belirtilen tüm bireylerin gelirleri, toplam gelire dâhil edilir.
(4) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakım raporunda engellinin veya yasal temsilcisinin talebinin olumsuz olarak değerlendirilmesi halinde;
- a) İl müdürlüğünce, engellinin veya yasal temsilcisinin talebinin olumsuz değerlendirildiği, engelliye veya yasal temsilcisine 30 gün içinde yazılı olarak bildirilir.
- b) Engelli veya yasal temsilcisi tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde bakım raporuna itiraz edebilir.
- c) (Değişik:RG-16/3/2009-27171) İtiraz talebi il müdürlüğünce değerlendirilir, gerek görülmesi hâlinde yeniden bakım raporu hazırlanması için farklı personelden oluşan bakım hizmetleri değerlendirme heyeti görevlendirilerek işlem yapılır. Yapılacak itirazlarda ikinci Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyetinin verdiği karar nihai karardır. İtiraz konusu sağlık kurulu raporu kaynaklı ise il müdürlüğü durumu il sağlık müdürlüğüne bildirerek 16/7/2006 tarihli ve 26230 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre işlem yapılmasını ister. İl müdürlüğü yeni sağlık kurulu raporu doğrultusunda gerekli işlemi yapar.
(5) (Ek:RG-23/10/2007-26679) Bakıma muhtaç engelli veya yasal temsilcisi, bakmakla yükümlü birey sayısındaki ve engellinin ve bireylerin gelirlerindeki değişikliği bir ay içinde il müdürlüğüne bildirmek zorundadır.
(6) (Ek:RG-23/10/2007-26679) Geliri hakkında yalan veya yanlış beyanda bulunan veya sahte belge veren veya gelirini saklayan kişi ile geliri hakkındaki değişikliği süresinde bildirmeyenler hakkında gerekli yasal işlem yapılır.
(7) (Ek:RG-23/10/2007-26679) Bakım raporunun hazırlanması sürecinde; acil durumların haricinde, Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde istenen belgelerin il müdürlüğüne teslim tarihi ve bakıma muhtaç engellinin ikamet ettiği yerleşim bölgesi dikkate alınarak sıra ile işlem yapılır.
Başvurusu kabul edilen engelliler için yapılacak işlemler
MADDE 8 – (Değişik:RG-23/10/2007-26679)
(1) Başvurusu kabul edilen ve dosyası tamamlanan bakıma muhtaç engelliler için aşağıdaki işlemler yapılır.
- a) Bakım raporu ve 6 ncı maddede belirtilen tüm belgeleri içeren dosya oluşturulur.
- b) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bakıma muhtaç engelliye aynı ilde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise önerilen bakım hizmetinin türü il müdürlüğünce onaylanır.
- c) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç engelliye il dışında özel veya Genel Müdürlüğün dışındaki resmî bakım merkezinde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise dosya ilgili il müdürlüğüne gönderilir. Dosyanın gönderildiği il müdürlüğü öngörülen bakım hizmeti doğrultusunda gerekli işlemi yaparak onay verir veya öngörülen bakım hizmetinin verilemeyeceğini tespit etmesi hâlinde dosyayı iade eder.
ç) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç engelliye Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde bakım hizmeti verilmesini öngörmüş ise dosya değerlendirilmek üzere Genel Müdürlüğe gönderilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bakım Hizmetleri
Bakım hizmetlerinin kapsamı
MADDE 9 – (1) Bakım hizmetleri, bakıma muhtaç engellinin bakımına yönelik olarak kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar.
(2) Bakıma muhtaç engellinin özellikleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen bakım hizmetleri sunulur.
- a) Kişisel bakım hizmetleri;
1) Banyo yaptırılması,
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması,
3) Tırnaklarının kesilmesi,
4) Saçlarının taranması,
5) Dişlerinin temizlenmesi,
6) Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi,
7) El, yüz ve ayak temizliği,
8) Sakal tıraşının yapılması,
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
13) Odasının temizlenmesi,
14) Çamaşırlarının yıkanması,
15) (Ek:RG-23/10/2007-26679) Tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesi
gibi hizmetleri içerir.
- b) Psiko-sosyal destek hizmetleri;
1) Bakıma muhtaç engelli ailesinin, engelliyi ve engel durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
2) Bakıma muhtaç engellinin engelini, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
3) Engelli ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
4) Engellinin bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetleri,
5) Engellinin terk edilme, reddedilme, engel durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik ve benzeri olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon, stres ve benzeri durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
gibi psiko-sosyal destek hizmetleri içerir.
Değerlendirme heyetinin oluşturulması, çalışma usul ve esasları
MADDE 10 – (1) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti il ve ilçe müdürlüklerinde aşağıdaki şekilde oluşturulur;
- a) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti; il müdürlüğü onayıyla sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimci, tabip, fizyoterapist, hemşire, sağlık memuru, ebe, sağlık teknisyeni unvanına sahip kişiler arasından farklı mesleki unvanlara sahip en az üç kişiden oluşturulur. Personelin farklı kurum ve kuruluşlardan heyette görevlendirilmesi durumunda valilikten onay alınır.
- b) Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin başkanı il müdürlüğünce belirlenir.
- c) Bakıma muhtaç engellinin ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal ve demografik özellikleri ve özgeçmişleri, engeli ve engelliyi kabullenme durumunun tespit edilmesi, bakıma muhtaç engellinin hakları, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılması için bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde sosyal çalışmacı görevlendirilir.
ç) Sosyal çalışmacı bulunamaması hâlinde diğer mesleki unvana sahip personel (c) bendinde belirtilen tespit ve değerlendirmeyi yapar.
- d) Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin il müdürlüğü ve bağlı kuruluşlarının kadrolarından oluşturulamaması hâlinde, ilde bulunan diğer resmî kurum ve kuruluşlarca sunulan hizmetlerin aksatılmaması kaydıyla, bu kurum ve kuruluşların kadrolarından yararlanılır.
- e) İlde bulunan diğer resmî kurum ve kuruluşların imkânları çerçevesinde de üç farklı meslekten kişilerin bulunamaması durumunda, bakıma muhtaç engellilerin mağdur edilmemesi ve gerekli işlemlerin yapılması için tercihen engellilik alanında kurumda çalışan lisans eğitimi almış en az üç personel ile bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tamamlanır.
- f) İhtiyaç duyulması halinde, il müdürü haricindeki il müdür yardımcıları, ilçe müdürleri, şube müdürleri, kuruluş müdürleri ve kuruluş müdür yardımcıları ile iki veya üç yıllık yüksek öğretim programlarından mezun olarak öğretmen unvanına sahip personel de bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görevlendirilebilir.
(2) (Mülga:RG-23/10/2007-26679)
(3) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) İl müdürlüğünün ihtiyaç duyması hâlinde birden fazla bakım hizmetleri değerlendirme heyeti oluşturulur. Ayrıca ihtiyaç duyulması hâlinde birden fazla bakım heyeti için toplu görevlendirme yapılarak bir personelin farklı zamanlarda farklı bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görev yapması sağlanabilir.
(4) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, üye tam sayısıyla toplanır ve oy çokluğuyla karar alır. Karara karşı olanlar ayrışık oyunu gerekçeli olarak yazarlar.
(5) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, il müdürünün veya il müdürünün görevlendireceği il müdür yardımcısının gözetiminde çalışır.
(6) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç engellinin; psiko-sosyal ve sağlık durumunu dikkate alarak bakım ihtiyacını ve bakım ihtiyacının nasıl giderileceğini belirleyerek bakım raporunu hazırlar.
(7) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakım raporunun hazırlanmasında engellinin ve ailesinin görüş ve talepleri de dikkate alınır.
(8) Akrabaları tarafından bakımı sağlanan engellinin bireysel bakım planı bakım hizmetleri değerlendirme heyeti tarafından hazırlanır.
(9) Bakım raporunda, bu Yönetmeliğin 12 nci maddesinde belirtilen bakım türlerinden uygun görülenin teklifi yapılır. Ayrıca bakıma muhtaç engelliye yönelik bakım hizmetinin yatılı veya gündüzlü hizmet türlerinden hangisinin verileceği belirlenir.
(10) Bakım raporunun içeriği Genel Müdürlükçe çıkarılacak genelge ile düzenlenir.
(11) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç engellilere verilen bakım hizmetlerini takip eder, bakım merkezlerine ve kişilere rehberlik eder, il müdürlüğünün görevlendirmesi hâlinde kontrol hizmetlerini yürütür.
(12) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Bakım hizmetinin bakıma muhtaç engellinin akrabaları tarafından verilmesi hâlinde, bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görevli bir veya bu heyette görevlendirilebilecek başka personel, yılda en az bir kez veya ihtiyaç duyulduğu zaman bakım hizmetini verecek kişiye, bakım hizmetinin verilmesinde uygulanacak usul ve esaslar dâhilinde rehberlik eder ve bakım hizmetinin bireysel bakım planı doğrultusunda verilip verilmediğini inceler, bakmakla yükümlü olduğu birey sayısında değişiklik olup olmadığını gözlemler ve gelirlerinde değişiklik olup olmadığı hakkında bilgi alır. Tespitlerine, gözlemlerine ve aldığı bilgilere ilişkin rapor hazırlayarak il müdürlüğüne bildirir. İl müdürlüğü rapora göre işlem yapar.
(13) (Değişik:RG-31/7/2009-27305) Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, merkezlerde verilen hizmetin uygunluğu konusunda yılda en az bir kez veya ihtiyaç duyulduğu zaman inceleme yapar, inceleme raporu hazırlar ve karar için il müdürlüğüne sunar.
(14) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) İl müdürlüğü inceleme raporunun içeriğini dikkate alarak gerekli işlemi yapar.
Bakım hizmetlerinin verilmesi
MADDE 11 – (1) Bakım hizmetleri aşağıdaki esaslara göre verilir.
- a) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Bakım hizmetleri, bakım raporu doğrultusunda; Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde, Genel Müdürlüğün izni ile açılan diğer resmî kurum veya kuruluşlara ait merkezlerde, gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine ait özel bakım merkezlerinde veya bakıma muhtaç engellinin ikametgâhında verilir.
- b) Bakım hizmetini verecek olan bakım merkezleri, bakım hizmetleri değerlendirme heyetince hazırlanan bakım raporu doğrultusunda bakıma muhtaç engellinin bireysel özellikleri de dikkate alınarak bireysel bakım planını hazırlar.
- c) Bakım hizmetinin bakıma muhtaç engellinin akrabaları tarafından verilmesi durumunda bakım hizmetleri değerlendirme heyeti bireysel bakım planının uygulanması konusunda bakım hizmetini verecek kişiye rehberlik eder.
ç) Bireysel bakım planının içeriği ve uygulama esasları Genel Müdürlükçe belirlenerek genelge ile bildirilir.
(2) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakım ücreti il müdürlüğünce ödenen bakıma muhtaç engellinin vefat etmesi hâlinde, bakım hizmetini üstlenen bakım merkezi veya akrabası en geç onbeş gün içinde durumu il müdürlüğüne bildirmek zorundadır. Aksi takdirde sorumlular hakkında hukuki ve idari işlem yapılır.
(3) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakım ücreti il müdürlüğünce ödenen ve ikametgâhında bakılan bakıma muhtaç engellinin ikametgâh adresinin değişmesi hâlinde, yeni ikametgâh adresinin bakımını üstlenen bakım merkezi veya akrabası tarafından en geç onbeş gün içinde il müdürlüğüne bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde sorumlular hakkında hukuki veya idari işlem yapılır.
(4) (Ek:RG-23/10/2007-26679) Bakıma muhtaç engelliye bulunduğu ilin dışındaki bakım merkezlerinde de bakım hizmeti verilebilir.
(5) (Ek:RG-23/10/2007-26679) Bakıma muhtaç engelliye akrabanın bakım hizmeti vermesi hâlinde, bakıma muhtaç engelli ile akrabanın aynı adreste ikamet etmesi esastır. Ancak, bakıma muhtaç engelliye bakacak başka kişinin bulunamaması ve bakıma muhtaç engellinin veya yasal temsilcisinin özel veya resmi merkezlerde bakım hizmeti almayı istememesi hâlinde; bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin de bakım hizmetinin verilmesinde sorun veya yetersizlik olmayacağına kanaat getirmesi şartıyla, bakım hizmeti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek yakınlıktaki farklı adresteki akraba tarafından da verilebilir. Bu durumda, bakıma muhtaç engellinin yirmidört saat içindeki tüm bakım ihtiyacının giderilmesi ve fiilen en az sekiz saat bakıma muhtaç engelli ile birlikte olunması ve bakım raporunda sekiz saatten az olmamak üzere kaç saat birlikte olunacağının belirtilmesi gereklidir.
Bakım türleri ve ücret ödeme şekilleri
MADDE 12 – (Değişik:RG-23/10/2007-26679)
(1) Bakım türleri aşağıda belirtildiği şekildedir.
- a) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç engellinin veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve kapasitenin uygun olması hâlinde, bakım hizmetleri Genel Müdürlüğe bağlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinden alınabilir.
- b) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan diğer resmî kurum ve kuruluşlara ait bakım merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç engellinin veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve merkezin kabul etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan diğer resmî kurum ve kuruluşlara ait bakım merkezlerinden alınabilir. Bu durumda bakıma muhtaç engellilere sunulan bakım hizmeti ücreti, söz konusu merkeze il müdürlüğü tarafından aylık olarak ödenir.
- c) Bakım hizmetlerinin Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan özel bakım merkezlerinde verilmesi: Bakıma muhtaç engellinin veya yasal temsilcisinin talep etmesi ve özel bakım merkezinin kabul etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün izni ile açılmış olan özel bakım merkezlerinden alınabilir. Bu durumda bakıma muhtaç engellilere sunulan bakım hizmeti karşılığında, bakım ücreti merkeze il müdürlüğü tarafından aylık olarak ödenir.
ç) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakım hizmetlerinin bakıma muhtaç engellinin akrabası veya bakıcı personel tarafından ikametgâhında verilmesi: Bakıma muhtaç engellinin veya yasal temsilcisinin talep etmesi hâlinde, bakım hizmeti Genel Müdürlüğün denetim ve rehberliğinde bakıma muhtaç engellinin akrabası veya bakıcı personel tarafından bakıma muhtaç engellinin veya akrabasının ikametgâhında verilebilir. Bu durumda bakıma muhtaç engellilere sunulan bakım hizmeti ücreti, bakıma muhtaç engellinin akrabasına veya bakıcı personeli istihdam eden bakım merkezine il müdürlüğü tarafından aylık olarak ödenir.
Bakım ücretleri
MADDE 13 – (1) Bakıma muhtaç engellilere verilecek bakım hizmeti karşılığında ödenecek ücret tutarları aşağıda belirtilmiştir.
- a) Yatılı bakım merkezlerinden, günde yirmidört saat süreyle bakım hizmeti alan bakıma muhtaç engelliler için iki aylık net asgari ücret tutarında,
- b) Gündüzlü bakım merkezlerinden, günde sekiz saat süreyle tam gün hizmet alan bakıma muhtaç engelliler için bir aylık net asgari ücret tutarında,
- c) Gündüzlü bakım merkezlerinden, günde dört saat süreyle yarım gün bakım hizmeti alan bakıma muhtaç engelliler için bir aylık net asgari ücretin yarısı tutarında,
ç) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Gündüzlü veya yatılı bakım merkezlerinde istihdam edilen bakıcı personel tarafından bakıma muhtaç engellinin ikametgâhında günde üç saat süreyle hizmet alan bakıma muhtaç engelliler için bakım merkezine bir aylık net asgari ücret tutarında,,
- d) Akrabaları tarafından günde yirmidört saat süreyle bakılan bakıma muhtaç engelliler için bir aylık net asgari ücret tutarında,
ödeme yapılır.
(2) Birinci fıkranın (a) ve (d) bentlerinde belirtilen hizmetlerin, tatil günleri dâhil haftanın yedi günü verilmesi esastır. Aynı fıkranın (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen hizmetlerin haftanın altı günü, dini ve millî bayramlar hariç olmak üzere verilmesi esastır.
(3) (Değişik:RG-23/10/2007-26679) Birinci fıkranın (ç) bendine göre bakıcı personel bir günde en çok üç bakıma muhtaç engelliye hizmet verebilir. Ancak, bir bakıcı personelin haftalık toplam çalışma süresi, yıllık fazla çalışma süresi dâhilinde yaptırılacak fazla çalışmalar hariç, 4857 sayılı İş Kanunun 63 üncü maddesinde belirtilen çalışma süresini geçemez ve bakım hizmetleri ücretlerinin ödenmesinde, haftalık çalışma sürelerine uyulup uyulmadığı takip edilir. Bakıcı personele fazla çalışma yaptırılmasından dolayı Kurum tarafından ilave bakım ücreti ödenmez. Bir akraba, (d) bendi kapsamında bakıma muhtaç bir engelliye veya bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımındaki aynı evde yaşayan bakıma muhtaç iki engelliye bakım hizmeti verebilir.
Ödeme usul ve esasları
MADDE 14 – (1) Bakım Hizmeti karşılığında yapılacak ödemelerin usul ve esasları aşağıda belirtilmiştir.
- a) Bakıma muhtaç engelliye akrabaları tarafından ikametgâhında bakım hizmetinin verilmesi durumunda, bakım ücreti aşağıdaki belgelere istinaden bakım hizmetini veren kişiye, bakım hizmetinin verilmesini takip eden ay içinde il müdürlüğü tarafından ödenir.
1) (Mülga:RG-23/10/2007-26679)
2) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine istinaden alınmış olan onay.
- b) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakıma muhtaç engelliye bakım merkezinde veya merkezin görevlendirdiği bakıcı personel tarafından ikametgâhında bakım hizmetinin verilmesi durumunda, bakım ücreti aşağıdaki belgelere istinaden merkeze, bakım hizmetinin verilmesini takip eden ay içinde il müdürlüğü tarafından ödenir. Aşağıdaki belgelerde eksik olması hâlinde ödeme yapılmaz.
1) Merkezin bakım ücretinin yatırılmasını istediği banka hesap bilgilerini içeren dilekçesi.
2) Merkezin açılış izin onayının fotokopisi.
3) 8 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine istinaden alınmış olan onay.
4) Merkezin hizmet verdiği tüm bakıma muhtaç engellilerin isim listesi.
5) Merkezde görevli personele ilişkin aylık sosyal sigorta prim bildirgeleri.
6) Hak edişe esas ödeme tutarlarını da içeren zorunlu çalıştırılması gerekli personel sayıları ile fiili olarak bakımı gerçekleştirilen engelli sayılarının karşılaştırılmalı çizelgesi.
7) Çalışma onayı verilen tüm personelin ödeme yapılacak aya ilişkin maaşlarının ilgili bankaya yatırıldığına ilişkin bankadan alınacak onaylı belge.
(2) (Değişik:RG-21/10/2010-27736) Bakıma muhtaç engellinin herhangi bir nedenle yasal temsilcisi veya akrabası tarafından izinli alınması halinde, durum bakım hizmetini fiilen yürüten tarafından il müdürlüğüne en geç yedi işgünü içinde yazılı olarak bildirilir.
(3) Bakıma muhtaç engellinin herhangi bir nedenle izinli alınması hâlinde, bakım hizmetinden faydalanmayacağından, bu süreler dâhilinde geçen gün sayısı, aylık ödenmesi gereken bakım ücretinden günlük bakım ücreti hesaplanarak düşülür.
Özel huzurevleri ve yaşlı bakım merkezlerinde bakım hizmeti
Ek Madde 1 – (Değişik:RG-16/3/2009-27171)
Bakıma muhtaç engelliler için özel birim oluşturmaları, 30/7/2006 tarihli ve 26244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bakıma Muhtaç Engellilere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği kapsamında istenen şartları yerine getirmeleri ve özel bakım merkezi açılış izni almaları kaydıyla, 7/8/2008 tarihli ve 26960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım Merkezleri Yönetmeliği kapsamında açılan ve faaliyet gösteren kuruluşlar bedensel engeli veya yaşlılığa bağlı hastalığı nedenleriyle bakıma muhtaç engelli olanlara da bakım hizmeti verebilir.
Bakım hizmetinin vasi tarafından verilmesi
Ek Madde 2 –(Ek:RG- 23/10/2007-26679) Bakıma muhtaç engellinin veya vasisinin resmi veya özel bakım merkezinden bakım hizmeti almayı istememesi ve bakımını üstlenecek akrabası da bulunamaması halinde; vasisinin bakım hizmetini vermeyi talep etmesi ve bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin uygun görmesi şartıyla, vasi bu Yönetmelikteki esaslar dâhilinde akraba kabul edilerek bakıma muhtaç engelliye bakım hizmeti verebilir ve bu hizmet karşılığında bakım ücreti alabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 15 – (1) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Engelliler İdaresi Başkanlığı, Maliye Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığınca müştereken hazırlanan ve Sayıştayın görüşü alınan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan yürütür.
Yönetmeliğin Yayınlandığı Resmi Gazetenin
| Tarihi | Sayısı |
| 30/07/2006 | 26244 |
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Mevzuatın Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
| Tarihi | Sayısı |
| 23/10/2007 | 26679 |
| 16/3/2009 | 27171 |
| 31/7/2009 | 27305 |
| 21/10/2010 | 27736 |
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığından:
EVDE BAKIM YARDIMI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun ek 7 nci maddesi kapsamında bakıma ihtiyacı olan engellilerin evde bakımı için yapılacak yardımın başvuru şekline, değerlendirilmesine, ödenmesine ve diğer hususlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma ihtiyacı olan engellileri ve bu engellilerin evde bakımı amacıyla yapılacak yardımı kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun ek 7 nci maddesine, 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 65 inci ve 71 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Açık rıza formu: Genel çerçevesi Bakanlıkça hazırlanan, evde bakım yardımına ilişkin bilgilendirme ve kişisel verilerin sorgulanması ve işlenmesine ilişkin onayın yer aldığı formu,
b) Akraba: Üveyler dahil olmak üzere engelli bireyin eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, torun çocukları, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile kardeş çocuklarının eşleri, kardeş torunları, eşinin ana ve babası, eşinin kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşlerinden her birini,
c) Bakanlık: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığını,
ç) Bakanlık bilgi sistemi: Bakanlığın hizmetlerine ilişkin iş ve işlemlerin yürütüldüğü, hizmetlere ilişkin bilgilerin güncel ve anlık olarak izlenebildiği, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının veri tabanlarıyla entegre bir biçimde kayıtlı bilgilerin doğrulandığı Bakanlık bilgi sistemini,
d) Bakım raporu: Genel çerçevesi Bakanlıkça belirlenen, heyet tarafından, hanede kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının, engelli birey ve ailesinin sağlık, psiko-sosyal ve ekonomik durumu ile gerekli görülen bakım hizmetlerinin tespit edildiği raporu,
e) Bakım veren: Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin bakımını sağlayan 18 yaşını doldurmuş akrabası veya vasisini,
f) Bakım ve rehabilitasyon merkezi: Bedensel, zihinsel ve ruhsal engellilikleri nedeniyle normal yaşamın gereklerine uymama durumunda olan kişilerin, fonksiyon kayıplarını gidermek ve toplum içinde kendi kendilerine yeterli olmalarını sağlayan beceriler kazandırmak veya bu becerileri kazanamayanlara devamlı bakmak üzere kurulan yatılı, resmî sosyal hizmet kuruluşlarını,
g) Bakıma ihtiyacı olan engelli: Engellilik sınıflandırmasına göre tam bağımlı, çocuklar için, “Çok ileri düzeyde ÖGV”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV) ibareli raporu bulunanlardan günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek durumda olan ve evde bakım heyetince bakıma ihtiyacı olduğu tespit edilmiş bireyi,
ğ) Bireysel bakım planı: Genel çerçevesi Bakanlıkça belirlenen, bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin evde bakımına ilişkin fiziksel, psiko-sosyal ve benzeri alanlarda yaşadığı sorunlar ve bu sorunların sebepleri ile engelli bireyin hangi alanlarda bakıma ihtiyacı olduğunun tespit edildiği ve belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılması gereken faaliyetleri içeren planı,
h) Genel Müdürlük: Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
ı) Gündüz hizmet merkezi: Bakanlığa bağlı engelli ve yaşlı bireylere gündüz hizmet sunan resmî kuruluşları,
i) Hane: İl dışında öğrenim gören çocuklar dâhil olmak üzere, aralarında akrabalık bağı olsun veya olmasın adres kayıt sistemine göre aynı konut veya konut bölümüne kayıtlı olan kişi veya kişilerden birlikte yaşayanların oluşturduğu birimi,
j) Heyet: Bakıma ihtiyacı olan engelli birey hakkında, bakım hizmetlerinin hangi türünden yararlanacağına karar veren, hizmetin sunumuna ilişkin gözlem, inceleme ve kontrol yaparak bunların sonucuna göre bakım raporu, bireysel bakım planı ve kontrol ve rehberlik raporunu hazırlamakla görevli bakım hizmetleri değerlendirme heyetini,
k) İl müdürlüğü: Aile ve Sosyal Hizmetler il müdürlüğünü,
l) Kontrol ve rehberlik raporu: Genel çerçevesi Bakanlıkça belirlenen, heyet tarafından kontrol ve rehberlik sırasında bakım hizmetinin bireysel bakım planı doğrultusunda yapılıp yapılmadığının değerlendirildiği raporu,
m) Sağlık raporu: 20/2/2019 tarihli ve 30692 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik ile Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik (ÇÖZGER) hükümlerine göre sağlık kurulları tarafından hazırlanan ve anılan yönetmeliklerce geçerli kabul edilen sağlık kurulu raporlarını,
n) Sosyal çalışma görevlisi: Aile ve tüketici bilimleri, çocuk gelişimi, öğretmenlik, psikoloji, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, sosyal hizmet ve sosyoloji alanlarında eğitim veren kurumlardan mezun meslek mensuplarını,
o) Sosyal hizmet merkezi: Bakanlığa bağlı sosyal hizmet merkezlerini,
ö) Taahhüt formu: Genel çerçevesi Bakanlıkça hazırlanan, hizmetin sunumu sırasında uyulması gereken kuralların yazılı olduğu, bakım veren tarafından imzalanan formu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar ve Yardımın Hesaplanması
Genel esaslar ve yardımın hesaplanması
MADDE 5- (1) Evde bakım yardımı, (10.000) gösterge rakamı ile memur aylık katsayısının çarpımı sonucu bulunacak tutar kadar, aylık olarak bakım verene ödenir. Engelli bireyin, evde bakım yardımından yararlandırılması için;
a) Hanede ikamet eden tüm bireylerin her ne ad altında olursa olsun her türlü gelir toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının, asgari ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olması,
b) Engelli bireyin 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (m) bendinde belirtilen sağlık raporuna sahip olması,
c) Günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyeceğinin bakım raporuyla tespit edilmesi,
gerekir.
(2) Hanede birden fazla bakıma ihtiyacı olan engelli birey bulunması hâlinde, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının hesaplanmasında birinci bakıma ihtiyacı olan engelli bireyden sonraki her bakıma ihtiyacı olan engelli birey iki kişi sayılır.
(3) Evde bakım yardımı ile desteklenmesi uygun görülen kişiler, Bakanlık bilgi sisteminden alınan onay tarihinden itibaren yardıma hak kazanır.
(4) Evde bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin il içinde veya il dışında refakatli veya refakatsiz olarak tedavi görmesi durumunda engelli bireyin evde bakım yardımı devam ettirilir. Ancak engelli bireyin takibinin yapılmadığı, bakım verenin sorumluluklarını yerine getirmediği hususunda bir bildirim veya tespit olması durumunda heyet tarafından durum değerlendirilerek hizmetin devamına veya sonlandırılmasına karar verilir.
(5) Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin bakım veren ile birlikte geçici olarak il dışına çıkması halinde durum bir dilekçe ile il müdürlüğü ya da sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne bildirilir. İl dışında bulunma süresinin dilekçe tarihinden itibaren 6 ayı geçmesi durumunda, geçici olarak bulunduğu ilin il müdürlüğünden, engelli bireyin durumunun değerlendirilmesi istenir. Değerlendirme sonucu hazırlanan kontrol ve rehberlik raporu ve ailenin talebi doğrultusunda işlem yapılır.
(6) Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin bakım veren ile birlikte geçici olarak yurtdışına çıkması halinde durum bir dilekçe ile il müdürlüğü ya da sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne bildirilir. Yurt dışında bulunma süresinin dilekçe tarihinden itibaren 6 ayı geçmesi durumunda yardım sonlandırılır.
(7) Evde bakım yardımından yararlanmaktayken özel bakım merkezi veya resmî bakım ve rehabilitasyon merkezlerine yerleşmek üzere başvuruda bulunan kişinin yardımı sonlandırılmaz, başvurusu alınarak ilgili mevzuat kapsamında gerekli işlemler yapılır. Özel bakım merkezi veya resmî bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde kalıyorken evde bakım yardımından yararlanma talebinde bulunan kişilerin başvurusu alınarak işlemler başlatılır, evde bakım yardımından yararlanmasının uygun görüldüğü tarih itibarıyla kuruluş ile ilişiği kesilir.
(8) Bakım verenin, çeşitli nedenlerle engelli bireyin bakımını geçici olarak gerçekleştiremeyecek olması halinde durum bir dilekçe ile il müdürlüğü veya sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne bildirilir. Talebin heyet tarafından hazırlanacak kontrol ve denetim raporu ile uygun görülmesi ve kararın il müdürlüğünce onaylanması halinde aynı hanede ikamet eden ve akraba tanımında yer alan bir başka akrabası tek seferde veya farklı zamanlarda 30 gün süre ile bakımı gerçekleştirir. Bu süre zarfında evde bakım yardımı devam eder.
(9) Bakıma ihtiyacı olan engelli birey, bakım hizmeti veren kişinin talebi üzerine tek seferde veya farklı zamanlarda kullanılmak üzere yılda 30 günü geçmemesi koşuluyla bakım ve rehabilitasyon merkezi tarafından hazırlanacak sosyal inceleme raporu ile uygun görülmesi halinde geçici misafir olarak kabul edilir ve evde bakım yardımı devam eder.
(10) Evde bakım yardımından yararlanan bakıma ihtiyacı olan engelli bireyler, hazırlanacak sosyal inceleme raporu ile uygun görülen süreyle sınırlı olmak kaydıyla gündüz hizmet merkezlerinden ayda en fazla 72 saate kadar hizmet alabilir. Bu sürede hizmetten yararlanan engelli bireylerin evde bakım yardımı devam eder.
(11) Evde bakım yardımından yararlanıyorken engelli birey ile birlikte geçici olarak kadın konukevine yerleşen bakım verenin evde bakım yardımı devam eder.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Başvuru, İstenecek Belgeler, Başvuruların Değerlendirilmesi
Başvuru
MADDE 6- (1) Evde bakım yardımı başvurusu, engelli bireyin nüfus kayıt sisteminde kayıtlı olduğu yerleşim yerinde bulunan il müdürlüğüne veya sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne yapılır. Başvurular, e-Devlet kapısı üzerinden de alınabilir.
(2) Başvurular, engelli bireyin kendisi, bakım vermeyi talep eden kişi, akrabası veya vasisi tarafından şahsen ve yazılı olarak yapılır.
(3) Başvurunun, Sağlık Bakanlığı elektronik veri tabanında kayıtlı son sağlık raporu ile yapılması esastır. Ancak daha önce alınan ve Sağlık Bakanlığı elektronik veri tabanında teyidi yapılamayan sağlık raporlarının aslı veya hastane başhekimliği tarafından onaylı sureti ile yapılan başvurular da kabul edilir. Bu raporlar il müdürlüğü veya sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne sunulduktan sonra ilgili hastanelerden teyit alınır ve Sağlık Bakanlığı elektronik veri tabanına kaydı sağlanır. Sağlık Bakanlığı elektronik veri tabanında yer alan ve teyidi yapılan sağlık raporlarının ilgili personel tarafından kontrolü yapılır ve imza, kaşe, tarih düşülerek engelli bireyin dosyasında muhafaza edilir.
İstenecek belgeler
MADDE 7- (1) Evde bakım yardımı başvurusunda, başvuru tarihinden itibaren 30 gün içinde aşağıdaki belgelerin teslimi istenir:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için T.C. Kimlik Numarası.
b) Yabancı uyruklular için oturma izni ve yabancı kimlik numarası.
c) Sağlık Raporu.
ç) Hanede yaşayan kişilerin gelir ve varlıklarına ilişkin yazılı beyanları, varsa beyanın içeriğine ilişkin belgeler.
d) Hanede yaşayan 18 yaşını tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini görememesi veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi veya başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması gerekli evde bakım yardımından yararlanacak engelli birey için ilgili mahkemelerden alınacak vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı veya tevzi formu.
e) Açık Rıza Formu.
f) Gerekli hallerde engelli birey veya hanede yaşayan kişiler hakkındaki boşanmaya dair mahkeme kararı veya boşanma aşamasını gösteren belge.
g) Gerekli hallerde hanede öğrenimine devam eden birey olması durumunda öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti.
ğ) Hane, gelir ve sağlık durumunun tespiti amacıyla ihtiyaç duyulan diğer belge ve evraklar.
Başvuruların değerlendirilmesi
MADDE 8- (1) Başvuru, dosyada bulunan belgeler ile hane ziyareti ve gerekli hallerde çevre araştırmasından elde edilen bilgilere dayalı olarak değerlendirilir.
(2) Heyet, engelli bireyi ve ailesini, ikametgâhında veya fiilen yaşadıkları yerde ziyaret ederek kişilerin beyanı, dosyada bulunan belgeler ve Bakanlık bilgi sisteminden elde edilen bilgilere göre bakım raporu hazırlar.
(3) Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, hanede yaşadığı tespit edilen bireylere düşen gelir ile engelli bireyin ve ailesinin fiziksel, zihinsel, duygusal, psiko-sosyal özellikleri ve özgeçmişleri, engelli bireyi ve engelini kabullenme durumu tespit edilerek sahip oldukları haklar, yararlanabileceği özel eğitim, mesleki rehabilitasyon, tıbbi tedavi ve rehabilitasyon, sosyal yardımlar, koruyucu aile, evlat edindirme gibi hizmetler hakkında değerlendirme yapılır, varsa kanaat ve teklif belirtilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Heyetin Oluşturulması ve İşleyişi
Heyetin oluşturulması ve işleyişi
MADDE 9- (1) Heyet, il müdürlüğü ve sosyal hizmet merkezi müdürlüğünde aşağıdaki şekilde oluşturulur:
a) Heyet, il müdürlüğü onayıyla sosyal çalışma görevlileri, tabip, fizyoterapist, hemşire, sağlık memuru unvanına sahip lisans mezunu üç kişiden oluşturulur.
b) Heyetin birinci fıkranın (a) bendindeki meslek personelinden oluşturulamaması halinde, il müdürlüğü bünyesinde tercihen engellilik alanında çalışan en az lisans mezunu personel ile ihtiyaç duyulması halinde il müdür yardımcıları, şube müdürleri, sosyal hizmet merkezi müdürleri ve müdür yardımcıları da heyette görevlendirilebilir.
(2) İl müdürlüğünce ihtiyaç duyulması hâlinde birden fazla heyet oluşturulur.
(3) Heyet, il müdürlüğünde, il müdürünün görevlendireceği il müdür yardımcısının veya şube müdürünün, sosyal hizmet merkezlerinde ise müdürün sorumluluğunda çalışır.
(4) Heyet, engelli bireyin sağlık durumuna ilişkin olarak son sağlık raporu ve hanede yapılan değerlendirme doğrultusunda hazırlanan bakım raporuna göre karar verir.
(5) Bakım raporu ve bireysel bakım planının hazırlanmasında; engelli birey, bakım veren ve ailesinin görüş ve talepleri dikkate alınır.
(6) Heyet, bakıma ihtiyacı olan engelli bireylere verilen bakım hizmetlerini takip eder, rehberlik eder ve kontrol hizmetlerini yürütür.
(7) Hizmetin başlaması ve sonlandırılmasına ilişkin değerlendirmelerde heyet, üye tam sayısına göre oy çokluğuyla karar alır. Karara karşı olanlar karşı oyunu gerekçeli olarak yazarlar.
(8) Bakım verene, bakım hizmetinin verilmesinde uygulanacak usul ve esaslara ilişkin olarak yılda en az bir kez ve ayrıca ihtiyaç duyulduğu zamanlarda; heyette yer alan en az bir personel tarafından rehberlik hizmeti sunulur. Buna ilişkin kontrol ve rehberlik raporu hazırlanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Bakım Hizmetlerinin Verilmesi, Bakım Hizmetlerinin Kapsamı
Bakım hizmetlerinin verilmesi
MADDE 10- (1) Evde bakım hizmeti, bakım raporu doğrultusunda, bakım ihtiyacı olan engelli bireyin yaşadığı ikamette verilir.
(2) Bakıma ihtiyacı olan engelli birey ile bakım verenin aynı adreste ikamet etmesi esastır. Ancak, bakıma ihtiyacı olan engelli bireye 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan özelliklere sahip bakım verecek kişinin bulunmaması, bakıma ihtiyacı olan engelli birey, akraba veya vasisinin özel veya resmî merkezlerde bakım hizmeti almayı reddetmesi; heyetin bakım hizmetinin verilmesinde sorun veya yetersizlik olmayacağına kanaat getirmesi koşuluyla, bakım hizmeti, gün içinde kolaylıkla gidilip gelinebilecek bir mesafede ikamet eden akraba veya vasi tarafından da verilebilir. Yapılan değerlendirmelerde engelli bireyin yatağa bağımlılığı, yaşı, yalnız başına kalmasında sakınca olup olmadığı ve benzeri hususlar göz önünde bulundurulur. Bu durumda, bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin tüm bakım ihtiyacının giderilmesi esastır.
(3) Bir bakım veren; bakıma ihtiyacı olan engelli bireylerin kardeş olması halinde herhangi bir sayı sınırlaması olmaksızın, bakıma ihtiyacı olan engelli bireylerin kardeş olmaması durumlarında ise en fazla iki engelli bireye bakım hizmeti verebilir. Bakıma ihtiyacı olan ve kardeş olmayan ikiden fazla her engelli birey için akraba tanımında yer alan başka bir kişi bakım verir.
Bakım hizmetlerinin kapsamı
MADDE 11- (1) Bakım hizmetleri, bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin bakımına yönelik olarak aşağıda yer alan kişisel bakım hizmetlerini ve psiko-sosyal destek hizmetlerini kapsar:
a) Kişisel bakım hizmetleri; engelli bireyin;
1) Banyo yaptırılması,
2) Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması,
3) Tırnaklarının kesilmesi,
4) Saçlarının taranması,
5) Dişlerinin temizlenmesi,
6) Yeme-içme ihtiyacının giderilmesi,
7) El, yüz ve ayak temizliğinin yapılması,
8) Sakal tıraşının yapılması,
9) İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
10) Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
11) Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
12) Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
13) Odasının temizlenmesi,
14) Çamaşırlarının yıkanması.
b) Psiko-sosyal destek hizmetleri;
1) Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin ve ailesinin, engelli bireyi ve engel durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
2) Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin engelini, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
3) Engelli birey ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
4) Engelli bireyin bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere katılabilmesi için refakat hizmetlerini,
5) Engelli bireyin terk edilme, reddedilme, engel durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar düşüncesi, yalnızlık, sevgisizlik ve benzeri olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon, stres ve benzeri durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek psiko-sosyal destek hizmetleri ile bu amaçla ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirme yapılması hizmetlerini,
içerir.
ALTINCI BÖLÜM
Başvurusu Kabul Edilen ve Reddedilenler İçin Yapılacak İşlemler
Başvurusu kabul edilenler için yapılacak işlemler
MADDE 12- (1) Başvurusu kabul edilenler için aşağıdaki işlemler yapılır:
a) 7 nci maddede belirtilen tüm belgeler, bakım raporu ve bireysel bakım planını içeren dosya oluşturulur.
b) Evde bakım yardımı verilmesi uygun görüldüğü takdirde Bakanlık bilgi sistemi üzerinden il müdürlüğü onayı alınır.
c) Bakım veren tarafından taahhüt formu imzalanır.
Başvurusu reddedilenler için yapılacak işlemler
MADDE 13- (1) Başvurunun reddedilmesi halinde;
a) Heyet tarafından, talebin olumsuz olarak değerlendirildiği, 30 gün içinde muhatabına yazılı olarak bildirilir, karara, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde itiraz edilebilir.
b) İtiraz, başvuruyu değerlendiren il müdürlüğü veya sosyal hizmet merkezi müdürlüğü tarafından karara bağlanır. Bu durumda, yeniden bakım raporu hazırlanması için daha önceki değerlendirmeyi yapan heyette görevlendirilmemiş personelden oluşan ikinci bir heyet görevlendirilerek işlem yapılır. İtirazlarda, ikinci heyetin verdiği karar nihai karardır. İkinci heyet tarafından alınan nihai karara esas belge ve koşullarda bir değişiklik olmaksızın yapılan yeni başvurular değerlendirmeye alınmaz.
YEDİNCİ BÖLÜM
Gelir Durumunun Tespiti, Yardımının Durdurulması ve Sonlandırılması
Gelir durumunun tespiti
MADDE 14- (1) Evde bakım yardımından yararlanacak kişilerin geliri aşağıda yer alan hususlara göre tespit edilir:
a) Hanede ikamet eden tüm bireylerin elde ettiği;
1) Tespit veya beyan edilen aylık net maaş, ücret, nafaka, yevmiyenin aylık tutarları ile her ne ad altında olursa olsun elde edilen diğer gelirlerin yıllık tutarının aylık ortalaması,
2) Hanenin ikamet ettiği konut haricinde diğer konutları için takdir edilen veya beyan edilen rayiç bedelinin 240’ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen aylık kira getirisinin toplamı,
3) İkamet edilen konut haricindeki konut için kira geliri elde edilmiyorsa veya kira geliri beyan edilmiyorsa konutun rayiç bedelinin 120’de biri,
4) Dükkânlar için takdir edilen veya beyan edilen rayiç bedelin 240’ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen aylık kira getirisinin toplamı,
5) Dükkân için kira geliri elde edilmiyorsa veya kira geliri beyan edilmiyorsa dükkânın takdir edilen veya beyan edilen rayiç bedelinin 120’de biri,
6) Hanenin depo, arsa, arazi, tarla ve benzeri için rayiç bedelin 240’ta biri ve takdir edilen veya beyan edilen zirai/ticari/kira ve benzeri getirilerinin toplamı,
7) Hanenin binek aracı için aracın kasko veya rayiç bedelinin 120’de biri,
8) Hanenin ticari/zirai amaçlı aracı için aracın kasko bedelinin 120’de biri, kasko bedelinin belirlenememesi halinde ise rayiç bedelinin 120’de biri ile bu araçların takdir edilen veya beyan edilen aylık zirai, ticari, kira ve benzeri getirilerinin toplamı,
9) Hanenin büyük ve küçükbaş hayvanları için il/ilçe tarım ve orman müdürlüklerinden temin edilen yıllık getiri miktarının aylık tutarı,
10) Hanenin tespit veya beyan edilen banka mevduatı gibi menkul serveti için faiz oranına göre hesaplanacak aylık getirisinin iki katı tutarı,
11) Bakanlık tarafından ödenen düzenli ve düzensiz yardımlar, koruyucu aile ödemeleri, burs, harçlık gibi nakdî olarak verilmekte olan sosyal yardımların aylık ortalaması,
12) Yıllık tarımsal destek geliri tutarının aylık ortalaması,
13) Aynı hanede ikamet etmemesine rağmen nafaka yükümlüleri tarafından sağlanan destek tutarı,
14) Uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışanların gelirleri,
15) Diğer gelirlerin toplamının aylık ortalaması,
dahil edilerek yapılan hesaplama ile belirlenir.
b) Vergi indirimlerinden faydalanılarak alınan ve engelli adına kayıtlı olan araçlar için vergiler indirilmiş tutarın 120’de biri dikkate alınarak hanenin geliri hesaplanır.
c) (a) bendinde yer alan taşınır ve taşınmazların rayiç bedellerine ilişkin değerlendirme; ilgisine göre kasko bedelleri ve ilgili belediyeler ile tapu müdürlüklerince bildirilen değerlere göre yapılır.
ç) Bilgi sistemlerinden tespit edilemeyen gelirler için yazılı beyan esas alınır.
Yardımın durdurulması ve sonlandırılması
MADDE 15- (1) Evde bakım yardımı il dışı adres değişikliklerinde değişiklik tarihi itibarıyla durdurulur. Kişinin nakil talebinde bulunması halinde dosya Bakanlık bilgi sistemi üzerinden il müdürlüğüne gönderilir. Yeni ikamette yapılan inceleme sonucunda hizmetten yararlanma koşullarının devam ettiğinin tespiti halinde yardım tekrar başlatılır. Kişinin 90 gün içerisinde yeni adresine nakil için talepte bulunmaması halinde hizmet sonlandırılır.
(2) Evde bakım yardımı aşağıdaki hallerde sonlandırılır:
a) Engelli bireyin veya bakım verenin vefatı halinde, vefat tarihinde.
b) Bakım verenin değişikliği veya feragati halinde, dilekçenin verildiği tarihte.
c) Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelir toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgari ücretin aylık net tutarının 2/3 ünden fazla olması halinde, gelir değişikliğinin gerçekleştiği tarihte.
ç) Engelli bireyin özel bakım merkezi veya bakım ve rehabilitasyon merkezine sürekli olarak yerleştirilmesi durumunda kuruluşa yerleştiği tarihten bir gün önce.
d) Evde bakım yardımından faydalanmakta iken engelli bireyin veya bakıcının tutuklu veya hükümlü olarak ceza infaz kurumlarında kaldığının tespit edilmesi halinde, ceza infaz kurumlarına girildiği tarihte.
e) Bakım verenin, yükümlülüğünü yerine getirmediğinin tespit edildiği tarihte.
f) Bakım verenin bakıma ihtiyacı olan engelli birey ile bakım raporunda belirtilmesine rağmen, fiilen aynı hanede ikamet etmediğinin tespit edilmesi halinde, tespit tarihinde.
(3) Sağlık raporu süresinin sona ermesi durumunda yardım durdurulur. Rapor süresinin bitiminden itibaren 6 ay içinde alınan sağlık raporunun bu Yönetmelikte belirlenen koşulları sağlaması ve gelir kriterinin de uygun olması durumunda yardım durdurulduğu tarihten itibaren devam ettirilerek hak edilen tutarlar takip eden ilk ödeme döneminden itibaren ödenir. Yeni alınan sağlık raporunun tam bağımlı ibaresini içermemesi halinde yardım sağlık raporu süresinin dolduğu tarih itibarıyla sonlandırılır.
(4) Evde bakım yardımı sonlandırılması işlemlerinde Bakanlık bilgi sistemleri üzerinden il müdürlüğü onayı alınarak sonlandırma işlemi yapılır.
(5) Evde bakım yardımından yararlanmakta olan engelli bireylerin sağlık raporlarının sahte olduğunun tespiti halinde yardım derhal sonlandırılır ve ödeme yapılmış tutarlar genel hükümlere göre ilgililerden tahsil edilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Bildirim Yükümlülüğü ve Yersiz Ödemelerin Tahsili
Bildirim yükümlülüğü
MADDE 16- (1) Evde bakım yardımından faydalanan engelli birey, bakım veren veya vasi yardımın kesilmesini gerektiren durumları, 1 ay içinde il müdürlüğü veya sosyal hizmet merkezi müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdürler.
(2) İbraz edilen bilgi, belge, rapor ve beyanların gerçeğe uygun olmadığının tespiti veya bildirim yükümlülüğüne uyulmayarak evde bakım yardımı alınmasına devam edilmesi halinde yapılan yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte genel hükümlere göre takip ve tahsil edilir.
(3) Gerçeğe uygun olmayan belgeleri düzenleyen ve kullananlar hakkında genel hükümlere göre il müdürlüğü tarafından Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulur.
Yersiz ödemelerin tahsili
MADDE 17- (1) Yersiz ödemelerin tahsilinde aşağıdaki hususlar çerçevesinde uygulama yapılır:
a) Yerinde veya Bakanlık bilgi sistemleri üzerinden yapılan kontrollerde yersiz ödeme yapıldığının tespiti halinde, 15 inci maddeye göre evde bakım yardımı sonlandırılır. Yapılan yersiz ödeme, ilgili mevzuata uygun olarak ilgililerden genel hükümlere göre tahsil edilir.
b) Yersiz ve fazla yapılan ödemelerin ilgili kişilerce iade edilmemesi halinde, durum il müdürlüğü hukuk birimince takip edilir. İl müdürlüğünde hukuk birimi bulunmadığı takdirde konu il muhakemat müdürlüğüne bildirilir, dosyanın durumu il müdürlüğünce takip edilir. Yersiz ödemelerin takip ve tahsili ilgili mevzuata uygun olarak genel hükümlere göre yapılır.
(2) Yersiz ve fazla ödeme yapılması nedeniyle adlarına geri ödeme çıkarılan kişiler, tekrar başvuruda bulunduğunda, hazırlanan bakım raporuyla durumları uygun görülmesi halinde evde bakım yardımından yararlanır. Ancak daha önce yapılan yersiz ve fazla ödemeler, 27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak ödenecek yardımdan aylık 1/4 oranında mahsuben tahsil edilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Kontrol ve Rehberlik, Personelin Görev ve Sorumlulukları
Kontrol ve rehberlik
MADDE 18- (1) Evde bakım yardımına ilişkin kontrol ve rehberlik işlemleri, il müdürü tarafından görevlendirilen il müdür yardımcısı sorumluluğunda ve gözetiminde ilgili heyet ve ilgili personel tarafından yürütülür.
(2) Bakanlık merkez ve taşra teşkilatında görev yapan personelin eşi, üçüncü dereceye kadar kan, ikinci dereceye kadar kayın hısımları, evlatlıkları ve evlat edinenlerinin özel bakım merkezi sahibi veya ortağı olmaları halinde, bu personel evde bakım yardımı ile ilgili iş ve işlemlerde görevlendirilemez.
(3) Heyette görevli personelin kendisi, eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları, evlatlıklarına ilişkin evde bakım başvurusu değerlendirmesine ve kontrolüne katılmaması hususuna özen gösterilir.
(4) Heyet tarafından engelli birey ve ailesinin durumu, merkezi veri tabanlarında ve engelli bireyin ikametgahında yapılan inceleme sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda, her yıl düzenli olarak ve gerek duyulduğu takdirde aşağıdaki şekilde değerlendirilir.
a) Kontrol ve rehberlik sırasında bakım hizmetinin bireysel bakım planı doğrultusunda verilip verilmediği değerlendirilir, sonuca göre kontrol ve rehberlik raporu hazırlanır.
b) Kontrol ve rehberlik sonucunda, bu Yönetmelik hükümlerine göre evde bakım yardımı alma koşullarını kaybettiği tespit edilenlerin durumu 15 inci maddede yer alan hükümlere göre değerlendirilir.
c) Kontrol ve rehberlik; her yıl en az bir kez düzenli olarak yerine getirilir.
Evde bakım yardımı işlemlerine katılan personelin görev ve sorumlulukları
MADDE 19- (1) Evde bakım yardımı ile ilgili işlemlere katılan personel, bu Yönetmelikte belirtilen görev ve sorumluluklara ilaveten, sorumluluğu altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi ve izlenmesinden görevli ve sorumludur.
(2) İl müdürlükleri ve sosyal hizmet merkezleri, görev ve yetki alanındaki konularda, kaynak israfını önleyecek, işbirliği şeklinde çalışmayı ve koordinasyonu sağlayacak tedbirleri almakla görevli ve sorumludur.
(3) Sosyal çalışma görevlileri ve diğer personel görevlerini; mevzuata, plan ve programlara, verilen emir ve talimatlara uygun olarak yürütülmesinden ve verilen görevlerin tam ve zamanında yapılmasından ve ayrıca 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında elde ettikleri kişisel verilerin korunmasından sorumludur.
ONUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Haciz, devir ve temlik yasağı
MADDE 20- (1) Bu Yönetmelik uyarınca yapılan evde bakım yardımı ödemeleri devir, temlik ve haciz edilemez.
Geçiş hükümleri
MADDE 21- (1) Evde bakım yardımı kapsamında kullanılacak form ve belgeler Bakanlık tarafından bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde çıkarılacak genelgeyle belirlenir.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce yardımdan yararlanmaya başlamış kişilerin, hane, gelir, sağlık ve benzeri nedenlerle yardımdan yararlanma koşullarında değişiklik olması halinde bu kişilerin durumu bu Yönetmelik kapsamında değerlendirilir.
Yürürlük
MADDE 22- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı ile Hazine ve Maliye Bakanı birlikte yürütür.
Evde Bakım Maaşı
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından %50 ve üzerinde engel oranı olup engelli sağlık kurulu raporunda “Ağır Engelli” ibaresi bulunan ve başkası olmadan kendi bakımını üstlenemeyecek engelliler için engellinin bakımını üstlenen kişilere verilen, şu anki mevzuatımızda maddi açıdan bir engellinin yararlanabileceği en iyi parasal destektir. Net tutarı bir asgari ücretin asgari geçim indirimsiz halidir ve aylık olarak ödenmektedir.
Evde bakım maaşı ailesinde engelli olan kişilere verilen, devlet tarafından her ay ödenen paradır. İsminde maaş olsa da bakım parası bir emeklilik değil devlet tarafından yapılan sosyal yardımdır. Aylık olarak bu maaş engelli kişinin kendisine değil ona bakan kişiye ödenir.
Evde bakım parası almak için gerekli belgeler, bakım maaşı için engelli kişide aranan şartlar nelerdir ?
1- Kişinin sağlık raporunun en az %50 olması ve raporda ağır özürlüdür (bakıma muhtaç ) ibaresinin olması gerekmekte.
2- Özürlü kişi öz bakım ihtiyacı diye adlandırılan ihtiyaçlarının bir başına (başkasının yardımı olmadan) yapamaması gerekmekte. Nedir bu öz bakım? Özürlü kişi tuvalet, banyo, yemek yeme, elbiselerini giyinme gibi durumlarda başkasından yardım almadan hayatını idame ettiremiyorsa bakım hizmeti gereği bu kişiye bakıma muhtaç denir ve engel şartları bakım parası almak için uygundur.
Bakım Parası Almak İçin Gerekli Belgeler Nedir?
Kurum SHÇ ( Sosyal hizmetler çocuk esirgeme kurumu) bakım parası için başvuruda bulunduğunuzda size bir kâğıda yazılı şekilde istenen belgeleri yazacaktır. Ancak biz ön bilgi olması açısından bu belgeleri yazalım.
- 1- Müracaatçının dilekçesi
- 2- T.C. Kimlik Numarası beyanı (Özürlü ve bakıcının kimlik fotokopisi)
- 3- Özürlünün Sağlık Kurulu Raporu
- 4- Talep Formu
- 5- Hane halkı kimlik bildirim formu (Μuhtarlıktan, 5)
- 6- Özürlünün 2 adet vesikalık fotoğrafı
- 7- Gelir Durumuna ilişkin beyan belgesi
- 8- Özürlünün varsa öğrenim durumunu gösterir belge
- 9- Anne-babasının boşanma durumunda varsa boşanma kararı
- 10- Özürlünün vasisi varsa, vasilik atanmasına ilişkin mahkeme kararı
- 11- Yatılı ve sürekli bakımı için resmi veya özel bakım merkezine yerleştirilecek olan; 18 yaşını tamamlamamış bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, koruma altına alınması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı;
- 18 yaşını tamamlamış olup akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini görememesi veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gerekmesi ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokması nedenleriyle kısıtlanması gerekli bakıma muhtaç özürlü için ilgili mahkemelerden alınacak, kısıtlanması ve bir bakım merkezine yerleştirilmesi kararı ile velayet altında değil ise vesayet altına alınması ve vasi atanması kararı.
NOT: Terk edilmiş ve kimsesiz bakıma muhtaç özürlülerin gerekli belgeleri tamamlayamaması durumunda, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüğünce belgelerin tamamlanması için yardım sağlanır.
Hizmetin sonuçlandırılması başvuru yoğunluğu dolayısı ile her ilde farklı sürelerde olmaktadır.
Bu nedenle, lütfen başvuru esnasında Evde Bakım Hizmeti için Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Standardı gereği olarak başvurunuzun hangi sürede sonuçlandırılacağını öğrenin.
Öğrenin ki, bu sürelerde süreç sonuçlanmamışsa önce il sosyal hizmetler müdürlüğüne sonra da Valiliğe gidip Hizmet Standardına uyulmadığı gerekçesiyle şikâyette bulunabilesiniz.
Bakım Maaşı Almak İçin Nereye Müracaat Etmeliyiz?
Bakım ücreti için ilgili kurum olan sosyal hizmetler çocuk esirgeme kurumuna müracaat etmek gerekir. Not: bağlı bulunduğunuz ildeki SHÇ il müdürlüğüne müracaat edeceksiniz.
Kimler Bakıcı Olabilir?
Bakıcı olarak gösterilen kişi, bakıma muhtaç kişiyle akraba olmak ve aynı evde yaşamak zorundadır. Ayrı evde yaşayan bakıcı, bakıma muhtaç kişinin bakımını aksatacağı gerekçesiyle kabul edilmez. İlgili kanun akrabaların kimler olacağını şu şekilde ifade etmiştir.
Akraba; Bu Yönetmeliğin uygulanmasında, üveyler dahil olmak üzere bakıma muhtaç özürlünün; eşi, çocukları ile çocuklarının eşleri, ana ve babası ile bunların ana ve babası, torunları ile torunlarının eşleri, kardeşleri ile kardeşlerinin eşleri, kardeşlerinin çocukları ile kardeş çocuklarının eşleri, eşinin ana ve babası, eşinin kardeşleri, eşinin kardeşlerinin eşleri ile çocukları, amcaları ve amcalarının eşleri, amca çocukları ile bunların eşleri, halaları ile halalarının eşleri, hala çocukları ile bunların eşleri, dayıları ve dayılarının eşleri, dayı çocukları ile bunların eşleri, teyzeleri ve teyzelerinin eşleri, teyze çocukları ile bunların eşlerinden her birini ifade eder.
Kimler Kişi Başı Gelire Dahil Edilir
Özetle aynı evde yaşayan herkes. Başka bir ifadeyle bakmakla yükümlü olan bireyler evde bakım maaşında kişi başı gelire dahil edilir. Konuya ilişkin yönetmelik bakmakla yükümlü olduğu kişiler şu şekilde ifade etmiştir.
Bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımı iki bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölüm; “üveyler de dahil olmak üzere bakıma muhtaç özürlünün kendisi ve kendisi ile birlikte aynı evde yaşayan; eşi, çocukları ile ana ve babası, çocuklarının eşleri, evli olmayan torunları, ana ve babasının ana ve babası, evli olmayan kardeşleri, eşinin ana ve babası, eşinin evli olmayan kardeşleri;
Başka bir adreste bulunsa dahi evli olmayan ve eğitimini devam ettiren çocukları ile aynı durumdaki kardeşleri ve eşinin kardeşleri ile aynı evde yaşamakta iken er veya erbaş olarak askere gitmiş olan babası, çocuğu ve kardeşi; ayrı adreslerde ikamet etse dahi özürlü üzerinde velayeti devam eden anne ve babayı”;
(Uygulamada müracaatların değerlendirilmesi sürecinde önce birinci bölüm çerçevesinde işlem yapılacaktır. Birinci bölüm çerçevesinde yapılan değerlendirme neticesinde olumlu sonuca varılmış ise ikinci bölüme girilmeyecektir. Ancak birinci bölüm çerçevesinde yapılan değerlendirme neticesinde olumsuz sonuca varılmış ise müracaat ikinci bölüm çerçevesinde değerlendirilebilecek ve bu değerlendirme neticesine göre işlem yürütülebilecektir.)
İkinci bölüm; “kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunamayan özürlü ile aynı evde yaşayan ve bakım hizmeti vermeyi yazılı olarak taahhüt eden akraba, vasi ve bunlarla birlikte aynı evde yaşayan kişiler;
(İkinci bölümde yer alan “kanunen bakmakla yükümlü” ifadesi; eş ile 18 yaşından küçük özürlünün anne ve/veya babasını kapsamaktadır.
Bu durumda evli olan veya 18 yaşından küçük olup anne ve/veya babası bulunan özürlü ikinci bölüm kapsamında değerlendirilemeyecektir. Ancak buradaki eş ile 18 yaşından küçük özürlünün anne ve/veya babasının özürlüye bakamayacak durumda olup özürlüye bakmak istememesi halinde bu kişiler de kanunen bakmakla yükümlü kişiler dışında değerlendirilecektir.)
Bakım Ücreti Kaç Ayda Bağlanır?
Bakım parası bağlama süreci ilden ile değişse de (illerdeki shç’lerin yoğunluğuna göre) ortalama 1 ila 3 ay arası maaş bağlanmaktadır.
Bakım Ücreti Kişi Başı Gelir Ne kadardır?
Kişi başına düşen gelir net asgari ücrete göre belirlenir, buna göre 2016 yılı için bakım parasında kişi başı aylık gelir şu şekildedir.
784 TL
Evde Bakım Maaşı Kaç TL dir?
Önceden bakım maaşı asgari ücret oranında verilirdi. Ancak son değişiklikle bakım ücretleri, memur zamlarına endekslendi dolayısıyla hesaplama yaparken memur maaş zammına göre hesaplama yapılıyor. Buna göre 2015 yılı için aylık ödenecek bakım maaşı 793 tl’dir.
Evde Bakım Maaşları Hangi Tarihlerde Yatar?
Evde bakım ücreti konusunda en fazla eleştirilen konulardan biride evde bakım aylığı için belli bir gün olmayıp bakım parası yatan iller her il hatta ilçe de ayrı ayrı tarihlerde yatmasıdır. Örneğin İstanbul için ocak ayı evde bakım maaşı ayın 14’ünde yatmışsa gelecek ay şubat ayında da aynı tarihte yatacağının garantisi yoktur. Ortalama bu süreler 5 ila 10 gün arası oynamaktadır.
Evde Bakım Maaşı Alan Kişiler Sigortalı Olacak mı?
2-3 Yıl önce bakım ücreti alan kişilerin sosyal güvenlik SGK çatısı altına alınıp prim ödemelerinin devlet tarafından ödenerek emekli edilecekleri yönünde bir düzenleme yapılacağı söylense de halen bu konuyla ilgili ne bir haber verilmemiştir.
Aylıktan faydalanamayacak kişiler kimlerdir?
- Hangi ad altında olursa olsun sosyal güvenlik kurumlarından bir gelir veya aylık hakkında faydalananlar ile isteğe bağlı prim ödeyenler dahil olmak üzere sosyal güvenlik kurumlarına uzun vadeli sigorta kolları kapsamında sigortalı olmayı gerektirecek şekilde bir işte çalışanlar,
- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 60. Maddesinin 1. Fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılanlar (Provizyon sorgusu sonucu kapsamı 60/g olarak görülenler),
- Muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olanlar,
- Muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde mahkeme kararıyla veya bir mevzuat gereği bağlanmış devamlı bir geliri bulunanlar,
- Herhangi bir şekilde muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde devamlı gelir sağlayan ya da sağlaması mümkün olanlar,
- Kamu veya özel kurum ve kuruluşlarda iaşe ve ibateleri dahil olmak üzere sürekli bakımı yapılan veya yaptırılanlar (huzurevi, bakım merkezi, vb.),
- Malları ve gelirleri devredilerek bir sözleşmeyle gerçek veya tüzel kişilerce kendilerine bakılanlar.