Gebelikte 37 Derece Ateş

Anne adayının vücut ısısının yükselmesi genellikle bir enfeksiyona işarettir. Bu sebeple düşmeyen ateş durumlarında vakit kaybetmeksizin tedaviye başlanması önemlidir. Hamilelik döneminde sık görülen akut üst solunum yolu enfeksiyonları, genital enfeksiyonlar, idrar yolu enfeksiyonları ve gribal enfeksiyonlar bu soruna neden olabilmektedir.

Bunun yanı sıra gebelikte ortaya çıkabilen ve enfeksiyon dışı sebeplerle olduğu bilinen yüksek ateş sorunundan da söz etmek mümkündür. Bu ise genellikle yüksek ısılı ortamlarda uzun süre bulunmanın, güneş çarpmasının veya gıda zehirlenmesi ve alerjik reaksiyonlar gibi faktörlerin etkisiyle görülmektedir. Tüm bunlara göre aşağıdakiler de dahil olmak üzere hamilelikte ateş yükselmesi nedenleri şunlardır:

- Akciğer iltihaplanması,
- Bademcik iltihabı,
- Viral gastroenterit,
- Piyelonefrit

Hamilelikte ortaya çıkan yüksek ateşe hangi belirtiler eşlik edebilir?

Vücut sıcaklığı birçok etkene bağlı ufak değişiklikler gösterebilmektedir. Ancak süregelen bir ateş yükselmesinin özellikle gebelikte vakit kaybedilmeden kontrol altına alınması da oldukça önemlidir. Buna göre bir anne adayının vücut ısısı, 5 bölgeden ölçülebilmektedir:

- Koltuk altı veya alın: Bu bölgeden ölçülen vücut ısısı 37,4 derecenin üzerindeyse yüksek ateş olduğu kabul edilmektedir.
- Ağız: Bu bölgeden yapılacak ölçümde yüksek ateş tanısı konulabilmesi için 38 derece ve üzerinde bir sonuç elde edilmesi gerekmektedir.
- Rektum veya kulak: Bu bölgelerde ise çoğunlukla 38,3 derece ve üzeri değerler yüksek ateş olarak değerlendirilmektedir.

Yüksek ateşle birlikte görülen belirtiler, çoğunlukla altta yatan temel sorun hakkında da ipucu verebilecek niteliktedir. Buna göre gıda zehirlenmesinin neden olduğu yüksek ateşe muhtemel karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma semptomları eşlik etmektedir. İshal ve kusma, gebelikte önemli bir problemdir. Öyle ki vücudun susuz kalmasına sebep olabilen bu durumlar kasılmalara ve erken doğuma yol açabilmektedir. Bu nedenle ishal ve kusmanın görüldüğü durumlarda kaybedilen hayati elektrolitlerin mutlaka yeniden vücuda kazandırılması gerekir.

Herhangi bir enfeksiyona bağlı ateş yükselmelerinde ise çoğunlukla aşağıdaki belirtiler de eş zamanlı ortaya çıkmaktadır:

- Rahat nefes alamama,
- Sırt ve eklem ağrısı,
- Titreme,
- Burun akıntısı veya burun tıkanıklığı,
- Terleme ve baş dönmesi,
- Halsizlik ve baş ağrısı.

Hamilelikte Ateş Yükselmesinin Zararları

Gebelikte ateş yükselmesinin zararları, gebelik haftası ve vücut ısısı artış derecesi ile doğrudan ilgilidir. Bununla birlikte ciddi zararların özellikle 39 derece ve üzeri ateşle birlikte ortaya çıktığı da bilinmektedir. Buna göre zararlı etkileri, 3 trimester için ayrı ele almak daha doğrudur.

Birinci trimester

İlk üç aylık dönem, gebelikte yüksek ateşin en tehlikeli olabileceği dönemdir. Anne karnındaki bebeğin organ oluşumlarının devam ettiği bu dönemde, ateşin yükselmesinin bir sonucu olarak düşük riski artabilmekte, baş bölgesinde mikrosefali gibi gelişim anomalileri oluşabilmekte, ayrıca gözde, damakta, çenede, kalpte, kol ve bacaklarda da anomaliler görülebilmektedir.

Yine bu aylardaki ateş yükselmesi nöral tüp defektleri adı verilen ve sinir sisteminde oluşum kusurlarına yol açan bir problemin ortaya çıkmasında da etkendir. Öte yandan bebekte oluşabilecek zeka gerilikleri de bu aylarda görülecek yüksek ateşle doğrudan bağlantılı olabilmektedir.

İkinci trimester

Bu üç aylık dönem ise yüksek ateşin bebeğe en az zarar verdiği dönemdir. Bu aylarda görülen yüksek ateş ile nadiren erken doğum ve su kesesinin erken açılması gibi sorunların ortaya çıktığı rapor edilmiştir. Öte yandan yapılan bazı çalışmalar, özellikle ikinci üç aylık dönemde ortaya çıkan ateş ile otizm arasında bir bağlantı olduğu yönünde bilgiler de içermektedir. Ancak bu da oldukça düşük olasılıklı bir ihtimaldir.

Üçüncü trimester

Son üç aylık dönemde ise yüksek ateş ile çoğunlukla su kesesinin erken açılması ve bir takım enfeksiyonlar nedeniyle amniyon sıvısının iltihaplanması durumları görülmektedir.Korioamnionitis olarak adlandırılan bu sorun hem anne hem de bebek için hayati önem taşıyan ciddi bir hastalıktır. Bu dönemdeki yüksek ateş aynı zamanda erken doğum ağrılarının da bir sebebidir.

Hamilelikte yüksek ateşten korunma ve tedavi yöntemleri

Op. Dr. Meral Sönmezer,''Tedavinin sağlanabilmesi için öncelikle yüksek ateşe sebep olan asıl nedenin anlaşılması gerekmektedir. Elbette ki ilk müdahale, ateşin sağlıklı biçimde düşürülmesi yönünde olacaktır. Ateşe yol açan faktör enfeksiyona bağlı ise gebeliğe uygun antibiyotik tedavisine başlanabilir. Bununla birlikte hekim tavsiyesi ile ılık duşlar alınabilir, soğuk kompres uygulanabilir ve parasetamol grubundan uygun ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir.Ateş yükselmesi her zaman engellenemese de riski azaltabilecek bazı önlemleri almak mümkündür. Bu tedbirler arasında vücut direncini artırmak için sağlıklı ve dengeli beslenmek, kalabalık ortamlardan kaçınmak, hekim tarafından önerilen vitaminleri kullanmak, çok sıcak veya çok soğuk günlerde dışarı çıkmamak ve açık hava yürüyüşlerini ihmal etmemek sayılabilmektedir.'' dedi.

Hamilelikte Ateşin Yükselmesi

İnsanlarda normal vücut ısısı 37 derece iken 38 derece ve üzerinde seyreden ateş durumu yüksek ateş olarak adlandırılır. Yüksek ateşin nedeni yapılan aşırı egzersiz, sauna, hamam gibi yerlerde bulunmak olabileceği gibi (hamilelerin böyle ortamlarda çok fazla bulunmaması gerekir) çeşitli enfeksiyonlardan da kaynaklanabilir. Ateş yükselmesinin hissedildiği anda doktora başvurmak ve herhangi bir ateş düşürücü almamak gerekir. Çünkü alınan ateş düşürücüler bebeğe zarar verebilir ve doktorların ateşin sebebini oluşturan rahatsızlığı görmelerini engeller.

Gebelikte Yüksek Ateşin Nedenleri Nelerdir?

Ateş yükselmesinin en sık nedeni idrar yolu enfeksiyonudur. İshal, grip ve benzeri üst solunum yolu enfeksiyonu da yüksek ateşe sebebiyet verebilir. Bazen bebeğe zarar veren, yüksek ateşten ziyade yüksek ateşin sebebidir. Örneğin anne adayının geçirdiği kızamıkçık, yüksek ateşin dışında kızamıkçık virüsünden dolayı da bebeğin ciddi bir zarar görmesine neden olabilir. Hamilelik döneminde bu tür enfeksiyonlardan korunmak için anne adayı bol su içmeli, dengeli beslenmeli iyi pişmemiş et ve yumurta gibi besinleri tüketmekten kaçınmalı, hijyene dikkat etmeli ve enfeksiyonu olan kişilerle yakın temastan kaçınmalıdır.

Yüksek Ateş Gebeliği Nasıl Etkiler?

Yüksek ateş bebeğin gelişimini ciddi anlamda etkileyebilir, özellikle gebeliğin ilk aylarında yüksek ateş daha tehlikelidir. Yapılan araştırmalar bebeğin sinir dokusunun gelişmeye başladığı günlerde annenin yüksek ateşe maruz kalmasından dolayı nöral tüpdefekti adı verilen sinir sistemi anomalisine sebep olabilmektedir. Bu, bebeğin sırtında açıklık olması ve beyin gelişiminin olmaması gibi ciddi durumlardır. Nöral tüp defekti gebeliğin 6. haftasının başlarında kapandığı için daha sonra karşılaşılan yüksek ateş nöral tüp defektine neden olmaz. Gebeliğin ileriki zamanlarında geçirilen ateşli hastalıktan sonra nöral tüp defekti olup olmadığını ultrasonografi ve AFP denilen kan tahlili ile anlaşılmaktadır.
Araştırmaların hepsi bunu ispatlamasa da bazı durumlarda yüksek ateşin kalp anomalileri ve yarık dudak anomalileri gibi durumların olabileceği bildirilmiştir.

Yüksek ateşli hastalık geçirdiyseniz gebeliğin ilerleyen dönemlerinde bebeğin nöral tüp defekti olup olmadığını nasıl anlarsınız?

Ultrasonografi ve kan tahlili (AFP) ile anlayabilirsiniz.

Avusturya Sen Jorj Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Adli Şadi Karaman hamilelikteki yüksek ateş hakkında bilgiler verdi. Karaman, “Normal vücut ısısı 36-37 derece arasında seyreder. 37 derecenin üzeri durumlar yüksek ateş olarak kabul edilir. Ateş yükselmesi vücutta oluşan normal dışı bir durumun ilk belirtisidir ve vücut savunma mekanizmalarının faaliyete geçtiğini bize bildirir. Hamile kadınlarda normal vücut ısısı hamile olmayanlarla aynıdır. Tek fark yüksek hormon seviyeleri ve vücut direncindeki düşüklük nedeni ile hamile kadınlarda yüksek ateşin daha kolay ortaya çıkması ve etkilerinin de çok önemli olmasıdır.” ifadelerini kullandı.

Hamilelikte yüksek ateş nedenlerini açıklayan Karaman, “Yüksek ateş iki grupta incelenir. Birincisi enfeksiyon nedeni ile ortaya çıkan yüksek ateşlerdir; Gebelikte en sık görülen enfeksiyonlar, gribal enfeksiyonlar, akut üst solunum yolu enfeksiyonları ve idrar yolları enfeksiyonlarıdır. İkincisi ise enfeksiyon dışı nedenlerle ortaya çıkan yüksek ateşlerdir. Bu grupta da yüksek ısıya uzun süre maruz kalmak (hamam, sauna, güneş çarpması) ve alerjik reaksiyonlar ve gıda zehirlenmeleri sayılabilir.” şeklinde açıkladı.

Yüksek ateşin hamilelikteki zararlı etkilerinden bahseden Karaman, “Ateş oluştuğundaki gebelik yaşı ve ateşin yükseklik derecesi ve süresi ile ilgilidir. Yüksek ateşin zararlı etkilerinin genellikle 39 derece üzerinde ortaya çıktığı bilinmektedir. İlk üç ay yüksek ateşin hamilelikte en tehlikeli olduğu ve en çok hasar oluşturduğu dönemdir. Bu dönemde organ oluşumları devam etmekte olduğundan ateşin olumsuz etkileri fazladır. Başlıca olumsuz etkiler; Düşük riskinin artması, baş gelişim anomalileri, kalp kapak anomalileri, kol ve bacak anomalileri, zeka geriliği.” diye ifade etti.

Bu olumsuz durumlardan tedavi ve korunma yöntemlerini de anlatan Karaman, şunları önerdi; “Hamilelikteki yüksek ateşin tedavisindeki asıl amaç ateşin düşürülmesi ile birlikte ateşe neden olan faktörün ortadan kaldırılmasıdır. Ateşin düşürülmesi için ılık duşlar, soğuk kompresler ve Parasetamol grubu ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Ateş nedeni enfeksiyon dışı faktörler ise bunlardan uzaklaşmak yeterlidir. Sıcak ortamlardan uzaklaşmak, alerjik yiyecekleri tüketmemek gibi.

Korunma tedbirlerinin başında gebelerin enfeksiyon riskinden kaçınmaları gelmektedir. Özellikle hasta olan ortamlara girmemeleri, kalabalık yerlerde maske takmaları faydalı olmaktadır. Vücut direncini artırmak için hamilelerin dengeli beslenmeleri, gerektiğinde multivitamin kullanmaları son derece önemlidir. Hamilelerin ayrıca sıcak hamam, sauna, sıcak küvette banyo gibi ortamlardan kaçınmaları ve güneşte fazla kalmamaları gerekmektedir. Sıcak günlerde ve ortamlarda hamileler çok su içmelidirler.”

Halk arasında ateş olarak da tanımlanan vücut sıcaklığının anormal derecede yükselmesi "hipertermi" olarak adlandırılır. Hamilelikte ateş yükselmesi bazı sorunlara neden olabilir. Beyoğlu Özel Avusturya Sen Jorj Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Adli Şadi Karaman hamilelik ve yüksek ateş hakkında bilgiler verdi.

Hamilelikte Yüksek Ateş:

Tıpta yüksek ateş ya da hipertermi olarak bilinen durum, vücut ısısının normal değerler üzerine çıkmasını ifade eder. Normal vücut ısısı 36-37 derece ( C ) arasında seyreder. 37 derece ( C )'nin üzeri durumlar yüksek ateş olarak kabul edilir. Ateş yükselmesi vücutta oluşan normal dışı bir durumun ilk belirtisidir ve vücut savunma mekanizmalarının faaliyete geçtiğini bize bildirir. Hamile kadınlarda normal vücut ısısı

Hamile olmayanlarla aynıdır. Tek fark yüksek hormon seviyeleri ve vücut direncindeki düşüklük nedeni ile hamile kadınlarda yüksek ateşin daha kolay ortaya çıkması ve etkilerinin de çok önemli olmasıdır.

Hamilelikte Yüksek Ateş Nedenleri Nelerdir ?

İki grupta incelenirler:

• Enfeksiyon nedeni ile ortaya çıkan yüksek ateşler:

Gebelikte en sık görülen enfeksiyonlar, gribal enfeksiyonlar, akut üst solunum yolu enfeksiyonları ve üriner (idrar yolları) enfeksiyonlarıdır.

• Enfeksiyon dışı nedenlerle ortaya çıkan yüksek ateşler

Bu grupta da yüksek ısıya uzun süre maruz kalmak (hamam, sauna, güneş çarpması) ve alerjik reaksiyonlar ve gıda zehirlenmeleri sayılabilir.

Yüksek Ateşin Hamilelikteki Zararlı Etkileri:

Yüksek ateşin hamilelikteki olumsuz etkileri, ateş oluştuğundaki gebelik yaşı ve ateşin yükseklik derecesi ve süresi ile ilgilidir. Yüksek ateşin zararlı etkilerinin genellikle 39.derece ( C ) üzerinde ortaya çıktığı bilinmektedir

Hamilelikte Yüksek Ateşin İlk Üç Aydaki Zararlı Etkiler: 

İlk üç ay yüksek ateşin hamilelikte en tehlikeli olduğu ve en çok hasar oluşturduğu dönemdir. Bu dönemde organ oluşumları devam etmekte olduğundan ateşin olumsuz etkileri fazladır. Başlıca olumsuz etkiler:

• Düşük riskinin artması
• Nöral Tüp Defektleri denen sinir sistemi oluşum kusurları: Sinir sistemi oluşumu 3-8 haftalar arasında tamamlanır. Bu süre içinde yüksek ateşe maruz kalan gebelerde sinir sisteminin açık kalması ve merkezi sinir sistemi kusurları 3 kat daha fazla oluşmaktadır.
• Baş gelişim anomalileri (Mikrosefali )
• Göz, damak, çene anomalileri
• Kalp kapak anomalileri, sol kalbin gelişme geriliği
• Kol ve bacak anomalileri
• Zeka geriliği

İkinci Üç Aydaki Zararlı Etkiler: 

Yüksek ateşin en az zarar verdiği gebelik dönemidir. Az sayıda erken doğum ve su kesesi erken açılması rapor edilmiştir.

Son Üç Aydaki Zararlı Etkiler: 

Bu dönemde yüksek ateşin en sık neden olduğu sorun su kesesi erken açılması ve bazı enfeksiyonların yol açtığı Korioamnionitis denen amnion suyunun iltihaplanması durumudur. Bu durum hem anne hem de bebek hayatını tehdit eden son derece ciddi bir hastalıktır. Yüksek ateş doğum ağrılarının erken başlamasına da sebep olmaktadır.

Hamilelikte Yüksek Ateşe Tedavi 

Hamilelikteki yüksek ateşin tedavisindeki asıl amaç ateşin düşürülmesi ile birlikte ateşe neden olan faktörün ortadan kaldırılmasıdır. Ateş nedeni enfeksiyon ise bakteriolojik çalışmalarla (Kültür, antibiogram) etken mikroorganizma tespit edilip uygun ve gebeliğe zararsız antibiotiklerle (Ör:Penisilin ve ampisillin grubu gibi) enfeksion tedavi edilmelidir. Ateşin düşürülmesi için ılık duşlar, soğuk kompresler ve Parasetamol grubu ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Ateş nedeni enfeksiyon dışı faktörler ise bunlardan uzaklaşmak yeterlidir.( Sıcak ortamlardan uzaklaşmak, allerjik yiyecekleri tüketmemek gibi )

Hamilelikte Yüksek Ateşe Korunma: 

Korunma tedbirlerinin başında gebelerin enfeksiyon riskinden kaçınmaları gelmektedir. Özellikle hasta olan ortamlara girmemeleri, kalabalık yerlerde maske takmaları faydalı olmaktadır. Vücut direncini artırmak için hamilelerin dengeli beslenmeleri, gerektiğinde multivitamin kullanmaları son derece önemlidir. Hamilelerin ayrıca sıcak hamam, sauna, sıcak küvette banyo gibi ortamlardan kaçınmaları ve güneşte fazla kalmamaları gerekmektedir. Sıcak günlerde ve ortamlarda hamileler çok su içmelidirler.