fiilde çatı soruları 8 sınıf / 8. Sınıf Fiilde Çatı İnteraktif Test - turkcedersi.net

Fiilde Çatı Soruları 8 Sınıf

fiilde çatı soruları 8 sınıf

Fiil çatısı, en genel ifadeyle yüklemin özne ve nesne ile olan ilişkisidir.

Fiillerde Çatı, Fiil Çatısı

“Fiil çatısı” sözü ilk duyulduğunda “Neden çatı denmiş ki?” gibi bir soru gelebilir akıllara. Bir evin çatısını düşünelim (Genelde üçgen şeklinde çizilir) çatının alt kısmına yüklemi koyarsak üstteki iki kenara da özne ve nesneyi koyduğumuzda fiil çatısını oluşturmuş oluruz.

Fiillerde çatı veya fiil çatısı dendiğinde aklımıza yüklem-özne-nesne ilişkisi gelmelidir.

UYARI

Konumuzun isminden de anlaşılacağı üzere çatı, sadece fiil cümlelerinde aranan bir özelliktir. İsim cümlelerinde çatı aranmaz!

Fiil çatısı, öznelerine ve nesnelerine göre olmak üzere iki yönden incelenir.

1. Öznelerine Göre Fiil Çatıları (Özne-Yüklem İlişkisi)

Özne – yüklem ilişkisinde, öznenin, eylemin bildirdiği işi nasıl yaptığı önemlidir.

Özne-yüklem ilişkisine göre fiiller dörde ayrılır:

  1. Etken Fiil
  2. Edilgen Fiil
  3. Dönüşlü Fiil
  4. İşteş Fiil

Ancak 8. sınıf öğrencilerinin öznesine göre fiillerden sadece “Etken Fiil” ve “Edilgen Fiil” konularını bilmeleri yeterlidir.

1.1. Etken Fiil

İşi yapan gerçek bir öznenin bulunduğu fiillere etken fiil denir.

Örnek(ler)

» Babam her gün kitap okuyor.
cümlesinde “okuma” eylemini yapan bir özne (babam) vardır. İşi yapan gerçek bir özne olduğu için bu cümlenin yüklemi etkendir.

» Bu kitabı dün aldım.
cümlesinde “alma” eylemini gerçekleştiren bir özne vardır. Ama bu cümlede bir sözcük olarak verilmemiştir. Özne bir sözcük olarak verilmese de, cümlenin öznesi gizli olsa da cümlede işi yapan belli olduğu için bu cümlenin yüklemi çatısına göre etkendir.

» Bahar gelince ağaçlar güzelleşti.
cümlesinde olduğu gibi sadece canlı varlıklar değil, insan dışındaki varlıklar da özne görevini üstlenebilir. Yukarıdaki cümlede “güzelleşen” ağaçlardır. Cümlede özne olduğuna göre, bu cümlenin eylemi çatısına göre etkendir.

Örnek Soru

Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi etken çatılıdır? (1993 – OKS)

A) Semtimize bu yıl yeni parklar yaptırılıyor.
B) Otomobilimiz on gündür boyanıyor.
C) Hırsızlar, her gün birer ikişer yakalanıyor.
D) Çocuklar oyun sahasının yokluğundan yakınıyor.

Çözüm

A, B ve C’deki fiiller etken çatılı değildir. Çünkü bu fiillerde bildirilen eylemleri yapan gerçek bir özne yoktur. İş, başkası tarafından yapılmaktadır. D’de ise “çocuklar” gerçek öznedir. Cümlede bildirilen “yakınma” işini gerçekleştiren, oyun sahasının yokluğundan şikâyetçi olanlar “çocuklar”dır. Eylemi gerçekleştiren gerçek özne (çocuklar) olduğuna göre cümlenin yüklemi çatısına göre etkendir.

Cevap D

 UYARI  Etken fiiller, nesne – yüklem ilişkisine göre geçişli veya geçişsiz olabilir.

Örnek(ler)

» Benim sözlerimi herkes anladı.
cümlesinde “anlama” işini gerçekleştiren gerçek özne “herkes” sözüdür. Yükleme sorulan “neyi” sorusuna cevap veren “sözlerimi” ise nesnedir. Öyleyse bu cümlenin yüklemi öznesine göre etken, nesnesine göre geçişlidir.

1.2. Edilgen Fiil

İşi yapan gerçek bir öznesi olmayan fiillere edilgen fiil denir. Edilgen çatılı fiillerde özne işi yapan değil, yapılan işten etkilenen durumundadır. Edilgen fiiller, fiil kök veya gövdelerine “-l” veya “-n” eklerinin getirilmesiyle oluşturulur.

Örnek(ler)

» Futbolcu kırmızı kartla oyundan atıldı.
cümlesinde “atma” işini gerçekleştiren yoktur. Onun yerine “atılma” eyleminden etkilenen “futbolcu” vardır. “Futbolcu” işi yapan değil de yapılan işten etkilenen durumunda olduğundan cümlede “sözde özne” görevindedir. O hâlde “atıldı” eylemi çatısına göre edilgendir.

» Bütün sokaklar temizlendi.
» Kitapların hepsi okundu.
» Kapı hızlı hızlı vuruldu.
Yukarıdaki cümlelerde yüklem durumundaki fiiller “-l- ve -n-” eklerini almıştır. Ayrıca “temizlenme, okunma ve vurulma” eylemlerini yapan gerçek bir özne de bu cümlelerde verilmemiştir. Onların yerine işten etkilenen “bütün sokaklar, kitapların hepsi, kapı” sözcükleri özne görevini üstlenmiştir.

» Bakkaldan bir ekmekalındı.
sözde özne  yüklem cümlesinde “alma” eylemini yapan, gerçekleştiren gerçek bir özne yoktur. Biz zihnimizden “tarafından” sözüyle cümleye bir özne getirebiliriz. Bu durumda cümle şöyle olur: “(Çocuk tarafından) bakkaldan bir ekmek alındı.”

Edilgen fiil karikatürü

 UYARI  Edilgen fiiller, nesne – yüklem ilişkisine göre daima geçişsizdir. Çünkü; edilgen fiillerde nesne gibi görünen öge, daima sözde öznedir.

Örnek(ler)

» Kardeşim, kırtasiyeden güzel bir kalem aldı.
cümlesinde “alma” işini yapan özne (kardeşim) vardır. Cümle gerçek öznesi olduğu için etkendir. Alma işinden etkilenen bir öge, yani nesne cümlede vardır: güzel bir kalem. Öyleyse bu cümle öznesine göre etken, nesnesine göre geçişlidir.

» Kırtasiyeden güzel bir kalem alındı.
cümlesi ise öznesine göre etken değil, edilgendir. Çünkü cümlede “alma” işini yapan gerçek bir özne yoktur. Bu cümlede eylem başkası tarafından yapılmıştır. Başkası tarafından yapıldığı için de öznesine göre edilgendir. Edilgen fiiller nesnesine göre daima geçişsiz olduğuna göre, bu “alınma” eylemi geçişsizdir. Demek ki cümle öznesine göre edilgen, nesnesine göre geçişsizdir.

2. Nesnelerine Göre Fiil Çatıları (Nesne-Yüklem İlişkisi)

Bu fiillerin bir kısmı kullanılırken nesneye ihtiyaç gösterir, bir kısmı ise herhangi bir nesne olmadan da kullanılabilir.

Nesne-yüklem ilişkisine göre fiiller dörde ayrılır:

  1. Geçişli Fiil
  2. Geçişsiz Fiil
  3. Oldurgan Fiil
  4. Ettirgen Fiil

Ancak 8. sınıf öğrencilerinin nesnesine göre fiillerden sadece “Geçişli Fiil” ve “Geçişsiz Fiil” konularını bilmeleri yeterlidir.

2.1. Geçişli Fiil

Nesnesi olan ya da nesne alabilen eylemlere geçişli eylem denir. Geçişli fiiller, yükleme sorduğumuz “neyi, kimi, ne?” sorularına cevap verirler.

Örnek(ler)

» İçeriden sugetirdi.
cümlesinde “getirmek” eyleminden etkilenen varlık “su”dur. Bunu yükleme sorduğumuz “ne” sorusu ile bulabiliriz. Buna göre “getirmek” fiili nesne aldığı için geçişlidir.

» Hakem kaleciyi maçtan attı.
cümlesinde “atmak” eyleminden etkilenen, “kaleci” sözüdür. Bu söz, cümlede nesne olarak kullanılmıştır. Dolayısıyla “atmak” fiili geçişlidir.

 UYARI  Bazı cümlelerde, fiiller geçişli olduğu hâlde nesne bulunmayabilir. Çünkü geçişli fiiller nesne alan ya da nesne gerektiren fiillerdir.

Örnek(ler)

» Yolcular durakta bekliyor.
cümlesinde “beklemek” eylemi geçişlidir. Ama cümlede “nesne” bir sözcük olarak verilmemiştir. Cümle “neyi?” sorusuna cevap verdiği için geçişlidir. Çünkü sonuçta beklenen dolmuş ya da otobüs vardır.

2.2. Geçişsiz Fiil

Nesne almayan, yani “ne, neyi ve kimi?” sorularına cevap vermeyen fiillere geçişsiz fiil denir. Geçişsiz fiillere nesneyi bulmak için “ne, neyi, kimi?” sorularını sorduğumuzda cevap alamayız.

Örnek(ler)

» Dayımlar bugün tatile gidiyor.
cümlesinde “gitmek” eylemi nesne almamıştır. Yükleme sorduğumuz “ne, neyi, kimi” sorularından herhangi birine cevap vermiyor.

» Ali’nin sözlerine çok güldük.
cümlesinde de “gülmek” eylemi geçişsizdir. Çünkü “ne, neyi, kimi” sorularına cevap vermiyor.

FİİL ÇATISI TEST 2 (8.SINIF TÜRKÇE)

  1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı aranmaz?
    A) Sen bu acıya dayanabilir miydin?
    B) Bekir, ayağım çok acıyor!
    C) Anılar seni sen yapar.
    D) Sen okumuş adamsın, değil mi? 
  2. Geçişli fiilin kullanılmadığı cümle aşağıdakilerden hangisidir?
    A) Biz yaşadığımız takdirde bu dağ bizim olacak.
    B) İki saattir burada onu bekliyorum.
    C) Arkadaşım gözümün önünde ruhunu teslim etti.
    D) Ancak ölürken yaşamın değerini anlıyoruz.
  3. “Gitmeden benimle yemek yediğini hatırlayacağım.” cümlesindeki fiille nesne yüklem ilişkisi bakımından ortak fiil aşağıdakilerden hangisinde vardır?
    A) Yüce dağ başında bir ateş vardır.
    B) Sonra da hastanede ishal olduk.
    C) Yerinden yavaşça kalktı.
    D) Senin tafralarını daha fazla çekemeyeceğim. 
  4. Edilgen fiilin kullanılmadığı cümle aşağıdakilerden hangisidir?
    A) Sana çekil, dedim.
    B) Ödevlerin hepsi yapıldı.
    C) Uçaklar ne zaman uçuruldu?
    D) İkinci adam tüfekle vurulmuş. 
  5. Aşağıdakilerden hangisinde etken fiil vardır?
    A) Yarışmacı bir müddet etrafına bakındı.
    B) Şimdi senin yardımına ihtiyacım yok.
    C) Emanetler dışarıya bırakıldı.
    D) Bu hastaya burada bakılmaz.
  1. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki fiil nesne almaz?
    A) Almanya’daki dayısıyla yirmi yıldır mektuplaşıyor.
    B) Düşmanlarla Tuna kıyısında savaştık.
    C) Film izlerken sürekli gülüştüler.
    D) Onunla bu konuyu tartışmalısınız. 
  2. “Burada krala hizmet edeceksin.” cümlesindeki söz öbeği ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
    A) Çekimli fiildir.
    A) Nesne alamayan bir fiildir.       
    C) Edilgen bir fiildir.
    C) Etken bir fiildir. 
  3. “Her zaman gerçekleri söyle.” cümlesindeki fiille özne yüklem ilişkisi bakımından özdeş fiil aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
    A) Gaz tankı ne zaman boşaltıldı?
    B) Sorularınıza cevap verilir.
    C) Bütün ceplerim delinmiş.
    D) Sizin gideceğinize ben karar veririm. 
  4. “Karaya oturan gemiden inenler teslim oldular.” cümlesindeki altı çizili söz öbeği ile ilgili olarak hangisi doğrudur?
    A) Çekimli eylem değildir.
    B) Aldığı eklerle etken fiil olma özelliğini kaybetmiştir.
    C) Edilgen fiil değildir.
    D) Nesne almayan bir eylemdir.
  1. “Umuda kelepçe vurulur mu?” cümlesindeki fiilin özne-yüklem ilişkisi bakımından özdeşi aşağıdakilerden hangisinde vardır?
    A) Esenlik içinde ol kardeşim.
    B) Dünyayı daha iyi yapmaya çalışıyoruz.
    C) Şimdi yolunuza devam edin.
    D) Bu yazı kolay kolay okunmaz.
  1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde fiilde çatı aranmaz?
    A) Hırsızlık yaparken yakalandılar.
    B) Zayıf olmasına rağmen çok güçlüydü.
    C) Bana olan desteğini bir daha gösterdi.
    D) Ona, yanlış yolda olduğu bildirildi.
  1. “Çıkış işlemleriniz tamamlandı.” cümlesindeki fiille özne-yüklem ilişkisi bakımından özdeş fiil aşağıdaki cümlelerden hangisinde vardır?
    A) Mehmet Bey maymuna dönmüşsünüz.
    B) Sigara birçok hastalığa yol açar.
    C) Parmaklarım tanınmaz hale geldi.
    D) Eller yıkandıktan sonra yemekler yendi.
  1. “Bahçedeki çiçekler sulandı.” cümlesindeki fiille nesne-yüklem ilişkisi bakımından ortak olan fiil aşağıdaki cümlelerden hangisinde vardır?
    A) Hayvanlarınızı hangi merada yayıyorsunuz?
    B) Onun yalanlarını buldum.
    C) Senin hilelerin bana sökmez.
    D) Ona da aynı şeyi söyledim.
  1. “Maalesef kötü besleniyoruz.” Cümlesindeki fiille özne yüklem ilişkisi bakımından özdeş fiil aşağıdakilerden hangisinde yoktur?
    A) Vücut, afet merkezi gibi çalışıyor.
    B) Düzenli beslenme alışkanlığı hangi yaşlarda kazanılır?
    C) Çözüm yolları insan zor geliyor.
    D) Eskiden çabuk yorulmazdım.
  1. “Çoğu zaman bunun farkına varamıyoruz.” cümlesindeki fiille ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
    A) Etken fiildir.
    B) Sözde özne almıştır.
    C) Geçişsiz bir fiildir.
    D) Edilgen fiil değildir.
  1. “Türk mutfağını dünyaya tanıtmalıyız.” cümlesindeki fiil nesne-yüklem ilişkisi bakımından aşağıdaki hangi cümlede bulunan fiille özdeştir?
    A) İnsülin direncinden bahsetmeye devam ediyoruz.
    B) Tarım arazilerini birlikte koruyalım.
    C) Hastalığın tedavi süreci nasıl gelişiyor?
    D) Halsizliklerim azaldı, artık zindeyim.
  1. Doktor oldu ama adam olmadı, dedi. Ölsem ondan bir şey istemem. Şimdi bizi tanımıyor. Hocasının kızı ile evlendiler daha geçenlerde. Yarım ağızla çağırdılar da. İhsan gitti, ben gitmedim. Onun da bir tek temiz elbisesi var. Kardeşim diye tanıtmamış. Akrabalardan demiş. Yediği naneye bak.
    Yukarıdaki paragrafta kaç geçişli fiil vardır?
    A) 2     B) 3      C)  4    D) 5
  1. Yüzüme gözlerini, hasta, kenarları bumburuşuk gözlerini kaldırdı. Tertemiz yuvarlak gözleriyle bana baktı. Sonra oğluna döndü. Bakışlarıyla kocaman delikanlıyı uzun uzun kucakladı. İftiharla yükseldi. Boynundaki gazete kayışını tuttu. Çekip bıraktı.
    Yukarıdaki paragrafta bulunan etken fiillerden kaçı aynı zamanda geçişli fiildir?
    A) 2 B) 3      C)  4    D) 5
  1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edilgen fiil yoktur?
    A) Yollardaki pürüzler dün akşam giderildi.
    B) Kargoya verilen çanta alınmış.
    C) Bu olaya çok üzülmüş.
    D) Bütün cevaplar neden benden isteniyor?

CEVAPLAR:

1-D ,2-A, 3-D, 4-A, 5-A, 6-D, 7-C, 8-D, 9-C, 10-D, 11-B, 12-D ,13-C, 14-B, 15-B, 16-B, 17.B, 18.C, 19.C

fiilcatisitest2-8.sinifturkce indir.

Yazdır

8.SINIF TÜRKÇE FİİLDE ÇATI TEST SORULARI

8.Sınıf Türkçe Testleri » Fiilde Çatı Test Soruları için yapılan yorumlar


LGS-2022-ADCC Güzel sorulardı 10da 10 yaptım site çok faydalı.

Yine Sorular gayet güzel ve kaliteliydi.

Lgs Tayfa Sorular gerçekten kaliteliydi ve çok güzeldi tavsiye ederim.

Lgs Öğrencisi Çok güzeldi teşekkürler.

Kumru Kurt Soruları çok beğendim en sevdiğim soru tipleri.

Lgs Birincisi Çok güzel bir testi, tavsiye edrim.

Kumru Kurt Gerçekten de çok beğendim.

Lgs Test çok efsane olmuş herkese öneririm.

LGS 2021 Çok teşekkür ederim emeğinize sağlık.

Genetik Mühendisi Güzel ama daha fazla soru yaparsanız sevinirim, teşekkürler.

Nejla Çok güzel bir site çok eğlendim.

Bangtan Soyendan Güzel ancak biraz daha zor olabilir.

Ezgi Çok beğendim herkese tavsiye ederim.

Hi Bitch Sitenizi uzun bir süredir kullanıyorum. Gerçekten çok güzel bir site ve çok güzel sorular hazırlıyorsunuz, teşekkürler.

Elanur Terlemez Çok güzel ben çok beğendim teşekkürler.

Google Kullanıcı Çok beğendim güzel çözmenizi tavsiye ederim

Kız Çok güzel bir test herkese öneririm.

Lgs Öğrencisi Çok güzel bir site sorularıda çok iyi.

Kızın biri 4 sınıftan beri aynı site ve kardeşime de öneride bulunuyorum sağolun

buse naz valla çok güzel ama çok az soru ben günde 50 , 100 soru çözüyorum

Ala Güzel bir test LGS ye uygun tavsiye ederim

8c çok beğendim çok güzel

yağmur soruların birinde hata mı var?

DARK çok muhteşem süper bir site böyle sorular varken sınavlardan düşük alınmaz

Ecem Zülal çok güzel ve yararlı ellerinize sağlık

misafir süper bir testti bunun sayesinde sınavda başarılı oldum

DUYGU ALTUNAY ÇOK İYİ BİR SİTE ÇOK GÜZEL SURULAR VAR

elif sıla çok güzel çok beğendim elinize sağlık

8.sınıf fiilde çatı test soruları ile LGS sınavı öncesi son eksik bilgilerinizi kapatabilirsiniz. LGS sınavı için hazırlık yapan 


8.sınıf öğrencilerini belki de en fazla zorluk çektikleri konu fiilde çatı konusudur. İlk etapta biraz karışık gelse de mantığını anladığınız zaman oldukça kolay bir şekilde soruları çözebilirsiniz.


8.sınıf türkçe yeni nesil fiilde çatı pdf test soruları ile ilgili yapılan çalışmaya aşağıda verilen bağlantılar ile ulaşabilirsiniz. Test sorularının cevapları da eklenmiştir.


 Testler google drive bulut depolama sistemin eklenmiştir. İndirmede sorun yaşamamak adına gmail yani google drive hesabınız açık olursa daha iyi olacaktır.


8.Sınıf Testleri
8.Sınıf Türkçe Testleri
8.Sınıf Türkçe Deneme Sınavları
8.Sınıf LGS Deneme Sınavları

cevaplitestler.com içerisinde gezinmeye devam ederek en yeni testleri kolay bir şekilde indirebilirsiniz. Sorular MEB ile uyumludur.


İNSTAGRAMDAN TAKİP ETMEK İÇİN AŞAĞIDA YER ALAN LOGOYA TIKLAYABİLİRSİNİZ :)

8.SINIF FİİLDE ÇATI TEST İNDİR PDF

8.Sınıf Fiilde Çatı Testi İndir-1
8.Sınıf Fiilde Çatı Testi-1 CEVAPLAR
8.Sınıf Fiilde Çatı Testi-2 İndir
8.Sınıf Fiilde Çatı Testi-2 CEVAPLAR

nest...

oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır