Bu Yazıyı Paylaşın!
Daha çok manzum şeklinde yazılan insan dışındaki varlıklar arasında geçen hayali olayların anlatıldığı hikayelere fabl denir. İnsanlar arasında gerçekleşen olaylar alegorik bir şekilde hayvanlar arasında geçmiş gibi anlatılır. Böylelikle soyut konuların somutlaştırılması sağlanmış olur.
Bu türde çocuklara hayvanlar üzerinden hikayeler anlatılarak hayatla ilgili dersler ve öğütler verilir. İlk başlarda bir nazım türü olarak kabul edilen fabl, zamanla nesir yani düz yazı olarak da yazılmaya başlanmıştır. Fabl sözcüğünün hikaye manasında kullanılan ve latince kökenli olan Fabıla kelimesinden geldiği belirtilir.
Fabl türü denilince dünyada akla gelen ilk yazar La Fontainedir. yüzyılda yaşayan La Fontaine, fabllarını yazarken Hitnli Beydaba ve ünlü Yunan masalcısı Ezoptan etkilenmesine rağmen Fablı bir tür haline getirmeyi başarmıştır.
Fablda amaç çocuklara ahlaki anlamda bir ders verebilmektir. Bu hikayelerde toplumun eleştirilen ve aksayan tarafları ele alınır.
Dünya edebiyatında fabl denilince akla gelen ilk isim La Fontaine olmaktadır. Her ne kadar başka yazarlardan etkilense de fablın bir tür haline gelmesinde büyük bir katkısı vardır.
Dünya edebiyatında bu türün ilk örneği olarak M.Ö. yaşayan Beydabanın Kelile ve Dimne adlı eser kabul görmektedir. Biri iyi, diğeri ise kurnaz olan iki çakaldan oluşan kahramanlar, birbirlerine kıssadan hisse hikayeler anlatmaktadır. Eser Sanskritçe olarak yazılmış ve daha sonra Arapçaya tercüme edilmiştir. Bu hikayeler bu türün gelişimine kaynaklık etmiştir.
Yine M.Ö. önce yaşayan Yunan Ezop, hayvanlar üzerinden birçok hikaye yazmıştır. Ezop masalları batıda çok meşhurdur.
Türk edebiyatında yazılan ilk fabl örneği olarak Şeyhinin Harnamesi kabul edilmektedir. Başına gelen bir olaydan sonra eleştiri yapmak amacıyla yazdığı Harnamede Şeyhi, bir eşek üzerinden hikayesini anlatır.
Tanzimat Döneminde de Ahmet Mithat Paşa, Kıssadan Hisse adlı kitabında dünyadaki fabl örneklerini tercüme ederken, kendi yazdığı fablları da yer vermiştir.
Orhan Velinin La Fontaineden tercüme ettiği fabllar da büyük bir ilgili görmüştür.
Bazı kaynaklar fabl türünü masalların bir alt kolu olarak göstermektedir. Ancak biz fablı ayrı bir tür olarak ele almaktayız. İki türün arasındaki farkları iyice kavrayabilmek için fabl nedir? sorusunun cevabını iyi bilmek gerekmektedir. Masal ve fabl arasındaki farklılıklar ise şu şekildedir:
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
⇒ PDF / Slayt
⇒ Masal
⇒ 9.Sınıf Ders Konuları
⇒ TYT Türkçe
⇒ AYT Edebiyat
Admin