G20 Zirvesinde Hangi Ülkeler Var

Dünyanın en büyük 20 ekonomisinin liderleri ve ekonomi yönetimleri, küresel ekonomideki gelişmeleri ve sorunları masaya yatırmak üzere 28-29 Haziran tarihlerinde Japonya’nın Osaka kentinde bir araya geliyor. 

ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları küresel ekonomi gündeminin en önemli maddesi. İç piyasalar ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Donald Trump ile yapacağı görüşmeden Rusya’dan sipariş edilen S-400 füzeleriyle ilgili uzlaşma çıkıp çıkmayacağını takip edecek. 

Tüm dünya basınının kameralarını Asya’ya kilitleyecek zirve önce bilinmesi gereken bazı detaylar ise şöyle: 

1) G20 nedir?

Resmi adı “Finansal Piyasalar ve Dünya Ekonomisi Zirvesi” olan G20,  her yıl düzenlenen ve dünyanın en etkili 20 ekonomisinin temsilcilerini bir araya getiren kritik bir zirve. 

İngilizce "Group of Twenty"nin (Yirmilik Grup) kısaltması G20’nin temeli, İkinci Dünya Savaşı sonrası küresel ekonomi politiği için oluşturulan uluslararası inisiyatiflere (Dünya Bankası, IMF gibi) kadar dayanıyor. 

1990’ların sonuna kadar, söz konusu politikaları tartışmak üzere dönemin en büyük 7 ekonomisinin (G7) maliye bakanları ve merkez bankası başkanları bir araya gelirken ekonomi temsilcileri, 1999’da yeni bir danışma grubunun kurulmasına karar verdi. 

Küresel sistem için önemli ülkelerin dahil edilmesiyle oluşan G20’ye en üst düzeyde katılımın başlaması ise 2008 Küresel Krizi sonrası oldu. 2010’a kadar yılda iki defa toplanan G20 Zirvesi, 2011’den bu yana yılda bir kez düzenleniyor. 

2) Hangi ülkeler katılıyor?

Japonya’da düzenlenecek zirveye katılacak ülkeler alfabetik sırayla şöyle: 

ABD, Almanya, Avrupa Birliği, Arjantin, Avustralya, Birleşik Krallık, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika Cumhuriyeti, Güney Kore, Hindistan, İtalya, Kanada, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan ve Türkiye. 

Katılımcıların toplu fotoğraf vereceği platform / Fotoğraf: AFP

3) Neden bu kadar önemli?

G20 içerisinde sayılan ülkeler: 

- Küresel gayri safi hasılanın yüzde 85’ini 

- Dünya nüfusunun yüzde 66’sını

- Uluslararası ticaretin yüzde 75’ini

- Uluslararası yatırımın yüzde 80’ini temsil ediyor. 

G20 zirveleri, küresel ekonominin yanı sıra kalkınma, iklim değişikliği, enerji, sağlık, göç ve terör gibi konuları da masaya yatırıyor. 

4) Bu yılın konu başlıkları neler?

2017’de Almanya’daki zirvede yolsuzluk, kara para aklama, vergi kaçırılması gibi konulara odaklanan liderler 2018’de Arjantin’de “adil ve sürdürülebilir kalkınma” başlığını masaya yatırmıştı. 

Bu yıl zirvenin sekiz ana konu başlığı ise şöyle sıralanıyor: Küresel ekonomi, ticaret ve yatırım, inovasyon, istihdam, kadının güçlendirilmesi, çevre ve enerji. 

Japonya'nın geleneksel dansçıları zirvenin yapılacağı alanda / Fotoğraf: Reuters

Alt başlıklara baktığımızda ise, küresel eşitsizlik, yaşlanan nüfus, gelişmekte olan ülkeler için “Evrensel Sağlık Koruma Programı”, sürdürülebilir kalkınma için “Kaliteli Altyapı Yatırımları”, ticaret ve dijital ekonomi arasında bir arayüz oluşturulması, Dünya Ticaret Örgütü’nde yapılacak reformlar, yapay zeka, eşyaların interneti gibi teknolojiler, Toplum (Society) 5.0, denizlerdeki plastik kirliliği, kız çocuklarının teknoloji, mühendislik, fen bilimleri ve matematik alanında alacakları eğitimin güçlendirilmesi, ücretlerdeki cinsiyet eşitsizliği gibi konular iki günlük zirvede tartışılacak. 

5) Kritik ikili görüşmeler 

ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesinden bu yana geçen iki buçuk yılda ticaret savaşı gerginliğinin gündemden hiç inmemesi nedeniyle Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yapacağı ikili görüşme tüm dünyanın odağında. 

G20 zirvesi dolayısıyla Japonya’da bulunan Trump, basına yaptığı açıklamada Eğer bir anlaşma olmazsa, bu sağlanamadığı takdirde, ben ilave vergiler, çok önemli vergiler uygulayacağım” ifadesini kullandı. Trump, Çin'den gelen mallara anlaşma sağlanamaması halinde yüzde 10 ilave vergi getirmeyi planladığını söyledi.

ABD Başkanı Trump ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 2017'de Pekin'de bir araya gelmişti / Fotoğraf: Reuters

ABD, Çin'i haksız rekabetle suçlayarak, 250 milyar dolar değerindeki Çin ürününe vergi getirmiş, Pekin yönetimi de buna karşılık 110 milyar dolar değerindeki Amerikan ürününe gümrük vergisi uygulamaya başlamıştı. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ABD'yi "Ekonomi tarihindeki en büyük ticaret savaşını başlatmakla" suçlamıştı. 

Trump, son görüşmesini Erdoğan ile yapacak

Türkiye ise Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Trump’ın yapacağı görüşmeye odaklanacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Eşi Emine Erdoğan ile Osaka kentine bugün geçti / Fotoğraf: AA

ABD’nin itirazlarına rağmen Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı ve temmuzda Türkiye’ye getirilmesi beklenen hava savunma sistemi S-400’lerin iki ülke arasında neden olduğu gerginlikten bir sonuç çıkıp çıkmayacağı en fazla merak edilen konu. 

NTV’nin Washington temsilcisi Hüseyin Günay’ın ulaştığı bilgiye göre iki lider 29 Haziran Cumartesi, Türkiye saati ile sabah 07:00’de görüşecek. Trump’ın G20’deki son görüşmesi Erdoğan’la olacak ve zaman sınırlaması olmayacak. 

Independent Türkçe

G20

Amaç ve İşleyiş

Uluslararası ekonomik işbirliği kapsamında temel platform olarak kabul edilen G20’nin oluşturulması, 25 Eylül 1999 tarihinde Vaşington’da gerçekleştirilen G-7 Maliye Bakanları ve Merkez Başkanları Toplantısında kararlaştırılmıştır.

1994’te yaşanan Meksika Peso krizi, 1997’deki Asya krizi ve 1998’deki Rusya krizinin ardından, uluslararası sistemde önemi ve ağırlığı gitgide artan “yükselmekte olan piyasa ekonomileri”nin (emerging market economies) küresel ekonomik yönetişimde daha fazla temsil edilmesi ve küresel ekonomik ve mali istikrarın sağlanması ve teşvik edilmesi için gayri resmi bir tartışma ve görüş alış verişi ortamı sağlanması G20’nin kuruluş amacı olarak ortaya çıkmaktadır.

Ülkemizin, kuruluşundan bu yana üyesi olduğu “yükselen piyasa ekonomileri” ile gelişmiş ülkelerin bir araya geldiği G20 platformu, ABD, Almanya, Arjantin, Avrupa Birliği, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya Federasyonu, Suudi Arabistan ve Türkiye’den oluşmaktadır.  

Küresel ekonomik ve finansal sistem açısından büyük önem taşıyan G20 ülkeleri, küresel gayrisafi hasılanın yaklaşık %80’inden; küresel ticaretin %75’inden fazlasını ve dünya nüfusunun % 60’ını temsil etmektedir.

Bir daimi sekretaryası bulunmayan G20, dönem başkanlığı ve genel sekretaryanın kurulması görevleri her sene Gruba dâhil farklı bir bölgeden bir üye ülke tarafından üstlenilecek şekilde faaliyet göstermektedir. Bu çerçevede başkanlık, bir önceki yılın, içinde bulunulan yılın ve bir sonraki yılın dönem başkanlarının oluşturduğu bir “troyka” tarafından yürütülmektedir. Ülkemiz 2015 yılında G20 dönem başkanlığını yürütmüştür.

2007 Temmuz ayında ABD’de baş gösteren ve daha sonra pek çok ülkeye sirayet eden finansal piyasa çalkantılarının küresel ekonomiyi tehdit eder bir boyuta ulaşması sebebiyle konunun, 2008 yılında G20 ülkelerinin liderleri düzeyinde ele alınmasına karar verilmiştir. Bu çerçevede, ilk G20 Liderler Zirvesi 2008 yılı Kasım ayında Vaşington’da düzenlenmiştir. 2021 yılı G20 Liderler Zirvesi  30-31 Ekim 2021 tarihlerinde Roma’da gerçekleştirilmiştir.

2022 Endonezya Dönem Başkanlığı Ticaret ve Yatırım Gündemi

Endonezya, G20 Dönem Başkanlığı’nı 1 Aralık 2021 tarihinde İtalya’dan devralmıştır. Endonezya, Dönem Başkanlığı ana temasını “Birlikte Daha Güçlü Toparlanmak” olarak belirlemiştir. “Küresel Sağlık Mimarisi”, “Dijital Dönüşüm” ve “Sürdürülebilir Enerjiye Geçiş” hususları Endonezya Dönem Başkanlığı’nın önceliklerini oluşturmaktadır. Endonezya bu üç husus aracılığıyla, COVID-19 aşılarına eşit erişimin sağlanmasında, Mikro-KOBİ’ler ve dijital ekonomi vasıtasıyla sürdürülebilir ve kapsayıcı ekonomik kalkınmanın sağlanmasında öncü rol oynamayı hedeflemektedir.

Endonezya Dönem Başkanlığı, G20 çalışmalarının sanayi sektöründeki çalışmalarının güçlendirilmesi amacıyla G20 Ticaret ve Yatırım Çalışma Grubu’nun kapsamını genişleterek, G20 Ticaret, Yatırım ve Sanayi Çalışma Grubu’nun (Trade, Investment and Industry Working Group-TIIWG) kurulmasına karar vermiştir.

Ticaret ve Yatırım Alanındaki Öncelikli Konular

• Sağlam Küresel Toparlanma için Daha Güçlü Çok Taraflı Ticaret Sistemi

• Çok taraflı ticaret sisteminin merkezi rolü;
• Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) küresel ekonomik toparlanmayı desteklemek için somut eylemler üretmelidir;
• Çok taraflı ticaret sistemi pandemi sonrası dönemde gelişen ticaret konularını da ele almalıdır;

• Dayanıklı, Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Ekonomik Toparlanma Yaratılması
• Küresel Ekonomik Toparlanmanın Hızlandırılması İçin Sürdürülebilir Yatırımın Teşvik Edilmesi
• Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Sanayileşmenin Desteklenmesi İçin Sanayi 4.0

Endonezya Dönem Başkanlığı’ndaki Ticaret, Yatırım ve Sanayi Bakanları Toplantısı’nın 21-23 Eylül 2022 tarihlerinde gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. G20 Liderler Zirvesi’nin ise 2022 yılı sonunda Bali’de düzenlenmesi beklenmektedir.


Çelik Sektöründe Fazla Kapasite Sorununa İlişkin Küresel Forum (Global Forum on Steel Excess Capacity)

Çelik Sektöründe Fazla Kapasite Sorununa İlişkin Küresel Forum (Global Forum on Steel Excess Capacity), 16 Aralık 2016 tarihinde G20 Almanya Dönem Başkanlığında kurulmuştur. Forum, 30 üyeden (Forum Üyesi OECD Ülkeleri: Avusturya, Belçika, Finlandiya, Yunanistan, Macaristan, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Polonya, Slovak Cumhuriyeti, İspanya, İsveç İsviçre. Forum Üyesi G20 Ülkeleri: Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada,  AB, Fransa, Almanya, Hindistan, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Güney Afrika, Güney Kore, Türkiye, Birleşik Krallık, ABD) oluşmaktadır. Üç yıllık bir dönem için (2016-2019) kurulan GFSEC’in görev süresi, 2019 yılında üç yıl daha uzatılmıştır.

Küresel Forum, nominal ham çelik kapasitesi gelişmelerine, ham çelik kapasitesi ile ham çelik piyasalarını etkileyen hükümet politikaları, uygulamaları ve önlemlerine ilişkin Forum üyeleri arasında bilgi/veri paylaşımının geliştirilmesini ve kapasite fazlasının azaltılmasına yönelik etkin adımlar atılmasını ve böylelikle çelik piyasalarının işleyişinin güçlendirilmesini hedeflemektedir.


G20 üyesi olan Çin ve Suudi Arabistan, GFSEC’in yeni döneminde Forum üyesi değildir. Hindistan ise 2020 yılından bu yana GFSEC çalışmalarına katılmamıştır. 2022 yılı G20 Dönem Başkanı Endonezya da 2021 yılında GFSEC çalışmalarından çekildiğini açıklamıştır.

Forumun yönetimi, en büyük sekiz çelik üreticisi ülkeden (AB, Japonya, Hindistan, ABD, Rusya, G. Kore, Brezilya ve Türkiye) oluşan Yönlendirme Komitesi ile G20 Dönem Başkanı olan ülke tarafından yürütülmektedir. Küresel Forum’un Başkanlığı, G20 Dönem Başkanı ülke ve diğer iki Forum üyesi ülke (eş başkanlar olarak) tarafından yürütülmektedir. G20 Dönem Başkanı Endonezya GFSEC’ten çekildiği için  Brezilya ve Almanya 2022 yılında GFSEC’in eşbaşkanlığını yürüteceklerdir. Almanya’nın Yönlendirme Komitesi üyesi olmaması  nedeniyle GFSEC Çalışma Usul ve Esasları Belgesi’nde değişiklik yapılmış ve Almanya’nın 2022 yılı sonuna kadar Yönlendirme Komitesi’ne katılması sağlanmıştır.
2022 yılında GFSEC çalışmalarında, fazla kapasite ile beraber çelik sektörünün karbonsuzlaştırılması hususunun da ele alınması beklenmektedir.