Ev tozu akarı denen mite, gözle görülemeyecek kadar küçük, 8 ayaklı haşerelerdir. Karanlık, nemli ve sıcak ortamlarda oluşur. Mite’lar %55 üstündeki nemli ortamları severler. Bu küçük haşereler, deri, kepek, kıl, saç parçacıkları ile beslenir. 1 gram deri parçası bile 1 milyon mite’ın beslenmesi için yeterlidir.
Ne kadar temiz olursa olsun tüm evlerde bulunan mite’lar en çok yatak, yastık, yatak takımları, battaniye, halılar, tüylü oyuncaklar, peluşlar, kumaş mobilyalar ve perdelerde bulunur. Bir gram ev tozunda, 100-500 tanesi canlı olmak üzere yaklaşık 19 bin mite vardır. Bu rakam 5 yıl kullanılan bir yatakta 10 milyon seviyesine çıkar.
Mitelar havada uçmaz ama ev tozuyla hareket ederler. Mitelar bulundukları yüzeylerde dışkılar, bu dışkılar alerjik özelliktedir. Dışkılar zamanla kuruyarak ince toza dönüşür ve ev tozuna yapışarak hareket eder. Bu nedenle temizlik yapılırken yerde toza yapışmış miteların dışkıları tozla birlikte yukarı yükselir, havaya karışır burun ve ağızdan soluma yoluyla vücudumuza girer. İnsanlarda, özellikle ailesinde alerjik hastalık olan çocuklarda astım, alerjik nezle gibi alerjik hastalıklara yol açabilir. Mitelar alerjik hastalıklara neden olabilen ev içinde en sık görülen alerjenlerdir.
Bu nedenlerle;
-Mite alerjisine bağlı astım, alerjik nezle, gözde alerjisi olan bebek, çocuk ve yetişkinler,
-Mitelara bağlı öksürük, hırıltı, nezle, hapşırma, ve burun kaşınması gözlerde sulanma gibi belirtileri olan bebek, çocuk ve yetişkinler;
Ayrıca:
-Özellikle ailesinde kurdeşen, astım, egzama gibi alerjik hastalığı olan bebek ve çocuklar,
-Egzaması olan veya bebekliğinde egzaması olan çocuklar,
-Deniz kıyısında olan şehirlerde veya nemli şehirlerde yaşayanların mitelara karşı önlem alması faydalı olur.
Mite alerjisi astım ve alerjik nezlenin en sık nedenlerindendir. Bu nedenle mite alerjisi olan astımlı çocuklar mite’larla karşılaşınca astım belirtileri ortaya çıkar veya astım belirtilerinin daha da kötüleşmesine neden olur.
Mite’ların dışkıları alerjik özelliktedir ve ev tozuna yapışarak hareket ederler. Bu nedenle temizlik yapılırken yerde toza yapışmış miteların dışkıları tozla birlikte havaya hareket ederek burun ve ağızdan vücudumuza girerler. Vücudumuza giren mite alerjenleri özellikle genetik yatkınlığı olan çocuklarda alerjik reaksiyonlara ve alerjik hastalıklara yol açar. Mite alerjisi;
Mite alerjisi olan veya mite alerjisi gelişme riski olan bebek, çocuk ve kişilerde mitelara karşı önlem çok önemlidir. Bu durumlarda insan sağlığını olumsuz etkileyebilen mitelara karşı alınan önlemleri rutin ev temizliklerinin parçası haline getirmek faydalı olabilir. Mitelara karşı alınacak önlemleri şöyle sıralayabiliriz:
Ev tozu akarları gözle görülemeyen ancak mikroskopla seçilebilen çoğunlukla ev içi ortamında, özellikle sıcak ve nemli ortamlarda hızla çoğalabilen, insanların deri döküntüleri ile beslenen canlılardır. Akarların alerjiye neden olan alerjenlerinin solunum yolu ile alınması durumunda burunda kaşıntı, akıntı, tıkanıklık, hapşırık, gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık, şişlik gibi alerjik rinit belirtileri ortaya çıkabilir.
ASTIM HASTALARI DAHA ÇOK ETKİLENİYOR
Hastaların bir kısmında ise ciltte kuruluk ve kaşıntı ile giden atopik dermatit bulgular oluşabilir. Atopik dermatit için cilt bakımı ve nemlendirilmesi önemli olmaktadır. Ayrıca gerekli durumlarda ev tozu akarı immünoterapisi yapılarak ev tozu akarına karşı kişiyi duyarsızlaştırma seçenekleri bulunmaktadır.
EV TOZU AKARLARINDAN NASIL KURTULUNUR?
En temel yöntem akarların yaşamsal koşullarını ortadan kaldıracak bazı önlemlerin alınmasıdır. Bu önlemler maruziyet azaltılabilir. Bunun için evinizi sık sık havalandırın, kuru havada, özellikle nem oranı yüzde 50’nin altına indiğinde ev tozu akarlarının hiçbiri yaşayamaz. Buhar makinelerini kesinlikle kullanmayın. Evin herhangi bir yerinde sıvı kaçağı varsa tamir edin. Yatak takımlarınızı haftada en az bir kez değiştirin ve yıkayın, ütüleyin ve güneşlendirin.
YATAK, YASTIK VE YORGANLAR TIBBİ KILIFLARLA KAPLANMALI
Özellikle yatak, yastık, yorgan, halı, kalın kumaşlı perde ve mobilya gibi üzerinde çok kolay toz tutabilen ev eşyalarında yüksek oranda bulunurlar. Kullanılan yatak, yastık ve yorgan yün, kaz tüyü veya kuştüyü olmamalı, mümkünse akar geçirmeyen tıbbi özel kılıflarla kaplanmalıdır.
PELUŞ VE TÜYLÜ OYUNCAKLARDAN UZAK DURUN!
Halıyı kaldıramıyorsanız boydan boya yün halı yerine küçük ince bir kilim kullanın. Kalın veya ağır perde yerine ince tül veya stor perde tercih edin. Odada mümkün olduğunca az eşya bulundurun. Kitap, biblo, oyuncak gibi eşyaları kapalı dolaplarda muhafaza edin. Akarların yoğun olarak yaşayabileceği peluş ve tüylü oyuncakları uzaklaştırın. Haftada en az bir kez yüksek vakumlu veya HEPA filtreli bir elektrik süpürgesi ile tüm odayı temizleyin. Temizlik sırasında alerjik birey odada bulunmamalı, temizlik sonrası hafif nemli bir bezle eşyaların tozu alınmalıdır. Elektrik süpürgesi ile Ev tozu akarı alerjenleri uzaklaştırılabilir. Ama yaşayan akarlar ortadan kaldırılamaz. HEPA filtrasyon yöntemi ile ev tozu akarlarının dışkıları süpürgenin torbasında kalır. Evde ve özellikle yatak odasında evcil hayvan bulundurmamaya özen gösterilmelidir.