Felsefe Akımları Kısa Notlar

Öz Bu makale, Mengüşoğlu'nun, Kant ve Scheler felsefesini merkeze alarak izah etmeye çalıştığı düşünce ekseninde Felsefi Antropoloji kavramını anlamaya ve belirginleştirmeye çalışmaktadır. Bunu yaparken de nasıl bir yöntem izlenmesi gerektiğini, bunu kendi çalışmalarında belirten Mengüşoğlu'nun; bütünsellik yaklaşımından hareketle fenomenler, eylemler ve özgürlük kavramlarından yola çıkarak yapmaktadır. Başka bir deyişle theoria, praksis ve poiesis alanını Mengüşoğlu'nun ele aldığı biçimde inceleyerek sosyal psikolojiden ahlaka kadar uzanabilecek disiplinler-arası bir saha keşfetme çabasındadır. İnsana düşünme ve eylem sahasını kazandıran algı süreçlerinin varlık ve değerler alanıyla birlikte sergilemiş olduğu bütünsellik bağlamında aksiyonlar ve olgular kavramlarını açıklamaya çalışmıştır. İnsanın yapıp-etme hallerini merkeze alan Mengüşoğlu'nun sosyal bilimlerde felsefe metodolojisi kullanma biçimi yorumsanabilen izafiyetleri birbirileriyle tutarlı bir tarihsellik içinde ele alma kültürünü mümkün kılmıştır. Bu makale bu tutarlılığın ontolojik dayanaklarına da mercek tutmak amacını gütmüştür. Abstract This paper tries to understand and disambiguate the concept of the Philosophical Anthropology in scope of the thought, as Mengüşoğlu tries to explain by putting Kant and Scheler philosophy at the center. Mengüşoğlu states, in his own studies, what kind of method shall be followed while doing this, and he does it based on the phenomena, actions and freedom concepts starting from the holism approach. In other words, it aims at discovering an interdisciplinary field that can extend from social psychology to ethics, by examining the theoria, praxis and poiesis fields as Mengüşoğlu does. The actions and phenomena concepts were tried to be explained in scope of holism displayed together with the field of existence and values, of the perception processes that bring thought and action fields to the people. The way the philosophy methodology is used in scope of the social sciences by Mengüşoğlu, who puts people's capability/ability states at the center, makes possible the culture of discussing the interpretable relativities in a historicalness consistent with each other. This paper also aims at examining this consistency's ontological foundations. Giriş Rönesanstan itibaren başlayan epistemolojik kırılma sebebiyle kümülatif olarak biriken dünyevileşme sonucunda on dokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren genel olarak filozoflar, felsefi antropoloji temelinde insanın Tanrı'dan ayrı olarak dünya içindeki varlığına, varlık yapısında ortaya çıkan fenomenlere ve diğer varlıklardan farklı olan neliğini yeniden sorgulamaya girişti. Bir felsefe disiplini olarak felsefi antropolojinin tarihsel arka planında çoğu zaman Antik Yunan'dan beri insanın kosmostaki yeri gibi konular ele alınmış ve varoluşsal problemlerin yarattığı ontolojik gerilim veya epistemolojik tatminsizlik, insanlık kavramının alt planı olarak algılanmıştır. Orta çağda Tanrı merkezli insan tanımlamasıyla da rasyonelleştirme yoluyla insanın varlık yapısını açıklama çabası, daha sonraki dönemlerde de devam edegelen insana ilişkin sorular, daimi olarak tek boyutlu felsefe konusu olarak hep vardı. Benzer bir deyişle, varlık olmak bakımından insanın neliğini araştırma, dünyadaki varlık amacını sorgulama ve diğer varlıklardan farkını ortaya koyma çabası, Doğu ve Batı felsefe geleneklerinde dinamik bir tartışma zemini bulmuştur.

EĞİTİM     FELSEFESİ

Eğitim felsefesi dar anlamı içerisinde eğitimle ilgili düşünce ve uygulamaları analiz ederek yorumlayan ve bu yorumlara uygun olarak eğitimi yeniden sistemleştirmeye çalışan felsefi bir disiplindir. Fakat genel anlamı içinde eğitim felsefesi, insan ve insanlığın tarihî, sosyal ve kültürel varlık problemlerini inceleyen, buradan elde ettiği bulgularla insanı özel çevre ve evrensel ölçülerle tanımlayan, sonuç olarak da bu tanıma uygun olarak bir eğitim anlayışı öneren bilgi alanıdır.

Başlıca eğitim felsefeleri şöyledir:

DAİMİCİLİK

Bu akımın temelinde “Klasik realizm” yatar. Bu eğitim görünüşü aynı zamanda idealistlerin bir çoğu da destekler. Eğitimin evrensel nitelikteki belli gerçeklere göre şekillendirilmesi üzerinde dururlar. Bunlara göre insanın doğası ve ahlaki ilkeler değişmez. İnsanların bu değişmez ebedi gerçeklere göre yetiştirilmesi gerekir. Eğitim sağlam ve doğru karakterli insan tipi yetiştirme işiyle meşgul olmalıdır. İnsan doğasının en iyi yanı “akıl”dır. Bu nedenle, eğitimde insan zihninin gelişmesine (entelektüel eğitime)önem verilmesi gerekir.

ESASİCİLİK

Esasicilik bir felsefeye bağlı olmaktan çok doğrudan doğruya bir eğitim hareketi olarak ortaya çıkmıştır. Birçok felsefi sistem ve görüşle uyum halindedir. Esasiciler daha çok programların konu alanı üzerinde durur ve zamanın tecrübesinden geçmiş kalıcı temel konuların ve değerlerin seçimine önem verirler. Öğretmen otoritesinin sınıfta yeniden oturtulmasını savunurlar.

İLERLEMECİLİK

İlerlemecilik,pragmatizmin eğitime uyarlanmış biçimidir. Pragmatizmde değişme, gerçeğinin özü olarak görülür. Bu nedenle de eğitim felsefesindeki ilerlemecilik akımında, eğitimin sürekli bir gelişim içinde olduğu öne sürülür. Bu bağlamda eğitimciler yeni bilgiler ve çevredeki değişmeler ışığında politika ve yöntemlerini değiştirebilmelidirler. Eğitimin özü, tecrübenin sürekli olarak yeniden inşa edilmesindedir.

YENİDEN  KURMACILIK

Bu eğitim akımı ilerlemecilik akımının bir devamıdır. Son gelişen akımlardan biridir. Akımın dayandığı felsefe “pragmatizm” dir.

John Dewey, Isaac Bergson, T. Brameld temsilcilerindendir.

Eğitimin amacı toplumu yeniden düzenlemek ve toplumda gerçek demokrasiyi yerleştirmek olarak kabul edilmektedir. Eğitim açık seçik bir sosyal reform hareketi geliştirmede önemli araçlardan biridir. Eğitim yeni bir toplumsal düzen (social order) yaratmaya girişmelidir. Toplumsal değişmede temel sorumluluk okullardadır. Bu işte esas güç öğretmenlerdedir. Okul yeni bir toplumsal gelişmeye imkan verecek biçimde geleceğe yönelik olmalıdır. Bu akımın önemli özelliği, eğitimin davranış bilimlerinin bulgularına dayalı olarak toplumu yeniden inşa edeceğine inanılmasıdır.

Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 4. Sınıf &#;Eğitim Sosyolojisi&#; Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Prof. Dr. Hüseyin Akyüz &#; Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma; Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf &#;Felsefeye Giriş&#; Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Diğer Ders Notları (Ömer YILDIRIM)

Mehmet BİREKUL

Konya,

Total Page Visits: - Today Page Visits: 1