Soru:
n! sayısının sondan kaç basamağının sıfır olduğunu bulmak için n sayısı 5 e bölünür. Daha sonra bulunan bölüm de 5 e bölünür. Bu işlem her bölüme uygulandıktan sonra bölümler toplanır. Böylece n! sayısının sondan kaç basamağının sıfır olduğu bulunmuş olur. 37! sayısının sondan kaç basamağının sıfır olduğunu bulalım. Buradan 7 + 1 = 8 bulunur. ! + ! + ! + + n.n! = (n + 1)! – 1. Yukarıda verilen bilgi ve kurala göre 6 + ! + ! +! + +! toplamının sondan kaç basamağı sıfırdır? A) 29 B) 30 C) 31 D) 32 E) 33
Arası Faktöriyel Tablosu sayfasında verilen faktöriyel değerlerini incelediğimizde ilk bakışta birkaç nokta dikkatimizi çekecektir.
Hemen dikkatimizi çekmeyebilecek diğer birkaç nokta ise şunlardır.
\( A = 2^a \cdot 3^b \cdot 5^c \cdot 7^d \cdot \ldots \)
Bunun sebebini şu şekilde açıklayabiliriz: Bir sayının sonuna sıfır eklenmesi için o sayıyı 10 ile çarpmamız gerekir. 10 sayısı 2 ve 5 asal çarpanlarından oluştuğu için bir sayının asal çarpan listesine eklenecek her ek 2 ve 5 çarpanı ile sayının sonuna yeni bir sıfır eklenir.
Buna göre, bir faktöriyelin içinde 2 ve 5 asal çarpanlarından hangisi daha az sayıda bulunuyorsa sayı o kadar 10 çarpanı içerir, dolayısıyla sonunda o kadar sıfır bulunur. Önceki bölümde gördüğümüz asal çarpanların kuvvetleri kuralına göre, bir sayının faktöriyeli içinde 5 çarpanı 2 çarpanından daha az ya da ona eşit sayıda bulunur. Bu yüzden bir faktöriyelin sonundaki sıfır sayısı o faktöriyelin içindeki 5 çarpanı sayısına eşittir.
Bir faktöriyelin içinde bulunan 5 çarpanı sayısını bulmak için önceki Bir Faktöriyelde Bulunan Çarpan Sayısı bölümünde öğrendiğimiz yöntemi kullanabiliriz.
ÖRNEK:
\( 99! \) sayısının sondan kaç basamağının sıfır olduğunu bulalım.
Öğrendiğimiz yönteme göre bir sayının faktöriyelinin içindeki 5 çarpanının sayısı kadar sonunda sıfır vardır.
Buna göre \( 99! \) sayısının içinde:
5'in her katı için \( \floor{99 / 5} = 19 \) tane
25'in her katı için \( \floor{19 / 5} = 3 \) tane daha
Toplamda \( 19 + 3 = 22 \) tane 5 çarpanı vardır.
Buna göre \( 99! \) sayısının sondan 22 basamağı sıfırdır.
Arası Faktöriyel Tablosu sayfasında 99!'in değerinin sonundaki sıfır sayısını sayarak bulduğumuz sonucun doğru olduğunu teyit edebiliriz.
SORU 1:
\( 73! + 74! \) sayısının sondan kaç basamağı sıfırdır?
Çözümü Göster\( 73! + 74! = 73! + 73! \cdot 74 \)
\( = 73!(1 + 74) = 73! \cdot 75 \)
\( = 73! \cdot 5^2 \cdot 3 \)
Öğrendiğimiz yönteme göre bir sayının faktöriyelinin içindeki 5 çarpanının sayısı kadar sonunda sıfır vardır.
Buna göre \( 73! \) sayısının içinde:
5'in her katı için \( \floor{73 / 5} = 14 \) tane
25'in her katı için \( \floor{14 / 5} = 2 \) tane daha
Toplamda \( 14 + 2 = 16 \) tane 5 çarpanı vardır.
75 sayısının da içinde 2 tane 5 çarpanı olduğu için \( 73! + 74! \) toplamının sondan \( 16 + 2 = 18 \) basamağı sıfırdır.
Soru sorun Soruda hata bildirin
SORU 2:
\( (10!)^{10!} \) sayısının sondan kaç basamağı sıfırdır?
Çözümü GösterBir sayının faktöriyelinin içindeki 5 çarpanının sayısı kadar sonunda sıfır vardır.
Buna göre \( 10! \) sayısının içinde 5'in her katı için \( \floor{10 / 5} = 2 \) tane 5 çarpanı vardır.
Dolayısıyla \( 10! \) sayısının sondan 2 basamağı sıfırdır.
Sondan iki basamağı sıfır olan bir sayının \( n \). üssünü aldığımızda sondaki sıfır sayısı \( 2n \) olur.
Örnek: \( ^4 = 10^{12} \) sayısının sonunda \( 3 \cdot 4 = 12 \) sıfır vardır.
Buna göre \( (10!)^{10!} \) sayısının sondan \( 2 \cdot 10! \) basamağı sıfırdır.
Soru sorun Soruda hata bildirin
Benzer bir soru bir faktöriyelin bir eksiğinin sondan kaç basamağının dokuz olduğu şeklinde karşımıza çıkabilir.
Aşağıdaki şekilde görebileceğimiz gibi, \( 50! \) sayısının sonundaki sıfır sayısı \( 50! - 1 \) sayısının sonundaki dokuz sayısına eşittir. Dolayısıyla bir faktöriyelin bir eksiğinin sonundaki dokuz sayısını bulmak için o faktöriyelin sonundaki sıfır sayısını bulmak için kullandığımız yöntemi kullanabiliriz.
ÖRNEK:
\( 92! - 1 \) sayısının sondan kaç basamağında 9 rakamı olduğunu bulalım.
Öğrendiğimiz yönteme göre bir sayının faktöriyelinin sonundaki sıfır sayısı kadar bir eksiğinin sonunda 9 rakamı vardır.
Buna göre \( 92! \) sayısının içinde:
5'in her katı için \( \floor{92 / 5} = 18 \) tane
25'in her katı için \( \floor{18 / 5} = 3 \) tane daha
Toplamda \( 18 + 3 = 21 \) tane 5 çarpanı vardır.
Buna göre, \( 92! \) sayısının sondan 21 basamağı sıfırdır ve \( 92! - 1 \) sayısının sondan 21 basamağında 9 rakamı vardır.
Benzer belgeler
monash.pw, Cebir Notları Mustafa YAĞCI, [email protected] Tanım: n, 1 den büyük bir doğal sayı olmak üzere; 1 den n ye kadar olan doğal sayıların çarpımına n nin faktöryeli veya kısaca
DetaylıTAMSAYILAR Z = {.., -, -, -, 0,,,, } kümesinin her bir elemanına tamsayı denir. Burada, + Z = {,,,} kümesine, pozitif tamsayılar kümesi denir. Z = {,,,,} kümesine, negatif tamsayılar kümesi denir.
Detaylı1 SAYILAR DOĞAL VE TAM SAYILAR RAKAM: Sayıları ifade etmek için kullandığımız 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 sembollerinden her birine rakam denir. Soru: a ve b farklı rakamlar olmak üzere a + b nin alabileceği
Detaylıa ve b gerçel sayılardır. a < a, 6a b 5= 0 b ne olabilir? (11) 4 5 8 11 1 < 0 olmak üzere, 4 3. =? ( 3 ) a 1 < a< 1 ise kesrinin değeri aşağıdakilerden hangisi olamaz? (3,7) a 1,9,4,7 3,
DetaylıTemel Kavramlar 1 Doğal sayılar: N = {0, 1, 2, 3,.,n, n+1,..} kümesinin her bir elamanına doğal sayı denir ve N ile gösterilir. a) Pozitif doğal sayılar: Sıfır olmayan doğal sayılar kümesine Pozitif Doğal
DetaylıTEMEL KAVRAMLAR Rakam: Sayıları ifade etmeye yarayan sembollere rakam denir. Bu semboller {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9} kümesinin elemanlarıdır., b ve c birer rakamdır. 15 b = c olduğuna göre, + b + c
DetaylıÜNİVERSİTEYE GİRİŞ SINAV SORULARI 1. ÖSS a, b, c pozitif gerçel (reel) sayılar olmak üzere a+ b ifadesindeki her sayı 3 ile çarpılırsa aşağıdakilerden hangisi elde c edilir? 3 a+ b A) B) c a+ 3b C)
DetaylıAtatürk Anadolu Lisesi M A T E M A T İ K Bölme, Bölünebilme, Asal Sayılar, Obeb, Okek, Rasyonel Sayılar, Basit Eşitsizlikler ve Mutlak Değer Üzerine Kısa Çalışmalar KONYA \ SELÇUKLU 07 Bölme, Bölünebilme,
DetaylıBÖLME ve BÖLÜNEBİLME A. BÖLME A, B, C, K birer doğal sayı ve B 0 olmak üzere, bölme işleminde, A ya bölünen, B ye bölen, C ye bölüm, K ya kalan denir. A = B. C + K dır. Kalan, bölenden küçüktür. (K < B)
DetaylıASAL SAYILAR Asal sayılar, 1 ve kendisinden başka pozitif tam böleni olmayan 1' den büyük tamsayılardır. En küçük asal sayı, 2' dir. 2 asal sayısı dışında çift asal sayı yoktur. Yani, 2 sayısı dışındaki
Detaylı-A TEST Sayılar -. Birbirinden farklı beş pozitif tam sayının toplamı 0 dur. Bu sayılardan sadece ikisi den büyüktür. Bu sayılardan üç tanesi çift sayıdır. Buna göre bu sayılardan en büyüğü en çok kaç
DetaylıN 0,1,, Sayı kümesine doğal sayı kümesi denir, 3,, 1,0,1,,3, sayı kümesine tamsayılar kümesi denir. 1,,3, saı kümesine sayma sayıları monash.pwf tamsayılar kümesidir. 15 y z x 3 5 Eşitliğinde
Detaylı1. BÖLÜM Sayılarda Temel Kavramlar Bölme - Bölünebilme - Faktöriyel EBOB - EKOK Kontrol Noktası 1 Isınma Hareketleri 1 Uygun eşleştirmeleri yapınız. I. {0, 1, 2,, 9} II. {1, 2, 3,} III. {0, 1, 2,
Detaylı* Yüksek İhtisas Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü SAYILAR Doğal Sayılar, Tam Sayılar, Rasyonel Sayılar, N={0,1,2,3,,n, } Z={,-3,-2,-1,0,1,2,3, } Q={p/q: p,q Z ve q 0} İrrasyonel Sayılar, I= {p/q
DetaylıTEMEL KAVRAMLAR RAKAM Bir çokluk belirtmek için kullanılan sembollere rakam denir. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 sembolleri birer rakamdır. 2. TAMSAYILAR KÜMESİ Z = {, -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, 4, }
DetaylıASAL SAYILAR ve kendisinden aşka pozitif öleni olmayan den üyük doğal sayılara asal sayı denir.,, 5, 7,,, 7, 9, sayıları irer asal sayıdır. En küçük asal sayı dir. den aşka çift asal sayı yoktur. den aşka
DetaylıTABAN ARĠTMETĠĞĠ Kullandığımız 10 luk sayma sisteminde sayılar {0,1,2,3,4,5,6,7,8,9} kümesinin elemanları (Rakam) kullanılarak yazılır. En büyük elemanı 9 olan, 10 elemanlı bir kümedir. Onluk sistemde;
DetaylıYILLAR ÖSS-YGS - 2 1 1 kalanı bulmak için sağdan ve + ile başlamak gerekir BÖLÜNEBĐLME KURALLARI 2 Đle Bölünebilme: tüm çift sayılar, yani birler
DetaylıMATEMATİK Doç Dr Murat ODUNCUOĞLU Mesleki Matematik 1 TEMEL KAVRAMLAR RAKAM Sayıları yazmak için kullandığımız işaretlere rakam denir. Sayıları ifade etmeye yarayan sembollere rakam denir. Rakamlar 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9
DetaylıOBEB OKEK ÇÖZÜMLÜ SORULAR 1) 4, 36 ve 48 sayılarının ortak bölenlerinin en büyüğü kaçtır? A) 1 B)16 C) 18 D) 4 E) 7 1) Sayılarınhepsini aynı anda asal çarpanlarına ayıralım; 4 36 48 1 18 4 6 9 1 3 9 6
DetaylıSAYILAR SAYI KÜMELERİ monash.pw Sayıları Kümesi: S=N =1,2,3, 2. Doğal Sayılar Kümesi : N=0,1,2, 3. Tamsayılar Kümesi : Z=, 2, 1,0,1,2, Sıfırın sağında bulunan 1,2,3,. tamsayılarına pozitif tamsayılar
Detaylı1 SAYILAR SAYI KÜMELERİ monash.pw Sayıları Kümesi: S=N =1,2,3, 2. Doğal Sayılar Kümesi : N=0,1,2, 3. Tamsayılar Kümesi : Z=, 2, 1,0,1,2, Sıfırın sağında bulunan 1,2,3,. tamsayılarına pozitif
DetaylıYILLAR 00 00 0 ÖSS-YGS - - - - 0/ - / /LYS FAKTÖRĐYEL Örnek( 4) 3)!! ) )! 4 )!? den n e kadar olan sayıların çarpımına n! denir n! 34(n-)n 0!!! 3! 3 6 4! 34 4 5! Örnek(
DetaylıTEMEL KAVRAMLAR Test -1 1. 6 ( ) 4 A) B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 5. 4 [1 ( 3). ( 8)] A) 4 B) C) 0 D) E) 4. 8 5 A) 1 B) 6 C) 8 D) 1 E) 16 6. 4 7 18 : 3 A) 1 B) 8 C) D) 4 E) 8 3. (4: 3 + 1):4 A) 3 B) 5
DetaylıMATEMATİK ÜNİTE : TEMEL KAVRAMLAR Temel Kavramlar ADF 0 RAKAM Sayı oluşturmak için kullanılan sembollere denir. 0 luk sayma düzenindeki rakamlar 0,,, 8 ve 9 olup 0 tanedir. örnek a, b, c sıfırdan
DetaylıBölüm BÖLÜNEBİLME VE ÇARPANLARA AYIRMA. Bölünebilme Kuralları Bir a doğal sayısı bir b sayma sayısına bölündüğünde bölüm bir doğal sayı ve kalan sıfır ise, a doğal sayısı b sayma sayısına bölünebilir.
DetaylıBÖLÜNEBİLME ÇÖZÜMLÜ SORULAR 1) Rakamları birbirinden farklı dört basamaklı a sayısı 2 ile tam bölünüyor fakat 4 ile tam bölünemiyor ise a'nın alabileceği değerler toplamı kaçtır? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8
Detaylı2. ÜNİTE RASYONEL,ÜSLÜ VE KÖKLÜ SAYILAR KONULAR 1. RASYONEL SAYILAR 2. Kesir Çeşitleri 3. Kesirlerin Sadeleştirilmesi 4. Rasyonel Sayılarda Sıralama 5. Rasyonel Sayılarda İşlemler 6. ÜSLÜ İFADE 7. Üssün
DetaylıDOĞAL SAYILARIN ÇARPANLARI VE KATLARI Bölen: B r doğal sayıyı tam olarak (kalansız) bölen sayma sayılarına o sayının bölenler den r. BİR DOĞAL SAYININ ÇARPANLARI (BÖLENLERİ) Çarpan: Her doğal sayı k sayının
DetaylıMODÜLER ARİTMETİK Bir doğal sayının ile bölünmesinden elde edilen kalanlar kümesi { 0,, } dir. ile bölünmesinden elde edilen kalanlar kümesi { 0,,, } tür. Tam sayılar kümesi üzerinde tanımlanan {( x, y)
DetaylıBiz, Sizin İçin Farklı Düşünüyor Farklı Üretiyor Farklı Uyguluyoruz Biz, Sizin İçin Farklıyız Sizi de Farklı Görmek İstiyoruz Soru Bankası matematik konularını yeni öğrenen öğrenciler için TMOZ öğretmenlerince
DetaylıKonu Tam sayıların inşası 1. Tam sayılar kümesi 2. Tam sayılar kümesinde toplama ve çarpma 3. Pozitif ve negatif tam sayılar 4. Tam sayılar kümesinde çıkarma 5. Tam sayılar kümesinde sıralama 6. Bir
DetaylıMÜKEMMEL YGS MATEMATİK 1. 2,31 0,33 0,65 0,13 + 3,6 0,6 işleminin sonucu kaçtır? A)0,5 B) 0,8 C)0,9 D)5 E)8 4. Üç basamaklı ABB doğal sayısı 4 e ve 9 a kalansız bölünmektedir. Buna göre, A+B toplamının
Detaylı1. ÜNİTE:SAYILAR VE İŞLEMLER 2 DERS SAATİ:Verilen iki doğal sayının aralarında asal olup olmadığını belirler. ASAL SAYILAR 1 ve kendisinden başka hiçbir sayma sayısı ile bölünemeyen 1 den büyük doğal sayılara
DetaylıTEMEL KAVRAMLAR A: SAYI Sayıları ifade etmeye yarayan sembollere rakam denir. Ör: 0,1,2,3,4,5,6 Rakamların çokluk belirtecek şekilde bir araya getirilmesiyle oluşturulan ifadeler ifadesine sayı denir.
Detaylı9. Çarpanlar ve Katlar b Dikdörtgenin alanı 4 cm olduğuna göre, kısa ve uzun kenarının çarpımı 4 cm 'dir. a. b = 4 a 6. Asal Çarpanlar A B C D E Yukarıda verilen asal çarpanlara ayırma işleminin son satırında
DetaylıÖĞRENİYORUM Bir pozitif tam sayıyı birden fazla pozitif tam sayının çarpımı şeklinde yazarken kullandığımız her bir sayıya o sayının çarpanı denir. Örnek: nin çarpanları,, 3, 4, 6 ve dir. UYGULUYORUM Verilmeyen
DetaylıSayfa : 1 2 ile bölünme Kuralı : Son basamak çift olmalı Soru : a altı basamaklı sayısı 2 ile bölünebilen rakamları farklı bir sayıdır. Bu koşula uyan a rakamlarının toplamı kaçtır? A) 2 B) 6 C) 8
Detaylı4BÖLÜM ASAL SAYILAR, BÖLÜNEBİLME ve ÇARPANLARA AYIRMA ASAL SAYILAR, BÖLÜNEBİLME ve ÇARPANLARA AYIRMA TEST 1 1) Aşağıdaki sayılardan kaç tanesi 80 sayısının çarpanıdır? 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,12,15,18,20,25,30,40,45,80
DetaylıMERKEZİ ORTAK SINAV KAZANDIRAN MATEMATİK FÖYÜ ÖRNEK: 18 sayısının pozitif çarpanları nelerdir? Çarpımları 18 olan sayılar arayalım. 18 = 1. 18 18 =. 9 18 =. 6 Her doğal sayı iki doğal sayının çarpımı şeklinde
DetaylıFERMAT VE EULER TEOREMLERİ 1. 8 sayısı 13 e bölündüğünde elde edilen kalanı bulunuz. Çözüm: Fermat teoreminden 8 12 1 (mod 13) 8 (8 12 ) 8 8 7 8 7 2 21 2 9 2 4 2 4 2 3 3 2 5 (mod 13). 2. 3
DetaylıSevdiğim Birkaç Soru Matematikte öyle sorular vardır ki, yanıtı bulmak önce çok zor gibi gelebilir, sonradan saatler, günler, aylar, hatta kimi zaman yıllar sonra yanıtın çok basit olduğu anlaşılır. Bir
DetaylıFaktöriyel konusu kpss matematik sayı çeşitleri konusu içinde yer almaktadır. Önceki konularda sayı çeşitlerinden çift ve tek tam sayı işlemlerini, asal sayılar, aralarında asal sayılar , ardışık sayılar ve aritmetik dizi toplamını işlemiştik. Kpss matematik sayı çeşitleri konusuna şimdi de faktöryel ile devam edeceğiz.
Faktöriyel, 1den başlayarak nye kadar olan pozitif tam sayıların çarpımına denilmektedir. Bu çarpıma n faktöriyel denir ve n! şeklinde gösterilir. Kpss matematik dersinde yer alan bazı faktöriyel açılımları şu şekildedir:
0!=1
1!=1
2!==2
3!==6
4!==24
5!==
6!==
Kpss sorularında genelde 6! ve üstü direkt olarak sorulmaz. Sorular 6! ve daha düşük faktöryellere indirgenebilen sorulardır. Bize yüksek rakamlı faktöryel verildiği zaman emin olun ki yapılan işlemlerden sonra nihai olarak hesaplayacağımız faktöryel sonucu 6! üstünün geçmemektedir. Bu yüzden soruları hızlı çözebilmemiz açısından ufak olan faktöriyelleri ezberlememiz yerinde olacaktır.
Faktöriyel Özellikleri:
5!=!
11!=!
6! i tam bölen herhangi bir sayı 6 faktöryelden sonra gelen herhangi bir faktöryeli de tam bölecektir. Yani 7! de 8! de ya da sonrasında gelen tüm faktöriyeller 6ya tam bölünecektir. Çünkü içlerinde 6 çarpanı bulunmaktadır. 6 çarpanı varsa o sayı 6ya tam bölünebilir demektir.
Faktöriyel Soru Tipleri:
80! 1 sayısının sondan kaç basamağı 9dur?
Burada 80i devamlı olarak 5e böldüğümüzde;
16+3= 19 çıkar. Dolayısıyla 80! sayısının sondan 19 basamağı 9dur. Eğer bize Sondan kaç basamağı 0dır? diye sorulsaydı cevap yine 19 olacaktı. Basit bir örnekle sayısının sondan 3 basamağı 0dır. sonucu da dur ve un son üç basamağı 9dur ki bu zaten sayının tamamıdır. Kısaca sondan kaç basamağı 0dır ya da sondan kaç basamağı 9dur (x!-1 olarak verildiğinde) sorularının çözüm yöntemi aynıdır.
Kpss genel yenetek matematik dersinde faktöryelin bu tip sorularında büyük faktöriyel soruda bulunan en küçük faktöriyele indirgenip ortak çarpan parantezine alınır.
Faktöryel sayıları sadece doğal sayılardan oluşmaktadır. Dolayısıyla doğal sayılar kümesi dışında yer alan kavramlar faktöryel olamaz. Buradan n=0, 1, 2, 3, 4, 5, 6 değerlerini alabilir, yani n toplamda 7 değer alabilir.
Kpss genel yetenek matematik dersine ait Faktöriyel konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss matematik konusu sayıs sitemlerinden Basamak Değeri olacaktır.