Evde Soğuk Sıkım Zeytinyağı Nasıl Yapılır

Akdeniz havzasının geleneksel ağaç mahsulü olan zeytinlerden çıkarılan zeytinyağına, Eski Yunanlılar &#;sıvı altın&#; diyordu. Eski Yunanların zeytinyağına bu ismi vermeleri elbetteki tesadüfi değil. O yıllarda bile zeytinyağının insan sağlığına olan mucizevi faydaları biliniyordu. Ancak, zeytinyağına ulaşmak emek ve zahmet isteyen bir işti. Peki, günümüzde basit mutfak gereçlerini kullanarak evde zeytinyağı yapılabilir mi?

Ticari amaçlar doğrultusunda büyük çapta zeytinyağı üretmek maliyetli makineler ve karmaşık işler gerektirir. Fakat, kendi kullanımınız için yapacağınız az miktardaki zeytinyağı için bu makinelere gerek yoktur. Dahası, evde zeytinyağı yapımı, portakal sıkmaktan yalnızca biraz daha zordur. Tabii bunu nasıl yapmanız gerektiğini biliyorsanız!

Ne tükettiğiniz konusunda tam olarak içeriğinden emin olmaktan daha iyi bir şey yoktur. Nereden geldiğini, hangi işlemlerden geçtiğini ve içinde ne olduğunu tam olarak bilirsiniz. Bu sebeple, evde yaptığınız zeytinyağı hem daha sağlıklıdır hem de marketten satın aldıklarınıza nazaran daha lezzetlidir. Dahası, &#;zeytinyağını ben yaptım&#; demenin haklı gururunu yaşarsınız. Artık siz de hazırsanız, evde organik zeytinyağı nasıl yapılır? Hep birlikte tarifimizi inceleyelim&#;

Adım 1 : Zeytin Seçiminizi Yapın

Zeytinyağı için öncelikle işlenmemiş (ham) zeytine ihtiyacınız olduğunu söylemem gerekiyor. Zeytin seçiminizi siyah ya da yeşil zeytinden yana kullanabilirsiniz. Zeytin çeşitleri arasındaki farklılığı meyve sularının arasındaki tat farkı gibi düşünebilirsiniz. Soğuk sıkma için en çok kullanılanın yeşil zeytin olduğunu belirtmek istiyorum. Ayrıca, kullanacağınız zeytin tam olgunlaşmış veya olgunlaşmamış olabilir. Olgunlaşmamış zeytinlerden yeşil renk yağ, olgunlaşmış zeytinlerden ise daha sarımsı altın renk yağ elde edebileceğinizi ekleyelim.

Adım 2 : Zeytinlerin Çekirdeğini Çıkarın ve Blendere Ekleyin

İlk etapta az miktarda zeytinle işe başlamanızın pratik kazanmanız için daha iyi olacağı kanaatindeyim. Bu sebeple gr kadar ham zeytin işinizi görecektir. Öncelikle zeytinleri yıkayın ve süzün ardından bıçakla kesik atarak çekirdeğini çıkarın. Bu işleme &#;zeytini çizmek&#; diyenler de var. Ardından çekirdeklerini çıkardığınız zeytinleri blenderin kabına ekleyin ve püre kıvamına gelinceye kadar ezin. Blenderiniz yoksa bu işi bir tokmak yardımıyla da yapabilirsiniz ancak bu yöntem zahmet ve zaman gerektirir.

Adım 3 : Ezdiğiniz Zeytinleri Tencereye Alın

Püre kıvamına gelen ezme zeytini  birkaç dakika boyunca macun kıvamı alana dek karıştırın. Ardından bir tencereye alın ve ocağın altını orta ateşte açın. Yaklaşık 5 ila 10 dakika kadar ateş üzerinde zeytini karıştırarak ısıtın.

Adım 3 : Zeytini Temiz Bir Tülbent İçine Alın

Bir kabın üzerine temiz bir tülbent serin ve ocaktan aldığınız zeytin püresini tülbente koyun. Bu şekilde bir yere asın ve soğumasını bekleyin.

Adım 4 : Zeytini Sıkarak Tülbentten Yağı Süzün

Tülbenti çevirerek zeytin püresini sıkın ve yağı temiz bir kabın içine süzün. Süzdüğünüz zeytinyağını akşamdan sabaha kadar bir gece bekletin.

Adım 5 : Organik Zeytinyağınız Hazır Afiyetle Kullanın

Sıktığınız zeytinde yağ dışında su da olacaktır ancak yağ yüzeye çıkarak kendini belli eder. Yüzeydeki yağı kaşıkla alın ve afiyetle tüketin.

Yalnızca 5 kolay adımda evde zeytinyağı nasıl yapılır? Sorusunu cevaplandırmaya çalışarak konuyla ilgili fotoğraf eklemeleri yaptık. Artık siz de evde sızma zeytinyağı yapmanın mümkün olduğunu biliyorsunuz. Yukarıdaki anlatım size yeterli gelmediyse bir de aşağıdaki videoya göz atmanızda fayda var. Hoşça ve bizi takipte kalın.

Evde Soğuk Sıkım Zeytinyağı Nasıl Yapılır? Evde zeytinyağı Yapımı Tarifi?

Evde soğuk sıkım zeytinyağı yapmak, sağlıklı ve doğal bir yağ elde etmek isteyenler için harika bir seçenektir. Soğuk sıkım yöntemi, zeytinlerin düşük sıcaklıkta ezilerek elde edilen yağın kalitesini korumasına yardımcı olur. Bu yazımızda, evinizde kolayca uygulayabileceğiniz adımları anlatacağım. Hazırsanız, soğuk sıkım zeytinyağı yapımına başlayalım.

Malzemeler:

• Taze zeytinler
• Zeytin ezme makinesi veya blender
• Bez veya tülbent
• Cam kavanozlar
• Tahta spatula
• Süzgeç

Zeytinleri Toplayın

Zeytinyağı yapımı için en önemli malzeme taze ve olgun zeytinlerdir. Bu nedenle, zeytin ağacınız varsa veya yerel bir zeytin bahçesiyle iletişime geçebiliyorsanız, mümkün olduğunca taze ve kaliteli zeytinler toplamaya özen gösterin.

Zeytinleri Yıkayın

Zeytinleri yıkamak için temiz su kullanın. Topladığınız zeytinleri iyice yıkayın ve üzerlerindeki tozu veya kirleri giderin. Bu adım, zeytinlerin temizlenmesini ve son ürünün kalitesini artırmayı amaçlar.

Zeytinleri Ezin

Zeytinleri ezme makinesine veya bir blendere koyun ve iyice ezin. Blender kullanıyorsanız, yüksek hızda birkaç tur dönmesini sağlayın. Zeytinleri ezme makinesine koyuyorsanız, üretici talimatlarını takip edin. Bu adımda zeytinlerin yağının serbest kalması için düşük sıcaklıkta ezme işlemi gerçekleştirilir.

Ezilmiş Zeytinleri Süzün

Ezilmiş zeytinleri bir bez veya tülbent yardımıyla sıkın. Zeytinlerden çıkan sıvıyı cam kavanozlara süzün. Bez veya tülbent kullanırken, zeytinlerin içindeki yağın akmaya devam etmesi için biraz baskı uygulayın. Bu işlem, zeytinyağını diğer maddelerden ayırmayı sağlar.

Zeytinyağını Saklayın

Cam kavanozlardaki zeytinyağını hava almayacak şekilde saklayın. Kavanozları sıkıca kapatın ve serin, karanlık bir yerde muhafaza edin.

Bu kademeyi silmek istediğinize emin misiniz?

Öğeleri satın almak üze****siniz, devam etmek ister misiniz?

Akdeniz ve Ege mutfağının vazgeçilmezlerinden olan zeytinyağı, doğallığı ve sahip olduğu enfes lezzetle en sevilen sıvı yağ çeşitleri arasında yer alıyor. Dalından koparılan zeytinlerden elde edilen sızma zeytinyağı, doğallığı ile en çok tercih edilen zeytinyağı çeşitlerinden olmayı sürdürüyor.

Soğuk yemeklere eklenen, salatalarda lezzet şöleni yaşatan sızma zeytinyağı baskın tadı ile bilinmektedir. Zeytinlerin tam olarak olgunlaşıp yere düşmeden toplanmalarını gerektiren sızma zeytinyağı, en kaliteli zeytinyağı çeşitleri arasında yer alır; bir nevi zeytin suyu olarak değerlendirilir.

Her ne kadar ismi sızma zeytinyağı olarak anılsa da zeytinyağının sızma olarak isimlendirilmesinin ardında elde ediliş yöntemi yoktur. Sızma, oleik asit değerini ifade etmek için kullanılan bir tanımlamadır. Oleik asit oranı yüzde 0 ile yüzde 0,8 aralığında olan zeytinyağları sızma zeytinyağı olarak adlandırılır. 

Sızma zeytinyağlarının oleik asit oranı %0 ile %0,8 aralığında olması bu yağların natürel sızma zeytinyağı olarak da adlandırılmasına yol açıyor. Bu asit oranının elde edilebilmesi için hasat zamanı son derece önemli. Zeytinin meyvesi siyah renge yakınken toplanan zeytinlerden üretilir. Sızma zeytinyağı erken hasat soğuk sıkım yöntemi ile elde edildiğinde son derece lezzetli ve faydalı bir yağ türü olarak öne çıkıyor.

Sızma Zeytinyağı Farkı Nedir?

Sızma zeytinyağı farkı az önce de belirtildiği gibi asit oranında saklıdır. Söz konusu zeytinyağı olduğunda asit değerinin düşük olması, o yağın kalitesinin temel göstergelerindendir. Natürel sızma zeytinyağı asit oranı maksimum %0,8 olsa da daha düşük değerlerde de olabilir. 

Sahip olduğu bu asit oranı sızma zeytinyağının güzel bir koyuya, lezzetli bir aromaya sahip olmasını sağlar. Tek başına belirgin bir lezzeti olur ve soğuk yemeklerde de salatalarda da sıklıkla tercih edilir. 

Natürel sızma zeytinyağının kızartmalarda ya da yemek pişirirken kullanılması tercih edilmez. Kızartmalar ve sıcak yemeklerin yapımında asit oranı daha yüksek olan riviera zeytinyağı daha doğru bir seçenek olarak değerlendirilir.

Sızma Zeytinyağı Nasıl Üretilir?

Natürel sızma zeytinyağı üretimi soğuk sıkım yöntemi ile gerçekleştirilir. Soğuk sıkım zeytinyağı üretimi için erken hasat zamanında toplanan zeytinler çekirdekleri ile kırılarak zeytin püresi elde edilir. Elde edilen bu püre ısıtılarak yoğrulmaya başlanır. Dikkat edilmesi gereken zeytin sıkılırken su sıcaklığının 27 derecenin üzerine çıkmamasıdır. 27 derece ve altında sıcaklığa sahip su ile sıkılan zeytinlerden elde edilen yağ soğuk sıkım zeytinyağı olarak adlandırılır.

Soğuk su kullanılarak sıkılan zeytinlerden çıkan yağ sıcak sıkım ile kıyaslandığında daha az olduğundan üretimde daha çok zeytinin kullanılması gerekir. Fakat soğuk sıkımda zeytinyağı içerisindeki bileşenler korunduğu için bu yağların besin değerleri daha yüksek olur. 

Natürel sızma zeytinyağı da soğuk sıkım yöntemi ile elde edildiğinden hem son derece saf hem de sağlıklı bir zeytinyağı olarak sofralarda yer bulur. Zeytinin meyvemsi lezzetini maksimum oranda sunan natürel sızma zeytinyağı en kıymetli yağ çeşitlerinin başında gelir.

Natürel Sızma Zeytinyağı Faydaları Nelerdir?

Doğal ve sağlıklı özellik taşıyan natürel sızma zeytinyağı birçok faydayı beraberinde getirir. Tüketilen yiyeceklere eklendiğinde lezzeti artırır ve tek başına baharatlarla karıştırıldığında enfes bir deneyim sunar. 

Tekli doymamış yağ asitleri bakımından son derece zengin olan sızma zeytinyağı kalp ve damar sağlığının korunmasına destek olur. Tüketim miktarı dikkatli belirlendiğinde güvenle tüketilebilir. 

Antioksidanlar barındırdığından bağışıklık sisteminin desteklenmesine yardımcı olunduğu bilinmektedir. Aynı özelliği onun cilt için de faydalı olmasını sağlamaktadır. 

Natürel sızma zeytinyağı faydalarından tam anlamıyla yararlanabilmek ve muhteşem lezzetini deneyimleyebilmek için tercih sırasında dikkatli olunmalıdır. Güvenilir üreticilerden temin edildiğinde ayırt edici lezzeti, hafifliği ve özgün aroması sızma zeytinyağı severler tarafından fark edilecektir. 

Organik zeytinyağ çeşidi takip edilebilir tarım yöntemleri kullanılarak geleneksel yollarla elde edilir. Yemekler için soğuk, sıcak lezzetlerde ve soslarda kullanıma uygundur. Organik zeytinyağı hiçbir katkı, ısı veya işlem uygulanmamış yağdır. Diğer yağlara oranla daha sağlıklı bir yağ olması kullanıcılarına her açıdan avantaj sağlar. Kaliteli ve lezzetli zeytin bitkisinden elde edilen zeytinyağı mutfakların olmazsa olmaz ürünleri arasında yerini alır. Zeytinin yetiştiği bölge, ortam, sıcaklık, nem, toprak verimi lezzeti üzerinde doğrudan etkilidir. Ülkemizde Hatay, Ayvalık, Edremit ve Gemlik bölgeleri bu tip zeytinyağları için örnek olarak gösterilebilir.

Zeytinyağı Çeşitleri Nelerdir?

Zeytinyağı çeşitleri elde edilme yöntemlerine göre farklı şekillerde isimlendirilir. Tat, renk, koku ve diğer belirleyici özellikler çeşitlerine göre farklılık göstermektedir. Zeytinyağının çeşitlerini belirlemekte en etkili yöntem asit oranı ve hasat durumudur. En bilinen 9 zeytinyağı çeşidi aşağıda sıralanmıştır.

• Organik zeytinyağı
• Sıcak sıkım zeytinyağı
• Taş baskı zeytinyağı
• Ham zeytinyağı
• Erken hasat zeytinyağı
• Rafine zeytinyağı
• Riviera zeytinyağı
• Soğuk sıkım zeytinyağı
• Sızma zeytinyağı

Organik Zeytinyağının Faydaları Nelerdir?

Tarihi insanlık kadar eskiye dayanan zeytin, uzun ömrü ve şifayı simgeler. Üç kutsal kitapta da adı geçen zeytin efsanelere, mitolojiye konu olmuş ve benzersiz ürünleri ile insanlığa fayda sağlamıştır. Bu faydaların başında; karaciğeri temizliğine, sindirimi düzenlemeye ve metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olur. Aynı zamanda zeytinyağı kemikleri ve saçları güçlendirmede ve cildi korumada fayda sağlayabilir. Kan basıncını düzenleyerek tansiyonu normal seviyede tutmaya ve kolesterol dengenizi korumaya yardımcı olur. Stresi azaltmaya destek olan zeytinyağı vücut çatlaklarında da kullanılabilir.

Katkısız Organik Zeytinyağı Nasıl Anlaşılır?

Evde yapılabilcek birkaç basit yöntem ile zeytinyağınının hakiki olup olmadığını anlamak mümkündür. Bu yöntemlerden ilki donma testidir. Zeytinyağını dondurucuya koyduğunuz zaman tamamen donup kristalleşirse bu yağın gerçek olduğunu gösterir. İkinci yöntem su testidir. Bu yöntemde zeytinyağını bir bardak ılık su içine dökmeniz gerekir. Bu yöntemde hakiki zeytinyağı için olması gereken durum yağın su yüzeyine baloncuklar halinde çıkmasıdır. Baloncuk çıkarmadan yüzeye çıkan ve daha sonra suya karışan yağ sahtedir. Üçüncü bir diğer yöntem ise tuz ruhu testidir. Yarım çay bardağı zeytinyağının üzerine yarım çay bardağı da tuz ruhu eklenir. Eğer zeytinyağı sahte ise kimyasalla karışacak ve rengi pembeye dönecektir. Hakiki zeytinyağı tuz ruhu ile bütünleşmeden sarı rengini koruyan yağdır. Son olarak da tadarak ya da koklayarak zeytinyağının hakiki olup olmadığını anlamak oldukça bilinen bir yöntemdir. Çünkü hakiki zeytinyağının kendine has bir kokusu ve tadı vardır. Bir çay kaşığı zeytinyağı bile kendine has tadı ve kokusu ile kendini belli etmektedir. Hakiki zeytinyağında tat genzi yakmalı ve zeytin kokusu baskın olmalıdır.

Zeytinyağı Üretimi Nasıl Yapılır?

Ülkemizde zeytin yetiştiriciliği için en uygun iklime sahip yer Akdeniz ve Ege Bölgesi’dir. Zeytinin kalitesi hasattan sonra ne kadar hızlı işlendiği ile doğru orantılıdır. Zeytinler toplandıktan sonra temizlenerek yaprak, dal gibi yabancı maddelerden ayrılır. Daha sonra kırma işlemine başlanır. Kırma işlemi taş değirmenlerde veya metal kazanlarda yapılmaktadır. Metal kullanılarak yapılan kırma işleminde yağın doğal rengi bozulur ve  daha yeşil olur. Bu sebeple bu yöntem tercih edilmez. En sağlıklı ve doğal yöntem için taşla kırma işlemi tercih edilir. Kırma işlemi gerçekleşen zeytinlerin yağ zerrecikleri yüzeye çıkmaya başlar. Bu işlem devam ettikçe zeytin akışkan bir hal alır ve artık yoğurma işlemine geçilir. Hamur halindeki zeytinlerin yağından ayrılma tekniğine göre ise sıcak sıkım ya da soğuk sıkım zeytinyağı elde edilir.

Soğuk Sıkım Zeytinyağı Nasıl Olur?

Hasat edilen zeytinler temizlenir. Daha sonra taş değirmenlerde çizilir. Çizilen zeytinler geleneksel yöntemlerle yine taş silindirler arasında ezilir. Bu işlemler açık ortamda yapılırken hamur haline gelen zeytinler kapalı kazanlara alınır. Sebebi açık kazanlarda hava ile temas eden yağın asit oranının yükselmesi ve zararlı maddeler açığa çıkarmasıdır. İşte bu aşamada kapalı kazaların ısısı 27 derecenin altında ise soğuk sıkım zeytinyağı elde edilmiş olunur.

Sıcak Sıkım Zeytinyağının Soğuk Sıkım Zeytinyağından Farkı Nedir?

Sıcak sıkım ile soğuk sıkım arasındaki fark kazana alınan zeytin hamurunun sıcaklık derecesidir. Kazandaki hamurun sıcaklığı ısıl işlem uygulanarak 35 &#; 50 derecelere çıkarılırsa sıcak sıkım uygulanmış olur. Sıcaklık hamur halindeki zeytinden yağının ayrılmasında etkilidir.

Sızma Zeytinyağı Nedir?

Kalitesi ilk sırada olan zeytinyağı çeşitlerinden biri de sızma zeytinyağıdır. Sızma zeytinyağının kalitesini belirleyen yağ asit değeri gramda 0,8 gramı geçmez. Sızma zeytinyağını doğrudan tüketebilirsiniz.

Riviera Zeytinyağı Nedir?

Riviera zeytinyağı yemeklerde sıklıkla tercih edilir. İçeriği rafine ve sızma zeytinyağının birleşmesiyle oluşur. Asit oranı % 1,5 civarındadır. Sevilen bir koku ve tada sahip olduğu için yemeklerde ve salatalarda sevilerek kullanılır. Sıcak yemekler için ideal yapıdadır.

Organik Zeytinyağı Asit Oranı Ne Kadar Olmalıdır ?

Organik tarım zincirine uygun olarak yetiştirilen zeytinlerin sıkım aşaması oldukça önemli bir husustur. Zeytinler rengi yeşilden pembeye dönmeye başladığı anda el ile  hasat edilir. Organik yeşil zeytinlerin, hasattan sonra en fazla 4 saat içinde yağı çıkartılır.  Hızlı bir şekilde sıkım işlemi gerçekleşen zeytinler oksidasyona da uğramamış olur. Aynı zamanda 4 saat içerisinde sıkılan zeytinlerden elde edilen organik zeytinyağı bol miktarda klorofil ve gramda yüksek düzeyde antioksidan içerir. Bu sürede asit oranı en düşük zeytinyağı elde edilir. Kendine özgü aroması, kokusu ve parlaklığı olan organik zeytinyağı asit oranı %0,1 ile %1 arasında olmalıdır.  Asit oranı %2’den az olan zeytinyağları kaliteli  organik zeytinyağları olarak adlandırılır.

Organik Zeytinyağının Saklama Koşulları Nelerdir?

Organik zeytinyağının en büyük farkı sofranıza gelene kadar en az işlemden geçmiş olmasıdır. Ancak bu kalitenin, son kullanma tarihine kadar aynı kalması için dikkat etmeniz gereken bazı hususlar vardır. Şişenin kapağını açtıktan sonra ocak gibi sıcaklığı yüksek yerlerde bırakmamanız gerekir. 18 ile 23 derece arasındaki sıcaklık yağınızı muhafaza etmek için oldukça uygundur. Zeytinyağının ısı, ışık ve oksijenle temasını en aza indirmek kalitesini korumak için faydalı olacaktır. Yağınızı ışık almayan bir yerde kendi şişesinde saklayabilirsiniz. Şişenin ağzının açık kalmamasına dikkat edebilirsiniz. Tüketim miktarına yakın büyüklükteki şişeleri tercih etmek de zeytinyağının kalitesi için dikkat edilebilecek bir diğer husustur.