Gebeliğin Ilk Haftalarında Ateş Yükselmesi

Anne adaylarının, özellikle soğuk kış günlerinde karşılaşacağı hastalıklar onları olumsuz etkileyebilir. Bu hastalıkların beraberinde getirdiği yüksek ateş ise, bebek açısından önemli sorunlara yol açabilir. Yüksek ateşe yol açan nedenleri, yarattığı riskleri ve alabileceğiniz önlemleri Beyoğlu Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Adli Şadi Karaman'a sorduk.

Hamilelikte yüksek ateş

Tıpta yüksek ateş ya da hipertermi (vücut sıcaklığının anormal derecede yükselmesi) olarak bilinen durum, vücut ısısının normal hamilelik sağlık değerler üzerine çıkmasını ifade eder. Normal vücut ısısı derece arasında seyreder. 37 derecenin üzeri durumlar yüksek ateş olarak kabul edilir. Ateş yükselmesi vücutta oluşan normal dışı bir durumun ilk belirtisidir ve vücut savunma mekanizmalarının faaliyete geçtiğini bize bildirir. Hamilelerde normal vücut ısısı hamile olmayanlarla aynıdır. Tek fark, yüksek hormon seviyeleri ve vücut direncindeki düşüklük nedeniyle hamilelerde yüksek ateşin daha kolay ortaya çıkması ve etkilerinin de çok önemli olmasıdır.

Nedenleri

İki grupta inceleyebiliriz:

Enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan yüksek ateş:

Hamilelikte en sık görülen enfeksiyonlar; gribal enfeksiyonlar, akut üst solunum yolu enfeksiyonları ve üriner (idrar yolları) enfeksiyonlarıdır.

Enfeksiyon dışı nedenlerle ortaya çıkan yüksek ateş:

Bu grupta da yüksek ısıya uzun süre maruz kalmak (hamam, sauna, güneş çarpması), alerjik reaksiyonlar ve gıda zehirlenmeleri sayılabilir.

Riskleri

Yüksek ateşin hamilelikteki olumsuz etkileri; ateş oluştuğundaki hamilelik yaşı ve ateşin yükseklik derecesi ve süresiyle ilgilidir. Yüksek ateşin zararlı etkilerinin genellikle 39 derece üzerinde ortaya çıktığı bilinir.

İlk 3 aydaki riskler:

İlk 3 ay, yüksek ateşin hamilelikte en tehlikeli olduğu ve en çok hasar oluşturduğu dönemdir. Bu dönemde organ oluşumları devam etmekte olduğundan ateşin olumsuz etkileri fazladır. Başlıca olumsuz etkiler:

1 Düşük riskinin artması.

2 Nöral Tüp Defektleri denen sinir sistemi oluşum kusurları: Anne karnındaki bebekte sinir sistemi oluşumu haftalar arasında tamamlanır. Bu süre içinde yüksek ateşe maruz kalan hamilelerde sinir sisteminin açık kalması ve merkezi sinir sistemi kusurları 3 kat daha fazla oluşur.

3 Baş gelişim anomalileri (Mikrosefali ).

4 Göz, damak, çene anomalileri.

5 Kalp kapak anomalileri, sol kalbin gelişme geriliği.

6 Kol ve bacak anomalileri.

7 Zeka geriliği.

İkinci 3 aydaki riskler:

Yüksek ateşin en az zarar verdiği hamilelik dönemidir. Az sayıda erken doğum ve su kesesi erken açılması rapor edilmiştir.

Son 3 aydaki riskler:

Bu dönemde yüksek ateşin en sık neden olduğu sorun, su kesesinin erken açılması ve bazı enfeksiyonların yol açtığı Korioamnionitis denen amnion suyunun iltihaplanması durumudur. Bu durum, hem anne hem de bebek hayatını tehdit eden son derece ciddi bir hastalıktır. Yüksek ateş doğum ağrılarının erken başlamasına da sebep olabilir.

Tedavi

Hamilelikteki yüksek ateşin tedavisindeki asıl amaç ateşin düşürülmesi ile birlikte ateşe neden olan faktörün ortadan kaldırılmasıdır. Ateş nedeni enfeksiyon ise bakteriyolojik çalışmalarla (Kültür, antibiogram) etken mikroorganizma tespit edilip uygun ve hamileliğe zararsız antibiyotiklerle (Örneğin penisilin ve ampisillin grubu gibi) enfeksiyon tedavi edilmelidir. Ateşin düşürülmesi için ılık duşlar, soğuk kompresler ve Parasetamol grubu ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Ateş nedeni enfeksiyon dışı faktörler ise, bunlardan uzaklaşmak yeterlidir (Sıcak ortamlardan uzaklaşmak, alerjik yiyecekleri tüketmemek gibi…).

Hazırlayan: Aytülike KESKİN

Hamilelikte grip, soğuk algınlığı, ateş ve üst solunum yolu enfeksiyonları bebeğe zarar verir mi?

Özellikle kış aylarına yavaş yavaş girmeye başladığımız şu dönemlerde anne adaylarının en çok yakındığı şeylerden bir tanesi de tabii ki soğuk algınlığı ve buna bağlı belirtiler. 

Soğuk algınlığı deyince hepimizin aklına grip geliyor ama grip aslında çok basit bir enfeksiyon değildir, genelde kas ağrılarıyla ve yüksek ateşle seyreder. Genelde geçirdiğimiz şeyler üst solunum yolu enfeksiyonu veya basit nezle gibi şeyler. 

Çoğunlukla bunlar viral olduğu için genel önlemler dışında, yani istirahate dikkat etmek, C vitaminli gıdalardan fazlasıyla almak ve bol su tüketmek dışında bir şey yapılmasına gerek yok. 

Ender durumlarda eğer ateş çok yüksekse, beraberinde balgam, öksürük veya uzun süren bir ateş gibi bir durum söz konusuysa, doktor önerisi önerisi ile antibiyotik kullanılabilir, ama çoğu zaman genelde bunlar kendi kendine geçiyor. 

Peki bebeğe zarar verir mi? Eğer çok yüksek ateş ve uzun süre boyunca tedavi edilmemiş bir enfeksiyon söz konusuysa, zarar verme ihtimali gündeme gelir, ama bu durumlarda bile çoğu zaman zarar vermez. 

Genel olarak söylemek gerekirse, bunlar lokalize enfeksiyonlardır, çoğu zaman kana geçmez ve bebeğe bir zarar verme ihtimali son derece düşüktür. 

Bazen enfeksiyonun kanda olup olmadığını araştırmak için CRP adını verdiğimiz bir ölçüm yaparız ve bazen de kan sayımında akyuvar, yani lökosit sayısına bakarız, bunlara göre bazen antibiyotik tedavisi veririz, ama genel olarak söylemek gerekirse bu enfeksiyonların bebeğe zarar verme ihtimali son derece düşüktür.