Fesleğen hem iç hem de dış mekan bitkisi olarak yetiştirilmesi en kolay bitkilerden biridir. Üstelik yemekleriniz ve salatalarınız için de güzel aroması ile de iyi bir tatlandırıcıdır. Fesleğeni; birbirinden lezzetli soslar, çorbalar, güveç yemeklerinin yapımında kullanabilirsiniz. Fesleğen yetiştirmenin yolları ve püf noktaları…
Fesleğeni Hangi Işık Yoğunluğunda Yetiştirelim?
Fesleğen, ışık seven bir bitkidir. Bu nedenle fesleğen yetiştirmek için güneşi bol bir noktayı tercih etmek olumlu geri dönüş almanızı sağlar. En az 4 saat güneş almalıdır.
Fesleğen Yetiştirmek İçin Hangi Toprağı Seçelim?
Fesleğen yetiştirirken karşılaşılabilecek en büyük problem, mantardır. Mantar ile mücadelede fesleğeni yetiştireceğiniz toprak seçimi önem kazanır. Fesleğeni kompost yöntemi ile hazırlanmış doğal humusla karıştırmak ve toprağı bu şekilde zengin hale getirmek gerekir. Fesleğen kökleri su içinde kalmayı sevmezler bu nedenle toprağın geçirgen olması, doğru drenaj sağlaması önemlidir. Malçlama gerekli değildir ama olursa da iyi olur.
Fesleğeni Nerede Yetiştirelim?
Fesleğeni yetiştireceğiniz konumda güneşin öneminden yazımın başında söz etmiştim. Buna ek olarak fesleğeni rüzgar ve soğuktan korumaya dikkat edin. Ekim esnasında her bir fidenin arasında 20 cm boşluk bırakın, boşluklar havanın iyi devir daim olmasını ve fidenizin oksijeni iyi alarak daha gür büyümesini sağlar. Fesleğeni bahçenize ekebileceğiniz gibi saksıda da yetiştirebilirsiniz.
Bunu Biliyor muydunuz?
Fesleğenin doğal bir sinek ve sivrisinek savar olduğuna inanılır. Pencere önleri, kapı, balkon ve terasınızın çeşitli noktalarına fesleğen ekilmiş saksılar yerleştirerek hem güzel bir görünüm elde edebilir hem de sinek türleri ile mücadele edebilirsiniz. Ayrıca barbekü ya da mangal esnasında ateşe birkaç fesleğen yaprağı atmak da zararlıları uzaklaştırmanıza yardımcı olur.
Fesleğeni Nasıl Sulayalım?
Haftada bir defa iyice sulamak yeterli olacaktır. Fesleğen çok su seven bir bitki değildir ama bu demek değil ki kuraklığı sever bu nedenle haftada bir sularken derinlemesine sulama yaptığınızdan emin olun. Yazın yoğun sıcaklarında bu haftalık periodu haftada iki-üçe çıkarmak ideal olacaktır. (püf noktası: toprağın yüzeyi kuruduğunda sulayın) Eğer fesleğeniniz sararmaya başlarsa bu fazla sulama işaretidir. Kurumaya başlaması ise az su verdiğinizi gösterir. Fesleğenin yapraklarını sulamayın, bitkinin dibinden doğru su verin.
Fesleğeni Nereye Ekelim?
Fesleğen, saksı ve konteynerların (toprak alaşımlı olmayan kaplar) içinde gayet güzel büyür. Saksınız için seçeceğiniz toprağın humusla zenginleştirilmiş olması önemlidir. Toprağın drenajı önemli olduğu için saksının en alt kısmına çakıl taşları koymak önemlidir. Çakıl taşlarının yerine Antep fıstığı kabuğu, ceviz kabuğu gibi kabuklu yemişlerin sert kabuklarını da koyabilirsiniz. Ardından humuslu toprağı ekleyin ve ekim işlemini tamamlayın. Unutmayın, konteyner içindeki toprak her zaman daha çabuk kurur. Bu nedenle sulamayı daha titizlikle takip etmelisiniz.
İç Mekanda Fesleğen Yetiştirmenin İncelikleri
Kök çeliklerini sezonun ilk donu yaşanmadan evvel bir makas yardımıyla kesin ve suya batırın. Ortalama 7 gün içinde köklenmeye başlayacaktır. İç mekanda da fesleğenleri tıpkı dış mekan yetiştiriciliğinde olduğu gibi saksılara ekerek de yetiştirebilirsiniz. İç mekanda fesleğeniniz için seçeceğiniz noktanın iyi güneş aldığından ve soğuktan korunduğundan emin olun. Fesleğen tek başına ekilebileceği gibi diğer otlarla da uyumludur. Bu nedenle içinde fesleğen de olan bir kompozisyonla farklı otları bir arada yetiştirebileceğiniz mutfak bahçenizi tasarlayabilirsiniz.
Fesleğen Yetiştirmenin Püf Noktaları
- Gür Fesleğen Fideleri İçin; Fesleğenin boyu cm.’ye ulaştığında daha gün olması için makasla kesin. (Fesleğen, nane, maydanoz gibi otları koparmak yerine keserek budamak sonraki mahsüllerin daha hızlı ve gür çıkmasını sağlar. )
- Öncelikle üst yaprakları kesin, bu düzenli büyüme sağlamanın en etkili yoludur.
- Fesleğenin lezzetinin gelişmesi için hafta bir kesme işlemini yapın.
- Domates ve fesleğenleri bir arada yetiştirirseniz aromalarının birbirinden etkilenerek daha lezzetli ürünler elde etmenize yardımcı olabileceği söyleniyor.
- Fesleğen yetiştirirken karşılaşılabilecek sorunlar ve çözüm önerileri: Eğer fesleğeninizin yaprakları sararıyor ya da pastel bir görünüm alıyorsa o zaman fesleğeniniz yeterli nitrojen almıyor olabilir. Eğer böyle bir sorunla karşılaştıysanız ayda bir kez ek takviye yapın. Özellikle iç mekanda fesleğen yetiştirirken bu önem kazanan bir detaydır. Gerekli olmadıkça gübrelemeyin. Çok fazla gübre vermek fesleğenin tadını bozacaktır. Eğer fazla sulama yapıyorsanız bu da yaprakların rengini etkileyecek ve sararmalarına neden olacaktır.
Fesleğen romatizmaya, eklem ağrılarına, bronşite iyi gelen bir kokulu ottur. Sakinleştirici etkisi vardır. Doğal bir sinek ve sivrisinek savardır.
Fesleğen bitkisi sıcağı çok sever. Yetiştirirken hafif don olduğunda bile zarar görür.
Çok çabuk olgunlaşır. Yapraklarını sık sık toplayabilirsiniz. Toprak seçmez çünkü topraktaki besin maddelerine fazla ihtiyaç duymaz.
Fesleğeni bahçeye ekebileceğiniz gibi saksıda da yetiştirebilirsiniz.
Saksıda yetiştirecekseniz tohumları Mart ayında ekin. 10 gün içinde çimlenme başlar.
Bahçeye ekecekseniz tohumları Mayıs ayında toprağa atın. Öncesinde toprak ısısı düşük olduğu için çimlenemeyebilir.
Her iki durumda da mutlaka gün ışığı almasına dikkat edin. Fesleğinin tek ihtiyacı, sıcak hava ve güneştir.
Sık sulama istemez. Ancak kökleri sığ olduğundan toprağını kuru bırakmamaya özen gösterin.
Yapraklarının sararmaya başlaması fazla sulama işaretidir. Yapraklar kurumaya başladıysa da susuz kalmış demektir. Sulama yaparken yapraklarına su değdirmemeye özen gösterin. Diplerinden sulayın.
Genellikle yaprakları tazeyken kullanılır. Kurutulduğunda lezzetini ve kokusunu hızla kaybeder. Su dolu bir bardağın içine saplarıyla koyarsanız tazeliğini kaybetmeden uzun süre kullanabilirsiniz.
Toplarken koparmak yerine kesin. Bu durumda sonraki yaprakların daha hızlı ve gür çıktığını göreceksiniz. Toplamak için sabah saatlerini tercih edin. Fesleğeni çiçek açana kadar toplayabilirsiniz.
Fesleğeni bahçede bezelye ve salatalığın yanına ekmekten kaçının. Ama domates ile çok iyi dosttur. Yan yana ektiğinizde yaydığı güçlü kokusuyla domatese zarar verebilecek böcekleri uzaklaştırır.
Fesleğenin diğer isimleri: reyhan, fesliken, Ocimum basilicumdur. Avrupada fesleğene Yunan reyhanı (Greek basil) denilmektedir. Fesleğen, Ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Ocimum cinsini oluşturan genelde ılıman bölgelerde yetişmeye elverişli bir bitkidir. Yetişkin olan fesleğenlerin boyu 15 ile 60 cm arasında değişir.
Anayurdu Güney Asyadır fakat Akdeniz havzası ülkeleri ile Türkiyede Ege ve Akdeniz kıyı şeridinde sıkça yetiştirildiğini görmekteyiz. Tropik ve ılıman bölgelerde sık rastlanmaktadır. Kare kesitli, boydan boya kabarık çizgili ve yeşil renkli gövdesi, bitki tabanına inildikçe kırmızılaşmaktadır. Oval biçimli yaprakları kenarları dişli, sivri uçlu ve koyu yeşil renkli olur.
Muhikunun birbirinden keyifli deneyim kitleriyle hazırladığı yenilikçi hediye kutusu seçenekleriyle sevdiklerinize unutulmaz bir hatıra bırakın. Deneyimlemek ve keşfetmek üzerine tasarlanan bu hediyeler bir ömür onlara sizi hatırlatsın.
? İçerisinde fesleğen yetiştirmeye uygun saksı, toprak, fesleğen tohumu ve gerekli bilgilerin yer aldığı fesleğen yetiştirme deneyimi ile kendinize ve sevdiklerinize doğayla teması arttıracak harika bir sürpriz yapabilirsiniz.
Çoğunlukla ılıman bölgelerde yetişen fesleğen, tek yıllık bitkiler gurubundadır. Genellikle yemeklerde kullanılmak için yetiştirilen fesleğen, kokusuyla da evde yetiştirebileceğiniz bitkiler arasında yer almaktadır.
Yaz sonunda açan çiçekleri beyaz, pembe veya sarı-beyaz renklidir. Küçük tohumları koyu kahverengidir. Hem taze, hem de kurutularak kullanılan fesleğen, pişirilerek ya da çiğ yenilen yemeklerde sıkça kullanılır. Bu bitkinin çiçekleri bol olmaktadır. Yaprakları uzun, temel kısmı ise küttür. Fesleğenin yaşama evresi ilkbahardan sonbaharın sonuna kadardır.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi reyhan, fesleğenin adlarından bir diğeridir. Sağlık açısından faydalı olan fesleğenin faydaları saymakla bitiremeyiz. Mide kramplarına etkisi, baş ağrı tedavisinde kullanılması, anti stres etkisi fesleğenin faydalarından yalnıza birkaçıdır. Peki, pek çok alanda etkili olan fesleğen nerelerde kullanılır? Günümüzde yemeklere özel bir tat katan fesleğen, pek çok tarifte faydalandığımız ince detaylardan biridir. Fesleğen sosu, makarnaya özel dokunuşu katarken salata ve et yemeklerinde de sıkılıkla tercih edilmektedir.
Eğer siz de fesleğen olmadan yemeklere lezzet katamam diyenlerdenseniz evde fesleğen yetiştirmenin faydalardan mutlaka faydalanmalısınız. Fesleğen kitabı ile fesleğen bakımı hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
Kök çeliklerini makasla kesin ve suya bırakın. Ortalama 7 gün içinde köklenmeye başlayacaktır. İç mekanda da fesleğenleri tıpkı dış mekan yetiştiriciliğinde olduğu gibi saksılara ekebilirsiniz. İç mekanda fesleğeniniz için seçeceğiniz noktanın iyi güneş aldığından ve soğuktan korunduğundan emin olun.
Fesleğen tek başına ekilebileceği gibi diğer otlarla da uyumludur. Bu nedenle içinde fesleğen de olan farklı otları bir arada yetiştirebilirsiniz.
Fesleğen, saksı ve toprak alaşımlı olmayan kaplar içinde yetiştirilebilir. Saksınız için seçeceğiniz toprağın humusla zenginleştirilmiş olması önemlidir. Toprağın drenajı önemli olduğu için saksının en alt kısmına çakıl taşları koyabilirsiniz. Çakıl taşlarının yerine Antep fıstığı kabuğu, ceviz kabuğu gibi kabuklu yemişlerin sert kabuklarını da koyabilirsiniz.
Ardından humuslu toprağı ekleyin ve ekim işlemini tamamlayın. Fesleğeni rüzgar ve soğuktan korumaya dikkat edin. Ekim esnasında her bir fidenin arasında 20 cm boşluk bırakın, boşluklar havanın devir daim olmasını ve fidenin oksijeni iyi alarak daha gür büyümesini sağlar.
Gür Fesleğen Fideleri İçin; Fesleğenin boyu cm’ye ulaştığında daha gür hale gelmesi için makasla kesin (fesleğen, nane, maydanoz gibi otları koparmak yerine keserek budamak sonraki mahsüller için daha hızlı ve gür çıkmasını sağlar). Öncelikle üst yaprakları kesin, bu düzenli büyüme sağlamanın en etkili yoludur. Domates ve fesleğenleri bir arada yetiştirirseniz aromalarının birbirinden etkilenerek daha lezzetli ürünler elde etmenize yardımcı olabileceği söylenmektedir.
Eğer fesleğeninizin yaprakları sararıyor ya da mat bir görünüm alıyorsa o zaman fesleğeniniz yeterli nitrojen almıyor demektir. Eğer böyle bir sorunla karşılaştıysanız ayda bir kez ek takviye yapın. Özellikle iç mekanda fesleğen yetiştirirken bu önem kazanan bir püf noktadır. Gerekli olmadıkça gübrelemeyin, çok fazla gübre vermek fesleğenin tadını bozacaktır. Eğer fazla sulama yapıyorsanız bu da yaprakların rengini etkileyecek ve sararmalarına neden olacaktır.
Haftada bir defa sulamak yeterli olacaktır. Fesleğen çok su seven bir bitki değildir ama kuraklığı da sevmez bu nedenle haftada bir sularken derinlemesine sulama yaptığınızdan emin olun. Yazın fazla sıcak olan havalarda haftada iki-üç sulamaya çıkarmak ideal olacaktır. Eğer fesleğeniniz sararmaya başlarsa bu fazla sulama işaretidir. Kurumaya başlaması az su verdiğinizi gösterir. Fesleğenin yapraklarını sulamayın, bitkinin dibinden doğru su vermek daha doğru olacaktır.
Fesleğeni bahçede yetiştirecekseniz mayıs ayında, saksında yetiştirecekseniz tohumlarını mart ayında ekmelisiniz. Eğer fesleğeni bahçeye ekecekseniz bezelye ve salatalık yanına ekmeniz önerilmez. Domateslerin yanına ekerseniz daha iyi büyür ve kokusu sayesinde domatese zarar verecek böcekleri uzaklaştırır.
Saksıya ektiğiniz fesleğenler ortalama 7 gün içinde köklenmeye başlayacaktır. Fesleğenin mutlaka gün ışığı gören yerde olmasına dikkat edin çünkü fesleğenin en önemli ihtiyacı gün ışığı ve sıcak havadır. Fesleğen sık sulama istemez hafta da bir kez derinlemesine sulamanız yeterli olacaktır. Kökleri sığ bir bitki olduğundan toprağın yüzeyi kuruduğunda sulamalısınız. Eğer fesleğenin yaprakları sararmaya başladıysa bu çok fazla suladığınızın, kurumaya başladıysa bu da çok az suladığınızın işaretidir.
Fesleğen, ışık seven bir bitkidir. Bu nedenle fesleğen yetiştirmek için güneşi bol miktarda alan açık bir yer tercih etmek gerekmektedir. En az 4 saat güneş almalıdır.
Fesleğen çiçek açana kadar toplanabilir, toplarken koparmak yerine üsten dallarının kesilmesi tercih edilmelidir. Böylece bir sonraki seferde daha gür çıkmasına sebep olacaktır.
Fesleğen yaprakları genelde tazeyken kullanılır, kurutulduğunda kokusunu ve lezzetini kaybeder. Eğer bir süre canlı kalmasını tercih ediyorsanız bir bardak suyun içine saplarıyla koyarsanız tazeliğini kaybetmeden uzun süre kullanabilirsiniz.
Bu bitkinin birçok çeşidi vardır , tüm çeşitleri çiçek açar ve bu çiçekler zamanla tohumlanır. Fesleğen sevenler tohumlarından bitkiyi çoğaltabilirler. Çoğaltmak için açan fesleğen çiçeğinin kuruması bekleyip dikkatli bir şekilde kuruyan çiçeği avuç içerisinde ovalayarak fesleğen tohumunu elde edebilirsiniz. Tohumlar mercimekten ufak siyah ve kahverengidir.
Soğuk havaya dayanıklılıkları olmadığı için ve ayrıca çoğu çeşidinin çiçeklendikten sonra ölmesinden dolayı reyhan ve fesleğenler en çok tohumla çoğaltılırlar.
Eğer bir seyahate gittiyseniz veya zaman ayıramamanızdan dolayı fesleğeniniz kuruduysa size güzel bir haber! Aşağıda sayılan 3 farklı yöntemle bu problemin üstesinden gelip tekrar çiçeğinizi canlandırabilirsiniz. 🙂
İlk önce çiçeği dikkatli bir şekilde saksıdan çıkartıyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus köklerine zarar vermeden saksıdan ayırmak.
Kuruyan kök kısımlarını ve yapraklarını kesiyoruz. Başka bir saksının içerisine gübreli bir toprak koyup köklerini temizlediğimiz bitkiyi bu saksıya yerleştiriyoruz. Son adımda içine can suyu ekliyoruz ve biraz zaman geçtikten sonra bitkiniz yeniden yeşerecek.
Pencere önünde solmuş çiçeğiniz böceklendiyse sigara külü yöntemini kullanabilirsiniz. Az miktarda sigara külünü saksıdaki toprağa ekleyin. Bir süre sonra böceklenme son bulacak ve çiçeğiniz yeniden canlanacaktır.
Bitkilerinizi candırmanın bir diğer yolu da buz ve sıcak su yöntemidir. Bitkinin kök kısmına buz koyun ve sonra üzerine sıcak su dökün. Ara ara bu işlemi tekrarlayın böylece çiçekleriniz tekrar eski canlılığına kavuşacaktır.
Siz de fesleğen kokusunu sevenlerdensiniz fakat yetiştirmeye korkuyorsanız tüm endişelerinizi bir kenara bırakıp bu deneyimi yaşayın. Muhiku olarak mutluluğa giden yolun hayatımızdaki yeni deneyimlerden geçtiğini biliyoruz. Bu yüzden de en keyifli deneyim kitleri ile size ve sevdiklerinize harika sürprizler sunuyoruz.
Tüm deneyim kitlerimiz içerisinde nasıl yapılacağına dair ipuçlarıyla geliyor. Siz de kitinizden çıkan bilgiler ya da bu yazı sayesinde fesleğeninizi kolaylıkla yetiştirebilirsiniz.
Sevgiyle büyütün!