Gebelikte Folik Asit Kullanmayanlar Kadınlar Kulübü

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve Trabzon Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Yakup Aslan, başın alt kısmından başlayarak kuyruk sokumuna kadar uzanan tüp şeklindeki kanalda doğuştan sinir veya beyin dokusu bozukluklarına "sinir tüpü anomalileri" adı verildiğini söyledi.

Bu hastalığın dünyada olduğu gibi Türkiye’de de en sık görülen doğumsal anomali olduğunu, sürekli bu tür hastalarla karşılaştıklarını ifade eden Aslan, şu anda 3 bebeğin bu anomali nedeniyle Tıp Fakültesinin yenidoğan yoğun bakım servisinde tedavi gördüğünü belirtti.

Hastalığın değişik tipleri olduğunu ifade eden Aslan, "Açık tipte sinirin üzerinde cilt veya sinir zarı bulunmuyor. Kapalı tipte ise anomalinin bulunduğu alanda tüylenme, cilt renginin normalden açık veya koyu olması, cilt yokluğu, cilt artıkları, benler veya gamzeler, kalça butlarının eşitliğinin bozulması gibi anomaliler görülebiliyor" diye konuştu.

-RİSK FAKTÖRLERİ-

Hastalığın görülme sıklığının, folik asit kullanmayan annelerin bebeklerinde arttığına dikkati çeken Aslan, hastalığın, sigara veya alkol kullanan, kronik hastalığı bulunan, diyabet, hamilelikte aşırı ısı yükselmesi olan, hamileyken ilaç kullanan, akraba evliliği yapmış, anne, baba veya diğer çocuklarında benzer hastalık bulunan ve ırksal risk faktörleri taşıyan annenin bebeklerinde daha sık görültüğüne dikkati çekti.

Prof. Dr. Aslan, kız bebeklerde daha fazla görülen hastalığın, tipine göre oluşturduğu sorunları ise şöyle sıraladı: "Yürüme güçlüğü veya belden aşağı felç nedeniyle yürüyememe, beyinde su toplanması, idrar yolu enfeksiyonları, idrarın böbreklere kaçışı ile kronik böbrek yetmezliği. Bu durum da hastaların çoğunluğunun diyalize girmesini zorunlu hale getiriyor. Menenjit, omurga eğriliği veya kamburluk, inatçı ve ciddi sırt ağrısı, küçük kazalardan sonra kolayca felç olma riski, yüzde 10-15 zeka geriliği, yüzde 60 oranında değişik derecelerde öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği ve ölüm."

-FOLİK ASİT İÇİN İLAÇ DESTEĞİ ŞART-

Hastalığın görülme sıklığının, bir tür B vitamini olan folik asit veya onun bir formu "folat"ın gebeler tarafından yeterince alınması halinde en az yüzde 70 azalacağına işaret eden Aslan, "Günlük ihtiyaç olan 400 miligram folatı beslenme ile her gün düzenli olarak sağlamak çok güçtür. Yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, böbrek, yumurta, zarı alınmamış tahıllar, ceviz, badem, fındık, fıstık, mercimek, ıspanak, yonca, maydanoz, nane, baklagiller ve tohumlu gıdalar folat yönünden zengin gıdalardır, ancak bunlarla günlük ihtiyacı karşılamak zordur. Bu nedenle hastalığı önlemek için folik asit alınması gerekir. Folik asit sade veya içeriğinde folik asit bulunan vitamin ve mineral tabletlerle alınabilir" diye konuştu.

-GEBE KALMADAN KULLANMAYA BAŞLANMALI-

Folik asit kullanımına başlama zamanının da önem taşıdığına dikkati çeken Aslan, şunları söyledi: "Sinir tüpü gebeliğin ilk 3 haftasında oluşmaya başlar, birkaç hafta içinde oluşumunu tamamlar. Bu nedenle folik asitin kullanımına gebe kalmadan en az 1 ay önce başlanması ve gebeliğin ilk 3 ayında mutlaka kullanılması gerekir. Ancak gebeliklerin en az yarısı planlanmamış veya beklenmedik gebeliklerdir. Bu nedenle bu kritik zamanı yakalamak çoğu kez mümkün olmuyor. Bu nedenle dünya çapında üne sahip birçok sağlık kuruluşu hamile kalma ihtimali bulunan bütün kadınların her gün folik asit kullanmasını öneriyor."

Hastalık riski düşük kadınların günde 400 mikrogram (0.4 miligram) folik asit almasının yeterli olacağını belirten Aslan, çocuklarında veya yakın akrabalarında sinir tüpü bozukluğu bulunan kadınların ise daha yüksek miktarda folik asit alması gerektiğini vurguladı.

-HASTALIĞIN TEDAVİ MALİYETİ YARIM MİLYON DOLARI AŞIYOR-

Hastalığın maliyetinin yarım milyon doları aştığını belirten Aslan, "Hiç şüphe yok ki bu hastalığın en önemli maliyeti aileye yüklediği manevi yüktür. Paranın ötesinde hastalarının tedavisi için yıllarca uğraş verip de çok iyi netice alamamaları aileleri perişan etmektedir. Hastalığın ülkemizdeki maliyeti ise kesin olarak bilinmiyor, ancak ABD’de kısa süre önce yapılan çalışmalarda, bu hastaların tedavi sürecinde toplam maliyetleri 570 bin dolar dolayında hesaplanmıştır" diye konuştu.

-HASTA YAKINLARI-

Şimdi 11 yaşında olan doğuştan "sinir tüpü anomalisi" hastası Havva Karaca’nın annesi Nurten Karaca ise kızının hastalığından dolayı 11 yıldır hem maddi hem manevi büyük sıkıntı yaşadıklarını söyledi.

Kızının tekerlekli sandalyeye mahkum olduğunu, böbreklerinin "iflas" etmesi nedeniyle diyalizi girdiğini, sırtında yara bulunduğunu ifade eden Karaca, "Biz ilçede yaşıyoruz. Buraya gidip gelmemiz dahi sorun oluyor. Yeşil kartlı olduğumuz halde bazen ilaçlarımızı karşılayamıyoruz. Kızım bu yıl ilköğretim 5. sınıfa gidecekti, ancak hastalığı nedeniyle bu yıl onu okula götüremedik. Enfeksiyon kapma riski de bulunuyor" dedi.

Hamile kaldıktan sonra 5. aydan itibaren kontrollere gittiğini, doktorların kendisine her şeyin yolunda olduğunu söylediğini dile getiren Karaca, "Sağlık durumum da gayet iyiydi. Beş aylık hamileyken vitamin ilacı kullanmaya başladım. Daha önce kullanmam gerekiyordu, ancak bilinçsizdik. Bir anne çocuğunun böyle olmasını ister mi? Şimdi çok büyük zorluklar çekiyoruz" diye konuştu.

Kızının bir akülü arabaya ihtiyacı olduğunu, ancak alacak maddi imkanları bulunmadığını ifade eden anne Karaca, bu konuda hayırseverlerin desteğine ihtiyaç duyduklarını söyledi. Karaca, kızının eğitimine evde devam etmesi için ilgililerden yardım beklediklerini kaydetti.

Folik asitin hamilelikte kullanılması

Bebeklerde otizm riskini azaltmak için hamileliğin erken dönemlerinde kullanılan folik asit desteği, otizm için anahtar olabilir mi?

Doktorlar çeşitli nedenlerle doğum öncesi vitaminleri önermektedir.

Doğum öncesi vitamin kullanımının, ailesinde otizmli çocuk bulunan yüksek riskli aileler için önemli olduğu sonucu biliniyor.

Araştırmalar folik asit kullanımının doğacak diğer çocuklarda otizm riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Çalışmalarda, doğum öncesi vitaminlerin , özellikle folatın (folik asit olarak bilinen bir besin takviyesi) kullanımının otizm spektrum bozukluğu (Autism spectrum disorder ASD) gelişme riskini önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir .

Şimdi, 27 Şubat’ta yayınlanan yeni araştırma( JAMA Psikiyatri) doğum öncesi vitaminlerin faydalarının ”yüksek otizm riski barındıran” aileleri de kapsadığını iddia ediyor.

Otizmli çocuğu olan ailelerde, sonraki doğumlarda otizmli başka bir çocuğa sahip olma riski yüksektir.

Ailedeki küçük kardeşlerin otizme yatkın genetik yapısı yani kalıtsallığı nedeniyle, genel popülasyona kıyasla otizme sahip olma olasılığı 14 kat daha fazladır .

Yeni çalışmaya göre, doğum öncesi folik asit kullanımı(folat) , otizm spektrum bozukluğu(OSB) olan otistik çocukların doğacak küçük kardeşlerinde otizm geliştirme riskini yarı yarıya azalttığını gösteriyor.

Bu bulgu, otizmle ilişkili olarak çocuk bekleyen hamile kadınlarda beslenme konusunun önemine tekrardan vurgu yapıyor.

Görüntülemeler ile diğer beyin araştırmalarından elde edilen araştırmalar, otizmde etkilenen süreçlerin hamilelik sırasında gerçekleştiğini göstermektedir.

Çalışmalar, folik asit takviyesi almanın genel popülasyonda otizmden korunma ile ilişkili olduğunu defalarca göstermiştir.

MIND Enstitüsü’nde yardımcı doçent olan çalışmanın ilk yazarı Rebecca J. Schmidt , Healthline’a bunu bildirdi.

Folik asit kullanımı otizm ihtimalini düşürüyor

Schmidt’le ekibi, doğum öncesi vitamin desteğinin yüksek riskli ailelerde aynı faydaları sağlayıp sağlamadığını görmek için OSB’den etkilenen 241 aileden oluşan bir havuza baktı.

Folat içeren multivitamin takviyelerinin nöral tüp kusurlarını açıkça önlediğine dair yaygın bir inanç vardır. Sonuç olarak 1993 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde çocuk doğurma yaşındaki tüm kadınların ek olarak folat alması resmi öneri haline geldi.

1998’de ABD ve Kanada, satılan tüm tahıl ürünlerine önemli miktarda ek folik asit yüklenmesini zorunlu kılan bir adım attı. Sonuç olarak, geçtiğimiz nesilde, insanların folik asit alımında büyük bir artış oldu.

Folik asit takviyeleri, doğal olarak oluşan gıda kaynaklarından alınan folat ile aynı değildir.

Bununla birlikte, folat takviyesi alımı, nöral tüp ile ilgili doğum kusurlarının sayısını keskin şekilde azaltmıştır. Gebe kalma haftaları boyunca yeterli vitamin almanın faydaları açıktır.( 1)

Folik asit nasıl kullanılmalı?

Neredeyse tüm annelerin – yüzde 96’sı – doğum öncesi vitamin aldığını bildirirken, sadece üçte biri önerildiği gibi bunları Hamileliğin ilk aylarında aldı.

Vitaminleri hamileliğinin ilk ayında alan annelerin, OSB tanısı almış çocuğa sahip olma olasılığı yarı yarıya azalıyordu.

Hamileliğin ilk ayında doğum öncesi vitamin yani folik asit takviyesi alan annelerin, daha az şiddetli otizm semptomları, daha yüksek bilişsel puanları olan çocukları olma olasılığı daha yüksekti.

Bu bulgular, gelecek nesillerde OSB’nin önlenmesi için önemli halk sağlığı etkilerine sahip olmanın yanı sıra, çocuk bekleyen anneler için gelecekteki beslenme tavsiyelerine rehberlik etmeye yardımcı olabilir.

Kamu sağlığı için daha fazla çalışma gerekiyor

“Gerçek risk azaltma hesaplamalarının kamu sağlığı politikası kararlarını etkilemesi için, daha büyük bir numunede araştırmaların çoğaltılması gerekmektedir.

Bu yapılan küçük bir çalışmadır.

Dr Kristin Sohl , Missouri Sağlık Üniversitesi’nde pediatri bölümü Başkan Yardımcısıdır.

Otizm hakkında bilgiler vermesi ile tanınıyor. Ayrıca Otizm Tedavi Ağının bir parçasıdır. Healthline’a verdiği demecinde bazı konulara değindi.

Folik asitin fazla kullanımı da otizmi tetikliyor

Folik asit takviyesi, genel olarak tavsiye edilmekle birlikte eleştiriden tamamen muaf değildir.

Folik asitin az alınması bir sorun olabileceği gibi fazla aınması da bir soruna işaret ediyor olabilir. Folatın nükleotitlerin sentezlenmesinde rolü, gelişim ve sağlığın neredeyse bütün yönleri için temeldir.

Bununla birlikte yüksek folik asit seviyeleri, doğum öncesi gelişim gibi, hızlı hücre bölünmesi zamanlarında DNA’nın doğru metilasyonu için istem dışı sonuçlara yol açabilir.

2014 -2016 yılında Barua ve meslektaşlarının yaptıkları araştırmanın sonuçları, genetik işleyişi değiştirmek ve davranışı etkilemek konusunda, yüksek folik asit kullanımının sorumlu olabileceği sonucuna vardılar. Folik asitin fazla alınması sonucunda olumsuz etkilerin rapor edildiği çalışmalar mevcuttur. Yüksek seviyelerde FA alımın nörogelişimsel( Otizm, Dehb, Disleksi) fonksiyon bozuklularına yol açtığı iddia eden hayvan deneyleri mevcuttur.

Bu açıdan yüksek FA alımı konusunda dikkatli olunması gerekmektedir.

Folik asit fazlalığı ile ilgili otizmi tetikleyebileceğine dair çalışmaya göz atalım.

Johns Hopkins Üniversitesi’nde araştırmacılar tarafından yapılan çalışma 2016’da şaşkınlığa neden oldu.

Kanlarında aşırı derecede yüksek folik asit ile vitamin B-12 bulunan annelerin otizm riskinde yaklaşık yüzde 18 oranında artışla bağlantılı olduğunu buldular.

Peki annelerin çocuklarında OSB riskini azaltmak için aldığı şey yani doğum öncesi vitaminler gerçekten buna neden olabilir mi?

Sadece normalden fazla kullanım durumlarında böyle bir ihtimalin olabileceği düşünülüyor.

Çalışmaya göre, kanlarında Dünya Sağlık Örgütü tarafından tavsiye edilen sınır değerden çok daha fazla folik asit bulunan kadınlar göz önünde bulunduruldu.

Bu olumsuz bulguları ortaya çıkaran John Hopkins Üniversitesi Akademisyenleri bile, doğum öncesi vitamin desteğinin hala doğru göründüğü sonucuna vardı.

Folik asit otizme neden iyi geliyor

Hamilelik öncesinde ve süresince folat desteğinin otizme karşı koruyucu görünmesinin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır.

Bu konuda pek çok olasılık var. Folat vitaminiyle diğer bazı vitaminler, gelişim sırasında kritik olan ve otizme dahil olan birçok süreç için önemlidir.

Schmidt, epigenetik konulardan bahsediyor.

Özellikle çalışmamızda belirtilen kritik zamana yakın, dinamik olan ve fetal programlama, DNA sentezi ve onarımı, mitokondriyal işlev, oksidatif stres, iltihaplanma için potansiyel olarak önemli olan DNA metilasyonuna dikkat çekti.

Folat kullanımı sadece otizm ile mi ilişkilidir?

Folatın, spina bifida ve anensefali gibi nöral tüp kusurlarını önlemeye yardımcı olduğu bilinmektedir . Ayrıca fetal ve beyin gelişiminde önemli rol oynamaktadır.

Sohl, “Pek çok gebelik planlanmamış olduğundan ayrıca fetal gelişimin ilk 28 gününde nöral tüp defektleri gelişebileceğinden, çocuk doğurma çağındaki tüm kadınlara yüksek folik asit almaları önerilir” dedi.

Sonsöz

Folik asit (folat) içeren doğum öncesi vitaminlerin, genel popülasyonda yüksek riskli ailelerde otizm spektrum bozukluğu riskini önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir.

Otizm spektrum bozukluğu olan büyük kardeşleri olan çocukların da OSB’ye sahip olma olasılıkları genel popülasyondan çok daha fazladır, bu nedenle doğum öncesi vitaminleri kullanmak hamilelik sırasında bakımın önemli bir parçasıdır.

Normalden fazla miktarda folatın OSB riskini potansiyel olarak artırdığı gösterildiğinden, ebeveynler bu vitaminlerin uygun dozajı ya da sıklığı konusunda doktorlarına danışmalıdır.

“Doğum öncesi vitaminlerin çoğu yaklaşık 800 mcg folik asit içerir ve anneler günde bir tane alsa bile bu yeterli olur. Bundan daha fazlasını almanız önerilmez, ”diyor Schmidt.

Yukarıda ki yazı da gösteriyor ki, hamileliğin özellikle ilk aylarında vitamin ve folat alımı otizm için önemlidir.

Doktor tavsiyesiyle kullanmamak şartıyla.

Otizm gelişmeden bu tarz müdahaleler ile oluşma ihtimalini azaltmak mantıklı bir yoldur.

Ancak eğer otizmli bir çocuğa sahipsek de yapılacak şeyler var.

Bunlardan ilk düşünülmesi gereken eğitimdir.

Aba terapi yani davranış terapisisidir.

Erken çocukluk yaşlarda ve okul öncesinde yapılan müdahale ile Otizm engel olmaktan çıkartılabilir.

Konu ile ilgili derincocuk iletişim adresinden bilgi alabilir, ücretsiz değerlendirme ve randevu talep edebilirsiniz.

Derin Çocuk’tan sevgilerle.

Healthline

JAMA psychiatry

Derin Çocuk Anasayfa

FAYDALI MAKALELER

Sivas Medicana Hastanesi Kadın Hastalıları doktorlarından Op. Dr. Kerime Nazlı Salihoğlu, gebelikte folik asit kullanılmaması durumunda doğacak bebeğin bir çok sağlık sorunu ile dünyaya gelebileceğini söyledi.
Gebelikte folik asit kullanımını tavsiye ettiklerini dile getiren Salihoğlu, “Gebelikte folik asit kullanımı mutlaka tavsiye ediyoruz. Folik asit B vitamini türevidir. B9 vitaminidir, folat diye bilinir. Buradan anne adaylarına sesleniyorum, mutlaka gebelik planlıyorlarsa gebelik oluşmadan önce 46 hafta arası öncesinde mutlaka folik asit kullanmalarını öneriyorum. Çünkü folik asit kullanımının da ilk 4 haftada bebeğimizin beyin ve omurilik gelişimi tamamlandığı için bu süreçte yeterli düzeyde ki folik asit kullanımı beyin ve omurilik gelişimindeki birtakım kusurları anomalileri engellemektedir. O yüzden gebelik planlayan anne adayları da mutlaka folik asit kullanmalarını tavsiye ediyoruz. Gebelik oluştuğu takdirde de yine ilk 12 hafta içinde folik asit kullanımına devam ediyoruz" dedi.

Tahıl ve yeşil yapraklı sebzelerde bol bulunuyor
Salihoğlu, folik asitin tahıl ve yeşil yapraklı sebzelerde bol bulunduğunu ifade ederek, “Folik asit kullanımı aslında Türkiye'de çok yaygındır. Bizim yemek kültürümüzde toplumsal alışkanlığımızda da gıdalarımızda da çok fazla bulunmaktadır. En fazla mercimek de kuru fasulyede tahıllarda avokado da brokolide yeşil yapraklı sebzelerde bol bulunmaktadır. O yüzden anne adaylarımıza mutlaka bu tarz sebzeleri gıdaları bol tüketmelerini öneriyoruz. Folik asit kullanılmadığı takdirde Nöral tüp defekti dediğimiz spina bifida, bebeğin omurgasında açıklıklar ve beyin omurgasında kese ile doğan bebekler ya da anelsefali dediğimiz beyin gelişimi olmayan bebekler dünyaya gelmektedir. Yakın bir zamanda yapılan bir araştırmada yurt dışında Norveç'te yapılan araştırmada folik asit kullanıldığı takdirde bu tarz doğumların yüzde 7080 oranında azaldığı bildirilmiştir. Folik asiti o yüzden mutlaka biz gebelik planlayan anne adaylarına öneriyoruz ve gebelik oluştuğu takdirde de ilk 3 ay döneminde mutlaka kullanmalarını istiyoruz” diye konuştu

Gebelik öncesi folik asit kullanılmaya başlanmalı
Salihoğlu, kadınların gebelik planladığı dönemde mutlaka folik asit kullanılmaya başlanması gerektiğini söyleyerek, “Tabii ki bize hastalar genelde adet rotarı ile geliyor ve gebeliklerin çoğu da plansız olduğu için gebe bir şekilde geliyorlar. Biz gebelik teşhisini koyar koymaz mutlaka folik asiti kullanıyoruz ama buradaki en önemli kriter gebelik planladığımız dönemde folik asiti kullanmalıyız ki beyin ve omurilik gelişimi ilk 4 haftada olduğu için zaten anne adayı gebe olduğunu bildiği anda 5’inci haftaya girmiş oluyor. O yüzden gelişim tamamlandığı için kullanılan folik asitin çok çok Nöral tüp defekti önleyici etkisi kalmıyor. O yüzden buradan anne adaylarına sesleniyorum gebelik planlıyorsak mutlaka folik asit replasmanı öneriyoruz” şeklinde konuştu.

Alınmasa çok ciddi sorunlar çıkabilir
Salihoğlu, folik asit alınmadığı takdirde çok ciddi sorunların çıkabileceğinden bahsederek, “Dünya Sağlık Örgütü de mutlaka anne adaylarına 2 vitamini mutlaka replasman olarak öneriyor. Biri bunlardan folik asit diğeri de demir. Aslında günlük gıda alımımızda folik asiti alıyoruz ancak gebelik oluştuğu takdirde ihtiyaç arttığı için bu yüzden folik asit replasmanı öneriyoruz. Bazen hastalar bize şunu soruyor, ‘Hocam folik asiti fazla alırsak bir sıkıntı olur mu?' Şu anda bilimsel tam olarak göstermiş kesin bir sonuç yok ama folik asit fazlalığı herhangi bir zararı gösterilmemiş kanıtlanmamış ama eksikliğinde çok ciddi problemler ortaya çıkıyor ve yapılan çalışmalardan hatta folik asit replasmanını almayan annelerin bebeklerine göre otizm riskini de azalttığı gösterilmiştir. O yüzden Dünya Sağlık Örgütü bizim kendi sağlık bakanlığımız da mutlaka anne adaylarının gebelik planladığı dönemde ilk 46 hafta civarı folik asit almaları ve gebelik oluştuktan sonra da ilk 3 ay mutlaka folik asit replasmanı öneriyoruz. Lütfen yeterli ve dengeli bir şekilde beslenelim ihmal etmeyelim sağlıklı bebekler dünyaya getirmek adına” ifadelerini kullandı.

Anadolu Ajansı, DHA, İHA tarafından geçilen tüm Sivas haberleri, bu bölümde Haberturk.com editörlerinin hiçbir editoryal müdahalesi olmadan otomatik olarak ajans kanallarından geldiği şekliyle yer almaktadır. Sivas Haberleri alanında yer alan haberlerin hepsinin hukuki muhatabı haberi geçen ajanslardır.