LE PRESENT
Şuan devam eden eylemi belirtirmektedir. Türkçe'deki karşılığı ise "Geniş Zaman ve Şimdiki Zaman"dır. (Yapıyoruz - Yaparız) Fransızcada filler 3 gruba ayrılır.
1.Grup Filler : ( Sonu -er ile Biten Filler )
Örneğin
aimer ( sevmek ) fili sonu -er ile biten düzenli bir fiildir. Aimer filinin sonundaki -er atılır ve fiil aşağıdaki şekilde çekimlenir :
Fiilin Çekimi
Aimer / Eme / Sevmek
j'aime ( jem) Ben Seviyorum
Örnek Cümleler
2.Grup Filler : (Sonu -ir ile biten fiiller )
Fiil Çekimleri
Finir ( Bitirmek- Sona Erdirmek)
je finis (jö fini - bitiriyorum)
tu finis (tü fini - bitiriyorsun)
il / elle finit (il fini - bitiyor)
nouns finissons (nu finisson - bitiriyoruz)
vous finissez (vu finisse - bitiriyorsunuz)
ils / elles finissent (il finisse - bitiriyorlar)
Connaître (Konnetr / Bilmek )
je connais
tu connais
il / elle connait
nous connaissons
vous connaissez
ils / elles connaissent
3.Grup Filler : (Sonu -re , -indre, -tre, -ître ile biten düzensiz fiillerdir )
Fill Çekimleri
Ecrire ( Ekrir / Yazmak)
j'ecris
tu ecris
il / elle ecrit
nous ecrivons
vous ecrivez
ils / elles ecrivent
NOT: Bazı fiiller çekimlenirken tamamen değiştirilir , bu fiillerin çekim kuralı yoktur bu yüzden ezberlenmesi size daha kolaylık sağlayacaktır...
Örnek : aller.venir,etre,avoir,tenir,
Aller ( Alle / Gitmek ) - Venir ( vönir / Gelmek ) -
je vais je viens
tu vas tu viens
il / elle va il / elle vient
nous allons nous venons
vous allez vous venez
ils / elles vont ils / elles viennent
Etre (etr / olmak ) Avoir (avuar /sahip olmak ) Tenir ( tönir / tutmak )
je suis j'ai je tiens
tu es tu as tu tiens
il / elle est il / elle a il:/elle tient
nous sommes nous avons nous tenons
vous etes vous avez vous tenez
ils / elles sont ils / elles ont ils/elles tiennent
Tanımı ve Kullanımları..
Fransızcada ''à condition de'' ve '' à condition que '' ifadeleri, şartıyla, koşuluyla anlamları taşıyan
unsurlardır. Aralarındaki tek fark ise, birinin SUBJONCTIF çekimli fiil kullanımı gerektirmesi diğerinin ise
infinitif (mastar) bir fiil kullanımı gerektirmesidir.
à condition de: Bu dil unsurumuz ifadelerimizde -mak/mek koşuluyla, -şartıyla anlamı sağlayacaktır ve
hemen akabinde fiilimiz mastar (infinitif) formuyla ilave edilecektir.
- Notre place sur terre peut être splendide à condition de résoudre nos problèmes.
- Evrendeki yerimiz sorunları çözmemiz koşuluyla mükemmel olabilir.
- Ses parents lui ont promis de lui offrir un nouvel ordinateur portable, à condition bien entendu de
réussir ses examens.
- Ailesi, sınavlarını başarıyla geçmesi koşuluyla ona yeni bir bilgisayar armağan etme sözü verdi.
à condition que: Anlamımız yine aynı şekildedir lakin bu defa SUBJONCTIF kullanımına hakim olmamız
gerekmektedir çünkü devamında söz konusu fiilimizde subjonctif modifikasyonu yapılması icab eder.
- Tu auras ton argent de poche à condition que tu finisses tes leçons avant.
- Önce derslerini bitirmen koşuluyla cep harçlığını alacaksın.
Je suis J' ai
Tu es Tu as
Il/Elle est Il/elle a
Nous sommes Nous avons
Vous êtes Vous avez
Ils/elles sont Ils/Elles ont
''Etre'' ; Bu fiil istisna durumlar olmasıyla beraber çoğunlukla ''olmak'' anlamını taşımaktadır.
Ancak être fiilini kullanmamız gerektiğini düşündüğümüz bir durumu ifade ederken aslında avoir fiilini
kullanmamız gerektiğini farketmeyebiliriz. Örnekleri inceleyelim;
Je suis étudiant < Bir meslek, bir statü ifade ederken.. > Je suis conducteur.
Je suis chez moi < Bir yer durumu belirtirken > Je suis en Turquie / Nous sommes dans le jardin.
Je suis malade < Bir durumu ifade ederken > Je suis au chômage / On est nerveux.
Je suis amourex / Je suis fâché / Elle est fatiguée / Nous sommes nombreux / Je suis courageux
Vous êtes à l'heure >> Vaktinde burdasınız.. (Vaktinde geldiniz gibi..)
Vous êtes en avance >> Erkencisiniz, erken geldiniz (Vaktinden erken geldiniz gibi..)
Vous êtes en retard >> Geç kaldınız, geçsiniz (Vaktinde gelmediniz gibi..)
Je suis repu >> Tokum
Örnekleri bu şekilde çoğaltabiliriz.
''Avoir'' ; Bu fiil ise sahip olmak anlamına hizmet eder. Yaşımızı söylerken de avoir fiiline başvururuz.
Yeni bir Fransızca fiil ile karşılaştığımızda yapılan yanlışlardan bir tanesi bilinçsizce detaylar sunmayan
online sözlüklerden yararlanmamızdır. Evet sözlük az çok bizlere fiilin manasını verir ancak bu fiili nasıl
kullanabiliceğimiz konusunda yetki ve yetkinlik sunmaz. Bunun sonucunda ise, allak pullak dizayn edilmiş
alıcının hem manaca hem anlamca anlamakta zorluk çekebileceği söyleyişler ortaya çıkmaktadır.
Burada içinde Parler fiili geçen ve farklı kullanımları olan cümleler var evet hepsi konuşmak demek,
sözlük tarnrıçalarınında bizlere servis ettiği gibi. Peki mesele bu kadarı mı? Anlamı elde ettik pekala
Parler fiilinin kaç tür kullanımı ve konuşmak manası olan kaç farklı anlamı var ?
Fiil yapısı ve anlamı araştırırken Google arama kısmına aradığınız fiil ve kelimeyi ''definition'' ön ilavesi
kullanarak yapın ve çıkan sonuçlar üzerinde biraz vakit geçirin.
Şimdi ''Definition Parler'' şeklinde bir tarama yapalım ve çıkan sonuçlardan rastgele birine göz gezdirelim
ve ne elde edebiliriz görelim.
⧫ Discuter avec quelqu'un au sujet de quelque chose ou de quelqu'un, sur un thème : C'est quelqu'un
avec qui on peut parler de tout. Parler (de) philosophie.
Parler de qqn ou quelque chose: Biri yada bir şey hakkında konuşmak.
- Je parle Ahmet.
⧫ Dire quelque chose à quelqu'un, lui exprimer sa pensée au sujet de quelque chose ou de quelqu'un,
faire un discours portant sur tel point : Le Premier ministre a parlé au pays de la situation
➮ Birine bir şey söylemek, ona bir konu hakkındaki düşüncesini açıklamak. Bir konu üzerine konuşma
yapmak.
⧫ Pour un texte, un film, etc., avoir quelque chose pour sujet, traiter tel point : Ce livre parle d'une
découverte médicale.
➮ Bir metin, film gibi konularda ''hakkında'' tanımı yapmak diyebiliriz. Cümleyi analiz ettiğimizde zaten
büyük ölçüde manasını ve kullanımını anlamış oluruz.
- Bu kitap tıbbi keşif üzerine/hakkında.
⧫ Exprimer telle intention, envisager de faire telle ou telle chose : Il parle de déménager. On parle d'une
augmentation du carburant.
- Taşınmaya niyetleniyor.
Görüldüğü gibi kabaca anlam konsulte etmek önümüzdeki ifade hakkında bizlere sadece kifayetsiz
anlamsal çıkarımlar sağlar. Halbuki meselenin detayına indiğimizde ciddiyet ve disiplin görürüz hem de
tartışmaya kapalı bir ciddiyet. Fiilleri bu yöntemlerle zihnimize eklersek eğer sağlıklı, ayakları yere basan
bir Fransızca temeli atmış olur ve bu şekilde alışkanlık kazanmış oluruz. Bu da bizi bu süreçte sağlıklı ve
akıcı öğrenmeye yönlendirir. Bu tip Fransızca kaynaklar üzerinden araştırmaları alışkanlık haline
getirmeniz dileklerimizle..
- Diğer şeylerin yanı sıra zaman hakkında konuştuk. Parler de qqch: Bir şey hakkında konuşmak.
- Beş dil konuşmayı bilen bir arkadaşım var. Savoir parler une langue: Konuşmayi bilmek (dil)
Dejavu ifadesini dildeki oluşumuna uygun şekilde ayırdığımızda karşımıza şu dağılım çıkar;
Deja - vu
Déjà, Fransızcada, daha önce, henüz, çoktan gibi anlamlara sahip olan bir zaman zarfıdır.
Vu, ise Fransızcada Vouloir yani Görmek anlamına gelen bu fiilin geçmiş zamanda kullanılan
çekimlenmiş formudur.
Yani bir Frankofon ya da Fransızcada bir şeyi az önce, demin gördüm derken;
gibi ifadeler ortaya çıkar. Telaffuz olarak ise Fransızca dilinde [dejavü] şeklinde
söylenir çünkü Fransızcada >u harfi >ü şeklinde prononse edilir tabi bu tartışmaya açık
olabilir en nihayetinde yabancı dillerden alınan kelimeler hedef dilde belli başlı
kırpılmalara ve değişimlere uğrayabilir artık toplum veya devletin ilgili resmi kurumu
nasıl uygun bulduysa..
Nihai olarak Fransızcadaki iki farklı dil öğesi bir şekilde birbirine ilişmiş ve dilimize
zihnimizde yaşadığımız bu hadisenin tanımı olarak müdahil olmuştur
Fransızca '' à moins que / à moins de ''
Açıklama ve Kullanımı
Fransızcada '' à moins que / à moins de ikilisi Türkçe karşılık olarak -medikça -madıkça -mezse -mazsa gibi
ifadelerin gerçekleştirilmesi durumunda kullanılır. İngilizce bilenler için ise ''unless'' bağlacını örnek gösterebiliriz.
à moins de: Unsurunun kullanımında fiilimizi bağlacımızın sonuna mastar ''infinitif'' şekliyle ilave eder ve
vurgulamak istediğimiz durum ve ifadeyi elde etmiş oluruz.
- Nous ne pourrons jamais améliorer les choses à moins de viser un changement en profondeur.
- Derin bir değişim amaçlamadıkça hiçbir şeyi daha iyi yapamayız.
à moins que: Anlam yine aynıdır ancak bu bağlacımızın devamında SUBJONCTIF işlemi yapmamız gerekecektir.
- Ne me parlez pas de mes dettes, à moins que vous ne vouliez les payer.
- Borçlarımı ödemeyecekseniz/medikçe bana onlar hakkında konuşmayın.
- Vous n'êtes pas vivant à moins que vous sachiez que vous vivez.
- Yaşadığınızı bilmediğiniz sürece yaşayan değilsiniz.
- J'ai assez d'argent pour le restant de mes jours, à moins que je n'achète quelque chose.
- Bir şey satın almadığım sürece, günlerimin kalanı için yeterince param var.
➤ Öncelikle şunu ifade etmekte fayda var, ''Subjonctif''' bir zaman değildir. bir kiptir, moddur. Fransızca
terimiyle ifade etmek gerekirse ''indicatif'' değildir. İlk olarak kelime manalarına bakacak olursak, Indicatif
sözlüklerde gösterici, haber verici gibi sonuçlar verir. Indicatif dendiğinde aklımıza geçmiş zaman, gelecek
zaman, şimdiki zaman vs gibi zamanlardan bahsetmiş oluruz. Subjonctif kelimesini sözlüklere
yazdığımızda ise, dilek kipi gibi sadece ipucu veren ancak Fransızcada kullanımı söz konusu olduğunda
tamamiyle kısır, fakir bir tanımdır.
➤ Fransızca dilinde Subjonctif, bir istek, duygu, beklenti, zorunluluk, korku,yalvarış, endişe, şüphe,
kesinliksizlik gibi his ve düşüncelere bağlı ifadelerde kullanılır. Farklı bir tanım olarak, Subjonctif, kalbinizi
yönetmen, belirleyici, söz sahibi olarak atadığınız ifadelerde kullanılır. Hadisenin içinde başı çeken
kalbiniz vardır bir de böyle düşünün. İlk maddede bahsettiğimiz Indicatif ise genelde beynininizin hakim
olduğu, ruhsuz yada sıradan bir bilgilendirmenin var olduğu, daha mantıki durum ve ifadelerin idarecisidir.
Bu safhadaki tanım kabaca bu konu üzerinde öngörü edinebilmeniz içindi elbetteki üç cümleyle ifadesi
namümkündür.Usul usul kimseleri ürkütmeden formüllerimizle konuya girelim satır arası açıklamaları da
dikkate alalım.
➤ Subjonctif kullanımında en elzem gereç ''que'' dür. Adım başı karşımıza çıkan ve girip çıktığı her yeri
sebze pazarına çeviren ''que''.
➤ Konumuzun mühendislik becerisi ve donanımı gerektiren kısmında ise, bir fiili Subjonctif forma
dönüştürürken ne gibi işlemler yapıyoruz onlara bakalım. En nihayetinde bu aşamaya kadar çeşitli
zamanlarda fiil çekimlemenin farklı farklı biçimlerini yaptığımızdan az da olsa el alışkanlığımız oluşmuştur.
Parler: Konuşmak.
Şimdi aklınıza Presént (geniş zaman) konusunda 3. çoğul şahısta çekimini yaptığınız Parler fiilini
hatırlayın.
➮ Ils Parlent bunu hatırladık. Hemen bu evreden sonra çekimli fiilimizin kök (radical) kısmını buradan
alıyoruz
Ils parl-ent elimize aldığımız parça ''parl'' köküdür. Devamında ise şimdi vereceğimiz subjonctif
-e
- es
-e
- ions
- iez
- ent
Ekler bu şekildedir. Şimdiyse Fransızcada pek yaygın olan ve kullanımında Subjonctif zorunluluğu olan ''Il
faut que'' kalıbıyla örnek cümle oluşturalım.
Düzenli fiillerde matematiksel kısım bu şekildedir arkadaşlar. Bir kaç örnek daha verelim;
Mettre: Koymak
Je mett-e
Tu mett-es
Il mett-e
Nous mett-ions
Vous mett-iez
Ils mett-ent
Lire: Okumak
Je lis-e
Tu lis-es
Il lis-e
Nous lis-ions
Vous lis-iez
Ils lis-ent
Bu kısmın, fiil çekmekten bitap düşmüş Fransızca öğrenicileri için uyum sağlaması basit bir yer olarak farz
ediyoruz ve bir solukta DÜZENSİZ FİİLLER'e geçiyoruz. Bu fiiller tıpkı yaşamımızdan da tanıdığımız
''olduğu gibi kabul edilip, olduğu gibi sevilen'' değiştirmeye çaba göstermediğimiz tiplerden.
Etre:
que je sois
que tu sois
qu'il soit
qu'ils soient
Avoir:
que j'aie
que tu aies
qu'il ait
qu'ils aient
Aller:
que j'aille
que tu ailles
qu'il aille
qu'ils aillent
Faire:
que je fasse
que tu fasses
qu'il fasse
que nous fassions
qu'ils fassent
Matematiksel kısımların da can alıcı aşamalarından bahsettiğimize göre şimdi biraz da mantık konuşalım.
İyi ama nasıl, nerede ?? sorular silsilesine cevap olmaya çalışalım.
L'indicatif indique une realité objective. Le subjonctif exprime une attitude subjective:
Tercümesi: Indicatif nesnel bir gerçekliği belirtir. Subjonctif ise öznel bir davranışı, duruşu ifade eder.
Buradan nesnel gerçeklik ve öznel hal hareket, davranış, duruş ifadelerini doğru yorumladığımızda
amacımıza giden yolda pusulamız sapmamış demektir.
➤ Beynimizde Fransızca arşivimizde küçük bir tarama yaptığımızda şu sonuca ulaşalım bir defa. Bizler
işin bu raddesine kadar Fransızcada zamansal grammer konularını öğrendik. Geçmiş zaman ne zaman
nasıl kullanıyoruz, gelecek zaman, emir kipleri, cümle dizilimleri, soru sormak, Etre/Avoir,
feminin/masculin/pluriel uyumları vesaire.. Subjonctif konusunu bu saydıklarımızla karıştırmanız
meselenin biraz içine dahil olduğumuzda imkansız hale gelecektir. Başka bir deyişle, artık Fransızcanın
sefasını sürmeye adım atıyoruz, bu kısım bir lüks, öğrenilmesi zorunlu evet ancak bu zevki sefa aşaması
olacaktır. Konumuza Subjonctif işlemi gerektiren fiilleri belirterek devam edelim ve Subjonctif nedir
sorusunun cevabına bir adım daha yaklaşalım;
Kabaca subjonctif modifikasyonu gerektiren bazı fiilleri yazdık. Dikkat edersiniz ki, bu fiillerde gördüğümüz
anlamsal ifadeler, yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi bir istek, kaygı, korku ya da zorunluluk anlamı
içermektedir.
Üst kısımda köklerini ayırıp, formüle ettiğimiz ve subjonctif oluşturduğumuz fiiller de işte tam bu ifadelerin
ardından vücut bulacak.
Yani,
[Subjonctif kullanımı gerektiren bir fiil + Subjonctif işlemi yapılmış herhangi bir fiil]
Mesela;
Falloir fiilinden kalıplaşmıs '' Il faut que'' kullanımı. Bu kullanım subjonctif gerektirir.
[Subjonctif kullanımı isteyen bir kalıp veya fiil + Subjonctif işlemi yapılan bir fiil]
Bu ifadeyi subjonctif ile kullanmam Allah yazgısı mı? tabiki de hayır. Sadece örnek olması hasebiyle bu
şekilde kullandık öyle ki bir şeyi söylemenin birden fazla yolu vardır.
Vouloir: istemek.
- Je veux travailler,
- Je veux parler français,
- Je veux partir en France,
- Je veux reuissir à l'examen.
- Je veux acheter une nouvelle voiture..
gider de gider bu şekilde. Şimdi dört beş cümle kurduk ve basit ifadeler kullandık. Onu isterin, bunu
isterim, şunu yapmayı istiyorum. Bir cümle yazalım şimdi ve onu Fransızcaya nasıl çeviririz bir kaç dakika
sizler düşünün cevabına hemen bakmadan..
Evet ? Subjonctif bilenleri tenzih ediyoruz lakin bilmeyenler bu cümleye nasıl Fransızca bir dönüşüm
çıkarabilecek ?
ve belkide kargacık-burgacık, çarpık kentleşme gibi niceleri.. İşte subjonctifi neden öğrenmemiz gerektiği
burada aşikar durumda belli oluyor.
- Je crains qu'il soit reconnu coupable. > Etre fiili > soit..
- Suçlu bulunmasından korkuyorum.
Douter:
- Je doute que Meral vienne avec nous. > Venir fiili > vienne
- Meral'in bizimle gelip gelmeyeceğinden kuşku duyuyorum.
Teknik açıdan baktığımızda ilk kısım ile bir derdimiz olmuyor. Fiilimizi présent çeklimliyoruz.
Hemen hemen iskeletimizi kabaca oluşturduk arkadaşlar. Şimdi bazı detaylara değinelim.
➤ Subjonctif oluştururken, birinci kisim ile ikinci kısım aynı kişi veya kişi zamiri olmamalı.
Constater/Observer/Remarquer/Penser/Croire/Supposer/Imagine/Affirmer/Déclarer/Esperer
gibi fiiller ile karşılaşır bir karar veremezseniz eğer, bu fiillerde subjonctif özelliği yoktur.
Neden ''Penser'' fiili subjonctif gerektirsin ki? Ne bir istek var ne bir şüphe var ne de korku, kaygı vesaire
bu sadece bir düşünce.
⧪ Şimdi buraya dikkat!! Bu bahsettiğimiz fiilerin olumsuz formu [ la form negative ] söz konusu olduğunda
ise yine subjonctif kullanımı gerekecektir.
- Je ne crois pas qu'il ait la grippe. > Avoir fiili > ait
- Hasta olduğuna inanmıyorum.
clair
Il est évident que > qu'il va revenir.
certain
➤ Probable ve Possible ifadelerine değinecek olursak, Probable, muhtemel, olası anlamına gelir ve netlik
seviyesi ''Possible'' unsurundan daha fazladır. Bu yuzden, Probable ''Indicatif'' Possible ise,
''Subjonctif'' kullanımı gerektirir.
➤ Subjonctif gerektiren belli başlı kullanımı sık olan söyleyiş, zaman ifadeleri, bağlaçlar gibi dil
elemanlarından bahsedelim ve bu kullanımları harf birikintisi gibi hafzetmekten ziyade anlamlarını
kavrayarak öğrenin bu size subjonctif indicatif ayrımı yapma hususunda kolaylık sağlar.
➤Bir de Le subjonctif dans les phrases indépendantes şeklinde bir subjonctif kullanımı vardır. Adından da
anlayacağımız bir emir, istek, temenni tarzı herhangi bir sıralı, kurallı cümle olmaksızın hayret, ve ünlem
suretiyle ortaya çıkan ifadelerdir. Genellikle ''que'' ile başlar ve subjonctif kullanılır.
- Qu'il sorte !
- Çıksın !
- Que tu viennes !
- Gelsen.
Bu yayınımızda Subjonctif kipinin geniş zaman [au présent] formunu ele aldık.Elbette ki diğer zamanlar ile
de farklılık gösteren bir formu var.
Son olarak her yazımızın sonunda dile getirdiğimiz gibi, sürekli okumak, dinlemek Fransızcayla sıkı fıkı bir
yaşam biçimi belirlemek bilgiyi daha fazla ve daha hızlı şekilde edinmemizi sağlar. Bu konuyla ilgili olarak
onlarca madde, istisna, açıklamalar yaptık. Sakın ola ki tüm bunları harfi harfine bir yerlere not edip bu
subjonctif, bu indicatif gibisinden ezber yöntemine gitmeyin. Dili fransızca olan metinlerle sıkı, dostane
ilişkileriniz, siz farkınızda olmadan neyin subjonctif gerektirdiğini neyin gerektirmediğini zamanla
zihnininize zerk edecektir.