x A, y B, y = f(x)}
Yukarıdaki y = f(x) fonksiyonunun grafiğine göre,
f(–3) = 3
f(–2) = 1
f(–1) = 2
f(0) = 2
f(1) = 1
f(2) = 0
f(3) = 2
f(4) = 1
f(5) = 0 dır.
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
SORU : f:A→R , f(x)=2x+3 ve A={-1,0,1,2,3} olduğuna göre f(A) görüntü kümesi nedir? Çözüm:f(x)=2x+3 olduğundan bize sorulan f(A)=2A+3 budur. x=-1 için f(-1) =2.(-1)+3 = 1 x=0 için f(0) = 2.(0)+3 = 3 x=1 için f(1) = 2.(1)+3 = 5 x=2 için f(2) = 2.(2)+3 = 7 x=3 için f(3) = 2.(3)+3 = 9 Buradan görüntü kümesi ; f(A)={1,3,5,7,9} bulunur.
SORU : f(x)=3x ise f(2x+3) fonksiyonunun f(x) türünden eşiti nedir ? Çözüm:f(2x+3) fonksiyonunda x gördüğümüz yere 2x+3 yazalım. f(2x+3) = 3(2x+3) olur. Düzenlersek f(2x+3) = 27.f(x)2 veya f(2x+3) = 27.f2(x) SORU :(a+b-3)x2 - (a-1)x + c+4 fonksiyonu birim fonksiyon olduğuna göre a+b+c Çözüm:Birim fonksiyon için f(x)=x olmalıdır. SORU : f:R→R fonksiyon olduğuna göre f(x+1)=(x+1).f(x) ve f(1)=2 ifaderleri verilsin. Çözüm: Merdiven tipi fonksiyon soruları çözülürken soruda bize verilen f(1)=2 ifadesi kullanılıp değer veririz. x=1 için f(2)=2.f(1) olur. f(1)=2 olduğundan yerine yazalım. f(2)=4 olur. x=2 için f(3)=3.f(2) olur. f(2)=4 olduğundan yerine yazalım. f(3)=12 olur. x=3 için f(4)=4.f(3) olur. f(3)=12 olduğundan yerine yazalım. f(4)=48 olur. x=4 için f(5)=5.f(4) olur. f(4)=48 olduğundan yerine yazalım. f(5)=240 olur.
SORU : f(2x-7)=x3 -3x2 +4 olduğuna göre f(1) kaçtır ? Çözüm:f(1) sorulduğuna göre parantez içi ifadenin 1 olması gerekir. 1 olması için gereken x değerini bulmalıyız. Eşitleyerek kolaylıkla bulabiliriz. Deneme yanılmayla zaman kaybetmeyin bazı pratik çözümlerde kullanabilirsiniz. 2x - 7 = 1 ise 2x = 8 ve 2x = 23 tabanlar aynı üslerde aynı olmalıdır. x=3 bulduk. Bundan sonra fonksiyonda x gördüğümüz yere 3 yazıp sonucu bulalım. f(23-7) = 33-3.32+4 f(1 )= 27-27+4=4 olur. SORU : g(x) = 2x-4 ve (gof)(x) = 6x+10 olduğuna göre, f(x) aşağıdakilerden hangisine eşittir ? Çözüm:Öncelikle bir iki özellik hatırlayalım (fog)(x)=f(g(x)) şeklinde yazılıp g(x) sonksiyonu f fonksiyonu içine alınabilir. (gof)(x)=6x+10 g(f(x))=6x+10 g fonksiyonun kuralı 2x-4 yani 2 ile çarp 4 çıkart bunu f(x) için uygulayalım. g(f(x))=2f(x)-4=6x+10 2f(x)-4=6x+10 2f(x)=6x+14 her yanı 2 ile bölelim. f(x)=3x+7 olur SORU : f(x+1) = 3+f(x) ve f(1) = 4 ise f(3) kaçtır? Çözüm:f(x+1) = 3+f(x) eşitliğinde x=1 yazalım. f(2) = 3+f(1) f(2) = 3+4=7 x=2 yazalım. f(3) = 3+f(2) f(3) = 3+7=10 |
ÇIKMIŞ SORU VE ÇÖZÜMLERİ
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Soru :
Çözüm :
|
Ayrıca,( f -1 )-1 = f dir.
* ( f -1 )-1 = f dir. Ancak, (f -1(x))-1 f(x) tir.
* f fonksiyonu bire bir ve örten değilse, f-1 fonksiyon değildir.
f -1(b) = a ise, f(a) = b dir.
* y = f(x) fonksiyonunun grafiği ile y = f -1(x) in grafiği
y = x doğrusuna göre birbirinin simetriğidir.
f ve g yi kullanarak A kümesinin elemanlarını C kümesinin elemanlarına eşleyen fonksiyona g ile f nin bileşke fonksiyonu denir.
* (gof)(x) = g[f(x)] tir.
*** Bileşke işleminin değişme özeliği yoktur.
Bu durumda, fog gof dir.
Bazı fonksiyonlar için fog = gof olabilir. Ancak bu “fonksiyonlarda değişme özeliği yoktur.” gerçeğini değiştirmez.
* Fonksiyonlarda bileşke işleminin birleşme özeliği vardır.
Bu durumda (fog)oh = fo(goh) = fogoh olur.
* I birim fonksiyon olmak üzere,
foI = Iof = f ve
f -1of = fof -1 = I (birim fonsiyon) dur.
yani f(x) = x
* f, g ve h fonksiyonları bire bir ve örten olmak üzere,
(fog) -1 = g -1o f -1 ve
(fogoh) -1 = h -1og -1of -1 dir.
ise, f(x) = (hog -1)(x) dir.
ise, g(x) = (f -1oh)(x) tir.
Bir fonksiyonun elemanlarına analitik düzlemde karşılık gelen noktaların kümesine bu fonksiyonun grafiği denir.